Foto’s van de chaos in Kroatië, waar vluchtelingen muurvast zitten

Er heerst chaos langs de grenzen van de Europese Unie. Tienduizenden migranten en vluchtelingen uit Syrië, Irak en Afghanistan proberen hun weg te vinden door een trechter van afgesloten grenzen in de Balkan, richting het noorden van Europa.

In minder dan 48 uur stroomden meer dan twintigduizend mensen Kroatië binnen, nadat Hongarije de grens met Servië donderdag dichtgooide. Ze zetten een prikkeldraadhek op, en schoten gasgranaten naar de migranten die de grens over wilden steken.

De meeste migranten en vluchtelingen zijn geregistreerd in Zagreb, de hoofdstad van Kroatië. Daar kregen ze papieren waarop stond dat ze het land binnen dertig dagen moeten verlaten. Kroatië is voor de meeste mensen maar een tussenstop. Ze kwamen vast te zitten nadat Hongarije en Slovenië hun land niet meer lieten gebruiken als route naar Oostenrijk en Duitsland.

In een poging de stroom te stoppen, heeft Kroatië nu de officiële grens met Servië gesloten. Het land lijkt echter niet in staat mensen te stoppen die illegaal door de velden en bossen de grens oversteken.

Op zaterdag raakte de Sloveense oproerpolitie slaags met mensen bij de Oostelijke grens met Kroatië. Honderden mensen probeerden door de metalen barricades te breken die de twee landen van elkaar scheiden.

Families, vrouwen en kinderen werden de afgelopen dagen mondjesmaat doorgelaten bij de grensovergang van Harmica, twintig kilometer ten westen van Zagreb. De gemoederen liepen hoog op toen families uit elkaar werden getrokken, en het gerucht rondging dat de grens mogelijk weer gesloten zou worden.

Eenmaal in Slovenië zijn migranten technisch gezien in het Schengengebied, waar ze vrij mogen reizen. Maar meerdere landen, waaronder Oostenrijk, hebben weer grenscontroles ingevoerd. Vooral het gebrek aan informatie over snel veranderend beleid voedt de paniek onder vluchtelingen.

Bij de Harmica-grensovergang vertelde Iman, een 27-jarige componist die net getrouwd is en was afgestudeerd aan de universiteit van Damascus, dat veel mensen "bang zijn dat de grenzen weer dichtgaan".

"De Syriërs hebben een oorlog meegemaakt, ze zijn erg getraumatiseerd. We kunnen niet terug naar Syrië; we hebben dagen onderweg doorgebracht en weten niet of we aan het eind van de rit een thuis hebben. Elke dag horen we wat anders – dat de grens open is, of dicht – en niemand weet wat waar is," zei hij.

Iman stelde zijn vrouw voor, en grapte: "Dit is onze huwelijksreis. We zijn pas twee weken getrouwd, dus we moeten wel hoop houden."

Anderen hielden stevig huilende kinderen vast, midden in al het geruzie. Een man smeekte dat zijn hoogzwangere vrouw erdoor mocht, om te ontsnappen aan het geduw. Aan de andere kant van de barricade schreeuwde de politie door een megafoon dat de massa naar achter moest, "omdat er anders kinderen gewond zouden raken".

Door het afsluiten van de grenzen is er diplomatisch een wig geduwd tussen Kroatië en Hongarije. Beide landen beschuldigen elkaar van het ontlopen van verantwoordelijkheid in de crisis.

Op vrijdagavond begon Kroatië duizenden vluchtelingen met bussen naar de Hongaarse grens te brengen, in de hoop dat hun buren gedwongen werden de mensen door te laten. Ze noemden de Hongaarse reactie op de crisis "zielig".

"We kunnen deze mensen niet langer registreren en accommoderen," zei de Kroatische premier Zoran Milanovic zaterdag tegen verslaggevers. "Er is geen overeenkomst met Hongarije [om vluchtelingen op te nemen], maar we hebben ze gedwongen, door mensen naar de grens te sturen. En dat blijven we doen."

Hoewel Hongarije een aantal bussen met vluchtelingen heeft doorgelaten, hebben ze ook een trein gestopt die uit Kroatië kwam. De duizend vluchtelingen aan boord werden daarbij gearresteerd.

Als reactie op de druk, beschuldigt Hongarije Kroatië ervan Europese regels te schenden. Het land zei mogelijk stappen te ondernemen om te zorgen dat Kroatië niet kan toetreden tot het Schengengebied.

Bij een persconferentie in Boedapest zei de minister van Buitenlandse Zaken, Péter Szijjártó, dat Kroatië heeft "gelogen" en "de Hongaarse soevereiniteit heeft geschonden".

"In plaats van eerlijk voorzieningen treffen voor de vluchtelingen, stuurt het land ze recht naar Hongarije," zei hij tegen verslaggevers. "Wat is dat voor Europese solidariteit? Wederom wordt Hongarije in de steek gelaten. We verdedigen de Europese Unie, de grenzen van het Schengengebied, en we verdedigen Hongarije in overeenstemming met Europese regels."

Antal Rogan, een adviseur van de Hongaarse premier, zei tegen InfoRadio dat de crisis in Kroatië aantoonde dat Kroatië nog niet klaar is voor de open grenzen van Europa. "Als Kroatië zijn handen omhoog doet en zegt: 'Nee, ik wil de grenzen niet verdedigen,' dan kan Hongarije alleen maar zeggen dat Kroatië nog niet klaar is om zich aan te sluiten bij het Schengengebied," zei hij.

Veel mensen die Slovenië en Hongarije zijn binnen gekomen, gaan nu door naar Oostenrijk. Meer dan 6700 mensen zijn sinds gisternacht bij de grens aangekomen. De politie zou vragen om reisdocumentatie.

Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie zijn dit jaar bijna een half miljoen migranten de Middellandse Zee overgestoken naar Europa. Het is de grootste verplaatsing van mensen over dit continent, sinds de Tweede Wereldoorlog.