Αναλύοντας την Επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος

Screenshot via Youtube

Όταν είδα τις φωτογραφίες και τα πλάνα από την επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στον Άγιον Όρος, τα συναισθήματα που μου προκλήθηκαν, ήταν ανάμεικτα. Η δυσάρεστη βεβαιότητα του ιστορικά αναμενόμενου, του επικοινωνιακά προβλέψιμου και του πολιτισμικά αναπόδραστου προσέκρουσε στην παιδιάστικη ελπίδα και πεποίθησή μου πως ένα τέτοιο θέαμα αποτελεί παράσταση εξόχως αστεία και ανάρμοστη υπό την παρούσα συγκυρία. Αλλά ο όλος συλλογισμός μου, εμποτισμένος με την εύλογη συναισθηματική φόρτιση που έχω ήδη προδώσει, στερείται προφανέστατα ρεαλισμού. Δεν θα έπρεπε να περιμένω κάτι καλύτερο από τον Αντώνη Σαμαρά, πόσω μάλλον υπό το καθεστώς της τρέχουσας –ιδιαίτερα πιεστικής γι’ αυτόν- κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας. Η έκπληξή μου είναι το λιγότερο αδικαιολόγητη.

Τα αραχνιασμένα και επίπλαστα πνευματικά σύμβολα, ο άκρατος συντηρητισμός και η φαύλη τυπολατρία αποτελούσαν ανέκαθεν πανίσχυρα τοτέμ για τους Έλληνες πολιτικούς, γιατί μέσω αυτών κατόρθωναν ακόμη και τις πιο κρίσιμες στιγμές να χειραγωγήσουν το ανερμάτιστο πλήθος. Η επίκληση ιερών μορφών και θρησκευτικών ιδεωδών, η περιβολή του σαθρού μανδύα των πατροπαράδοτων ελληνικών ηθών και εθίμων και η στόχευση στις συναισθηματικές και νοητικές αδυναμίες εκείνων που βρίσκονται ακόμα υπό την απόλυτη εξουσίαση της βιβλικής παράνοιας, συνιστούν το πιο αποτελεσματικό όργανο παραπλάνησης και εξανδραποδισμού. Και σ’ αυτό ακριβώς ποντάρει ο πρωθυπουργός, αφιερώνοντας χρόνο από το πρόγραμμά του για να τιμήσει χρυσοποίκιλτες εικόνες, να φιλήσει ρασοφορεμένους παπάδες και να καθίσει σε πολυτελείς θρόνους, ενώ η κάμερα απαθανατίζει κάθε στιγμιότυπο από την αλλόκοτα παρωχημένη δραστηριότητά του.

Αυτό που με προβλημάτισε κυρίως από το σκηνικό, δεν είναι το βλακώδες της όλης σύνθεσης. Ο πρωθυπουργός έχει κάθε δικαίωμα να εγκολπώνεται μισάνθρωπα θρησκευτικά δόγματα και να τα εφαρμόζει όπως ο ίδιος νομίζει, ενώ παράλληλα θεωρεί –κατά τραγική πλην απολαυστική ειρωνεία- πως ενσαρκώνει το πρότυπο του σύγχρονου Ευρωπαίου ηγέτη, απολαύοντας εκ παραλλήλου και των σχετικών πνευματικών εφοδίων. Πιστεύει, όμως, ο Αντώνης Σαμαράς ότι αυτή είναι μία δόκιμη και αποτελεσματική τακτική, εν έτει 2014, για να προωθήσει τον εαυτό και την πολιτική του; Θεωρεί ότι η επιστροφή στην θρησκοληψία, η εμπλοκή του πολιτικού με το ιερατικό, και η αναγωγή της περσόνας του σε context ορθοδοξίας συντείνουν με σύγχρονο τρόπο στο marketing που έχει ανάγκη; Είναι τα αγράμματα γερόντια και οι φανατισμένοι κοινωνοί της εκκλησίας το κοινό που θέλει να προσεταιριστεί για να βγάλει τη χώρα του από την ηθική και οικονομική κρίση που την μαστίζει;

Δεν είμαι τόσο αφελής, ώστε να εγείρω αξιώσεις για Έλληνες πολιτικούς απαλλαγμένους από νοσηρά ιδεολογικά κωλύματα και γραφικές μυθολογικές φαντασιώσεις. Η πολιτική ζωή της χώρας αντικατοπτρίζει την ποιότητα του εκλογικού σώματος, και για την τελευταία δεν είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος – ούτε έχω και ιδιαίτερες βλέψεις. Ωστόσο, έχω την απαίτηση από τον Αντώνη Σαμαρά, και από κάθε δυνητικό θεσμικό του ισοδύναμο, να καταλάβει ότι στις δημόσιες εκδηλώσεις του δεν εκπροσωπεί τον εαυτό του. Ούτε το target group του. Μας εκπροσωπεί όλους, είτε τον επιλέξαμε είτε όχι. Γι’ αυτό, σε ό, τι έχει να κάνει με την δημόσια φιγούρα του, θα ’πρεπε να ’χει την στοιχειώδη σωφροσύνη να επεκδυθεί τους τύπους που τον χαρακτηρίζουν ως ιδιώτη, και να διαχωρίσει την πολιτική από την θρησκευτική του ταυτότητα. Αν όχι από σωφροσύνη, ας το κάνει από τακτ. Η συμμετοχή του ως πρωθυπουργού σε ιεροτελεστίες, τις οποίες οι πολίτες δεν έχουν καμία υποχρέωση να συμμερίζονται, και το τόσο αταίριαστο μπόλιασμα του πολιτικού του λόγου με τις προσωπικές του μεταφυσικές δοξασίες δεν εμπνέουν καμία εμπιστοσύνη στους πολίτες που προσβλέπουν σε μία επί της ουσίας πολιτική τοποθέτηση και δράση. Ο πρωθυπουργός μας ντροπιάζεται μπροστά στα μάτια μας.

Προφανώς, η συνολική προσκόλληση του Αντώνη Σαμαρά στις αρχές και τη νοοτροπία της λαϊκής δεξιάς δεν απορρέει από κάποια ξαφνική και γνήσια έκρηξη πατριωτισμού. Η άνοδος της Χρυσής Αυγής και η τόσο επικίνδυνα ευρεία για το εκλογικό του συμφέρον εδραίωσή της στα λαϊκά στρώματα, καθιστά την πολιτική του σπέκουλα πασίδηλη. Τώρα που ο πολιτικός διεθνισμός έπαψε να είναι της μόδας και κανένας πολιτικός δεν έχει να κερδίσει κάτι παριστάνοντας τον Ευρωπαίο, όλη η ψηφοθηρική προσοχή πέφτει στις μάζες εκείνες που θωπεύουν αδιάκοπα τα εθνικιστικά τους ένστικτα, αναζητώντας τον ηγέτη που θα αποθεώσει ό, τι αποτιμάται ως εθνικό εχέγγυο και εγχώρια κληρονομιά. Η ανάγκη για λαϊκισμό, ως θλιβερό απότοκο της συγκυριακής ακμής της Χρυσής Αυγής, είναι αυτή που έστρεψε τον πρωθυπουργό σε τόσο οπισθοδρομικά τεχνάσματα, όπως είναι το στενό μαρκάρισμα της εκκλησίας.

Παράλληλα, δεν μπορώ να μην νιώσω διπλά προσβεβλημένος που η ανησυχητική εμμονή του πρωθυπουργού με την Εκκλησία, έναν κατάφωρα ευνοημένο φορέα με εξαιρετικά αμφιλεγόμενο backround, συνδυάζεται με την πλήρη αδιαφορία του για ένα ευρύτατο φάσμα ανθρωπιστικών πληγών που θα έπρεπε να τον απασχολεί περισσότερο. Αντί να αποτίσει φόρο τιμής σε ιερείς που καμία ανάγκη δεν έχουν τον σεβασμό και την αγάπη του -θα ’πρεπε να τους αρκεί, άλλωστε, το γεγονός ότι πληρώνονται απ’ το δημόσιο για να αναπαραγάγουν την αρχέγονη λογοτεχνία των βιβλίων τους- ίσως θα ήταν πιο χρήσιμο να δώσει το στίγμα του σε άλλα, πιο καίρια ζητήματα: τον ύποπτο πνιγμό δύσμοιρων μεταναστών, την ασταμάτητη άνοδο της ακροδεξιάς, την διαφθορά που δηλητηριάζει τον σκελετό του πολιτικού συστήματος, την οποία ο ίδιος –μεταξύ άλλων- εξέθρεψε, τον ρατσιστικό και μισαλλόδοξο δημόσιο λόγο πολιτικών της τάξης του και τη στυγνή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαδραματίζεται καθημερινά, υπό την ανοχή του.

Επιβαρυντική περίσταση για την σύσφιξη των δεσμών Σαμαρά- εκκλησίας συνιστά ο ρόλος και η στάση της τελευταίας απέναντι στις κοινωνικές αναταραχές που εδράζονται σε ανθρωπιστικά και δημοσιονομικά ζητήματα. Τα παραληρηματικά κηρύγματα μίσους των εκπροσώπων της, οι απροκάλυπτες ύβρεις προς τους gay και προς όποιον διεκδικεί τα δικαιώματά του ευθαρσώς και μακριά από τις κοντόφθαλμες, μεσαιωνικές της αντιλήψεις, αλλά και η πεισματική της άρνηση να συναινέσει σε οποιοδήποτε σχέδιο φορολόγησής της, είναι οι παράγοντες εκείνοι που την καθιστούν ξένη προς κάθε έννοια σύγχρονης, πολιτισμένης και ευνομούμενης κοινωνίας. Πόσο αξιόπιστος, λοιπόν, μπορεί να θεωρηθεί ένας πρωθυπουργός που χαριεντίζεται τόσο προκλητικά με έναν κατ’ εξοχήν μοχλό κοινωνικής αποτελμάτωσης; Πόσοι αιώνες πρέπει να περάσουν για να καταλάβει ότι οι πρακτικές του -ακόμη και υπό το πρίσμα της επιδερμικής πολιτικής κερδοσκοπίας- νομιμοποιούν τις απάνθρωπες διακηρύξεις μίας δύναμης που ακόμα ασκεί επίδραση στις ευεπίφορες μάζες;

Μου έχουν πει για τον Σαμαρά, ότι θα γούσταρε πολύ να μείνει στην ιστορία ως ο πολιτικός που μας έβγαλε από την κρίση και το μνημόνιο. Εγώ λέω πως δεν θα ‘χει κανένα νόημα, αν η χώρα που θέλει να παραδώσει, είναι αυτή.