FYI.

This story is over 5 years old.

Fotos

Een interview met de man die foto’s verzamelt die te pijnlijk zijn om te bewaren

We spraken de kunstenaar die foto's verzamelt die mensen niet meer willen hebben, omdat ze een te sterke emotionele lading hebben.

Eerder deze maand publiceerden we een serie foto's met de titel Te pijnlijk om te bewaren. De foto's waren onderdeel van een project van een kunstenaar uit Chicago, Jason Lazarus, waarbij hij aan mensen vraagt om hem foto's op te sturen die zo'n sterke emotionele lading hebben, dat ze het niet aankonden om die foto's te bewaren. Vandaar dus ook de naam van het project, Too Hard to Keep.

Veel van de foto's zien er op het oog onschuldig uit, maar omdat je weet waarom ze onderdeel uitmaken van het project krijgen ze opeens een hele donkere ondertoon, en wordt het verleidelijk om er zelf allemaal hele nare verhalen bij te gaan verzinnen. De verhalen die je verzint zijn dan eigenlijk meer een projectie van onze eigen levens en ervaringen.

Advertentie

Er kwamen heel veel reacties op zijn project, dus besloten we om Lazarus te mailen om hem nog wat vragen te stellen over zijn archief, en om te vragen of we nog wat meer foto's van zijn project mochten publiceren. Dat mocht.

Een van de meest recente inzendingen voor het project

VICE: Hoe kwam je erbij om met dit project te beginnen? En wat was de eerste foto die je binnenkreeg?
Jason Lazarus: Wat de eerste foto was weet ik niet meer, maar ik begon het project als iemand die met een dilemma zat, net als veel van de deelnemers waarschijnlijk. Namelijk: hoe kan ik deze foto op de een of andere manier toch nog betekenis geven?

Je behandelt de foto's in je archief niet extreem voorzichtig met witte handschoentjes – je hebt gewoon een berg foto's in je huis liggen. Waarom is dat eigenlijk? En verandert dat ook iets in de manier waarop je het archief aan het publiek presenteert?
Nou, officiële fotoarchieven hebben (gelukkig) allemaal protocollen over hoe ze met foto's omgaan. Ze gebruiken hele grondige archiveringmethoden, om de conditie van de foto's zo goed mogelijk te houden. Vervolgens worden ze precies zo opgeborgen, met allerlei etiketten en codes, dat je ze perfect kan terugvinden. Voor mij is dat een soort analogie voor hoe de mensheid werkt: mensen willen alles in hele gestandaardiseerde systemen gieten, zodat het optimaal kan worden gebruikt om kennis mee te genereren, of om er meer bronnen en kennis aan toe te voegen. Kunstenaars nemen dat soms over. Dan gaan ze hun kunstwerken helemaal ordenen en achter glas plaatsen, en hun conditie bijhouden, en alles helemaal bijhouden en zo… Maar ik denk dat het voor kunstenaars juist veel beter werkt om het totaal anders te doen en zich veel meer te laten leiden door dingen als toeval, intuïtie, gevoel, en, in sommige gevallen, fictie. Kunstenaars hebben juist de rol om in te gaan tegen dit soort standaardisatie en kennis in het algemeen.

Advertentie

Als ik een inzending binnen krijg zet ik er soms wel een willekeurig tekstje of nummer op, om ze hypothetisch ooit in een bepaalde categorie te kunnen stoppen, maar meestal doe ik dat niet eens. Meestal als ik de foto's heb uitgestald en daarna alles weer heb opgeruimd, ligt alles weer helemaal door elkaar. Ik heb al snel besloten dat het door elkaar raken van de foto's juist een onderdeel van het project is. Ik zie de hele tijd foto's in totaal andere volgordes en daardoor ook steeds weer andere contexten om ze te begrijpen.

Een foto uit een inzending die uit negen foto's bestond

Het archief hernieuwt zichzelf daardoor continu en creëert steeds nieuwe structuren waarin je de foto's begrijpt. De foto-installaties worden manifestaties van deze vernieuwing en gaan in tegen een lineaire manier van de dingen begrijpen. Ik vind het belangrijk dat mensen er op een hele betrokken manier naar kijken, en ook de tijd hebben om er betrokken bij te raken en er subtiele betekenissen aan toe te kunnen kennen. Het publiek moet hun eigen betekenissen kunnen toepassen op de foto's, uit hun eigen, persoonlijke levens.

Een recente inzending

De foto van het meisje met een blauw oog is een soort van iconisch geworden voor je project. Waarom voelen mensen zo veel voor deze foto denk je? Je kent haar ook; wat vindt zij er zelf van?
Dat meisje (een oude vriendin van me, laten we haar Sue noemen), was een van de eerste inzendingen. Op meerdere manieren werkte die foto als een openbaring. Ik realiseerde door die foto dat het project echt betekenisvol kon worden, niet alleen voor mezelf maar ook voor anderen. De mate van vertrouwen die ik impliciet van de inzenders vroeg, werd bij elke inzending op een bepaalde manier beantwoord, ofwel met een foto van geweld of van iets heel banaals. De foto deed me ook meteen denken aan Nan Godins Nan One Month After Being Battered, uit 1984, een van haar meest iconische foto's die helemaal op zichzelf staat, maar ook een belangrijke rol speelt in haar werk The Ballad of Sexual Dependency. Als je niet Nan Godin zelf bent raken deze iconische momenten heel erg aan onze persoonlijke levens.

Advertentie

Links: Sue met het blauwe oog, rechts: Nan Goldins 'Nan One Month After Being Battered', 1984

Terug naar Sue. Ik heb gevraagd of ze het goed vond dat ik de foto gebruik als promotie voor mijn project. Ik ben blij dat ze graag wilde meewerken en ik probeer ervoor te zorgen dat niet iedereen de foto zomaar overneemt (hoewel dat met het internet natuurlijk lastig is). Afgezien van dat de foto op het internet opduikt waar dat niet zou moeten, werkt het in de foto-installaties heel goed, en heeft het een soort vrijgevigheid naar de andere foto's en naar het publiek toe. Ik denk dat dat voor zowel mij als Sue het hogere doel is.

In een vorige VICE-post over het je project, herkende iemand in de comments een foto als een van de laatste concerten van Guitar Wolf, voordat Billy (Bass Wolf) een paar dagen later overleed. Heb je wel vaker dat mensen interessante dingen herkennen in de foto's?
Dat gebeurt zelden, maar online soms wel. Het is interessant om een totaal open verhaal in een heel concreet verhaal kan veranderen, door het publiek.

Een recente inzending

Too Hard To Keep is een doorlopend project van Jason Lazarus en je kunt altijd foto's inzenden. Vermeld er wel even bij of het oké is dat je foto('s) tentoon mogen worden gesteld. Stuur je foto's, fotoalbums of andere inzendingen naar: Jason Lazarus THTK, 1516 N Kedzie Ave 3, Chicago, IL 60651, Verenigde Staten.

Lees ook: Te pijnlijk om te bewaren