Κορυφώθηκαν χθες οι εορτασμοί για την 43η επέτειο του Πολυτεχνείου, με κατάθεση στεφάνων και πορεία προς την Αμερικανική Πρεσβεία. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη, είχε παλμό, έντονο αντι-αμερικανικό και αντικυβερνητικό συναίσθημα. Συμμετείχαν πάνω από 16.000 άτομα, ενώ στους δρόμους βρίσκονταν 4.000 αστυνομικοί.

Λίγο πριν περάσω την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου, βρίσκεται μπροστά μου ένας πατέρας με την πέντε ετών κόρη του. Της έχει αγοράσει ένα γαρίφαλο και τη ρωτά «Τι θα πεις όταν αφήσεις το γαρύφαλλο;», όσο περιμένουμε στην ουρά που είχε στηθεί για να μπούμε στον προαύλιο χώρο της σχολής. «Ότι είναι αθάνατοι μπαμπά». Η εικόνα δεν είναι καινούρια. Κάθε χρόνο στο Πολυτεχνείο βλέπεις μικρά παιδιά. Κάθε φορά όμως, η προσπάθεια των παλαιότερων να διδάξουν την ιστορία στα μικρότερα μέλη αυτής της κοινωνίας, είναι συγκινητική.

Η κατάσταση γύρω από το Πολυτεχνείο είναι αρκετά έκρυθμη. Το άγαλμα που βρίσκεται στην πλατεία Εξαρχείων, φέρει επάνω του τρεις ασπίδες των ΜΑΤ και ένα κράνος, απόδειξη ότι και σήμερα υπάρχουν λάφυρα από τους «πολέμους» των δρόμων της Αθήνας. Στα γύρω στενά κυκλοφορούν ένα σωρό διμοιρίες με μερικές απ' αυτές να παρατάσσονται ένα στενό μακριά από την πλατεία. Τραγική ειρωνία, αλλά η αστυνομία κάνοντας ελέγχους έχει μετατρέψει την περιοχή σε άβατο. Μέσα στο Πολυτεχνείο, μια ομάδα ατόμων έχει κάνει κατάληψη στο κτήριο του Γκίνη χωρίς να εμποδίζει όμως τον κόσμο να περάσει μέσα. Μπροστά στην είσοδο της κατάληψης έχουν τοποθετηθεί τραπεζάκια και καρέκλες που είχαν χρησιμοποιηθεί σαν οδόφραγμα τις προηγούμενες μέρες, όταν και πάλι ξέσπασαν επεισόδια κατά την επίσκεψη Ομπάμα. Όπως είπαν στην ανακοίνωση που ανέβασαν τα ξημερώματα στο Indymedia, υπογράφοντας τη σαν «Αναρχικοί και αναρχικές», η κατάληψη στου Γκίνη έγινε για να «Σπάσει στην πράξη ο αποκλεισμός που για χρόνια επιβάλλουν οι κομματικοί και οι κρατικοί μηχανισμοί προκειμένου να κρατηθεί ο χώρος κατά τη διάρκεια της ημέρας ελεύθερος, ανοιχτός και προσβάσιμος σε όσες και όσους επιλέγουν το δρόμο της σύγκρουσης και της εξέγερσης».

Λίγο πριν τις 3.00 μμ τα πρώτα πανό προχωράνε και φτάνουν στη Σταδίου. Ο κόσμος γίνεται ολοένα και περισσότερος. Την ίδια ώρα μέλη της ΠΑΣΠ έκαναν προσυγκέντρωση στην οδό Ακαδημίας και Ιπποκράτους. Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν προς το Πολυτεχνείο και ξεδίπλωσαν τη σημαία, ενώ αργότερα φανερά διαχωρισμένοι όπως κάθε χρόνο από την υπόλοιπη πορεία έφτασαν στην Αμερικανική Πρεσβεία.

Ο κύριος όγκος των διαδηλωτών ξεκινά περίπου στις 5.00 μμ έχοντας στην κεφαλή του τον Σύνδεσμο Φυλακισμένων και Εξορισθέντων Αντιστιασιακών της Χούντας. Φτάνουν στην Αμερικανική Πρεσβεία ειρηνικά φωνάζοντας συνθήματα όπως «Το Πολυτεχνείο ζει, έξω οι Αμερικανοί» και «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-Μελιγαλάς». Οι δυνάμεις καταστολής γίνονται εντονότερες μόνο όταν περνάει το μπλοκ των αναρχικών, με τέσσερις διμοιρίες να τους περικυκλώνουν και να τους ακολουθούν κατά πόδας μέχρι να περάσουν το σημείο της πρεσβείας. Ωστόσο, δεν σημειώθηκε καμιά ένταση.

Όσο βρισκόμαστε στην Αμερικανική Πρεσβεία μαθαίνουμε πως η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, που μέχρι εκείνη το πρωί ήταν αμφίβολο αν θα κατέβει μετά τις αποδοκιμασίες που είχαν προηγηθεί στην κατάθεση στεφάνων, πλησιάζει. Αν και η πορεία είχε διαλυθεί ορισμένοι παρέμειναν στο σημείο. Όταν τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ πλησίασαν -που δεν ήταν καθόλου νεολαία, αλλά άτομα άνω των 40 ετών- αρχίζουν να ακούγονται συνθήματα ενάντια στους Αμερικανούς και ενάντια στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα ανεμίζουν τις σημαίες του κόμματος. Πολύ γρήγορα δημιουργούνται μικροεντάσεις, με όσους βρίσκονται τριγύρω να φωνάζουν συνθήματα όπως «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό» και «Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη». Στη συνέχεια υπάρχει διαπληκτισμός ενώ ορισμένοι απ' αυτούς που στελεχώνουν το μικρό μπλοκ της κυβερνώσας παράταξης φωνάζουν σε όσους τους γιουχάρουν, τους φτύνουν και τους πετούν σκουπίδια, λέγοντας πως «είναι τρομοκράτες». Κάποιοι προσπαθούν να βάλουν φωτιά σε μια σημαία του ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια, μια ομάδα ατόμων έρχεται στα χέρια φωνάζοντας εξαγριωμένα «έχουν θράσος να κατεβαίνουν στον δρόμο». Οι αστυνομικοί παρακολουθούν το σκηνικό χαμογελώντας χωρίς να κάνουν την παραμικρή επέμβαση για να διαλύσουν τον διαπληκτισμό. Αντίθετα, φαίνεται να το απολαμβάνουν. Η πορεία τελειώνει με ειρηνικό πρόσημο και το πλήθος να διασκορπίζεται.

Οι εντάσεις στην περιοχή των Εξαρχείων ξεκινούν από νωρίς το απόγευμα πριν ολοκληρωθεί η μαζική πορεία στην οποία συμμετέχουν οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, αντιφασιστικοί φορείς, η Παλαιστινιακή κοινότητα, και αναρχικές συλλογικότητες. Εντυπωσιακή ήταν και η μαζική προσέλευση του ΚΚΕ με τα μέλη του να καλύπτουν τον δρόμο από την Αμερικανική Πρεσβεία εως το Χίλτον.

Ο απολογισμός των επεισοδίων της χθεσινής βραδιάς σύμφωνα με τη ΓΑΔΑ περιέχει 13 συλλήψεις και πέντε προσαγωγές.

Επεισόδια όμως σημειώθηκαν στο προαύλιο της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Όπως περιγράφει ο δημοσιογράφος του VICE, Κώστας Κουκουμάκας στη Θεσσαλονίκη «Τα πιο σοβαρά και "φαντεζί" επεισόδια σε επέτειο του Πολυτεχνείου σημειώθηκαν το βράδυ της Πέμπτης στη Θεσσαλονίκη. Μετά την ολοκλήρωση της πορείας, που ήταν μεγάλη και είχε δυνατό παλμό, άτομα με καλυμμένα τα πρόσωπά τους αρχικά πέταξαν βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς στο ύψος της Καμάρας κι έκαψαν ένα εκδοτήριο του ΟΑΣΘ. Στη συνέχεια, κλείστηκαν στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, όπου έστησαν οδοφράγματα και άρχισαν πετούν «βροχή» από μολότοφ, βεγγαλικά, πυροτεχνήματα, φωτοβολίδες, κροτίδες γηπέδου και πέτρες στις διμοιρίες των ΜΑΤ που είχαν κυκλώσει το Πανεπιστήμιο. Υπήρχαν στιγμές που ο ουρανός της Θεσσαλονίκης στο ύψος της Πολυτεχνικής θύμιζε Πρωτοχρονιά ή Ανάσταση. Από την Αστυνομία έγινε χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης. Ήταν τα πιο σοβαρά επεισόδια των τελευταίων πέντε ετών στην πόλη. Κατά τη διάρκεια των ταραχών συνελήφθησαν δύο άτομα, ένας 28χρονος και μία 21χρονη, που θα οδηγηθούν σήμερα στον εισαγγελέα. Έγιναν επίσης 16 προσαγωγές, όμως όλοι αφέθηκαν ελεύθεροι. Επίσης, ένα αυτοκίνητο τυλίχθηκε στις φλόγες έξω από το Παλέ ντε Σπορ».

Νωρίτερα, δύο ξεχωριστές πορείες είχαν κινηθεί στο κέντρο της πόλης. Οι διαδηλωτές έκαψαν μία αμερικάνική σημαία έξω από το αμερικάνικο προξενείο, ενώ δεύτερη στάση έκαναν μπροστά στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Εγνατία. Στη διαδήλωση συμμετείχαν φοιτητές, εργατικά σωματεία, οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και αναρχικοί. Ξεχωριστή πορεία έκανε το ΠΑΜΕ που πρόσκειται στο ΚΚΕ.

Περίπου στις 7.00 μμ μια ομάδα ατόμων αρχίζει να στήνει οδοφράγματα στην Πατησίων, στη Στουρνάρη και στην οδό Τζωρτζ. Στη συνέχεια, μια ακόμη ομάδα βγαίνει από το Πολυτεχνείο και πετάει βόμβες μολότοφ, καπνογόνα πέτρες και ξύλα προς τα ΜΑΤ και την ΥΜΕΤ που βρίσκονται στο σημείο. Ο αστυνομικός κλοιός είναι τέτοιος που όχι μόνο έχει περικυκλώσει το Πολυτεχνείο, αλλά δυο-τρεις διμοιρίες βρίσκονται σε κάθε στενό.

Λίγο αργότερα και όσο κατεβαίνω την Τοσίτσα με δύο φωτορεπόρτερ από ελληνικό φωτογραφικό πρακτορείο για να φθάσουμε στην Πατησίων, περνάμε από την πλαϊνή πύλη του Πολυτεχνείου. Οι φωτογραφικές μηχανές είναι κρεμασμένες στο πλάι - προφανώς και δεν γίνεται καμιά προσπάθεια να τραβηχτεί τίποτα. Συζητάμε μεταξύ μας άσχετα πράγματα, μιλάμε ακόμη για την πορεία και δεν δίνουμε καμιά σημασία στην ομάδα που βρίσκεται έξω από την πόρτα. Τότε κάποιος απ' αυτούς μας ρωτά πολύ χαλαρά και ψύχραιμα αν είμαστε δημοσιογράφοι. Ένας από εμάς του απαντά «Ναι, φωτορεπόρτερ». Οι μηχανές εξακολουθούν να βρίσκονται κρεμασμένες στο πλάι και κλειστές. Ο τύπος κρατώντας ένα σφυρί τρέχει κατά πάνω μας και λέει «Φύγετε μουνόπανα, ρουφιάνοι». Του φωνάζω «Δεν τραβήξαμε, το είδες ότι δεν τραβήξαμε» και καλύπτω το κεφάλι μου με τα χέρια μου. Αν και χαμηλώνει τα χέρια του συνεχίζει να φωνάζει να φύγουμε. Οι υπόλοιποι που βρίσκονται στο σημείο, αν και έχουν επίσης καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους τον κοιτούν φοβισμένοι σαν να μην πιστεύουν αυτό που συμβαίνει. Ένας απ' αυτούς του φωνάζει «Ρε μαλάκα τι κάνεις;».

Στη συνέχεια και ενώ βρισκόμαστε Στουρνάρη και Πατησίων η «μάχη» συνεχίζεται. Τα ΜΑΤ κάνουν συχνές επεμβάσεις, ενώ πέτρες και μολότοφ εκτοξεύονται ανά πέντε λεπτά. Γύρω στις 10.00 το βράδυ μια ομάδα ατόμων βγαίνει από την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου και αρχίζει να κατευθύνεται προς τη συμβολή Πατησίων και Σολωμού πετώντας ξανά μολότοφ και πέτρες, ενώ μια σημαία παίρνει φωτιά. Οι δημοσιογράφοι που βρίσκονται εκεί, είναι δίπλα στις αστυνομικές δυνάμεις. Τότε το σουρεαλιστικό σκηνικό της χθεσινής νύχτας θέλει τους άνδρες των ΜΑΤ να τρέχουν πρώτοι προς τη Σολωμού για να κρυφτούν με αποτέλεσμα η οδός να συνωστίζεται και οι δημοσιογράφοι να μένουν πίσω και να δέχονται μερικές πέτρες ανάμεσα σε φωτιές, φωτοβολίδες, μολότοφ και δακρυγόνα. Παράλληλα κυκλοφορεί η φήμη πως έχει δοθεί εισαγγελική εντολή να εκκενωθεί η κατάληψη και τα πράγματα αγριεύουν κι άλλο και από τις δύο πλευρές.

Όση ώρα βρισκόμαστε εκεί μαθαίνουμε πως βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία οι αστυνομικές αρχές με την εισαγγελία και την Πρυτανεία, ενώ η είδηση για την εισαγγελική εντολή της παρέμβασης αν τα επεισόδια γίνουν εντονότερα μεταδίδεται συνεχώς από τα Μέσα. Μέσα σε λίγη ώρα έχουμε βρεθεί και πάλι στην Πατησίων ανάμεσα στα ΜΑΤ και την ομάδα που κάνει τα «μπάχαλα», μέχρι που ο επικεφαλής της διμοιρίας μας εγκλωβίζει στην Σολωμού και μας απαγορεύει να κινηθούμε για να τραβήξουμε. Όλα τελειώνουν στις 2.00 τα ξημερώματα με την ένταση να εκτονώνεται και τους πάντες να αποχωρούν.

Επιστρέφοντας στο σπίτι μου, βρίσκω ακόμη ένα μήνυμα από τον συνεργάτη του VICE, Ορέστη Σεφέρογλου, που επίσης κάλυπτε τα γεγονότα. Την ώρα που έφευγε από το σημείο των επεισοδίων μαζί με άλλον ένα φωτορεπόρτερ, μια ομάδα 15 ατόμων τους επιτέθηκε, τους έριξε κάτω και χρησιμοποιώντας «ασφαλίτικες» πρακτικές τους ζήτησε δημοσιογραφικές ταυτότητες και απείλησε ότι θα τους σπάσει τον εξοπλισμό.

Γράφοντας το κείμενο θυμάμαι άλλο ένα στιγμιότυπο της χθεσινής βραδιάς. Την ώρα που βρισκόμασταν στην αρχή της Στουρνάρη, μαζί με τους υπόλοιπους δημοσιογράφους υπήρχε άνδρας με κάμερα που δεν γνωρίζω αν ανήκε σε τηλεοπτικό συνεργείο. Όταν, όμως, δύο άνδρες των ΜΑΤ τον πλησίασαν εκείνος τους άφησε να κοιτάξουν τι συμβαίνει προς την κεντρική στην πύλη του Πολυτεχνείου από την κάμερα- ενδεχομένως τους έδειξε κι άλλο υλικό, ίσως και όχι. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει.

Έχω καλύψει πορείες αναρχικών, έχω βρεθεί μέσα στο Πολυτεχνείο με φωτογραφική μηχανή ενώ σημειώνονται επεισόδια και ποτέ δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα με τραμπουκισμούς σαν τους χθεσινούς στα Εξάρχεια. Η αλήθεια ανάμεσα σε αυτούς τους τραμπουκισμούς και στον άνδρα με την κάμερα που άφησε τον ΜΑΤατζή να κοιτάξει βρίσκεται κάπου στη μέση. Τα Μέσα δεν θα πρέπει να συνεργάζονται με καμιά από τις δύο πλευρές τηρώντας, για παράδειγμα, το δικαίωμα που έχουν και οι μεν και οι δε στο να μη θέλουν να φωτογραφηθούν στο πρόσωπο, ώστε να μην υπάρχει στοχοποίηση. Αντίστοιχα και οι δυο πλευρές συναινούν στις πράξεις τους εκείνη τη στιγμή, οπότε θα πρέπει να είναι υποχρεωμένες να αφήνουν τα Μέσα να υπάρχουν χωρίς να αναγκάζουν την ελευθερία του Τύπου να «πεθαίνει» ανάμεσα σε μια μολότοφ και ένα δακρυγόνο σε μια επέτειο που συμβολίζει την ελευθερία. Πόσο μάλλον όταν και οι δυο πλευρές, μετά, θα κάνουν share στα social media τις εικόνες που τράβηξαν εκείνοι που τραμπούκισαν.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες από Αθήνα και Θεσσαλονίκη παρακάτω.

Περισσότερα από το VICE

Η Απόλυτη Έκθεση για Όσους Είναι Νοσταλγοί του ΠΑΣΟΚ του '80 και της Καλτίλας Εκείνης της Εποχής

Όλοι οι Τύποι Πελατών που Συνάντησα ως Συνοδός Κυρίων

Mια Ελληνίδα Ερμηνεύτρια στα Θρυλικά Στούντιο των Queen στην Ελβετία