Ο Δημήτρης Κουσουρής Μιλά στο VICE για τα «Απόνερα» της Χρυσής Αυγής

Μια φωτογραφία μ' ένα παραμορφωμένο από τα χτυπήματα πρόσωπο στην εντατική, ένα βλέμμα απογοήτευσης στο άκουσμα μιας αναντίστοιχης ετυμηγορίας και ένα σύνθημα ανεξίτηλα χαραγμένο στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων «Ο Κουσουρής είμαστε εμείς». Έτσι, έμαθα τον Δημήτρη και κωδικοποίησα την «υπόθεση Κουσουρή» ως το πιο βίαιο χτύπημα στη σύγχρονη ιστορία του φοιτητικού κινήματος, κηλίδα «ντροπής» για τις διωκτικές αρχές, διαρκές απωθημένο για δικαίωση και προμήνυμα κινδύνου για ότι μετέπειτα ονομάστηκε επαναφορά του ναζιστικού εγκλήματος στην Ευρώπη. Βλέπεις η Χρυσή Αυγή ακόνιζε τα μαχαίρια της πολύ πριν φορέσει τον κοινοβουλευτικό μανδύα για να συγκαλύψει τον αντικοινοβουλευτικό και αντιδημοκρατικό της χαρακτήρα και τα τάγματα εφόδου έκαναν την πρόβα generale το 1998 εφορμώντας στα σώματα δύο φοιτητών και ενός εκπαιδευτικού. Αποτέλεσμα αυτής της δολοφονικής επίθεσης ήταν ο φοιτητής τότε και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ Δημήτρης Κουσουρής να περάσει ξυστά από το θάνατο παραμένοντας κάμποσους μήνες στην εντατική σε κωματώδη κατάσταση. Γι' αυτή τη δολοφονική επίθεση, στην οποία συμμετείχαν καμιά 10αρια άτομα, δικάστηκε μόνο ο τότε υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής Αντώνης Ανδρουτσόπουλος , γνωστός στους ακροδεξιούς κύκλους ως «Περίανδρος». Ο Περίανδος παρέμεινε ασύλληπτος μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2005 , όπου πήγε και παραδόθηκε, ενώ οι αρχές τον αναζητούσαν στη Βενεζουέλα. Η υπόθεση Κουσουρή τραυμάτισε ανεπανόρθωτα την εικόνα των διωκτικών αρχών και ανέδειξε αυτό που σήμερα όλοι αναγνωρίζουν ως ύπαρξη ακροδεξιών θυλάκων στα σώματα ασφαλείας. Σύσσωμος ο Τύπος της εποχής είχε διαπιστώσει σκανδαλώδη ολιγωρία των αστυνομικών οργάνων τις κρίσιμες ώρες και μέρες μετά το συμβάν. Ακόμα και αστυνομικός με πολιτικά ήταν παρών στην επίθεση, αλλά ούτε απέτρεψε το συμβάν ούτε κατέθεσε στην υπηρεσία του ως αυτόπτης μάρτυρας. Μετά την αποκάλυψη της ταυτότητάς του, ο αστυνομικός διώχθηκε πειθαρχικά, αλλά ήταν πολύ αργά.

Ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης Γιώργος Ρωμαίος και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που τον διαδέχτηκε μετά από λίγους μήνες, δήλωναν πως ήταν ζήτημα τιμής για την ΕΛ.ΑΣ. η σύλληψη του Αντώνη Ανδρουτσόπουλου. Η ειδική ομάδα της ΕΛ.ΑΣ. που συστήθηκε για τη σύλληψή του, όμως, σκόνταψε στις διασυνδέσεις της «Χρυσής Αυγής» και του ίδιου του «Περίανδρου» με αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ, όπως αποκάλυψε απόρρητο έγγραφο που δημοσίευσαν τα Νέα στις 17/04/2004. Ο Περίανδρος πρωτόδικα καταδικάστηκε ομόφωνα για τις τρεις απόπειρες ανθρωποκτονίας σε 21 χρόνια φυλάκιση χωρίς αναστολή. Μετά το Εφετείο άλλαξε το κατηγορητήριο σε απόπειρα ανθρωποκτονίας και η ποινή του μειώθηκε στα 12 χρόνια. Τελικά αποφυλακίστηκε έχοντας εκτίσει τα 3/5 της ποινής του. Πλέον ο Περίανδος έχει διαρρήξει τις σχέσεις του με τη Χρυσή Αυγή αλλά εξακολουθεί να κινείται στον ακροδεξιό εξτρεμισμό και με μια απομαγνητοφώνημένη συνομιλία του που έχουν στα χέρια τους οι ανακριτές «καίει» του παλιούς του συντρόφους, αποκαλύπτοντας ο Ηλίας Παναγιώταρος συμμετείχε στην επίθεση ως φυσικός αυτουργός και ο Νίκος Μιχαλολιάκος ως ηθικός αυτουργός.

Ο Δημήτρης Κουσουρής σήμερα είναι ιστορικός και ενεργό μέλος του αντιφασιστικού κινήματος. Το VICE μίλησε μαζί του για τους ανοιχτούς λογαριασμούς της δημοκρατίας με το φασισμό στο παρελθόν και στο μέλλον.

VICE: Πόσο καινούργιες είναι για σένα οι αποκαλύψεις που προέκυψαν από τις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες του Περίανδρου;
Δημήτρης Κουσουρής: Ε όχι και τόσο. Δεν ξαφνιάστηκα. Εμείς ξέραμε ότι στην επίθεση συμμετείχαν καμιά 10αριά άτομα και τότε είχαμε προσκομίσει στις αρχές υλικό που το αποδείκνυε. Θα μπορούσαν να ταυτοποιήσουν τα πρόσωπα και άλλων δραστών… αλλά δεν το έκαναν. Το μοναδικό ίσως καινούργιο είναι η εμπλοκή του ίδιου του Μιχαλολιάκου. Εγώ νομίζω ότι απλώς επιβεβαιώνονται οι υποψίες μας.

Υπήρχε ολιγωρία των αρχών όσον αφορά τη διελεύκανση της δικής σου υπόθεσης ;
Ασφαλώς και υπήρχε. Επίσης υπήρχαν υπόγειες σχέσεις με τμήμα των σωμάτων ασφαλείας και του κρατικού μηχανισμού. Και τότε μπροστά στα μάτια μας στα δικαστήρια η αντιμετώπιση τους από την Αστυνομία έδειχνε εγγύτητα και αυτό επαναλήφθηκε σε πολλές επιθέσεις στο μέλλον. Θεωρώ αστεία αυτή την ετεροχρονισμένη ανακάλυψη. Μπορεί να εκφράστηκε η πολιτική βούληση για το ξερίζωμα των ακροδεξιών θυλάκων στα σώματα ασφαλείας αλλά δεν ξέρω στ' αλήθεια πόσο έχει προχωρήσει αυτή η επιχείρηση εκκαθάρισης. Για παράδειγμα, μόλις σήμερα το δικαστήριο έριξε στα μαλακά τον αστυνομικό που χτύπησε με τη μηχανή στη μέση της διαδήλωσης κι έστειλε στο νοσοκομείο τη διαδηλώτρια Αγγελική Κουτσουμπού το 2011, στην πρώτη επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου.

Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα από στέλεχος της Χρυσής Αυγής ήταν ένα μη προβλέψιμο γεγονός;
Η ασυλία που απολάμβανε η Χρυσή Αυγή για χρόνια από το κράτος οδήγησε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Είχαν δώσει δείγματα γραφής εγκληματικής συμμορίας και σαν τέτοιοι έδρασαν εκείνο το βράδυ. Σου θυμίζω ότι μετά τη δολοφονία του Φύσσα ο εισαγγελέας έβγαλε 70 υποθέσεις από το συρτάρι του. Γιατί όμως ήταν στο συρτάρι τόσο καιρό;

Είσαι αισιόδοξος ότι η ποινική διερεύνηση των εγκλημάτων της Χρυσής Αυγής θα φέρει μια έστω και καθυστερημένη δικαίωση και για την επίθεση που δέχτηκες;
Είμαι επιφυλακτικός. Το μέχρι τώρα έργο της δικαιοσύνης δεν αποτελεί εγγύηση για την τιμωρία των δραστών. Ξέρουμε ότι η ποινική διάσταση της υπόθεσης διαπλέκεται με την πολιτική.

Γιατί παραμένει ενεργό το κοινωνικοπολιτικό έρεισμα της Χρυσής Αυγής;
Η κρίση είναι καταλυτικός παράγοντας γι' αυτό. Δημιούργησε ρήγμα στην παραδοσιακή πολιτική εκπροσώπηση και αναζωπύρωσε τις παλιές ακροδεξιές αντιλήψεις και παραδόσεις που υπήρχαν στην ελληνική κοινωνία. Δεν αρκεί για την αντιμετώπιση του φαινομένου μόνο η ποινική μεταχείριση. Χρειάζεται ένα μαζικό αντιφασιστικό κίνημα που να ανασυγκροτήσει τις συλλογικές δομές σε επίπεδο γειτονιάς, εργατικών χώρων και νεολαίας. Επιπλέον αυτή η μάχη θα δοθεί και σε μορφωτικό και ιδεολογικό επίπεδο.

Είχες ξανά ενοχλήσεις από ακροδεξιούς κύκλους μετά την επίθεση;
Πλέον όχι. Αυτά τα έφαγα στη μάπα 10 χρόνια μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεση με απειλές και τηλεφωνήματα τα πρώτα χρόνια.

Εσύ αντίκρισες στα ίσια το «πρόσωπο του τέρατος». Πως ξεπερνιέται αυτός ο φόβος;
Δε θα πω ότι δε γνώρισα το φόβο. Οποιοσδήποτε άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με την ωμή βία φοβάται. Το φόβο τον ξεπερνάς όταν εντάσσεται σε δομές που υπερασπίζονται τους χώρους, τις ελευθερίες και τους αγωνιστές. Η ανασυγκρότηση των αντιστάσεων σε συλλογικό επίπεδο είναι η απάντηση. Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.