Η Στιγμή που Αμερικανοί που Μένουν στην Ελλάδα Μαθαίνουν ότι ο Τραμπ Βγαίνει Πρόεδρος

Φωτογραφίες: Πάνος Κέφαλος

«Ήρθε η ώρα να σας γνωρίσω έναν πολύ καλό μου φίλο, βρίσκεται στο μπουφέ, δίπλα από τα τυριά. Λέγεται αλκοόλ και θα ήθελε πολύ να σας γνωρίσει». Τα λόγια του Σκοτ Χάθαγουεϊ, την ώρα που γυρίζει με το μικρόφωνο σε κάθε γωνία της αίθουσας με σκοπό να διασκεδάσει τον κόσμο και να τον κρατήσει ξύπνιο σε μία μακρά βραδιά αμερικανικού εκλογικού θρίλερ, προκαλούν τα γέλια των Δημοκρατικών, που έχουν μαζευτεί στο καθιερωμένο σε κάθε εκλογική μάχη election watch, αναμένοντας την ανάδειξη της πρώτης γυναίκας προέδρου των ΗΠΑ, οκτώ χρόνια μετά την εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού ηγέτη του ελεύθερου κόσμου. Η σκηνή θα μπορούσε να ήταν βγαλμένη από κάποια νεοϋρκέζικη παμπ του Μπρούκλιν, εκεί όπου χτυπά η κοσμοπολίτικη καρδιά της αμερικανικής μεσαίας τάξης. Όμως βρισκόμαστε στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου Κάραβελ, δίπλα από τις λαϊκές συνοικίες της Καισαριανής.

Εμφανιστήκαμε στην εκδήλωση του Δημοκρατικού Κόμματος στην Αθήνα λίγο μετά τις 10 το βράδυ. Τα πρώτα αποτελέσματα αργούσαν και καθώς η νύχτα προμηνυόταν μακρά, οι οπαδοί της Χίλαρι είχαν εγκαταλείψει τις μεγάλες οθόνες που μετέδιδαν τον εκλογικό μαραθώνιο για να δοκιμάσουν τα πλούσια εδέσματα του μπουφέ, που μόνο αμερικανικός δεν ήταν με τόσο γύρο και γραβιέρα Κρήτης. «Δυστυχώς δεν έχουμε ρακόμελο, όμως μπορείτε να βρείτε ό,τι άλλο ποτό θέλετε για να γιορτάσουμε μαζί μία σημαντική ημέρα για τον αμερικανικό λαό», λέει ο Σκοτ, απόστρατος του αμερικανικού στρατού που μετά από δύο δεκαετίες υπηρεσίας στην Ελλάδα αποφάσισε να την κάνει δεύτερη πατρίδα του. Αφού πάρει συνεντεύξεις από παρευρισκόμενους και βάλει να παίζει η λίστα με τα αγαπημένα τραγούδια του Μπαράκ Ομπάμα στο Spotify, κάθεται σε ένα στρογγυλό τραπέζι μαζί με φίλους, κάνοντας προβλέπεις για την πρωτοφανή για τα αμερικανικά δεδομένα προεδρική μονομαχία. «Θυμίζει αρκετά το Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός. Στο τελευταίο ντέρμπι έβγαλα 100 ευρώ στοιχηματίζοντας στον Ολυμπιακό. Τώρα θα τα έπαιζα όλα στη Χίλαρι. Σπάνια χάνω, να ξέρεις», μου λέει γελώντας.

Οι κουβέντες στο election watch είχαν έναν αόρατο πρωταγωνιστή. Τον Ντόναλντ Τραμπ. «Ο Τραμπ δηλητηρίασε την προεκλογική περίοδο με τρόπο ανεπανάληπτο στην αμερικανική ιστορία. Ψηφίζω από το 1980 και ούτε μετά το Watergate δεν είχαμε ζήσει τρέλα ανάλογη με τη σημερινή», λέει o Άλεκ Μάλι, Αμερικανός οικονομολόγος που ζει μόνιμα στην Αθήνα.

Ο Τραμπ, μία πολιτική περσόνα που κινείται μεταξύ reality star, χαρισματικού entertainer και ανίερου τρολ, έγινε το απόλυτο politically incorrect που τόσο πολλοί είχαν ανάγκη οι ντοπαρισμένοι με πολιτική ορθότητα Αμερικανοί. Και ήδη από την επικράτησή του στις εσωκομματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, κατάφερε να προκαλέσει ένα σεισμό τόσο στο κόμμα που ντρεπόταν να τον στηρίξει, όσο και στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. «Με τον διχαστικό λόγο του έκοψε τις ΗΠΑ στα δύο. Για πρώτη φορά τα δύο κόμματα και οι ψηφοφόροι τους σταμάτησαν να συνομιλούν και έγιναν κανάλια εσωτερικής επικοινωνίας και ανακύκλωσης πολιτικού λόγου χωρίς αλληλεπίδραση μεταξύ τους», λέει ο Στιβ Μεντέιρος, αμερικανός εκπαιδευτικός. «Αυτό διαμόρφωσε ένα κλίμα ασφυκτικό και στενάχωρο, δεν έχουμε συνηθίσει να ζούμε έτσι την εκλογή νέου Αμερικανού προέδρου».

Παρότι το φάντασμα του Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου πλανιόταν πάνω από τις συζητήσεις των Δημοκρατικών, στην αρχή το κλίμα ήταν αισιόδοξο και διασκεδαστικό. Οι εκδηλώσεις και των δύο κομμάτων την ημέρα εκλογής προέδρου συνδέονται άλλωστε με την αμερικανική πολιτική κουλτούρα και τον τρόπο που οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται την άσκηση πολιτικής, η οποία αναπόφευκτα περνάει μέσα από την εικόνα και το μάρκετινγκ. Είναι ένα ακόμη αμερικανικό σόου. «Για τους Αμερικανούς ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός ή μία επέτειος είναι μία καλή ευκαιρία για γιορτή. Η 4η Ιουλίου, η Ημέρα Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, δεν γίνεται χωρίς μπάρμπεκιου», λέει η ελληνοαμερικανίδα Νίκη Φελλούρη, υπεύθυνη εκδηλώσεων για τους Δημοκρατικούς της Αθήνας. Όμως τα πολιτικά πάρτι έχουν και πολιτικές προεκτάσεις, αφού συνδέονται αφενός με τη σημασία εκλογής προέδρου, του σημαντικότερου αξιώματος του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, αφετέρου με την προσπάθεια των κομμάτων να φέρουν τον Αμερικανό πιο κοντά στην πολιτική και να τον κάνουν να ψηφίσει, αφού παραδοσιακά ούτε ένας στους δύο ψηφοφόρους δεν μπαίνει στον κόπο να πάει στην κάλπη.

Τα πρώτα αποτελέσματα έρχονται από την ανατολική ακτή κατά τις δύο το πρωί και δείχνουν απόλυτο ντέρμπι. Ο Τραμπ «καθαρίζει» εύκολα Τένεσι και Αρκάνσας, με την Χίλαρι να επικρατεί σε Νιού Τζέρσεϊ και Βιρτζίνια. Κάθε ώρα τα αποτελέσματα από κάθε πολιτεία ανανεώνονται με την ίδια γεωμετρική πρόοδο που οι Αμερικανοί παραγγέλνουν και κατεβάζουν τα ποτά. Λίγα πράγματα μπορεί να κάνει όμως το αλκοόλ την ώρα που η Χίλαρι χάνει πολιτείες-κλεισιά όπως τη Βόρεια Καρολίνα, τη Φλόριντα και την Ιντιάνα, όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός ψηφοφόρων. «Holy shit» και άλλα γαλλικά άρχισαν σιγά σιγά να ακούγονται στην αίθουσα.

Το κράμα των παρευρισκομένων κάλυπτε ολόκληρο το φάσμα της αμερικανικής κοινωνίας, από αμερικανούς φοιτητές πλούσιων οικογενειών του Μανχάταν έως Ελληνοαμερικανούς μετανάστες από την Καλιφόρνια. Αν και μεταξύ τους διαφωνούσαν σε πολλά ζητήματα γύρω από την «ψυχή» του Δημοκρατικού Κόμματος -από την πολιτική αξιοπιστία του Μπέρνι Σάντερς έως την επιτυχία της θητείας Ομπάμα- συμφωνούσαν στο ότι ο Λευκός Οίκος πρέπει να είναι από την Τετάρτη γένος θηλυκού. «Νιώθω πολύ γαμάτα που είμαι νεαρή Αμερικανίδα και πρόκειται να εκλέξω την πρώτη Αμερικανίδα πρόεδρο», είπε η Λέξι Κίρκγουντ, 20χρονη φοιτήτρια ιστορίας από την Καλιφόρνια που φοράει μπλουζακι με στάμπα «Fuck Trump». «Δεν θα εμπιστευόμουν στον Τραμπ ούτε λεωφορείο, πόσο μάλλον τη ηγεσία του ελεύθερου κόσμου. Είναι τρομακτικό και αηδιαστικό να βλέπεις τόσους Αμερικανούς να ψηφίζουν έναν ομοφοβικό, ξενοφοβικό σεξιστή για πρόεδρο των ΗΠΑ».

Παρά τον ενθουσιασμό της Λέξι και των συμφοιτητών της για την εκλογή της Χίλαρι, τα ξημερώματα την βρήκαν βουρκωμένη, όταν είδε το Οχάιο να πέφτει στα χέρια του Τραμπ. «Σκατά», είπε καθώς έπαιρνε τηλέφωνο τη μητέρα της που παρακολουθούσε τις εκλογές από την Καλιφόρνια. Λίγο πριν τις έξι το πρωί, το δημοκρατικό στρατόπεδο αποδέχτηκε το γεγονός πως είχε πια πολύ καλούς λόγους για να εγκαταλείψει την αισιοδοξία που διατηρούσε όλο το βράδυ.

Καθώς ο κόσμος λιγόστευε και έμενε ο «σκληρός πυρήνας» των δημοκρατικών ψηφοφόρων, οι περισσότεροι συγκεντρώθηκαν γύρω από μία οθόνη συζητώντας γιατί τα πράγματα δεν πάνε όπως όλοι περίμεναν. Ο Ντόναλντ Τραμπ επικρατούσε στις «αντδραστικές πολιτείες». Οι αποδυναμωμένοι δημογραφικά λευκοί της μεσαίας τάξης απαντούσαν με μία ακραία white supremacy ψήφο, την ώρα που οι φτωχότερες πολιτείες -αυτές που ακόμα δεν έχουν επανέλθει από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007- ψήφιζαν κόντρα στη Χίλαρι, την εκπρόσωπο της Wall Street και του οικονομικού κατεστημένου της Ουάσινγκτον. «Οι Αμερικανοί δεν θέλουν τη νέα Αμερική που προκύπτει μετά την οικονομική κρίση. Δεν θέλουν τις αλλαγές που φέρνει η τεχνολογία, δεν θέλουν οι ισπανόφωνοι και οι μαύροι να παίρνουν αποφάσεις για το μέλλον της χώρας, απορρίπτουν το άνοιγμα των αγορών και του εμπορίου, αρνούνται την κλιματική αλλαγή, δεν αποδέχονται τον Μπαράκ Ομπάμα ως πρόεδρο γιατί ήταν Αφροαμερικανός και τώρα δεν θέλουν να εκλεγεί γυναίκα πρόεδρος», λέει ο Στιβ Μεντέιρος. Παρά την πείρα της Χίλαρι στην εσωτερική και την εξωτερική πολιτική, παρά το know-how στις συναινετικές λύσεις, οι τεκτονικές αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική φυσιογνωμία των ΗΠΑ επέτρεψαν στον Τραμπ να παρουσιάσει τον εαυτό του ως τον «αντισυστημικό» υποψήφιο που θα επαναφέρει με μαγικό τρόπο την αμερικανική κοινωνία στα χρόνια του Ρίγκαν.

Και τα αποτελέσματα έδειχναν ότι τα είχε καταφέρει. Αν και νωρίς το πρωί οι πολιτείες έδειχαν να μοιράζονται -Βόρεια Καρολίνα στον Τραμπ, Όρεγκον στη Χίλαρι, Νεμπράσκα στον Ντραμπ, Νεβάδα στη Χίλαρι, Φλόριντα στον Τραμπ, Ουάσινγκτον στη Χίλαρι- ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος επικρατούσε στις μεγάλες πολιτείες. Η Πενσυλβάνια ήταν το τελευταίο χτύπημα για την Χίλαρι. Με τους 20 εκλέκτορες της πολιτείας, ο Τραμπ είχε συγκεντρώσει συνολικά 265. Χρειάζονταν μόλις πέντε για να γίνει πρόεδρος. Τους βρήκε λίγο αργότερα. «Οι άνθρωποι δείχνουν πως θέλουν να επιστρέψουν στο παρελθόν, σε μία εποχή πιο απλή και λιγότερο σύνθετη. Ο Τραμπ κατάφερε να πείσει με ψέματα τους ψηφοφόρους ότι για τα προβλήματά τους υπάρχουν απλές αιτίες και απλές λύσεις», είπε η Κάρεν Λη, πρόεδρος της οργάνωσης των Δημοκρατικών στην Αθήνα.

Κανείς δεν ξέρει τι θα σημάνει η επικράτηση του Τραμπ. Όμως οι Δημοκρατικοί είναι σίγουροι πως η κληρονομιά της θητείας Ομπάμα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. «Η αναδιανομή του πλούτου, το Obamacare, το κατώτατο εισόδημα και η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ήταν μικρά βήματα της διοίκησης Ομπάμα που η Χίλαρι δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί και να αναπτύξει», λέει η Λέξι. «Ο Τραμπ τα πολέμησε όλα και σίγουρα θα τα καταστρέψει ως πρόεδρος». Το ίδιο θα συμβεί και με την εξωτερική πολιτική, αφού «η εκλογή της Χίλαρι θα σήμαινε συνέχεια της συναινετικής και προσεκτικής πολιτικής Ομπάμα, η οποία στις διεθνείς σχέσεις -όπως στην περίπτωση του Ιράν- αναζήτησε συγκλίσεις και όχι συγκρούσεις», αναφέρει ο Μπράντι Κίσλινγκ, πρώην Αμερικανός διπλωμάτης στην αμερικανική πρεσβεία της Αθήνας, προσθέτοντας αναφορικά με την Ελλάδα: «Αυτό το πλαίσιο συναίνεσης και διατήρησης ισορροπιών είχε και ως στόχο την αποτροπή αποτυχίας του ευρωπαϊκού πρότζεκτ, από το οποίο ωφελήθηκε και η Ελλάδα. Η εκλογή Τραμπ μόνο οικονομική και πολιτική αστάθεια μπορεί να φέρει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη χώρα».

Καθώς ξημέρωνε, ελάχιστοι Δημοκρατικοί είχαν παραμείνει στο Κάραβελ, όπου το προσωπικό του ξενοδοχείου άρχιζε να ξεστήνει και να αδειάζει την αίθουσα. «Πρέπει να φύγουμε, η αίθουσα θα κλείσει», είπε μία από τις υπεύθυνες της εκδήλωσης. «Ας ελπίσουμε ότι θα γίνει ένα θαύμα στον δρόμο», είπε κάποιος από τους τελευταίους που άφησαν την αίθουσα. «Αλλιώς η Αμερική δεν θα είναι ποτέ ξανά μεγάλη».

Περισσότερα από το VICE

Ρωτήσαμε Έναν Ειδικό τι θα Συμβεί αν ο Donald Trump Γίνει στ' Αλήθεια Πρόεδρος

Το πιο Παράξενο Memory Park Βρίσκεται στην Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης-Καβάλας

Άνθρωποι που Έχουν Σκοτώσει Μιλούν για το Συναίσθημα να Αφαιρείς μια Ζωή