Twintigers vertellen over het moment dat ze ontdekten dat Sinterklaas niet bestaat

Je kunt veel over Sinterklaas en alle bijbehorende randverschijnselen zeggen, maar niet dat het feest niet leeft. We hebben het de afgelopen jaren het hele jaar door over de Sint en zijn helpertjes, en het blijft niet alleen bij woorden. In de afgelopen dagen hebben we alleen al online met z'n allen voor ruim een miljard euro aan cadeaus gekocht.

Sinterklaas is serious business, waar zowel enorme economische als maatschappelijke belangen mee gemoeid zijn, en dat is ergens best grappig als je bedenkt dat het hele Sinterklaasfeest is gebaseerd op een gore leugen. Ouders in het hele land spannen samen om een ongelofelijk ongeloofwaardig verhaal over een vent uit Spanje op een stoomboot op de mouw van onwetende kinderen te spelden, om hun schuldgevoel over deze grove leugen op 5 december vervolgens af te kopen met een berg cadeaus en snoep.

Toch kan een mens niet eeuwig worden voorgelogen over een bisschop die op een paard over daken loopt en pieten die door schoorstenen glijden, en dus hoor je op een dag dat het allemaal een leugen is geweest. Dat deze ontmaskering van Sinterklaas er bij kinderen behoorlijk inhakt, bleek wel toen ik mijn vrienden af ging, om te vragen hoe zij erachter kwamen dat de Sint, de vriend van ieder kind, één groot verzinsel is.

Ik weet nog goed dat mijn moeder me uit bed haalde. Ze was erg nerveus, zette thee voor me en gaf me een koekje. Ik moest gaan zitten, en toen begon ze te vertellen. Haar verhaal duurde eindeloos, ze legde uit hoe het allemaal zat en begon ook over het moment waarop haar ouders aan haar vertelden dat Sinterklaas niet echt was. Aan het einde van haar monoloog keek ze me vermoeid aan, en zag dat ik glimlachte. Ze vroeg of ik niet enorm teleurgesteld was. Toen vertelde ik dat ik op school allang had meegekregen dat het hele verhaal van geen kant klopte. Ik vind het wel nog steeds heel mooi en lief hoe mijn moeder dat toen heeft aangepakt.

Ik kan me herinneren dat mijn moeder een keer vlak voor Sinterklaas ziek was, zo ziek dat ze op pakjesavond niet uit bed kon komen om Sinterklaas te vieren. Mijn vader vertelde toen dat hij met de Sint had gebeld, en dat ze hadden afgesproken dat Sinterklaas maar beter de volgende ochtend langs kon komen, als mijn moeder weer wat beter was. Dat vond ik een enorm spannend verhaal, want mijn vader – mijn bloedeigen vader – had zomaar even met Sinterklaas gebeld. De volgende ochtend stond er inderdaad een zak vol cadeaus op het dak. Die zak stond alleen precies onder het raam van mijn ouders' slaapkamer. Toen dacht ik opeens: wacht eens even… en vielen de puzzelstukjes langzaam op hun plaats. Ik heb die dag de schijn nog opgehouden, omdat ik het een beetje zielig voor mijn ouders vond – die hadden zoveel moeite gedaan om met dit verhaal op de proppen te komen – maar het jaar daarna was ik definitief van mijn geloof gevallen.

Ik ben geboren in Zweden, en in Nederland opgegroeid met mijn broertjes en Egyptische vader. In Zweden en Egypte bestaat Sinterklaas natuurlijk niet, dus mijn vader had geen idee van zijn bestaan. Ik hoorde van mijn klasgenootjes op school dat als je een wortel in je schoen stopte, er 's nachts een cadeautje in zou worden gestopt door de Sint. Die avond zette ik mijn schoen, met daarin een wortel, op zolder. De volgende ochtend was er geen cadeau, omdat mijn vader gewoon geen flauw idee had van die hele traditie. Ik heb de wortel net zo lang in die schoen laten zitten tot-ie begon te rotten, maar nog steeds kreeg ik geen cadeau. Ik dacht dat dat kwam doordat we stout waren geweest. Uiteindelijk hoorde mijn oudere broer op schooldat Sinterklaas helemaal niet bestaat, en dat het de bedoeling is dat de ouders cadeautjes kopen. Dat heeft-ie toen tegen mijn vader gezegd, en die heeft toen voor mij en mijn broertje een chocoladeletter gekocht. Dat Sinterklaas niet echt bestond was voor ons toen al wel vrij duidelijk.

Mijn vader deed nooit zo heel geheimzinnig over het bestaan van Sinterklaas. Begin december riep hij altijd door het hele huis dat de Sint gewoon een oude verklede gek was. Toen ik een keer bij mijn moeder achterop de fiets zat vroeg ik haar: "Mam… Sinterklaas is toch gewoon een verklede oude meneer?" Aanvankelijk ontkende ze, zei ze dat ik niet naar mijn vader moest luisteren en dat Sint en Piet er gewoon zo uitzagen, maar daar geloofde ik geen reet van. Niemand ziet er 'gewoon' zo uit. Zo vaak komt er geen vent met een mijter en een staf voorbij. En die pieten hebben me ook nooit weten te overtuigen. Uiteindelijk heeft mijn moeder toegegeven dat mijn vader toch wel een beetje gelijk had, en dat Sinterklaas toch wel een oude verklede gek is.

Opnieuw opschudding rond 'zwarte' Piet! Met samen geknepen billen — Jan de Hoop (@JandeHoop)December 2, 2013

Ik was zeven, een onschuldig plattelandskind. Ik weet het nog precies. Ik zat in een grijze stoel in de woonkamer tv te kijken. Vanuit de stoel kon ik mijn moeder zien zitten aan tafel, en ik zag mijn broer met zijn enthousiaste rothoofd wilde gebaren maken naar m'n moeder en hoopvol mijn kant op kijken. Ik had mijn rode lakschoentjes aan. Mijn broer kwam naar me toe gelopen, en zei: "Hey Aurélie, Sinterklaas bestaat niet. Je bent echt dom dat je er nog in gelooft. Echt kinderachtig, ik was veel jonger dan jij toen ik al niet meer geloofde. Je krijgt geen cadeaus meer, en je bent echt dom. Sukkel."

Het traumatische gedeelte – los van de emoties die door je lijf gieren als je te horen krijgt dat Sinterklaas wellicht niet bestaat – was wat hierna gebeurde. Mijn broer begon te lachen, keek triomfantelijk in de richting van mijn moeder, en ik weet zeker dat ik haar ook zag lachen. Ze greep daarna heus in en begon me te troosten, want ik zat daar maar te huilen en begreep totaal niets meer van de situatie, maar die lach… Die blik tussen "de grote mensen" (mijn broer is vier jaar ouder dan ik), een blik waarvan ik niets begreep, die ingehouden lach, gevolgd door de troostende stem van mijn moeder, dat zal ik nooit vergeten. Ik wil er trouwens wel bij zeggen dat ik nog steeds heel veel van mijn moeder hou, en ook wel van mijn broer.

Ik kan me de dag waarop ik ontdekte dat Sinterklaas niet bestaat nog goed herinneren. Het was de dag dat al het moois in het leven tot stof verging en verdween als een vluchtige wolk jeugdige onschuld, of zoiets. Ik ging tussen de middag eten bij een jongetje uit mijn klas. Ik zat nog helemaal in het geloofsgebeuren. In één van de keukenkastjes vond ik plotseling een pop, die verstopt lag achter het servies. Ik vond de keuken een beetje een vreemde plek om speelgoed te bewaren, dus nam ik de pop uit het keukenkastje, liet hem aan mijn klasgenootje zien, en vroeg wat die pop tussen de borden deed. Toen sprak de jongen de duivelse woorden "mijn zusje gelooft nog in Sinterklaas," waarna ik besefte dat mijn jeugd een grote leugen was.