Het slachtoffer van de Stanford-verkrachter was niet "gewoon een beetje dronken"

Voordat de Amerikaanse student Brock Turner een bewusteloze vrouw verkrachtte, hadden minstens twee andere mannen haar ook al zien liggen achter een vuilniscontainer op de universiteitscampus van Stanford. In de afgelopen weken is er veel gepraat over de brief die de vader van Turner schreef om zijn verkrachtende zoon te verdedigen, de lage straf die hij kreeg, de emotionele verklaring die het slachtoffer aflegde in de rechtbank, en de mogelijke schorsing van de rechter die Turner veroordeelde tot slechts zes maanden gevangenisstraf. Maar er is weinig aandacht besteed aan het feit dat wat Turner deed nog veel erger was dan een seksuele aanval op een dronken vrouw die niet in staat was om toestemming te geven. Dit was een aanval op een hulpeloos slachtoffer van een overdosis, dat het risico liep op serieuze medische problemen en zelfs de dood als ze niet snel hulp kreeg.

Volgens het politierapport over het incident, dat plaatsvond in januari vorig jaar, belde één voorbijganger die de vrouw op de grond zag liggen onmiddellijk het alarmnummer, en meldde hij dat er een bewusteloos persoon was die medische hulp nodig had. Een tweede getuige zei dat hij zag hoe Turner probeerde het ontblote lichaam van de vrouw te fotograferen. De getuige zei tegen hem dat hij daarmee moest stoppen, controleerde haar hartslag, en vroeg Turner om hulp om de vrouw op haar zij te draaien zodat ze makkelijker kon ademen. Turner reageerde daar op door snel weg te lopen. Omdat het slachtoffer, dat in de Amerikaanse pers "Emily Doe" wordt genoemd, nog ademende, lieten allebei de mannen haar daar achter (het is niet duidelijk of ze tegelijkertijd bij het slachtoffer waren).

De daadwerkelijke [verkrachting]* lijkt te zijn gebeurd toen Turner vlak daarna terugging naar het slachtoffer. Gelukkig werd de voormalige zwemmer daarbij gestoord door nog twee mannen, Zweedse masterstudenten die toevallig voorbij fietsten. Nadat ze nog eens goed keken, vermoedden ze dat wat ze zagen geen vrijwillige seks was, en – zoals inmiddels welbekend is – renden ze achter de dader aan en hielden hem vast tot de politie arriveerde.

Met de duidelijke uitzondering van Turner, zijn deze mannen voorbeelden van hoe en waarom het belangrijk is dat omstanders ingrijpen als er seksueel geweld wordt gepleegd. Je zou zelfs kunnen zeggen dat (een deel van) hun acties laten zien dat het groeiend aantal workshops die worden gegeven aan Amerikaanse studenten over hoe om te gaan met seksueel geweld een impact hebben.

Toch is er een belangrijk deel van het verhaal dat steeds over het hoofd wordt gezien: dit was geen grensgeval waarbij twee dronken mensen het er niet eens over eens zijn of de seks vrijwillig en met toestemming was. Dit was een aanval op een volledig bewusteloos slachtoffer van overdosis dat dood had kunnen gaan of ernstige hersenschade had kunnen oplopen terwijl Turner haar gebruikte als seksueel object.

Er is geen twijfel over mogelijk dat Doe in medisch gevaar was. Volgens het politierapport was haar bloedalcoholniveau bijna drie keer het legale limiet, en zat ze in het gebied dat gelinkt wordt aan stupor en coma. Ze kan zich de [verkrachting] niet herinneren. Het lukte de politie en medisch personeel niet om haar bij kennis te krijgen tot een volle drie uur na de aanval, hoewel ze dat wel elke vijftien minuten probeerden nadat ze naar het ziekenhuis was gebracht.

Onderzoek heeft aangetoond dat bloedalcoholconcentraties van .250 of hoger geassocieerd worden met ademhalingsproblemen, coma, en zelfs de dood. Wat een dodelijke dosis is verschilt daarnaast per persoon, en is afhankelijk van verschillende factoren zoals genetische aanleg, iemands tolerantie, of ze nog andere drugs hebben gebruikt, en zelfs hoe moe ze zijn. Het bloedalcoholgehalte (BAG) van Emily Doe werd bij de rechtszaak geschat op tussen de .24 en .249.

"Het is echt een serieus probleem als je boven de 0.2 komt," zegt George Koob, hoofd van het National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. "Dan wordt het mogelijk dodelijk."

Koob merkt ook op dat voordat moderne narcosemiddelen werden ontwikkeld, alcohol daarvoor werd gebruikt. Maar de dosis waardoor je in coma en bewusteloos raakt ligt te dichtbij de dodelijke dosis om het een veilig verdovingsmiddel te maken.

Alcoholvergiftiging komt veel voor, vooral onder jongeren en in het studentenleven. In Amerika sterven er volgens het CDC elke dag zes mensen aan, en belanden er jaarlijks 59 duizend mensen tussen de 18 en 24 door in het ziekenhuis. In Nederland is alcoholvergiftiging ook een groeiend probleem onder jongeren. In 2015 werden er 931 jongeren onder de 18 jaar voor alcohol gerelateerde klachten opgenomen in het ziekenhuis. In 74 procent van de gevallen ging het om een alcoholvergiftiging. Daarom is het belangrijk dat bekend is hoe je een alcoholoverdosis herkent, en wat je dan moet doen.

Als iemand zoveel heeft gedronken dat ze bewusteloos zijn, nergens op reageren, en met geen mogelijkheid wakker te krijgen zijn – vooral als er een kans is dat hij of zij misschien nog andere drugs heeft gebruikt – dan is dat een medisch noodgeval, zegt Koob. In dat geval moet er een ambulance worden gebeld, en moet je het slachtoffer niet gewoon "z'n roes laten uitslapen." Hoewel het van levensbelang is dat het slachtoffer medische hulp krijgt, moet je iemand niet alleen laten als je een ambulance gaat bellen – een fout die de twee eerdere voorbijgangers in dit geval maakten.

Verdovende middelen zoals alcohol en opiaten (heroïne, pijnstillers) doden kunnen dodelijk zijn doordat ze de ademhaling onderdrukken of zelfs stilleggen, en het waarschijnlijker maken dat mensen stikken als ze moeten overgeven – nog een reden waarom je iemand niet alleen moet laten. Door het slachtoffer in de stabiele zijligging te leggen – op zijn of haar zij – en indien nodig mond-op-mondbeademing te geven kan je iemands leven redden.

In dit geval wist Turner misschien niet hoeveel alcohol zijn bewusteloze slachtoffer had gedronken. Hij had waarschijnlijk ook geen idee of ze opiaten, benzodiazepines, of andere drugs had gebruikt die alcohol bij lagere dosissen al veel dodelijker maken. Hij wist niet eens hoe ze heette, beweerde hij, en zei tegen de politie dat hij haar waarschijnlijk niet zou herkennen als hij haar nog een keer zag.

Turner gebruikte zijn eigen dronkenschap als een excuus voor zijn gedrag, maar geen van de andere mannen die haar zagen, waarvan er twee ook zichtbaar dronken waren toen ze met de agenten spraken, reageerden op de manier waarop hij dat deed. Turners BAG was naar schatting .171 op het moment van de [verkrachting] – veel minder dan dat van zijn slachtoffer. Bovendien is het zo dat alcohol meestal al bestaande neigingen en impulsen versterkt, en deze niet creëert. Alcohol schakelt de hersengebieden uit die dealen met je beoordelingsvermogen – dezelfde gebieden die normaal de slechtste impulsen van mensen onderdrukken.

Er zijn ook enkele onderzoeken geweest die suggereren dat in culturen waar drinken voornamelijk gebeurt tijdens maaltijden en met familie – zoals in Italië of Frankrijk – geweld minder geassocieerd wordt met dronkenschap dan op plekken als in de Verenigde Staten. In Amerika is buitensporig drinken cultureel gelinkt aan agressie en mannelijkheid, en wordt het meer gedaan in bars en clubs en weg van familie.

Dus hoewel Turner probeerde om de feestcultuur op de campus de schuld te geven van zijn misdaad, is het accurater om te zeggen dat de Amerikaanse culturele associaties tussen alcohol, mannelijkheid, en geweld in ieder geval een deel van het probleem zijn.

Desondanks slaagden vier andere mannen – waaronder twee die dronken waren – er wel in om het juiste te doen, of in ieder geval een versie daarvan. Zij wisten dat als je een slachtoffer van overdosis tegenkomt, je daar geen misbruik van maakt. Je probeert te helpen.

*Een eerdere versie van dit artikel noemde de aanval op Emily Doe ten onrechte een 'aanranding' in plaats van verkrachting. Dit is aangepast op 17 juni om 20.00 uur.