Ο Νικόλας Είναι από τους Ανθρώπους που Αξίζει να Θαυμάζεις

Ο Νικόλας Παπαχρυσοστόμου είναι από τους ανθρώπους που αξίζει να θαυμάζεις. Εγκατέλειψε μια στρωμένη δουλειά,την ασφάλεια του γραφείου και το κοστούμι, για να βρεθεί στα πιο απομακρυσμένα και δύσκολα σημεία, προκειμένου να σώζει ανθρώπους. Ελληνοκύπριος με σπουδές στον Καναδά, έχει περάσει από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στην Αθήνα, έχει κάνει τον γύρο του κόσμου και στα 40 του πλέον είναι διασώστης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ). Από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές, όπως στο Κονγκό, μέχρι τη μεγαλύτερη επιχείρηση διάσωσης μεταναστών στη Μεσόγειο τον περασμένο Αύγουστο, ο Νικόλας Παπαχρυσοστόμου είναι συντονιστής στις πιο απαιτητικές επιχειρήσεις, στις οποίες κρίνονται οι ζωές εκατοντάδων ανθρώπων.

Η πιο πρόσφατη επιτυχημένη αποστολή του ήταν στις 29 Αυγούστου στην κεντρική Μεσόγειο, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, με συντονιστή τον ίδιο, πήραν μέρος με το διασωστικό σκάφος Dignity I στη διάσωση 3.000 ανθρώπων που επέβαιναν σε 20 περίπου πλαστικές και ξύλινες βάρκες, μία εκ των οποίων υπολογίζεται ότι μετέφερε 600-700 ανθρώπους. «Αυτός ο απίστευτος αριθμός περιγράφει την απελπισία που βιώνουν οι άνθρωποι στις χώρες τους και η οποία τους ωθεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους αναζητώντας την προστασία και την ασφάλεια στην Ευρώπη», λέει ο Νικόλας.

Οι ιατρικές ομάδες των ΓΧΣ φρόντισαν ανθρώπους που ήταν εξαντλημένοι και παρουσίαζαν αιματηρή διάρροια, αφυδάτωση, πυρετό, υποθερμία και παθήσεις του δέρματος. Συνολικά 435 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άντρες, διασώθηκαν από το Dignity I. Μεταξύ των διασωθέντων ήταν 13 παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών και 110 ανήλικα παιδιά, 92 από τα οποία ήταν ασυνόδευτα. «Θα περιγράψω ένα συγκεκριμένο στοιχείο αυτής της διάσωσης που μας έχει αγγίξει όλους. Είχαμε διασώσει δυο δίδυμα παιδάκια πέντε ημερών. Ούτε μία εβδομάδα ζωής δεν είχαν αυτά τα παιδιά και είχαν ζήσει όλο αυτό. Ταξίδευαν μόνο με τη μητέρα τους, χωρίς τον πατέρα. Μέσα σ' αυτό το σκάφος των 650 ανθρώπων, λοιπόν, υπήρχαν δύο δίδυμα αγοράκια πέντε ημερών τα οποία είχαν γεννηθεί στους οκτώ μήνες της κύησης. Όταν τα πήραμε και τα βάλαμε στις προστατευτικές κουβέρτες, η ιατρική ομάδα των ΓΧΣ τα εξέτασε και διέγνωσε ότι το ένα ήταν πολύ αδύναμο, με υποθερμία και πολύ χαμηλά αντανακλαστικά. Ο γιατρός έκρινε πως δεν θα μπορούσε ποτέ να επιβιώσει σε αυτό το ταξίδι. Έπρεπε να στείλουμε αυτά τα παιδιά στην Ιταλία το συντομότερο δυνατό. Επικοινωνήσαμε με ένα σκάφος που ήταν διαμορφωμένο να δέχεται ελικόπτερο και ζητήσαμε τη μεταφορά των παιδιών με τη μητέρα τους, επειδή τα δίδυμα δεν τα διαχωρίζουμε ποτέ με τη μητέρα τους. Ήρθε λοιπόν ελικόπτερο, τα παρέλαβε και μόλις σήμερα μάθαμε τη συνέχεια αυτής της ιστορίας. Το πρώτο ελικόπτερο τα πήγε μέχρι το νησί της Λαμπεντούζα. Εκεί, το παιδάκι που είχε εξασθενήσει παρελήφθη από ένα κέντρο σταθεροποίησης και αφού σταθεροποιήθηκε μεταφέρθηκε στη Σικελία, σε νοσοκομείο με ειδικό τμήμα νεογνών. Μαθαίνουμε πως και τα δυο παιδάκια χαίρουν άκρας υγείας και η μαμά είναι μαζί τους. Κάτι που για εμάς σημαίνει πολλά, διότι επιβραβεύει τις προσπάθειες αυτής της ιατρικής ομάδας να διασώζει πράγματι εκεί που υπάρχει κίνδυνος απώλειας μιας ζωής που ούτε καν είχε την ευκαιρία να αναπτυχθεί».

Αν δεν είχε πάρει την απόφαση να κάνει τον γύρο του κόσμου και να συνεργαστεί με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, η ζωή του Νικόλα μάλλον θα έμενε στα συνήθη καλούπια ενός γραφείου. «Ξεκίνησα να δουλεύω στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στην αρχή εθελοντικά, κάνοντας αυτό που ονομάζουμε καριέρα. Ήταν καλά, ήταν πριν από την κρίση, ήμασταν όλοι ευχαριστημένοι και μας έψαχναν αντί να τους ψάχνουμε. Παρ' όλα αυτά, η ανησυχία για το αν αυτό ήθελα να κάνω έμεινε, με αποτέλεσμα να παραιτηθώ για να κάνω κάτι που ήταν όνειρο από παλιά. Κι έτσι ξεκίνησα τον γύρο του κόσμου για 8 χρόνια. Είναι μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μου. Πολύ πιο μεγάλο από την εταιρεία που δούλευα και από οτιδήποτε άλλο», διηγείται ο Νικόλας και συνεχίζει: «Πάντα είχα αμφιβολία αν ήθελα να μείνω στα χρηματοοικονομικά. Ναι μεν ήμουν ευχαριστημένος, όμως αυτό που με προβλημάτιζε πάντα ήταν ότι σκεφτόμουν "ωραία, εγώ ύστερα από χρόνια θα είμαι σε αυτή την εταιρεία, σε αυτό το κουβούκλιο και θα λύνω προβλήματα μετοχών" και αυτό πάντα μου άφηνε ένα κενό. Το πρόβλημά μου –και νομίζω πρόβλημα και πολλών άλλων– είναι ότι δεν ήξερα προς τα πού να πάω και μέσω ποιας διόδου θα μπορούσα να βρω μια εναλλακτική. Έφυγα από τον κερδοσκοπικό τομέα επειδή ήθελα να μάθω περισσότερα για το ποιος είμαι, ποιος είναι ο κόσμος και πού ταιριάζω. Το ταξίδι αυτό το έκανα δουλεύοντας όπου έβρισκα. Μερικές από αυτές τις δουλειές ήταν με κάποιους μικρούς ανθρωπιστικούς φορείς. Τώρα είμαι σε ειρήνη με τον εαυτό μου πρώτα απ' όλα».

Η διαδρομή του Νικόλα είναι εντυπωσιακή. Ξεκίνησε σε μικρές ανθρωπιστικές ομάδες με το χτίσιμο ενός σχολείου στην Τανζανία, στη συνέχεια ασχολήθηκε με την επανένταξη γυναικών στην Αντίς Αμπέμπα, βρέθηκε στην ανθρωπιστική κρίση της Αϊτής το 2010 μετά τον σεισμό, εργάστηκε στα Ηνωμένα Έθνη σε ένα πρόγραμμα εδραίωσης της ειρήνης και το 2013 πήγε στην πρώτη του αποστολή στην Υεμένη με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Ακολούθησαν κι άλλες, όπως στο Νότιο Σουδάν, στην Κολομβία και πρόσφατα στο Κονγκό, όπου πέρασε εννέα μήνες.

«Το Κονγκό είναι κλασική περίπτωση ανθρωπιστικής κρίσης. Έφτασα εκεί τον Σεπτέμβρη του 2015. Το επιχειρησιακό κέντρο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα τρέχει το μεγαλύτερο πρόγραμμά του στην περιοχή Sabounda που βρίσκεται στην επαρχία του νότιου Kivu. Ολόκληρη η επαρχία βρίσκεται στο ανατολικό Κονγκό. Σ' αυτές τις επαρχίες έχεις να αντιμετωπίσεις πολύ κρίσιμες καταστάσεις. Η χώρα γνωρίζει απίστευτα στατιστικά θανάτου. Το 2009 υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο πέθαιναν 45.000 άνθρωποι τον μήνα. Μέσα σε εκείνη την περίοδο, το 1997 και μετά το 2000, μπορεί να χάθηκαν από ένα έως πεντέμισι εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως από τον πόλεμο. Υπήρχαν ασθένειες και ελλείψεις υποδομών, αλλά μιλάμε για θανάτους από σφαγές. Με αυτά τα στοιχεία καταλαβαίνεις ότι αυτός ο κόσμος δεν είχε ποτέ μια αναπτυξιακή πολιτική να τον βοηθήσει. Επομένως δεν υπάρχει υποδομή, οι αποστάσεις παραμένουν τεράστιες, έχεις να διασχίσεις ποτάμια και ζούγκλες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πρόσβαση στα νοσοκομεία. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην παρούσα φάση μπορούν να το παρέχουν αυτό, καθώς έχουν δικά τους ναυλωμένα αεροπλανάκια. Αυτό σημαίνει ότι είναι ο μόνος ιατρικός φορέας στην περιοχή. Αλλά είναι πολλές οι ανάγκες, τεράστιες».

Ο Νικόλας, στους εννιά μήνες που πέρασε εκεί είχε την ευθύνη του συντονισμού για τις ιατρικές δομές, τα φάρμακα, τον εξοπλισμό. Προκειμένου να καλυφθούν οι ιατρικές ανάγκες και να μεταφέρουν φάρμακα, εξοπλισμό και ασθενείς στις δύσβατες περιοχές, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χρησιμοποιούν όλους τους πιθανούς τρόπους. Από 4x4 και μηχανές μοτοκρός μέχρι και πεζοπορία. Οι ιστορίες όμως με τα αεροπλάνα τού μένουν αξέχαστες: «Πολλές φορές ταξιδεύουμε με τους ασθενείς μας, οι οποίοι μπαίνουν πρώτη φορά σε αεροπλάνο. Βλέπεις την αγωνία στο πρόσωπο των γυναικών όταν πας να τους κουμπώσεις τη ζώνη για παράδειγμα. Είναι σαν να ζεις τον 13ο αιώνα και να σου φέρνει κάποιος αεροπλάνο και να σε βάζει μέσα. Καμιά φορά είναι λες και είμαστε εξωγήινοι. Μια φορά μου έτυχε να ταξιδέψω με μια κυρία πολύ φοβισμένη. Έτυχε να γίνει καλά και να ταξιδέψουμε μαζί και στην επιστροφή. Οι Αφρικανές έχουν έναν τρόπο να βγάζουν φωνή με λαρυγγισμούς. Όταν προσγειωθήκαμε ξεκίνησε να το κάνει αυτό και να με παίρνει αγκαλιά. Σε εμένα είδε αυτόν που την πήρε, την έφερε και τώρα ήταν καλά με τις φίλες της που την περίμεναν στο αεροδρόμιο. Είναι αυτές οι μικρές στιγμές, αυτός ο ενθουσιασμός».

Ρωτάω τον Νικόλα ποια στιγμή ξεχωρίζει από αυτούς τους μήνες. «Όταν έφτασα σ' αυτό το χάος και προσπαθούσα να το καταλάβω είδα πολλές ιστορίες οι οποίες, χωρίς να είναι οι πιο σημαντικές, σου μένουν. Βλέπαμε ένα κοριτσάκι πάρα πολύ συχνά στο νοσοκομείο, 8-10 χρονών. Ερχόταν, έφευγε. Στην αρχή δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί, αλλά μετά ρώτησα και μου είπαν ότι δεν είχε οικογένεια, κάτι που είναι πάρα πολύ παράξενο στην Αφρική, γιατί οι οικογενειακές δομές είναι συλλογικές. Δεν θα ασχοληθεί μόνο η μάνα σου μαζί σου, αλλά και οι αδερφές της κ.λπ. Μου είπαν ότι αυτό το κοριτσάκι δεν το στήριζε κάποιος, ήταν στην πόλη, περιφερόταν, αρρώσταινε και μετά ερχόταν κι έμενε στο νοσοκομείο. Κάποιες από τις φορές που ερχόταν, ήταν σοβαρά. Προσπαθούσαμε να βρούμε τρόπο να το εντάξουμε και μάθαμε ότι το κοριτσάκι ήταν εξοστρακισμένο γιατί θεωρούσαν πως είχε μαγικές ικανότητες. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση γενικά στην Αφρική. Η μαγεία, η ικανότητα να βλάψεις κάποιον με τρόπους υπερφυσικούς, είτε με τις σκέψεις είτε επικαλούμενος πνεύματα, είναι κάτι το οποίο φοβάται ο κόσμος πάρα πολύ. Είχαν πει ότι στο παρελθόν αυτό το κοριτσάκι είχε δαγκώσει τη μητέρα του, αυτό το είχαν ερμηνεύσει με διάφορους τρόπους και κανείς δεν ήθελε να την αναλάβει.

Το παράδοξο είναι ότι όταν ξεκινήσαμε μια έρευνα και πήγαμε σε μια θεία της για να δούμε τι θα κάνουμε, μάθαμε ότι η οικογένειά της είναι από τις πιο πλούσιες και εμπλέκεται με την εξόρυξη χρυσού. Μείναμε άφωνοι. Δεν την ήθελαν. Τελικά πρότεινα να την κρατήσουμε στο νοσοκομείο. Τουλάχιστον να είμαστε σίγουροι ότι είναι ασφαλής. Κι έγινε καλά. Στο τέλος άρχισε να γίνεται τόσο μεγάλος θόρυβος γι' αυτή την ιστορία, που μια νύχτα ήρθε ο θείος της και την πήρε. Δεν λέω ότι αυτό το κοριτσάκι σώθηκε, γιατί δεν μπορώ να ξέρω, αλλά τουλάχιστον η οικογένεια, είτε συγκινήθηκε είτε φοβήθηκε, ήρθε και το πήρε».

Ο Νικόλας παραδέχεται ότι το Κονγκό δεν άλλαξε, όμως κατάφεραν να αλλάξουν μερικά πράγματα. «Φτιάξαμε μερικά πόστα που εξειδικεύονται στην ελονοσία και στον υποσιτισμό. Αυτό για μένα, χωρίς να υποτιμώ κανέναν, είναι πιο πραγματικό πρόβλημα από το να είμαι σε μια τράπεζα ή μια εταιρεία και να εξυπηρετώ τον κόσμο ή να μην έχω καν επαφή με τον πελάτη. Αυτό μου ταιριάζει περισσότερο. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να σου απαντήσω τι θα γίνει όταν φύγουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα από εκεί. Αυτό όμως που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι η παρουσία μας στο Κονγκό έχει σώσει ζωές».

Περισσότερα από το VICE

Αυτοί οι δύο Έλληνες Επιχειρηματίες Μπαίνουν Δυναμικά στη Βιομηχανία της Κάνναβης στο Εξωτερικό

Πήγαμε στην Επίδειξη Μόδας με Μοντέλο τον Γιάννη Μπουτάρη

Ο Έλληνας «Μάγειρας» που Γεμίζει Θέατρα