Ένας ξοφλημένος χολιγουντιανός αστέρας, διάσημος ως ο πρωταγωνιστής του superhero blockbuster Birdman, προσπαθεί να ανεβάσει ένα θεατρικό έργο στο Μπρόντγουεϊ παλεύοντας να συμφιλιωθεί με την καριέρα του, την οικογένεια και, κυρίως, με τον εαυτό του.

Ο ηθοποιός Ρίγκαν Τόμσον (Michael Keaton) μπαίνει σιγά-σιγά στην έκτη δεκαετία της ζωής του… με φιλοδοξίες νεανία. Αν και το υποκριτικό του ταλέντο είναι αμφιβόλου αξίας και το σκηνοθετικό του ακόμη πιο αμφίβολο, αναλαμβάνει να μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι το διήγημα του Raymond Carver (τα διηγήματα του είχαν χρησιμοποιηθεί ως υλικό για το εμβληματικό Shortcuts του Robert Altman), What we talk about when we talk about love, με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Σκοπός του βετεράνου, πρώην αστέρα του Χόλυγουντ, να ξεφύγει απ' την εικόνα του franchise superhero Birdman (βλ. και Batman) και να βρει την αλήθεια της τέχνης του.

Με την πρεμιέρα να πλησιάζει, τα εμπόδια για την ομαλή εξέλιξη της παράστασης του ξεπεσμένου πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη, αυξάνονται ολοένα. Πρώτα έρχεται ο τραυματισμός του συμπρωταγωνιστή του στην πρόβα που τον αναγκάζει να προσλάβει στην θέση του τον ταλαντούχο αλλά ιδιόρρυθμο Μάικ Σίνερ (Edward Norton), αγόρι της πρωτοεμφανιζόμενης στο Broadway πρωταγωνίστριας του, Λέσλι (Naomi Watts). Η κοπέλα του –κι επίσης συμπρωταγωνίστρια του–, Λόρα (Andrea Riseborough), του ανακοινώνει ότι είναι έγκυος, ενώ η κόρη και προσωπική του βοηθός, Σαμ (Emma Stone), παλεύει να απεξαρτηθεί πλήρως από τα ναρκωτικά. Σα να μην έφταναν αυτά, η πρώην σύζυγος του, Σύλβια (Amy Ryan) του υπενθυμίζει συνεχώς πόσο κακός σύζυγος και πατέρας υπήρξε, δημιουργώντας στον πάλαι ποτέ υπερήρωα… πανικό.

Ο μεγαλομανής Alejandro Iñárritu (Amores Perros, 21 Grams), επιστρέφει 4 χρόνια μετά το σκληροπυρηνικό μελόδραμα, Biutiful, με μία μαύρη κωμωδία - χρονικό για τις ημέρες και τις νύχτες του ηθοποιού που πασχίζει να θαυμαστεί από το κοινό του. Το παιχνίδι του τίτλου -Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας- δίνει το στίγμα για όσα ακολουθούν επί της οθόνης για περίπου δύο ώρες: η φαντασία μπλέκεται με τον ρεαλισμό μέσα από μονοπλάνα διαρκείας -φτιαγμένα άλλοτε με μαεστρία κι άλλοτε λιγάκι «να 'χαμε να λέγαμε»-, το δονκιχωτικό δράμα του χαρακτήρα λειτουργεί εξαιρετικά όποτε συνδιαλέγεται με τα μέλη της οικογενείας του και τον υπόλοιπο θίασο -πλατειάζει, όμως, τις φορές που πρέπει να δούμε απλώς τον άνθρωπο-, και καταδεικνύει συνεχώς με αφέλεια (όχι εκείνη του τίτλου, αλλά του σκηνοθέτη) την έννοια του ταλαίπωρου πλην τίμιου καλλιτέχνη που βολοδέρνει, σαν φτερό στον άνεμο, για να πετάξει από πάνω του την ρετσινιά του loser κι εν τέλει να επικοινωνήσει με τον τρόπο του το μεγαλείο της τέχνης (sorry, κύριε Inarritu, αλλά είναι νωπό ακόμη το ταράκουλο που μας προκάλεσε πριν από ένα χρόνο ο Llewellyn Davis).

Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Σημαίνουν ότι εκεί που πετυχαίνουν τα αδέρφια Cohen, ο ταλαντούχος μεξικάνος αποτυγχάνει ολοσχερώς. Το φιλμ μένει, δυστυχώς, μόνο στην σύγκρουση ανάμεσα στο εμπορικό και το καλλιτεχνικό σόου -το κουλτουριάρικο, δηλαδή- και τις ανασφάλειες των πανταχού ηθοποιών που καλούνται να εκτεθούν σε κόσμο προκαλώντας τον πανικό στον εαυτό τους και στους γύρω. Λείπουν, δηλαδή, τα συναισθήματα εκείνα που θα έκαναν την ιστορία πανανθρώπινη και όχι απλώς μια σάτιρα για τον κόσμο του θεάματος: η αντίληψη, για παράδειγμα, που έχει ο ήρωας για τους κοινούς θνητούς, η καλλιτεχνική του μεγαλομανία που βλάπτει συνεχώς εκείνους που αγαπά, το αόρατο χέρι του ενστίκτου που το νιώθει μόνο εκείνος -μόνος εναντίον όλων-, και τον οδηγεί συνέχεια στις σωστές επιλογές με τα λάθος αποτελέσματα.

Πολλά γραφτήκαν για το comeback του άλλοτε μόνιμου πρωταγωνιστή του Tim Burton, Michael Keaton (Beetlejuice, Batman Returns), επιτρέψτε μου να πω όμως, ότι αν κι ο αγαπημένος ηθοποιός των παιδικών μας χρόνων μοιάζει η ιδανική επιλογή για τον ρόλο του πρώην κινηματογραφικού υπερήρωα Ρίγκαν Τόμσον, εν τέλει δεν έχει κατά την γνώμη μου το ειδικό εκείνο βάρος που είχε, ας πούμε, ο Mickey Rourke στον Παλαιστή – αντίστοιχη περίπτωση ανθρώπου που αποφασίζει να διεκδικήσει την χαμένη δόξα, βάζοντας τα με όλους και με όλα, κυρίως όμως με τον εαυτό του. Είναι στιγμές που είναι εξαιρετικός (σημειώνω δύο σκηνές ανθολογίας, μία με αναφορά τον George Clooney και άλλη μία που ξεμπροστιάζει την σημασία των κριτικών στην τέχνη) στις περισσότερες, όμως, δείχνει σαν χαμένος μες στο κατασκεύασμα που 'χει φτιάξει ολόγυρα ο σκηνοθέτης σαν ιστό αράχνης – ένα ακόμη δείγμα εντυπωσιασμού από μέρους του.

Παρόλα αυτά, το ensemble των ηθοποιών λειτουργεί έξοχα. Naomi Watts και Emma Stone είναι υπέροχες -και σαν παρουσίες και σαν υπόσταση- την παράσταση όμως κλέβει (κυριολεκτικά και μεταφορικά) ο ιδιοφυής κωμικός Ed Norton, αφήνοντας σου την εντύπωση ότι αυτή η ταινία είναι το δικό του comeback.

Πλουραλισμός χρωμάτων και εικόνων από τον Emmanuel Lubezki (Tree of Life, Gravity), εξαιρετικά λειτουργικό το jazz bebop soundtrack του πρωτοεμφανιζόμενου στον κινηματογράφο, Antonio Sanchez -όχι όμως και οι κλασικές συμφωνίες των Rachmaninov, Tchaikovsky, Mahler που καταδεικνύουν κάπως άκομψα την ειρωνεία-, δυνατό cast και βιρτουοζιτέ σκηνοθεσία.

Συμπέρασμα: από την μία πρόκειται για ένα πληθωρικό σε ήχους και εικόνες φιλμ, αστείο και σκοτεινό σε ίσες δόσεις, από την άλλη όμως μοιάζει μονόπαντο, με ασαφείς προθέσεις, αυτοαναφορικό και αφελές.

Υποψήφιο για 9 Βραβεία Όσκαρ: Καλύτερης Ταινίας, Α' Ανδρικού Ρόλου (Keaton), Β' Ανδρικού (Norton) και Β' Γυναικείου Ρόλου (Stone), Σκηνοθεσίας, Πρωτότυπου Σεναρίου, Φωτογραφίας, Ήχου και Sound Design.

Σκηνοθεσία: Alejandro G. Iñárritu

Σενάριο: Alejandro G. Iñárritu, Nicolas Giacobone, Alexander Dinelaris, Armando Bo

Πρωταγωνιστούν: Michael Keaton, Edward Norton, Emma Stone, Naomi Watts, Andrea Riseborough, Zach Galifianakis, Amy Ryan

Διάρκεια: 119'

Καταλληλότητα: Ακατάλληλη 18

Γλώσσα: Αγγλικά

Είδος: Κωμική, Δραματική

Διανομή: Odeon

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.