FYI.

This story is over 5 years old.

Sports

Ντέρμπι Φωτιά Αστραπής Vs Όλυμπος

Στην τσιγγάνικη γειτονιά της Θεσσαλονίκης δύο ομάδες έχουν φτιάξει το δικό τους Ελ Κλάσικο.

«Όσα έμαθα στη ζωή για την ηθική και το καθήκον, τα χρωστάω όλα στο ποδόσφαιρο». Αλμπέρ Καμύ.

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Το αυτοκίνητο γλιστρά στην οδό Μοναστηρίου, αργά το μεσημέρι της Κυριακής στη δυτική έξοδο της πόλης. Φθάνοντας στον σταθμό των ΚΤΕΛ, στρίβεις αριστερά και καταδύεσαι στον Δενδροπόταμο, τη γειτονιά των Ρομά στη Θεσσαλονίκη, ίσως την πιο φτωχή και υποβαθμισμένη περιοχή στον Βορρά. Οριοθετείται από χειμάρρους και ρέματα και πράγματι «καταδύεσαι» σε αυτή, διότι πριν χτιστούν τα πρώτα σπίτια, κεραμοποιεία της Δυτικής Θεσσαλονίκης έπαιρναν από εδώ ακριβώς χιλιάδες κυβικά χώμα, με αποτέλεσμα σήμερα ο Δενδροπόταμος να είναι χτισμένος μέσα σε μια τεράστια γούβα, που πλημμυρίζει σχεδόν κάθε φορά που βρέχει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οδηγούμε προς το γήπεδο ποδοσφαίρου της γειτονιάς μαζί με αυτοκίνητα με κατεβασμένα μαρσπιέ και αερογραφίες στα φτερά και μηχανάκια με κομμένες εξατμίσεις. Ο κόσμος πυκνώνει στις τσιμεντένιες κερκίδες. Και ο ήλιος του χειμώνα λούζει τα αποδυτήρια, μυρίζει θερμαντική κρέμα, οι παίχτες με τα περίεργα κουρέματα και τα τατουάζ που αναπαριστούν δύο χέρια που προσεύχονται, σφίγγουν τα κορδόνια πριν πατήσουν στο χορτάρι. Ήρθαμε ως εδώ για να παρακολουθήσουμε το πιο ατσάλινο ντέρμπι του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου, αυτό μεταξύ των δύο άσπονδων ομάδων της γειτονιάς, της Αστραπής και του Όλυμπου Δενδροποτάμου. Οι πρώτοι φορούν σήμερα ασπρόμαυρα, οι τυπικά φιλοξενούμενοι φορούν πράσινα. Σέντρα και χειροκροτήματα.

Οι πρώτοι κάτοικοι ήρθαν στον Δενδροπόταμο, περιοχή του άλλοτε Δήμου Μενεμένης κάτω από τη Μοναστηρίου, γύρω στη δεκαετία του ΄50. Ήταν οι περισσότεροι άνθρωποι από χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας, εργάτες που αγόρασαν γη κι έχτισαν τα σπίτια τους. Σχεδόν την ίδια περίοδο, σκηνίτες Ρομά εγκαταστάθηκαν στη βόρεια πλευρά του οικισμού και πέρα από τον ξεροπόταμο. Οι σχέσεις των μπαλαμών και των Ρομά ήταν αδιάφορες, σπάνια κάποιος περνούσε το ποτάμι, μόνο καμιά φορά τα παιδιά έπαιζαν πετροπόλεμο όταν έφταναν κοντά στο φυσικό σύνορο. Αντίθετα, οι Ρομά του Δενδροποτάμου δεν έβλεπαν με καλό μάτι ομάδες άλλων σκηνιτών που έκαναν νομαδικό εμπόριο και έφταναν ως εδώ από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τη δική τους ομάδα έφτιαξαν πρώτοι οι μη Ρομά, το 1959, ιδρύοντας τον Τιτανικό (άγνωστο γιατί επιλέχθηκε αυτό το όνομα) που διαλύθηκε όμως σε μια δεκαετία. Η ίδια ομάδα ανθρώπων (Βαγγέλης Βακουφτσής, Δημήτρης Τσιουτάνης, Βασίλης Κερεμίδης, Ζαχαρίας Γανιώτης, Βασίλης Τσαγγάρης κ.α) ίδρυσαν το 1969 μία νέα ομάδα, τον Όλυμπο, η οποία μέχρι σήμερα συμμετέχει ανελλιπώς στις διοργανώσεις του ερασιτεχνικού πρωταθλήματος. Η τροπαιοθήκη στα γραφεία κάτω από την κερκίδα του σημερινού γηπέδου είναι γεμάτη κύπελλα, επαίνους κα μετάλλια, ενώ ποδοσφαιριστές από τα σπλάχνα της πήραν μεταγραφή σε μεγάλες ομάδες. Για κάποια χρόνια, ο σύλλογος είχε και τμήμα μπάσκετ, επίσης με καλές διακρίσεις.

Ηγετική φυσιογνωμία στον Όλυμπο σήμερα, πρόεδρος και μακροβιότερος προπονητής της ομάδας, είναι ο Θεοδόσης Χασάπης, που γεννήθηκε παραδόξως στο γειτονικό Κορδελιό, ένας άντρας με ψαρά μαλλιά πιασμένα κοτσίδα και ζωηρά μάτια. Ο Χασάπης έπαιξε μεγάλη μπάλα στα νιάτα του στη Β΄ Εθνική με τη Νίκη Βόλου στη θέση 10. Αγωνίστηκε σε πολλές ακόμη ομάδες, όμως σταμάτησε νέος το ποδόσφαιρο και σήμερα κρατά τον Όλυμπο ζωντανό.

Οι Ρομά έφτιαξαν τη δική τους ομάδα λίγο αργότερα, το 1976, όταν πλέον ο πληθυσμός στον οικισμό είχε αναμιχθεί και είχαν φτιάξει τα δικά τους σπίτια. Ιδρυτές ήταν ο Πασχάλης Σιαγκούρης και ο Ανέστης Δημητρίου, οι οποίοι μάζεψαν τα τσιγγανόπουλα από τις αλάνες του Δενδροποτάμου. Αυτοί ονόμασαν την ομάδα Αστραπή γιατί το αντίστοιχο σωματείο των Ρομά στην Αγία Βαρβάρα στην Αθήνα λέγεται Κεραυνός. «Είπαμε, Αστραπή εμείς, Κεραυνός αυτοί, όταν θα παίξουμε μεταξύ μας θα ανατιναχτεί ο κόσμος» λένε μέχρι σήμερα χαμογελώντας. Και έπαιξαν πριν λίγα χρόνια φιλικό αγώνα και ράγισαν τα τσιμέντα. Οι παίχτες και οι φίλαθλοι της Αστραπής ήταν πάντοτε λιγότερο καλά παιδιά. Στο παρελθόν τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό και πτώση δύο κατηγοριών για σοβαρά επεισόδια, ενώ τα μεγάλα ταλέντα που βγήκαν από την ομάδα, παίχτες φοβεροί που ντριπλάρανε σαν μάγοι, χάθηκαν άδοξα γιατί δεν είχαν το μυαλό τους στο ποδόσφαιρο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ηγέτης στην Αστραπή είναι τα τελευταία χρόνια ο Γιώργος Αλεξάνδρου. Αν και μόλις 30 χρονών, πρόλαβε να αγωνιστεί μέχρι τη δεύτερη ομάδα του Άρη Θεσσαλονίκης, και αυτός στην πολύτιμη θέση 10. Είναι προπονητής στην ομάδα, χαμογελά ζεστά, όμως ο λόγος του μέσα κι έξω από το γήπεδο είναι κανόνας.

Πίσω στο γήπεδο του Δενδροποτάμου, η μπάλα γκελάρει στο χορτάρι και η κερκίδα βράζει. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, δεν υπήρχε ντέρμπι σαν το σημερινό χωρίς ένταση στο γήπεδο και την εξέδρα. Σήμερα, τα πράγματα φαίνονται πιο πολιτισμένα, οι φίλαθλοι των δύο ομάδων κάθονται ανάμικτοι. Ελάχιστοι παίχτες όλα αυτά τα χρόνια μεταπήδησαν από τη μία ομάδα στην άλλη. Ένας ήταν ο ίδιος ο Αλεξάνδρου, ο οποίος μάλιστα τη χρονιά που έπαιξε με τον Όλυμπο είχε βάλει στην αγαπημένη του ομάδα δύο γκολ, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γυρίσει το βράδυ στο σπίτι!

Η ομάδα της Αστραπής αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από τσιγγανόπουλα. Οι προπονήσεις γίνονται αργά το μεσημέρι, όταν οι περισσότεροι επιστρέφουν από τα παζάρια και τις λαϊκές αγορές. Καμιά φορά μαζεύονται λίγοι και η εκγύμναση ματαιώνεται. Στην προπόνηση που παρακολουθήσαμε παραμονές του ντέρμπι, δεν έλειψε κανείς. Από την άλλη, στον Όλυμπο αγωνίζονται μόλις τρεις Ρομά κι αυτοί όχι από τον Δενδροπόταμο, αλλά εσωτερική «μεταγραφή» από τη Θεσσαλία.

Στο χορτάρι, οι ποδοσφαιριστές του Ολύμπου φαίνονται σήμερα περισσότερο προπονημένοι. Της Αστραπής έχουν μεγαλύτερο ταλέντο, όμως είναι απείθαρχοι κι επηρεάζονται από όσα τους φωνάζουν από την κερκίδα. Γίνονται σκληρά μαρκαρίσματα και κόντρες. Ακούγονται οδηγίες και βρισιές στα ρομανί, τη γλώσσα των Τσιγγάνων, που είναι προφορική μόνο και δεν γράφεται. Κι ενώ στον Δενδροπόταμο κανείς δεν σκοράρει, γκολ πετυχαίνει ο ΠΑΟΚ που παίζει την ίδια ώρα στην Κρήτη, οι φίλαθλοι το πληροφορούνται από το ραδιόφωνο και στην κερκίδα ξεσπούν πανηγυρισμοί.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο πληθυσμός στον Δενδροπόταμο αναμίχθηκε στη δεκαετία του ΄70. Από τότε ωστόσο, όσοι μη Ρομά παντρεύονταν, έφευγαν από τη γειτονιά. Σήμερα περίπου 3.000 άνθρωποι κατοικούν εδώ, στη συντριπτική πλειονότητά τους Τσιγγάνοι. Τα προηγούμενα χρόνια κατασκευάστηκαν δρόμοι, σχολεία, πολιτιστικό κέντρο. Παρά τις παρεμβάσεις του Δήμου, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικών επιστημόνων, ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν έχει αρθεί. Η ανεργία θερίζει την περιοχή και θαρρείς όλα τα προβλήματα της Θεσσαλονίκης μετατοπίζονται τεχνητά στον Δενδροπόταμο. Σύμφωνα με την κοινωνική οργάνωση Άρσις, ως το 2009 μόλις 3 στα 10 παιδιά πήγαιναν στο δημοτικό. Σήμερα, η εικόνα έχει βελτιωθεί, αν και η σχολική διαρροή παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Αντίθετα με όσα λέγονται, ο Δενδροπόταμος δεν είναι άβατο για την Αστυνομία. Συχνά, δυνάμεις των ΜΑΤ εισβάλουν στη γειτονιά - συνήθως για υποθέσεις ναρκωτικών καθώς πολλοί χρήστες φθάνουν καθημερινά ως εδώ αναζητώντας ένα φιξάκι - όμως οι αστυνομικοί κάνουν επίδειξη δύναμης και τρομοκρατούν αδιάκριτα. Το δεκαήμερο που κάναμε την έρευνα για τις ομάδες, βλέπαμε καθημερινά δεκάδες νέους να χάνουν τον καιρό τους στα καφενεία και τα σοκάκια. Παιδιά με ποδήλατα μας έπαιρναν στο κατόπι, η μουσική στα φτιαγμένα αυτοκίνητα χαμήλωνε όταν περνούσαμε και τα μάτια όλων γύριζαν πάνω στους «ξένους», όπως δηλαδή συμβαίνει σε κάθε κλειστή κοινωνία, όμως προβλήματα δεν αντιμετωπίσαμε.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι ομάδες, η Αστραπή και ο Όλυμπος, ακολουθούν τη μοίρα της γειτονιάς. Κάνουν προπόνηση στο γήπεδο πριν νυχτώσει γιατί κλέφτες καλωδίων χαλκού αχρηστεύουν τους πυλώνες φωτισμού ή αναγκάζονται να προπονούνται σε γειτονικά γήπεδα. Κάθε τόσο από το γήπεδο κλέβονται μεταλλικές σχάρες, ακόμη και ο πλαστικός τάπητας των βοηθητικών γηπέδων έκανε πρόσφατα φτερά. Οι ομάδες εισπράττουν από τον Δήμο γύρω στα 1.500 ευρώ στη μέση της χρονιάς και τα υπόλοιπα έξοδα καλύπτονται από χορηγούς και λαχειοφόρους αγορές. «Ακαδημίες ούτε για αστείο. Ποιος θα φέρει το παιδί του να παίξει μπάλα στον Δενδροπόταμο. Σπάνια έρχονται παίκτες στην πρώτη ομάδα και από άλλες γειτονιές» μας είπαν.

Το σημερινό γήπεδο με τον χλοοτάπητα κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ΄70. Στη θέση του υπήρχε νωρίτερα ένα κλειστό γυμναστήριο, όμως συνέβη κάτι απροσδόκητο τα πρώτα κιόλας χρόνια. Ένα ζευγάρι ανήλικων τσιγγανόπουλων κλέφτηκε γιατί οι γονείς δεν ενέκριναν τον γάμο, τα παιδιά κρύφτηκαν στο γυμναστήριο και ήπιαν δηλητήριο, σαν άλλοι Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Οι Ρομά θεώρησαν δυσοίωνο το γυμναστήριο και λίγες ημέρες αργότερα το κατεδάφισαν.

Ο αγώνας πηγαίνει προς το τέλος, γίνονται πολλές καλές φάσεις, όμως το γκολ δεν μπαίνει. Ο ήλιος πέφτει αργά πίσω από το λιμάνι και οι σκιές μεγαλώνουν. Όσοι παρακολουθούν μέσα από τα αυτοκίνητα, κορνάρουν για διαμαρτυρία. Το παιχνίδι λήγει ισόπαλο με σκορ 0-0. Φεύγουμε γρήγορα για να γλιτώσουμε το μποτιλιάρισμα στην είσοδο. «Ωραίο φιλικό παίξαμε σήμερα» μουρμουρίζει κάποιος πίσω μας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.