ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τα περισσότερα πράγματα, εδώ στη Λέσβο, αρχίζουν με ένα μήνυμα στο WhatsApp. «Πρώτη βάρκα, έχει 10 αναίσθητα παιδιά». Τρέχω στο λιμάνι, εξοπλισμένη με την επιθυμία να βοηθήσω και με λίγες κουβέρτες έκτακτης ανάγκης παραμάσχαλα. Θυμάμαι αμυδρά την εκπαίδευση για καρδιοαναπνευστική ανάνηψη (CPR) που έκανα πριν από έναν χρόνο. Κατεβαίνοντας βιαστικά τον λόφο, βλέπω ένα ασθενοφόρο - οι σειρήνες του ηχούν μανιασμένα. Στο παρελθόν είχαν φτάσει στο λιμάνι σαθρές, υπερπλήρεις λέμβοι γεμάτες πρόσφυγες, αλλά αυτή τη φορά, τα αυξανόμενα μηνύματα στο κινητό μου, δηλώνουν ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη.Φτάνω και βλέπω ανθρώπους παντού, κάτωχρους και κουρασμένους. Προσπαθώντας να ξεδιπλώσω κουβέρτες με τους άλλους εθελοντές, με πληροφορούν ότι μία από τις ξύλινες βάρκες με πρόσφυγες, που είχε σταλεί εκεί από Τούρκους διακινητές, βυθίστηκε, αφήνοντας περίπου 300 ανθρώπους στη θάλασσα. Δέκα παιδιά βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση και τα έχουν μεταφέρει στο νοσοκομείο της Μυτιλήνης, περίπου 65 χιλιόμετρα μακριά. Ετοιμάζουμε αυτοσχέδια κρεβάτια με τις κουβέρτες διάσωσης πάνω στις παγωμένες πέτρες του λιμανιού.Έπειτα έρχεται η ακτοφυλακή. Πρώτα βγάζουν τα παιδιά από τις βάρκες. Υπάρχουν πάρα πολλά. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για να αντιμετωπίσεις τη θέα ενός αναίσθητου παιδιού. Δεν υπάρχει ανάσα - μόνο αφρός καλύπτει τα μπλε χείλη. Μου δίνουν ένα κορίτσι. Μοιάζει να είναι από τη Συρία, περίπου επτά ετών. Βγάζω τα ρούχα της και την τυλίγω με την κουβέρτα έκτακτης ανάγκης. Αναζητώ τον γιατρό. Είναι όλοι απασχολημένοι με τα υπόλοιπα παιδιά. Βάζω το κεφάλι της στο πλάι και προσπαθώ να ελέγξω τον αεραγωγό της, αλλά οι σιαγόνες της είναι σφιγμένες από το κρύο. Κρατάω το πρόσωπό της και λέω «Habibti» (αγάπη μου). Καμία απάντηση. Αρχίζω να κάνω θωρακικές συμπιέσεις. Ο πλησιέστερος γιατρός κάνει το ίδιο σε ένα μικρό αγόρι, το οποίο αργότερα μαθαίνω πως είναι ο αδερφός της. Ελέγχω ξανά την αναπνοή της. Τίποτα. Τη γυρίζω μπρούμυτα προσπαθώντας να βγάλω το θαλασσινό νερό από μέσα της. Τίποτα ακόμα. Περισσότερες συμπιέσεις στον θώρακα, περισσότερος αφρός στο στόμα της. Ανάσα, όμως, όχι ακόμα. Τη γυρνάω ξανά και τη χτυπάω από πίσω για ακόμα μία φορά. Αυτή τη φορά κάνει εμετό, αλλά η αναπνοή της είναι ασθενής και τραχιά. Τελικά, έρχεται ένας γιατρός. Έχει περάσει μόλις ένα λεπτό αλλά μου φαίνονται ώρες. Το σώμα μου «πλημμυρίζει» με ανακούφιση καθώς αναλαμβάνει εκείνος. Το κορίτσι και ο αδερφός της θα ζήσουν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ακτοφυλακή φέρνει κι άλλους ανθρώπους. Χρειαζόμαστε επειγόντως οξυγόνο, καθώς υπάρχουν παιδιά στα όρια ζωής και θανάτου. Είμαι τυχερή. Η ομάδα της Frontex είναι στο λιμάνι και έχουν επιπλέον οξυγόνο. Οι επόμενες ώρες είναι γεμάτες από παραδόσεις κουβερτών έκτακτης ανάγκης, στεγνών ρούχων και διανομή φαγητού. Ακούς κραυγές θλίψης από μητέρες που έχουν χάσει μωρά, άνδρες που αγωνιούν για τις συζύγους τους. Πολλά πτώματα επιπλέουν ακόμα στο σκοτάδι.9.00 μ.μ:
Αρκετοί από εμάς, τους εθελοντές, φροντίζουν παιδιά που έχουν χάσει τους γονείς τους. Κάποιους από αυτούς μπορεί να τους βρούμε, άλλους πάλι όχι. Τα μικρότερα δεν καταλαβαίνουν, οι έφηβοι όμως ξέρουν πολύ καλά τι συμβαίνει. Δεν ξέρω τι να τους πω. Απλά τα απασχολώ και τα κρατώ ζεστά. Τους παραγγέλνουμε πατατάκια. Προσπαθούμε να κρύψουμε τα δάκρυά μας.10.00 μ.μ:
Στον Μόλυβο ανοίγει η εκκλησία και ένα εστιατόριο ως καταφύγιο. Έχουμε 118 ανθρώπους στο λιμάνι και 124 από τους διασωθέντες πρόσφυγες μεταφέρονται σε εμάς από το γειτονικό χωριό της Πέτρας. Αλλά, δεν υπάρχει αρκετός χώρος για όλους. Ορισμένοι, ίσως, χρειαστεί να κοιμηθούν έξω. Βλέπω μητέρες και πατέρες να επανενώνονται με τα παιδιά τους. Η ανακούφιση δηλητηριάζεται με την απελπισία εκείνων που ακόμα ψάχνουν για τους αγαπημένους τους.
Ένα προσφυγόπουλο δέχεται τη φροντίδα εθελόντριας στη Λέσβο (Φωτογραφία: Oscar Webb).
Συναντώ μια γυναίκα από το Ιράκ και τον σύζυγό της. Είναι 35 εβδομάδων έγκυος. Ήταν στο νερό για ώρες, μαζί με τους δυο γιους της, ηλικίας οκτώ και τριών ετών. Τους λέω «Yalla (έλα) θα μείνετε στο σπίτι μου απόψε». Τους παίρνω στο σπίτι και τους βάζω στο κρεβάτι. Αποκοιμιούνται μέσα σε λίγα λεπτά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η γυναίκα, μου λέει ότι μπορεί να αισθανθεί το μωρό της να κλωτσάει. Έπειτα, η οικογένεια μοιράζεται μαζί μου την ιστορία της. Πλήρωσαν 3.000 δολάρια ο καθένας για το ταξίδι τους, δύο φορές πάνω από την κανονική τιμή, μιας και τους είπαν πως αυτός ήταν ο ασφαλέστερος τύπος σκάφους. Το ίδιο ταξίδι θα μου κόστιζε περίπου 10 ευρώ. Ο λαθρέμπορος καπετάνιος άφησε το πλοίο μετά από 10 λεπτά, επιστρέφοντας στην Τουρκία με μια μικρή βάρκα. Το πλοίο άρχισε να τρίζει και τα καρφιά άρχισαν να βγαίνουν από τα ξύλα. Μετά διαλύθηκε. Ο πατέρας και η μητέρα κατάφεραν να βρουν σωσίβιο και κράτησαν τα παιδιά τους κοντά. Είπαν στα αγόρια τους «σήμερα δεν είναι η μέρα που θα πεθάνουμε». Ενώ η γυναίκα κολυμπούσε, ένιωσε τα άκρα πνιγμένων ανθρώπων να περνούν ξυστά από την κοιλιά της. Ένας από τους γιους της φοβόταν τους καρχαρίες. Του είπε ότι τα «Σαγόνια» δεν ζούσαν εκεί και πως όταν θα έφταναν στη στεριά θα του αγόραζε τα πατίνια που πάντα ήθελε.10.00 π.μ:
Πήγα την οικογένεια των Ιρακινών στο λιμάνι για να περιμένουν να έρθει το λεωφορείο τους. Υπάρχει ένα κοριτσάκι από το Αφγανιστάν εκεί και ουρλιάζει. Έχασε όλη την οικογένειά της. Δεν μιλάει αγγλικά. Δεν σηκώνεται από το πάτωμα. Το έχει κυριέψει η θλίψη.12.00 μ.μ:
Περιτριγυρίζομαι από συντετριμμένους ανθρώπους-εθελοντές και πρόσφυγες. Αλλά, πρέπει να συνεχίσουμε. Οι μεγάλες οργανώσεις παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας κάνουν το καλύτερο δυνατό μαζί με εθελοντές από όλη την Ευρώπη. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η οργάνωσή μου, η Starfish, ξεκίνησε από μια γυναίκα την Melinda McRostie. Έναν χρόνο μετά υπάρχουν πάνω από 30 εθελοντές, έχουμε έναν καταυλισμό φιλοξενίας και συνεργαζόμαστε με τα Ηνωμένα Έθνη, τον Ερυθρό Σταυρό καθώς και πολλούς άλλους οργανισμούς. Παρόλα αυτά χρειαζόμαστε περισσότερη βοήθεια, χρήματα, ιατρικό προσωπικό, εθελοντές και μεταφραστές. Πάνω απ' όλα χρειαζόμαστε περισσότερη συμπόνοια, έτσι ώστε άνδρες, γυναίκες και παιδιά να σταματήσουν να πεθαίνουν στη θάλασσα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ