De Parijse bende die in de jaren tachtig tegen skinheads vocht

In de jaren tachtig ontstond in Parijs, als reactie op de opkomst van extreemrechts, een bende die zichzelf de Black Dragons noemde. De charismatische leider Yves Le Vent verzamelde een groep jonge mannen om zich heen die zich – net als de Black Panthers in Amerika – bezighielden met de militante zelfverdediging van minderheidsgroepen.

Patrick Lonoh was één van de eerste Black Dragons. Hij was aanwezig bij de allereerste vergadering en bleef lid van de groep tot het bittere einde, in de jaren negentig, toen de legendarische antifascistische groep in een bendeoorlog verwikkeld raakte. Lonoh heeft een boek geschreven over zijn ervaringen. In J'étais Black Dragon vertelt hij over de vergeten geschiedenis van de Franse antifa. Ik sprak hem over de Black Dragons, discriminatie, en Parijs in de jaren tachtig.

De Black Dragons bij Châtelet-les-Halles in 1980. Patrick Lonoh zit linksonder.

VICE: Wat betekende het om een Black Dragon te zijn?
Patrick Lonoh: In het begin joegen we op skinheads. De groep werd in 1983 opgericht door Yves Madison, die ook wel Yves Le Vent werd genoemd. We wilden de boodschap uitdragen dat we net als iedereen waren, en het niet verdienden om in elkaar te worden geslagen vanwege onze huidskleur. Maar de Black Dragons was ook een gemeenschap — we zorgden voor elkaar, ook al hadden we verschillende religieuze overtuigingen.

Vormden de Dragons een bende of een collectief?
De Black Dragons was in de eerste plaats een filosofie en levenswijze, waarin elementen van verschillende vechtsporten verwerkt zaten. We wilden met opgeheven hoofd over straat kunnen lopen; we weigerden om mensen over ons heen te laten lopen. De generaties voor ons hielden zich gedeisd, ook als ze aangevallen werden. Ze waren vooral bezig met overleven in een vreemd land. Maar als de skinheads nooit hadden bestaan, was de Black Dragons ook nooit opgericht. Het was een oorlog die geleid werd door jonge mensen die deden wat ze konden om de wereld naar hun hand te zetten.

Het beeld van de Dragons als bende ontstond na verloop van tijd. De bendeoorlog in de vroege jaren negentig was veel opzichten veel gewelddadiger dan de oorlog tegen de skinheads — het was net alsof twee broers met elkaar vochten. Het weerhield de Black Dragons ervan om hun boodschap goed te kunnen uitdragen.

Was de beweging geïnspireerd door de Amerikaanse Black Panthers?
Ja, we hadden dezelfde ambities en doelen. Wij vochten ook voor zelfbeschikking en respect. Maar ons verhaal was wel anders. In Frankrijk hadden we niet dezelfde geschiedenis van slavernij, en we werden niet op dezelfde manier onderdrukt. We waren niet verwikkeld in een oorlog met de politie — onze vijanden waren de skinheads.

Een kaart van de verschillende bendes en hun territoria in Parijs in het einde van de jaren tachtig

Jij had een aanvaring met een groep skinheads vlak voordat je lid werd van de groep. Kan je daar iets over vertellen?
Ik kwam net uit school met twee vrienden. De ene was blank, de ander was van Noord-Afrikaanse afkomst. We liepen naar het station om de trein naar huis te pakken. Toen we de wagon instapte, zagen we dat er een groep skinheads in zat. De deuren sloten en ze begonnen ons uit te schelden. Ze zeiden dingen als "vuile neger" en "smerige Arabier", en ze gingen maar door. We stapten bij de volgende halte uit, net op het moment dat ze ons begonnen te omsingelen om ons in elkaar te slaan. Dat was mijn eerste ervaring met skinheads.

Jouw ouders woonden toen nog in Congo. Wat vonden zij van je betrokkenheid bij de Dragons?
Daar kan ik je wel een anekdote over vertellen. Op een dag kwam er een journalist langs om foto's te maken van de crew voor een artikel over de bendeoorlog. De meeste van mijn vrienden wilden niet op de foto, maar ik wel. Ik was van top tot teen in zwart gestoken, droeg een militaire baret, en had gouden kettingen om m'n nek. Toen het artikel in de krant verscheen, stuurden een paar mensen het op naar mijn ouders in Kinshasa.

Mijn moeder was woedend. Ze schreef me een hele stapel brieven waarin ze me vroeg om uit te leggen waar ik mee bezig was, omdat ze het niet snapte. Maar mijn vader wist wat racisme was. Ik heb mijn boek voor hem geschreven. Mijn vader heeft veel invloed op me gehad. Hij bracht me naar Frankrijk, hij leerde me dingen over kunst en cultuur, en hij gaf zijn humanistische waarden door aan mij.

De Black Dragons waren erg strikt. In je boek beschrijf je hoe twee leden uit de groep werden gezet; eentje omdat hij dronken was geworden, en de ander omdat hij een vrouw had geslagen.
Er was een Black Dragon die een vrouw had aangevallen en er daarna over opschepte, dat was gewoon onacceptabel. We hadden ook strenge regels over het nuttigen van alcohol omdat dat niet bij onze missie paste. We waren jong, sportief, en opereerden zonder toezicht van volwassenen. Daarom was een zekere mate van discipline noodzakelijk.

Hoeveel mensen waren er lid van de groep?
We hebben tussen de 900 en 1000 leden gehad. Er waren ongeveer 100 permanente leden, we deden ook aan ledenwerving op grotere schaal. Vaak haalden we in één keer een stuk of veertig nieuwe leden binnen, bijvoorbeeld als een hele op zichzelf staande bende wilde toetreden tot de Black Dragons. We legden onze filosofie aan hen uit, testten hun conditie en vechtkunsten, en dan werd ongeveer de helft van hen toegelaten.

De Black Dragons in 2015

Je schrijft ook over de Miss Black Dragons-bende, die veel invloed had binnen de groep. Wat was hun rol precies?
Yves Le Vent richtte die groep op omdat hij ook vrouwelijke vertegenwoordigers wilde hebben. Zij traden vaak op als bemiddelaars tussen ons en het vrouwelijke deel van de zwarte gemeenschap, maar ze waren ook vechters. Het waren onafhankelijke vrouwen die hun eigen levens leidden. Natuurlijk bloeiden er ook wel relaties op binnen de bende, maar we zagen ze vooral onze zusters.

Wanneer en waarom begon de bendeoorlog?
De bendeoorlog ontstond in het begin van de jaren negentig, hoewel er lang daarvoor al veel spanningen waren. Die spanningen hadden vooral te maken met feesten en vrouwen.

Waardoor barstte uiteindelijk de bom?
Een paar leden van een andere bende, de Requins Junior, en een aantal Dragons waren op een feestje, en er brak een gevecht uit. De volgende dag gingen de Requins Junior naar La Défense, de ontmoetingsplaats van de Black Dragons, om hun gram te halen. De Black Dragons reageerden door een groep naar Gare du Nord te sturen, wat het territorium van de Requiems was. De vete verspreidde zich uiteindelijk naar bijna alle Parijse bendes: de Black Dragons, de Mendy Force, de CKC, de Requins Vicieux, en de Requins Juniors voerden allemaal oorlog met elkaar.

Wat gebeurde er daarna?
De bendeoorlog verwoeste alles. Het vernielde de nalatenschap en filosofie van de Dragons. Veel leden werden tijdens de oorlog gearresteerd, maar het grootste probleem was dat de bendeoorlog tegen onze filosofie indruiste, en in strijd was met ons bestaansrecht. We waren aan het vechten met de mensen die we juist moesten verdedigen.

Hoe staat de groep er nu voor?
De strijd tegen het fascisme gaat door, maar de regels van het spel zijn veranderd. Ik ben al in de veertig, net als veel andere leden — we besteden onze tijd niet meer aan het achternazitten van skinheads. Maar we zien wel hoe de maatschappij zich aan het ontwikkelen is, en zien veel overeenkomsten met vroeger. Ik hoor dingen op tv — racisme is in veel opzichten meer aanwezig dan ooit, en wordt ook veel meer geaccepteerd. De skinheads waar ik vroeger mee vocht zijn volwassen geworden en dragen nu een stropdas. Maar het racisme is gebleven.