Η Σύλληψη του «El Chapo» δεν θα Σταματήσει τη Ροή των Ναρκωτικών

Το θέμα δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE News.

Η σύλληψη του πλέον καταζητούμενου βαρόνου των ναρκωτικών παγκοσμίως, σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών από την κινηματογραφική του απόδραση μέσω τούνελ από φυλακή του Μεξικού, πιθανώς θα επηρεάσει ελάχιστα τη ροή ναρκωτικών από τα μεξικανικά σύνορα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ειδικοί λένε ότι ίσως, μάλιστα, συμβάλλει στη βία και την αστάθεια στην προσοδοφόρα αγορά παραγωγής ναρκωτικών στο Μεξικό.

Ο πρόεδρος του Μεξικού, Enrique Peña Nieto, ανακοίνωσε θριαμβευτικά την περασμένη Παρασκευή τη δεύτερη σύλληψη του Joaquín «El Chapo» Guzmán από την κυβέρνησή του. Καθώς η είδηση της σύλληψης μεταδιδόταν, σε συγκέντρωση Μεξικανοί πρεσβευτές και προξενικοί υπάλληλοι άρχισαν να απαγγέλουν αυθόρμητα τον εθνικό ύμνο της πατρίδας τους. Η υπουργός Δικαιοσύνης, Loretta Lynch, χαρακτήρισε τη σύλληψη «νίκη» για τους πολίτες και στις δυο πλευρές των συνόρων.

Ωστόσο, ενώ η πολιτική ελίτ του Μεξικού κόμπασε -και οι συνήγοροί προετοίμασαν μια έντονη δικαστική μάχη για να αποτρέψουν την πιθανή έκδοση- κορυφαίοι αναλυτές και επικριτές του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ πολέμου κατά των ναρκωτικών στο Μεξικό, υπογράμμισαν ότι η σύλληψη του Guzmán ελάχιστα σημαίνει για την πραγματική αγορά των ναρκωτικών στους δρόμους της Αμερικής ή για τη βία στο Μεξικό.

Το καρτέλ Sinaloa του Guzmán εκτιμάται ότι ευθύνεται για το εμπόριο του συντριπτικού όγκου των ναρκωτικών -κυρίως μαριχουάνας, κοκαΐνης, ηρωίνης και μεθαμφεταμίνης- που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ (DEA).

Σε κάποια φάση, η επιτυχία της αυτοκρατορίας των ναρκωτικών του Sinaloa, προώθησε τον Guzmán στη λίστα των πλουσιότερων και ισχυρότερων ανθρώπων του κόσμου του περιοδικού Forbes. Στο μεταξύ, οι ανθρωποκτονίες στη γενέτειρα του Chapo, την πολιτεία Sinaloa, από το 2009 έως το 2014 αυξήθηκαν πολύ, με το 2010 να είναι στο ζενίθ (2.423) - καθώς οι διάφορες φατρίες από το καρτέλ πολεμούσαν για τον περιφερειακό έλεγχο.

«Δεν έχει καμία απολύτως διαφορά» είπε ο Russell Jones, απόστρατος ντετέκτιβ της Δίωξης Ναρκωτικών που εργάστηκε για την DEA τη δεκαετία του 1980 και είναι μέλος της LEAP, δηλαδή Αστυνομικής Δύναμης κατά της Απαγόρευσης.

«Εάν κοιτάξουμε στο παρελθόν, σε προηγούμενες συλλήψεις εμπόρων ναρκωτικών και ηγετών των καρτέλ όπως ήταν οι Manuel Noriega, Pablo Escobar και «Freeway» Ricky Ross -θα μπορούσα να απαριθμήσω έναν σωρό- κάθε φορά που συλλαμβάνουμε έναν, δεν επηρεάζεται καθόλου η ροή των ναρκωτικών» είπε ο Jones στο VICE News.

Οι αμερικανικές Αρχές φαίνεται ήδη να το γνωρίζουν αυτό. Το 2011, σε ένα εσωτερικό έγγραφο, η υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει «αντιληπτό μοτίβο» που να δείχνει ότι η αιχμαλωσία ή η δολοφονία κορυφαίου Μεξικανού βαρόνου των ναρκωτικών αυξάνει ή μειώνει τις κατασχέσεις ναρκωτικών στα αμερικανο-μεξικανικά σύνορα. Τέτοιου τύπου κατασχέσεις είναι ο πρωταρχικός δείκτης που χρησιμοποιούνταν για να προβλεφθεί η παραγωγή ναρκωτικών και τα κέρδη της.

Η σύλληψη του Guzmán, στην πόλη Los Mochis του Ειρηνικού Ωκεανού, έρχεται εν μέσω της ανόδου της παραγωγής ηρωίνης τα τελευταία χρόνια στο Μεξικό, ιδιαιτέρως στις περιοχές της χώρας που θεωρούνται κάτω από τον έλεγχο ή την επιρροή του καρτέλ Σιναλόα. Περισσότερη ηρωίνη, μεξικανικής παρασκευής, βρίσκει τον δρόμο της προς τους δρόμους των ΗΠΑ, τροφοδοτώντας μια συνεχιζόμενη κρίση κατάχρησης των οπιούχων.

Το να μετρήσει κανείς τον όγκο και τα κέρδη που συνδέονται με τα παράνομα ναρκωτικά είναι δύσκολο. Τα περισσότερα στοιχεία για την παραγωγή ναρκωτικών βασίζονται σε προβλέψεις που δημιουργούνται από αποχαρακτηρισμένα φορτία ναρκωτικών, τα οποία οι Αρχές πιστεύουν ότι αντιπροσωπεύουν μόνο ένα κλάσμα αυτών που πραγματικά περνούν από τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.

Αλλά ειδικοί συμφωνούν ότι ο μηχανισμός διακίνησης του καρτέλ Sinaloa φαίνεται να μην επηρεάστηκαν από την προηγούμενη σύλληψη του Guzmán, τον Φεβρουάριο του 2014, ή από την περιβόητη απόδρασή του τον Ιούλιο του 2015 από την ομοσπονδιακή φυλακή Altiplano κοντά στην Πόλη του Μεξικού.

Ενώ ο Chapo ήταν στη φυλακή στο Μεξικό, το διάστημα 2014-2015, ελάχιστα φαίνεται να άλλαξαν στην οργάνωση Sinaloa.

Ο Ismael «El Mayo» Zambada, ένας άλλος κορυφαίος αρχηγός του καρτέλ, παραμένει ασύλληπτος. Ο Rafael Caro Quintero, ένας από τους νονούς των ναρκωτικών στο Μεξικό ο οποίος αποφυλακίστηκε από δικαστή στην πολιτεία Jalisco το 2013, μετά από τουλάχιστον δύο δεκαετίες στη φυλακή, λέγεται ότι επέστρεψε στη δουλειά. Ο 63χρονος Caro Quintero θεωρείται σήμερα φυγάς τόσο από τις ΗΠΑ όσο και το Μεξικό.

«Η οργάνωση του Ειρηνικού (καρτέλ Sinaloa) δεν διαμελίστηκε» είπε ο Guillermo Valdés, επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του Μεξικού την περίοδο που ήταν πρόεδρος ο Felipe Calderón και ο οποίος είχε κάνει πρώτη του προτεραιότητα τον πόλεμο κατά των καρτέλ στη διάρκεια της 6χρονης θητείας που ολοκληρώθηκε το 2012. «Έχει έναν πιο συλλογικό έλεγχο και ιστορικά έχει δείξει ότι είναι πολύ σταθερή».

Το μόνο που θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο είναι εάν ο Guzmán στελνόταν στις ΗΠΑ για να δικαστεί με κατηγορίες για ναρκωτικά.

Η σχεδόν cartoon-ίστικη απόδρασή του μέσω τούνελ που έσκαψε στο ντους του στο Μεξικό, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να πραγματοποιηθεί σε μια αμερικανική φυλακή. Ο Guzmán θα μπορούσε επίσης να προσφέρει πληροφορίες για αντιπάλους ή διεφθαρμένους κυβερνητικούς πράκτορες και στις δυο χώρες με αντάλλαγμα κάποιας μορφής επιείκειας.

Η αμερικανική κυβέρνηση ζήτησε επισήμως την έκδοση του Guzman τον Ιούνιο του 2015, λίγο πριν να δραπετεύσει από το τούνελ. Αξιωματούχοι της DEA είχαν ήδη προειδοποιήσει το Μεξικό ότι ο Guzmán θα μπορούσε να σχεδιάσει απόδραση αλλά οι Αρχές στην κυβέρνηση του Peña Nieto φάνηκε να αγνόησαν την πιθανότητα.

Έπειτα, τον Οκτώβριο του 2015, με τον Guzmán να διαφεύγει ήδη τρεις μήνες, Μεξικανός δικαστής απεφάνθη υπέρ του αιτήματος των συνηγόρων του Chapo να αποτραπεί μια πιθανή έκδοση του εάν συλλαμβανόταν εκ νέου. Επίκειται νομική μάχη το επόμενο διάστημα μέσω του δαιδαλώδους συστήματος δικαιοσύνης του Μεξικού.

Ένας πρώην σύμμαχος του Guzmán, ο οποίος αργότερα έγινε από τους χειρότερους εχθρούς του, ο Αμερικανός υπήκοος Edgar «La Barbie» Valdez Villarreal, έμεινε πέντε χρόνια υπό μεξικανική κράτηση προτού μεταφερθεί στην πατρίδα του τον περασμένο Σεπτέμβριο για να αντιμετωπίσει κατηγορίες σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στην Ατλάντα των ΗΠΑ. Την περασμένη εβδομάδα, ο La Barbie άλλαξε τον ισχυρισμό του από «αθώος» σε «ένοχος», για κατηγορίες που εμπίπτουν στο νόμο περί ναρκωτικών, γεγονός που υποδηλώνει ότι έγινε συμφωνία με αντάλλαγμα την επιείκεια των αμερικανικών Αρχών.

Ένα πρώην εξέχoν στέλεχος του διοικητικού συμβουλίου του LEAP, που τάσσεται κατά του πολέμου των ναρκωτικών, εξέφρασε την αμφιβολία ότι ο Chapo θα μπορούσε να εκδοθεί σύντομα -εάν θα μπορούσε γενικά- λόγω των πληροφοριών που δυνητικά θα μπορούσε να αποκαλύψει για διαφθορά στις υπηρεσίες δίωξης των ναρκωτικών.

«Θα ήταν πολύ επικίνδυνος σε μια δίκη», είπε ο Stephen Downing. «Καθώς θα προχωράει η υπεράσπισή του και αρχίσει το παζάρι, νομίζω ότι θα έπεφτε πάνω σε πολλούς Αμερικανούς και Μεξικανούς αξιωματούχους. Πιστεύω ότι είναι επικίνδυνος για πολλούς ανθρώπους στην Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ».

Ο Downing είναι συνταξιούχος υπαρχηγός στο αστυνομικό τμήμα του Λος Άντζελες (LAPD), ο οποίος τη δεκαετία του 1970 ξεκίνησε να ηγειται των επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών του LAPD.

«Άρχισα τις επιχειρήσεις όταν ο Νίξον ανακοίνωσε τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών, οργάνωσα όλες τις μονάδες, έστησα τα συστήματα πληροφοριών και συντονισμού με τους ομοσπονδιακούς», είπε ο Downing.

Ο πρώην αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η εμπειρία του, του έμαθε ότι οι συλλήψεις ελάχιστα επηρεάζουν τη βία και τον θάνατο που σχετίζεται με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών.

«Εάν γίνει μια επιχείρηση στη νοτιοκεντρικό Λος Άντζελες και μαζέψεις 15 ή 20 εμπόρους ναρκωτικών από τον δρόμο, η άμεση συνέπεια είναι η αύξηση της βίας και η αύξηση των υπερβολικών δόσεων», πρόσθεσε. «Αυτό το φαινόμενο της μικρής γειτονιάς συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα».

Περισσότερα από το VICE

Ο David Bowie Ήθελε να Είναι Κάτι Περισσότερο από Άνθρωπος

Στα Παρασκήνια ενός Οικογενειακού Ερωτικού Παιχνιδιού

Οι «Κολλημένοι» με την Τεχνολογία δεν Μπορούν να Σταματήσουν να Χρησιμοποιούν το Tinder