Ik dook in de schimmige wereld van e-mailtracking

Als iemand pas na vier dagen reageert op een mailtje met de klassieker "sorry, zag dit nu pas!" is je eerste reactie om te denken dat ze onzin aan het verkopen zijn. Wie checkt zijn e-mail nou vier dagen lang niet in een tijdperk waarin je telefoon je al honderd rinkelende notificaties geeft elke keer als iemand die je twee jaar geleden op vakantie aan de Costa del Sol hebt ontmoet een meme post in een whatsappgroep waar je je steeds vergeet voor af te melden?

E-mailtracking maakt dat soort smoesjes overbodig. Dit soort trackingsoftware plaatst een piepklein en onzichtbaar plaatje in je e-mail dat automatisch wordt geopend. Daardoor kan de verzender het plaatje tracken, zien wanneer het geopend is, en hoe veel tijd er tussen het openen van de mail en het antwoord zat, waardoor je al de informatie krijgt die je nodig hebt om zeker te weten of de ontvanger je aan het negeren is.

E-mailtracking is onderdeel van een groeiende beweging op de werkvloer om werknemers op nogal dystopische en dubieuze manieren in de gaten te houden. De Britse winkelketen Sports Direct kwam recentelijk onder vuur te liggen vanwege de slechte behandeling van hun magazijnmedewerkers, maar dat soort dingen gebeuren op steeds meer plekken, en niet alleen bij laagbetaalde banen. De bureaus van de journalisten van de Telegraph werden begin dit jaar voorzien van hitte- en bewegingssensoren (die al snel weer verwijderd werden), en in Amerika zijn er een aantal gevallen geweest waarbij bedrijven de bezigheden van hun personeel trackten buiten kantooruren, met behulp van de GPS op hun bedrijfstelefoon.

"Privacy op de hedendaagse werkvloer," aldus Ellen Bayer van het American Management Institute, "is grotendeels een illusie."

E-mailtracken is een van de meest gebruikte methodes om werknemers te monitoren, en was onlangs nog in het nieuws toen bekend werd dat Louis van Gaal e-mailtracken gebruikte in zijn laatste dagen bij Manchester United om te checken of de spelers zijn wedstrijdevaluaties wel lazen.

Het is helemaal niet moeilijk om zo'n stalkhulpje te vinden. Ik hoefde alleen maar "e-mail tracking software free" in te typen bij Google en had binnen een milliseconde een verontrustend breed scala aan opties voor m'n neus. Er zaten programma's bij die "INSANE COMMERCIAL RESULTS" en "Guaranteed Access to that elusive Gatekeeper" beloofden, en een hele oceaan aan bullshit over het "bevorderen van commerciële en strategische partnerships".

Aangezien er een schrijnend gebrek aan commerciële en strategische partnerships is in mijn leven, besloot ik voor MailTrack te gaan, omdat ze a) een geruststellend saaie en stuk minder stalkerige layout hadden dan hun concurrentie en b) het gratis was. MailTrack maakte geen overdreven beloftes, alleen dat ze me zouden laten weten wanneer de ontvanger mijn mail had geopend en gelezen. Twee geruststellende vinkjes zouden dat heuglijke moment markeren.

Mijn plan was simpel: ik zou een paar e-mails sturen naar zowel persoonlijke contacten als onpersoonlijke bedrijven, om te zien of de "efficiëntie van mijn persoonlijke communicatie" er inderdaad op vooruit zou gaan. Ik begon met mijn vriendin, want als er één onderdeel is van mijn leven waarin ik constante bevestiging nodig heb dat er naar me geluisterd wordt, dan is het dat wel.

Een eerlijk antwoord en – belangrijker – een snel antwoord. Volgens MailTrack antwoordde ze slechts vijf minuten nadat ik het bericht had gestuurd, en drie minuten nadat ze het had gezien.

Het voelde niet geweldig om mijn partner te gebruiken als een pion in mijn poging om grip te krijgen op de duistere wereld van communicatietracking, maar ik hoopte dat het minder griezelig zou voelen als ik de software gebruikte om te communiceren met een groot en onpersoonlijk bedrijf. Mijn keuze viel op een Premier League-voetbalclub. Geïnspireerd door Van Gaal besloot ik een berichtje te sturen naar Manchester United. Ik heb behoorlijk wat opgekropte woede over het verschrikkelijk slechte seizoen dat ze net hebben gehad, en vind dat ik wel een vorm van compensatie verdien voor de middagen die ik heb verspild aan kijken naar hun halfbakken wedstrijden op korrelige gratis streams – dus bedacht ik dat ik wel om een schadevergoeding kon vragen. Ik besloot dat een gratis museumtour een gepaste vergoeding zou zijn voor die verloren uren.

Ondanks mijn ijzersterke argumenten en mijn tracker, kwam ik niet erg ver. Geen antwoord, geen erkenning, en bovenal: geen vinkje. Ze hebben het niet eens gelezen.

Ik wilde nog één poging wagen. Dit keer had ik een andere tactiek bedacht. In plaats van een bedrijf de les te lezen, zou ik inzetten op milde vleierij. Ik nam contact op met een bedrijf waar ik oprecht van hou: Megabus. Ik heb een aanzienlijk deel van mijn leven in hun bussen doorgebracht, vooral op de lijn tussen Londen en Glasgow. Dus leek het me een goed idee om wat gematigd enthousiasme te tonen voor een vervoersbedrijf, in de hoop dat ze me zouden antwoorden.

Ik hoopte dat de tracker me zou laten zien hoe lang het duurt voordat de customerservice van Megabus een nederige klant als ik zou antwoorden. Maar waar ik niet op had gerekend was de automatische reply. Binnen een paar seconden had ik een standaard, geautomatiseerd, levenloos antwoord in mijn inbox. Maar volgens de tracker was mijn e-mail nooit geopend.

Tien uur later sprong MailTrack in actie – een levend wezen had gezien wat ik had geschreven. Dat was om 17:46 uur. Ze lieten de e-mail open staan tot 17:51. Daarna openden ze hem weer om 18:17 uur, en hielden ze 'm nog zes minuten open. Misschien werd mijn mailtje daarna doorgestuurd naar een supervisor, want om 22:01 werd-ie weer geopend, en kreeg ik eindelijk een antwoord.

Gek genoeg openden ze de e-mail weer de volgende ochtend om 9:54 uur. Blijkbaar had mijn mailtje echt indruk gemaakt op het hoofdkwartier van Megabus. Hoeveel mensen waren geraakt door mijn bericht? Misschien had Lynda het gevoel dat er nog dingen onuitgesproken waren. Misschien vroeg ze zich af of ze me wel echt zo goed mogelijk geholpen had. We zullen het nooit weten.

Dus wat heeft dit experiment aangetoond? In het geval van een blogger die in het wilde weg wat mailtjes stuurt naar klantenservices, niet verschrikkelijk veel. Maar met net iets meer moeite en toewijding en iets minder morele bezwaren en ongemak, is emailtracking een ongelofelijk handig hulpmiddel voor je controlfreak van een baas of een jaloers vriendje, om elk bericht dat ze naar je sturen te tracken, gretig wachtend op die groene vinkjes.

Dat zou natuurlijk wel het einde betekenen van het tijdperk van het "sorry, zag dit nu pas!" dat al zo'n twintig jaar duurt. Maar ik werd er vooral erg chagrijnig van. Het was een opluchting om het programma te verwijderen en weer terug te keren naar de wereld van e-mailonwetendheid, het vagevuur van de onzekere verzender. Ik leef liever in onzekerheid, dan dat ik een digitale stalker ben.