Foto’s van 35 jaar snoeiharde discussies op Speakers' Corner

Speakers' Corner, in het Londense Hyde Park, is een restant van de tijd waarin politieke radicalen en religieuze fundamentalisten hier kwamen om de revolutie te prediken, voor een publiek dat altijd aandachtig luisterde. Tegenwoordig is het een van de laatste plaatsen waar je je politieke overtuigingen in de oren van vreemden kunt schreeuwen, zonder lastig te worden gevallen door politieagenten of in een inrichting terecht te komen.

Philip Wolmuth fotografeert de taferelen in Speakers' Corner al 35 jaar. Ter gelegenheid van zijn fotoboek, Speakers' Corner: Debate, Democracy and Disturbing the Peace, dat deze maand uitkwam, spraken we hem over hoe het wereldje in het park de afgelopen drie decennia is veranderd.

VICE: Je begon 35 jaar geleden met fotograferen bij Speakers' Corner. Hoe was het toen, en wat zijn de grootste veranderingen die je hebt gezien?
Philip Wolmuth: De belangrijkste verandering is dat het publiek vroeger simpelweg veel groter was. Er waren veel meer politieke platformen, zoals het Londense Anarchistenforum en allerlei andere non-religieuze organisaties. Tegenwoordig zijn er vooral veel christenen en moslims die komen spreken. Die had je vroeger ook wel, maar nu zijn het er veel meer, en vroeger werd dan de draak met je gestoken. De religieuze figuren werden wel eens zo hard uitgejouwd dat ze hun biezen pakten.

George Orwell publiceerde in 1945 zelfs een essay over Speakers' Corner, waarin hij inging op een Indiase nationalist die er regelmatig sprak. En veel van de leiders van Afrikaanse onafhankelijkheidsbewegingen kwamen er vaak om te debatteren over kolonialisme. Wat ik hiermee bedoel is dat de gesprekken in Hyde Park toen echt over de prangende kwesties in de maatschappij gingen, en soms zelfs ten grondslag lagen aan grote politieke ontwikkelingen. Tegenwoordig gaat het meer over randkwesties.

Wat vind je het leukst aan Speakers' Corner?
Vooral de diepgaande discussies zelf. Daarnaast is het soms heel humoristisch; mensen maken elkaar belachelijk, maar op een leuke manier. Er is een oudere Ier, die er al heel lang komt, die altijd wel wat staat te mompelen. Laatst stond een van de sprekers, een wedergeboren christen, helemaal los te gaan, en toen zei hij: "Ik wil helemaal niet opnieuw geboren worden, kijk wat er de eerste keer van gekomen is!" De bezoekers zijn heel ad rem.

Is Speakers' Corner uit het politieke plaatje verdwenen de afgelopen jaren?
Absoluut. Het maakt geen deel meer uit van de grote politieke discussies. Het is de laatste publieke debatlocatie. Tot de Tweede Wereldoorlog waren er wekelijks een stuk of honderd samenkomsten in Londen – die zijn allemaal verdwenen.

Hoe komt dat?
Het is niet opzettelijk gebeurd, maar het is gewoon een gevolg van de radio en televisie. Dat is waar het nu gebeurt – de debatplekken zijn niet meer relevant. Waar politiek vroeger nog op straat, onder het volk werd bedreven, vindt het nu slechts plaats in de wandelgangen van het parlementsgebouw. Er worden zeker nog politieke onderwerpen behandeld in Speakers' Corner, maar ze hebben geen echte impact meer op de politiek. Zoiets ontbreekt echt. De burger kan zich totaal niet meer in de discussies mengen. De grote debatten spelen zich af op televisie, en zodra ze afgelopen zijn vertellen de verslaggevers je hoe je het moet interpreteren. Je kan niet antwoorden en je hoeft niet meer zelf kritisch na te denken. Bij Speakers' Corner kon je juist altijd reageren als je wilde. En als iemand je tegensprak moesten ze het goed onderbouwen: je kwam nergens zomaar mee weg. Dat maakte het zo fascinerend.

Toch denk ik dat het zal blijven voortbestaan: er is echt een harde kern van mensen die vechten voor het idee om de burger zijn stem te laten horen. En er zijn dus erg veel religieuze sprekers; die raken nooit uitgepraat.