Ola is gevlucht voor de oorlog in Syrië, maar ze is twee jaar te oud om naar Nederland te mogen

Ola is de dochter van Mohammed Khaled Darkazanli, een voormalig winkeleigenaar in Damascus. Hij is Syrië uitgevlucht en kwam met zijn vrouw, Ola en zijn vier andere kinderen via Egypte terecht in Libanon. Omdat hij zijn gezin niet zwervend wilde zien leven, besloot hij vooruit te reizen om een oplossing te vinden voor de situatie waarin ze terecht zijn gekomen. Nu zit hij in het asielzoekerscentrum in Leersum, in afwachting van hereniging met zijn vrouw en vijf kinderen.

Het goede nieuws: hij mocht in Nederland blijven en zijn gezin mocht ook komen. Het slechte nieuws: Ola, ten tijde van de aanvraag negentien jaar, was meerderjarig en daarmee te oud voor gezinshereniging. Dat de oorlog in Syrië begon toen ze zeventien was, doet er niet toe. Ze is volwassen en dus prima in staat om op haar eigen benen te staan, zo stelt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Mohammed Khaled Darkazanli, de vader van Ola, tijdens het interview.

Er zijn meer dan 2,5 miljoen Syriërs op de vlucht voor het geweld in hun land. Het overgrote deel zwerft rond of zit in kampen in Libanon, Turkije, Irak, Jordanië en Noord-Afrika. Ter vergelijking: één miljoen zitten er in het kleine Libanon, terwijl de Europese Unie er ongeveer twaalfduizend opvangt. Dat is zo'n half procent van het totaal aantal Syrische vluchtelingen.

Via Corrien Ullersma, advocaat migratierecht bij Prakken d'Oliveira, krijgen we een blik in het dossier van de familie Darkazanli. Hun verhaal wijkt niet veel af van dat van veel andere Syriërs: het leven in hun thuisland werd steeds gevaarlijker en dus was vluchten op een gegeven moment de enige optie. Na vele omzwervingen belandde de familie uiteindelijk in het naburige Libanon. Vanuit daar waagde Mohammed Darkazanli een gevaarlijke tocht naar Europa. Hij vroeg asiel aan in Nederland, zijn aanvraag werd goedgekeurd en hij eindigde voorlopig in een van onze asielzoekerscentra.

De volgende stap voor Mohammed was het indienen van een verzoek tot gezinshereniging. Toen ook dat goed ging, begon het er sterk op te lijken dat de Darkazanli's konden beginnen aan een nieuw leven in Nederland. Maar achterin de brief stond een uitzondering: Mohammeds nu twintigjarige dochter Ola Darkazanli was volgens de IND oud genoeg om haar eigen boontjes te kunnen doppen. Ze is boven de achttien, en dat je dan door de straten van Beirut zwerft is dan geen verzachtende omstandigheid.

De band tussen vader en zijn dochter was bovendien niet 'bijzonder' genoeg om een verblijfsvergunning te verantwoorden. Of, zoals de IND het verwoordde, dat: "Niet aannemelijk is gemaakt dat de band tussen de hoofdpersoon en de vreemdeling zo bijzonder is, dat moet worden aangenomen dat van een normale emotionele banden tussen de hoofdpersoon en de vreemdeling overstijgende, bijzondere afhankelijkheid sprake is." Met andere woorden: kind is niet gehandicapt, rest van gezin is niet uitgemoord, Ola moet op haar eigen benen staan.

Ola's vader slijt zijn dagen in asielzoekerscentrum Leersum, in de bossen van de Utrechtse Heuvelrug. Chronisch bezorgd over de procedure en over zijn gezin, dat voorlopig is achtergebleven in Libanon. Hij is als de dood dat hij iets zegt waardoor de hele procedure ongeldig wordt en is niet vertrouwd met het principe van vrije media.

Een documentaire die VICE eerder over de schrijnende situatie van Syrische vluchtelingen maakte.

We ontmoeten Darkazanli tegen het einde van de dag. Op het pleintje voor de ingang van het asielzoekerscentrum zien we moeders met spelende kinderen en vooral Syrische mannen druk bellen met hun achtergelaten families. In zijn krappe, tl-verlichte kamertje met weinig anders dan een tafel, een koelkast en - om ons onduidelijke redenen - een enorme stapel eierdozen, vertelt Darkazanli ons voorzichtig over zijn leven in Syrië. We hebben een tolk bij ons, die hem ervan weet te overtuigen dat we niet namens het regime komen, maar alleen zijn verhaal willen vertellen. De vader van Ola knikt, loopt naar een kastje in het kamertje, haalt een handvol minichocolaatjes tevoorschijn. Dan begint hij te vertellen over de winkel die hij runde. En dat hij en zijn gezin niet mochten klagen over hun leven in Syrië. "Ik ben geen politiek mens, maar ze dwongen me een kant te kiezen." Zijn kinderen deden het goed op school en dochter Ola had zelfs de universiteit bereikt, iets wat later als argument wordt gebruikt bij het weigeren van haar vergunning. Syrië is geen arm land, vertelt Darkazanli. Veel mensen hadden het er goed en vóór de oorlog was er helemaal geen sprake van dat mensen richting Europa zouden willen vluchten. Drie andere Syrische mannen die ons gezelschap houden knikken instemmend.

Als we het specifiek over Ola hebben, verandert de blik op zijn gezicht. Hij ziet het al voor zich: zijn dochter alleen in Libanon, een zwervend meisje in een vreemd land. Op dit moment probeert het gezin van dag tot dag onderdak te vinden bij mensen thuis, zodat ze niet in een kamp hoeven te belanden. Maar die situatie is onhoudbaar. "In Libanon is er niemand die haar kan beschermen, ze wordt een soort van prooi."

De afwijzing voor een verblijfsvergunning voor Ola plaatst de familie Darkazanli voor een gruwelijk dilemma: óf de familie komt naar Nederland en accepteert dat Ola alleen in Libanon achterblijft of Darkazanli verlaat Nederland en blijft in Libanon zwerven met zijn gezin tot het veilig wordt in Syrië. Veel tijd om hierover na te denken is er niet: de deadline voor mevrouw Darkazanli en vier kinderen om hun visum op te halen en naar Nederland te reizen ligt in de komende weken.

Het verhaal van Ola is niet uniek. Er zijn meer volwassen jongeren die niet mee mogen met hun families. Volgens Corrien Ullersma is het beleid vorig jaar strenger geworden, waardoor meerderjarige kinderen vaker dan daarvoor niet herenigd mogen worden met een gevluchte ouder. De IND weegt bij een besluit niet mee of de rest van het gezin wel naar Nederland komt, of dat er nog familie achterblijft. Er wordt alleen gekeken naar de band tussen de ene ouder en het meerderjarige kind. Die moet heel bijzonder zijn, bijvoorbeeld als een kind heel ziek is en niet voor zichzelf kan zorgen. Advocaat Ullersma vindt die werkwijze van de IND belachelijk:

"Dat een kind net achttien is, nog thuis woont, geen baan heeft, nog niet getrouwd is en nog niet op zichzelf woont, en het misschien wel gevaarlijk zou zijn - dat is allemaal niet bijzonder genoeg. En zo worden nu meerdere kinderen afgewezen, terwijl de rest van hun familie wel naar Nederland mag."

Er is nog een laatste strohalm voor de familie. Vandaag is er een hoorzitting over de zaak bij de IND in Den Bosch. De IND heeft Ullersma hierin bevraagd over wat er zo bijzonder is aan de band tussen Ola en haar ouders. De advocate krijgt de kans zich te verweren en over enkele weken volgt de definitieve beslissing.