FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Anna Grodzka is de eerste transgender presidentskandidaat van Polen

De eerste transgender presidentskandidaat van Polen laat zich niet ontmoedigen door de internethaat en slechte peilingen.

Na de Poolse verkiezingen in 2011 werd Anna Grodzka het eerste transgender kamerlid in de geschiedenis van het land. Zoals te verwachten viel in een land dat zo conservatief is als Polen, deed dit aardig wat stof opwaaien – zowel de media als haar politieke tegenstanders hadden het vooral over haar genderidentiteit in plaats van haar politieke agenda.

Voor Anna Grodzka was dat alleen maar olie op het vuur. Afgelopen januari kondigde Grodzka aan dat ze zou deelnemen aan de presidentsverkiezingen later dit jaar. Die droom viel echter donderdag in duigen, toen bleek dat de politica er niet in was geslaagd om op tijd de benodigde honderdduizend handtekeningen te verzamelen om haar kandidaatschap te valideren.

Advertentie

Ik sprak haar eerder deze week over haar plannen, de verkiezingen en de sociale stand van zaken in Polen. VICE: Wat was de aanleiding om je verkiesbaar te stellen?
Anna Grodzka: De media focust zich sinds mijn eerste dag in de politiek al volledig op mijn gender. Ik begrijp dit volkomen, maar ik wil laten zien dat mijn ideeën niks te maken hebben met mijn genderidentiteit. Een presidentiële campagne zou een geweldig platform zijn om de heersende denkbeelden te veranderen; mijn boodschap zou steeds meer mensen bereiken.

Ben je er klaar voor om echt iedereen te vertegenwoordigen, ook extreemrechtse gasten met hakenkruistatoeages?
Geen enkele president kan het hele land vertegenwoordigen, dat is simpelweg onmogelijk – elke politicus heeft vijanden. Wat ik het belangrijkst vind is dat een president op objectieve wijze de behoeftes van het volk kan zien. Ik heb het gevoel dat de eerdere presidenten vooral hun eigen plannetjes trokken, en dat ze controversiële kwesties simpelweg vermeden. Het zou andersom moeten zijn: de president zou de dialoog juist moeten starten.

Foto door Aurelia Moczyńska

Wat heeft Polen op dit moment het hardst nodig?
Het belangrijkste probleem in Polen op dit moment is de heersende ongelijkheid. Maar dat is niet alleen hier, je ziet het overal ter wereld. Eén procent van de bevolking bezit de helft van alle rijkdommen ter wereld.

In Polen hebben mensen wel werk, maar kunnen ze niet rondkomen van hun salaris. Economische problemen veroorzaken sociale spanningen, en zorgen voor radicalisering. De sociale en economische ongelijkheid staat dus bovenaan mijn agenda.

Advertentie

Er worden veel nare dingen over je gezegd in de media. Hoe ga je daarmee om?
Het is lastig, maar ik doe mijn best. Ik lees nooit reacties op het internet, daar komt weinig goeds uit voort. Maar ik sta altijd open voor opbouwende kritiek. Commentaar op mijn denken en doen ontvang ik met open armen.

Ben je ooit erg gekwetst door een specifieke opmerking?
Een ding dat eruit springt was een haatzaaiende toespraak van een ander kamerlid, Krystyna Pawlowicz. Ze zei dat ik eruit zie als een wedstrijdbokser, en dat mensen zoals ik uit het openbaar moeten worden verbannen.

Vind je dat dit soort uitingen binnen de vrijheid van meningsuiting passen? Waar moeten we de grens trekken?
Je denkt toch niet dat er daadwerkelijk vrijheid van meningsuiting is in Polen? Je kan bijna alles zeggen, maar niet in het openbaar of op je werk. Je kan geen normaal debat houden. De huidige situatie is haast erger dan in de communistische jaren. Ik werkte toen als uitgever, en ik kan je zeggen dat we toen meer vrijheid hadden. Toen kon je tenminste met de verantwoordelijke persoon in discussie gaan over de censuur, over bepaalde fragmenten uit boeken of over de zwarte lijst van auteurs.

Volgens de meest recente opiniepeilingen heb je de steun van slechts één procent van de bevolking. Hoe komt het dat de voorspellingen zo laag zijn?
Tegenwoordig worden bepaalde personen, evenementen en meningen simpelweg verbannen uit het publieke debat. In Polen spelen bepaalde media hier een grote rol in. Kijk naar de hoeveelheid zendtijd die de mainstreammedia aan mij besteden vergeleken met andere kandidaten. Ik mag wel aan tafel zitten met mijn tegenstanders, maar ik krijg nooit de kans om het over mijn denkbeelden te hebben. En wanneer ik wel ergens aan het woord kom, moet het altijd over mijn genderidentiteit en transitie gaan.

Wat betreft de opiniepeilingen; die zitten er vaak zo ver naast. Vorig jaar werd er tussen de 0 en 1 procent voorspeld voor de milieupartij, maar kregen we uiteindelijk 10% van de stemmen. Dus daar maak ik me geen zorgen om, ik knok gewoon door.