China heeft het belang van de Indische Oceaan ontdekt

De Chinese marine is net begonnen aan "Beyond 2014", een oefening met de marine van Tanzania - niet bepaald een land dat de voorpagina's haalt om hun zinderende geopolitieke rol van betekenis. Maar Tanzania zit toch op de eerste rij in een spel dat zich de komende decennia gaat afspelen in de Indische Oceaan.

In het dorp Bagomoyo werken de Chinezen op dit moment aan een nieuwe haven, begroot op 10 miljard dollar. Het lijkt de zoveelste stap in de Chinese strategie van de 'Parelketting' - een reeks commerciële en militaire posten die tussen China en Afrika liggen, langs één van de belangrijkste handelroutes van China en dicht in de buurt van die andere wereldmacht: India.

De Indische Oceaan. China kiest strategisch voor Tanzania als uitvalsbasis - afbeelding via Openstreetmap

Een thuisbasis in Tanzania zou een behoorlijke boost zijn voor de macht die China in de Indische Oceaan aan het opbouwen is. Het zou vanaf daar de hele oceaan kunnen bevaren. En dan wordt de regio nog interessanter.

Ten noorden ligt De Golf van Aden. Daar worden - ook door Nederlandse schepen - piraten bestreden in het kader van een internationale actie. Voor China was het meedoen aan die missie in 2008 de eerste keer dat het zijn moderne marine aan de wereld liet zien, want China is pas sinds de jaren negentig bezig met het uitbouwen van de marine van het Volksbevrijdingsleger, zoals het leger van China heet.

Sindsdien is de wereldmacht steeds vaker bezig in de Golf. Het stuurde een onderzeeër - made in China - om mee te helpen bij het piratenjagen. Onderweg stopte die even in Colombo, de hoofdstad van Sri Lanka, dat voor de kust van India ligt.

En daar werd India zenuwachtig van. Het was de eerste keer dat een Chinese onderzeeër openlijk een land aan de Indische Oceaan bezocht. Sri Lanka ligt maar dertig kilometer van India af, en dat land vindt toch eigenlijk dat de Indische Oceaan een beetje van hen is. Dat heeft misschien ook iets met de naam te maken.

De Chinezen vonden die angst overbodig. Een woordvoerder van het Chinese Ministerie van Defensie zei op een persconferentie dat de Indiërs zich niet zo hoefden op te winden. De argumentatie daarvoor was: onderzeeërs zijn schepen, die soms moeten aanmeren om bevoorraad te worden. Dat doen ze in havens. Colombo is een haven.

VICE News ging kijken op een enorm Chinees hospitaalschip bij de de grote RIMPAC marine-oefening

Maar Colombo ligt ook tussen twee belangrijke gebieden in. Aan de linkerkant ligt het Midden-Oosten - het middelpunt van 's werelds belangrijkste fossiele energievoorraad - en rechts de regio die momenteel een gigantische economische groei doormaakt. Daarom komt er regelmatig een schip uit exotische oorden de haven binnen, zoals uit Iran.

Iran is ook steeds vaker te zien in en rond de Indische Oceaan. De Iraniërs hebben zelfs een Chinees schip in de Golf van Aden gered toen het werd aangevallen door piraten. Dat leidde tot mooie vriendschappelijke gebaren tussen Iran en China, dat vorige maand in de Perzische Golf nog vijf dagen ging trainen met Iran. De vriendschap tussen het streng-islamitische land en de goddeloze Chinezen wordt inniger met elk bezoek, terwijl de Iraniërs inmiddels de hele wereld overvaren, zelfs tot in de Cariben.

De regio rondom de Indische Oceaan wordt zo steeds gecompliceerder, terwijl de landen die daaraan bijdragen niet noodzakelijkerwijs veel ervaring hebben met een maritiem imperium. China werd vorig jaar vrij zenuwachtig van het feit dat in internationale wateren alles kan en mag, zolang je geen schade berokkent aan andere landen. China deed moeilijk over een Amerikaans schip dat een kijkje kwam nemen bij een Chinese oefening. China sneed het schip af en ramde het bijna.

En recentelijk lag een spionageschip van de Chinezen in de buurt van Hawaï - een Amerikaanse staat. De VS vatten dat als iets positiefs op. Als China namelijk zelf de voordelen begint in te zien van het feit dat er van alles mogelijk is op zee, dan kunnen dus ook de Verenigde Staten zich vrijer bewegen in internationale wateren en worden conflicten als die van het jaar ervoor voorkomen.

Tanzania is nog een toeschouwer, maar het heeft op deze manier de banden met China flink aangehaald. Mocht China zijn parelketting ooit om het keeltje van India willen spannen, dan heeft Tanzania daar opeens mee te maken.