​Hoe twee Amerikaanse tieners huurmoordenaars werden voor een Mexicaans drugskartel

Toen Gabriel Cardona en Rosalio "Bart" Reta – ofwel de Wolf Boys – in de Amerikaanse staat Texas werden veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, werden ze seriemoordenaars genoemd, zoals 'Clown Killer' John Wayne Gacy of 'Boston Strangler' Albert DeSalvo. Het is waar dat de jongens met z'n tweeën verantwoordelijk zijn voor minstens vijftig moorden, die ze pleegden toen ze nog minderjarig waren. Maar in tegenstelling tot Gacy of DeSalvo pleegden de Wolf Boys de moorden niet zomaar. Ze waren huurmoordenaars, kindsoldaten ingehuurd door Los Zetas; een van de meest beruchte drugskartels van Mexico. Het duo moordde voor het bloedgeld, waarmee ze luxe auto's en dure schoenen kochten.

Wolf Boys: Two American Teenagers and Mexico's Most Dangerous Drug Cartel is een nieuw boek van verslaggever Dan Slater, waarin hij de kartelcultuur en de War on Drugs laat zien vanuit het perspectief van de jongste betrokkenen. De auteur bracht vier jaar van zijn leven door met het onderzoeken van de drugswereld en het uitwisselen van brieven met Cardona. Zo kwam hij erachter hoe twee Amerikaanse kinderen in contact kwam met een van de meest gewelddadige misdaadorganisaties van Mexico. Het is een chaotisch verhaal waarin het perspectief wisselt tussen dat van de jonge huurmoordenaars en dat van de detective die ze uiteindelijk heeft gepakt. Het boek gaat over hoe "in bepaalde situaties, praktisch elk kind een moordenaar kan worden."

In het boek krijgen we een inkijk in de rekrutering van minderjarigen door kartelleiders, en hoe ze worden opgeleid tot beulen. Hoe meer we over de Wolf Boys te weten komen, des te minder komen ze over als gestoorde moordenaars. Hun situatie is gecompliceerd en bevindt zich in grijs gebied. Waren ze slachtoffers van intimidatie, kapitalisme en de armoede in de stad waar ze opgroeiden? En wat kan de Amerikaanse overheid doen om niet alleen de rekrutering van kindsoldaten te voorkomen, maar ze ook te helpen bij hun rehabilitatie? We spraken Slater, wiens boek nu al verfilmd gaat worden, over de ontwikkeling van de Wolf Boys, van arme kinderen die wat geld probeerden te verdienen tot bloeddorstige beulen.

VICE: Veel verhalen over drugsdealers en bendes gaan over de mensen aan de top, maar Wolf Boys richt zich op de voetsoldaten onderaan de voedselketen. Wat vond je zo interessant aan kindsoldaten?

Dan Slater: Ik ging naar Mexico en bezocht een begraafplaats in de staat Sinaloa die bekend staat als "het kartelkerkhof". Als je daar naartoe gaat, zie je veel van die grote, opzichtige grafmonumenten aan de rand van de begraafplaats, die neergezet zijn door de families van mensen die hogerop in het kartel zaten. In het midden van de begraafplaats staan de normale grafstenen van 'mannen' die extreem jong waren toen ze kwamen te overlijden. Ik nam het gemiddelde van een stuk of dertig doden daar, en kwam uit op achttien of negentien jaar. In sommige van de graven lagen jongens van nog geen veertien jaar oud. Het was verbazingwekkend om dat van dichtbij te zien. Ik dacht terug aan Gabriel [Cardona] en Bart [Reta], over wie ik een paar maanden eerder had gelezen in de New York Times. Ik kon dat artikel eindelijk in context plaatsen. Ze leken deel uit te maken van een gigantische wereld van mannen die in de drugsoorlog vochten; de mensen die het snelst sneuvelen. Vanaf dat moment wilde ik hun verhaal vertellen en uitvinden wat er achter de krantenkoppen speelde. Waar kwamen ze vandaan, hoe zag hun buurt eruit, hoe zag hun familie eruit, hadden ze mannelijke rolmodellen? Daar kwam de drang vandaan om ze menselijk te maken. Ik denk dat het belangrijk is om de menselijke kant van deze kinderen en jonge mannen te laten zien, aangezien ze zo'n groot deel uitmaken van de drugsoorlogen.

Hoe was het om Cardona en Reta in de gevangenis te bezoeken, en waar hadden jullie het over in de honderden brieven die jullie uitwisselden.
Ik bezocht [Renta] in de gevangenis en we spraken acht uur met elkaar. Hij vertelde me verhalen en was bedachtzaam, nieuwsgierig en manipulatief. We schreven elkaar drie maanden lang. Mijn ervaringen met Gabriel waren anders. Nadat ik hem in de gevangenis had ontmoet, vertelde hij me dat hij het niet erg vond om zijn verhaal te doen, maar dat sommige journalisten hem hadden benaderd met leugens. Ik schreef meer dan tweeënhalf jaar lang brieven naar hem en we hadden het over elke fase van zijn leven; van zijn jeugd tot zijn gevangenschap. We zetten door, ook na misverstanden en ruzies. De brieven vormen de basis van mijn boek. In het laatste hoofdstuk vertel ik over mijn relatie met de jongens, en beschrijf ik hoe de verslaggeving tot stand is gekomen.

Hoe kwamen deze jonge Mexicaans-Amerikaanse tieners in het criminele circuit terecht?
De Texaanse stad Laredo is erg arm, en de wijken in Laredo waar de jongens vandaan kwamen al helemaal. Economische omstandigheden speelden een grote rol. Vaak worden de kinderen in die buurten opgevoed door alleenstaande moeders of zijn er veel oudere mannen binnen de families die een slecht voorbeeld voor de jongens zijn. Het komt neer op een gebrek aan begeleiding, opvoeding, en discipline in een cultuur waarin families betrokken worden in de drugswereld. Het is niet ongewoon dat hele families samen smokkelen, en dat kinderen van jongs af aan meehelpen.

Niet iedereen in deze wijken sluit zich aan bij een kartel. Sommige jongeren gaan wel studeren, maar voor veel mensen is het moeilijk om uit deze wijken te ontsnappen. Tijdens mijn research voor Wolf Boys, zag ik families omgaan met het verlies van een zoon of een kind dat levenslang krijgt, en hoe normaal dit is.

Het verhaal wisselt van de tienerbeulen naar Robert Garcia, de politieagent die de jongens achtervolgde. Was je al geïnteresseerd in Garcia voordat je aan je boek begon?
Ik had niet over Robert Garcia geschreven als de Wolf Boys er niet waren geweest. Door de jongens raakte ik geïnteresseerd in het verhaal en het waren hun levens die ik wilde verkennen. Ik kwam Garcia later tegen. Ik wist dat hij een cruciale rol speelde in de speurtocht naar de jongens; hij was een soort van aartsvijand. Later zag ik pas hoe het boek als een thriller kon worden gestructureerd als ik wisselde tussen de goede en de slechte kant. Ik realiseerde me dat spanningen kon ontstaan uit het gevoel van: oh mijn god, wanneer gaan ze elkaar ontmoeten en wat gaat er gebeuren?"

Denk je dat NAFTA (het Noord-Amerikaans handelsverdrag) en de War on Drugs daadwerkelijk hebben bijgedragen aan het succes van de drugskartels?Er is een enorm deel van de Amerikaanse justitie dat is gericht op de strijd tegen drugs, maar een van de redenen dat ik de oorsprong van de drugswereld en de drugsoorlog niet aan één beleid of gebeurtenis wil knopen, is omdat ik de wereld niet op die manier zie. Er is zeker beleid geweest dat de bijwerkingen van de drugsoorlog heeft verergerd. NAFTA is daarbij interessant omdat het een economisch beleid is dat ervoor heeft gezorgd dat er een hoop mensen rijk werden over de lijken van andere mensen. Dat was te voorspellen. Wat niet was te voorspellen, was het effect dat NAFTA op de drugsoorlog zou hebben; het maakte de drugshandel en -smokkel een stuk makkelijker.

De media hebben deze tieners als monsters bestempeld. Ze hebben inderdaad verschrikkelijke dingen gedaan, maar denk je dat ze deze betiteling verdienen?Of ze het verdiend hebben? Nou, ze hebben gedaan wat ze hebben gedaan. Het justitiesysteem in Texas ziet ze slechts als seriemoordenaars, niet als leden van een kartel. Ik denk dat veel Amerikanen verrast zullen zijn als ze seriemoordenaars worden genoemd, omdat ze dan aan mensen als Jeffrey Dahmer denken. Deze kinderen deden hetzelfde: ze vermoordden een groot aantal mensen, maar dan voor geld.

Ik denk dat als het daar op neerkomt, ze elke stempel verdienen dat mensen op hen willen drukken. Toen ik voor het eerst over deze kinderen hoorde, had ik slechts minimale informatie over ze en de dingen die ik wist waren alleen de brute aspecten. Maar hoe dichter je bij ze komt, hoe menselijker ze worden. Ik denk dat dat helpt om je perspectief te veranderen, maar natuurlijk verandert het niets aan wat ze gedaan hebben. Ik hoop en ik denk dat elke lezer van Wolf Boys als-ie het boek uit heeft anders naar de jongens kijkt. Ik denk dat sommigen empathie zullen voelen en anderen niet. Dat wordt interessant om te zien.