FYI.

This story is over 5 years old.

News

Αναλύσαμε το Φαινόμενο της Ελληνίδας Μάνας στα Κάγκελα έξω από τα Σχολεία

Η Ελληνίδα μάνα πάντα πιστή στη μάχη των Πανελληνίων (να τις έδινε κιόλας).
Φωτό

Το κουδούνι χτυπάει κι αν ήταν δυνατόν να μπει εκείνη μέσα να γράψει θα το έκανε. Τα κάγκελα της πόρτας κλείνουν όσο ο κανακάρης απομακρύνεται και προχωράει προς την αίθουσα. Δεν είμαι σίγουρη ποιανού η καρδιά χτυπάει ποιο δυνατά εκείνη τη στιγμή.

«Να σου φτιάξω μια πορτοκαλάδα; Γιατί δεν διαβάζεις; Να δω πως θα το πω στον πατέρα σου αν δεν περάσεις. Τελείωσες την επανάληψη; Πάλι χάος το δωμάτιο; Πως διαβάζεις εκεί μέσα; Πάλι θα βγεις; Αυτός ο φίλος σου φταίει που όλο σε ξεσηκώνει και δεν θα περάσεις. Θες να μου πεις το μάθημα;», είναι ατάκες που λίγο πολύ τις έχουμε ακούσει οι περισσότεροι, και το «μαμά θες να με παρατήσεις;» η πιο συχνή απάντηση που έχουμε ψιθυρίσει αμέτρητες φορές και μας έχει ξεφύγει φωναχτά άλλες τόσες για να καταλήξει η συζήτηση στο: «Δεν θα κάνεις παιδιά; Θα κάνεις και θα καταλάβεις».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οκ, δεν έχω κάνει παιδιά, αλλά μπορώ να καταλάβω το εξής απλό. Ότι η εικόνα της μάνας έξω από το εξεταστικό κέντρο είναι η κορύφωση όλης αυτής της προηγούμενης στρεσογόνας διαδικασίας απέναντι στο παιδί της. Και δε λέω, μπορεί να έχει τις καλύτερες των προθέσεων, αλλά το σκηνικό που μανάδες σταυρώνουν τα βλαστάρια τους, δυο μέτρα μαντράχαλους, έξω από το σχολείο για να τους έρθει η επιφοίτηση να γράψουν στις Πανελλαδικές μόνο σουρεάλ το λες.

Επικοινώνησα λοιπόν με τη Βίκυ Σακκή, ψυχολόγο - ψυχοθεραπεύτρια για να μου εξηγήσει το φαινόμενο της Ελληνίδας μάνας στα κάγκελα του εξεταστικού κέντρου των Πανελλαδικών εξετάσεων και πόσο αυτό επιβαρύνει τα παιδιά ή όχι.

mana2

VICE: Τι δουλειά έχουν οι μαμάδες έξω από τα σχολεία;

Βίκυ Σακκή: Υπάρχουν δύο κατηγορίες που έχουν όμως την ίδια βάση. Η μία είναι ότι τα ίδια τα παιδιά εκδηλώνουν πάρα πολύ έντονες αγωνίες και ζητάνε τη μαμά να είναι εκεί. Και η άλλη εκδοχή είναι γιατί οι μαμάδες από μόνες τους θέλουν να συμπαρασταθούν στο παιδί και να το στηρίξουν και να είναι στην πηγή των πληροφοριών. Θέλουν να πάνε από μόνες τους ακόμα κι αν δεν τους το ζητήσουν τα παιδιά τους. Η βάση όμως είναι η ίδια. Είναι οι προβολές που κάνουν οι μαμάδες στα παιδιά τους και στον αγώνα των παιδιών στις εξετάσεις, για το αν θα πετύχουν. Οι περισσότερες από αυτές που βλέπεις στα κάγκελα, το βιώνουν και σαν προσωπικό τους αγώνα, σαν προσωπική τους προσπάθεια, σαν προσωπική του καταξίωση εν τέλει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όλη αυτή η διαδικασία πόσο επιβαρύνει τα παιδιά ψυχολογικά;

Τους φορτώνει με έξτρα άγχος, με έξτρα βάρος. Ήδη το σύστημα είναι δομημένο έτσι, ώστε τα παιδιά να αισθάνονται ότι το μέλλον τους εξαρτάται κυριολεκτικά και μόνο από τις εξετάσεις αυτές. Ενώ κανείς δεν τους μαθαίνει ότι η ζωή είναι γεμάτη ευκαιρίες ή ότι δεν τελειώνουν όλα αν αποτύχουν στις Πανελλήνιες ή ότι με το να δώσουν δεύτερη φορά δεν είναι αποτυχία αλλά απλά πως χρειάζεται να κάνουν μία διορθωτική κίνηση σε κάποια μαθήματα . Είναι όλο στοχευμένο στο ότι το μέλλον σου εξαρτάται από τις Πανελλήνιες, η καταξίωσή σου εξαρτάται από αυτό, η επιτυχία σου και η βαρύτητά σου και η αξία σου σαν άνθρωπος εξαρτάται από αυτό. Ήδη όλο το κομμάτι είναι προσανατολισμένο προς τα εκεί για τα παιδιά. Αν λοιπόν έχουμε κι ένα οικογενειακό περιβάλλον από πίσω που αυτό το πράγμα το διογκώνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο το κλασικό "διάβασε-πέτυχε γιατί αλλιώς δεν θα κάνεις τίποτα άλλο στη ζωή σου ή το κάνε κάτι γιατί εγώ δεν το κατάφερα, υπάρχουν και πάρα πολλοί άλλοι τρόποι που μέσα στην καθημερινή ροή περνάνε σαν άγχος και σαν βάρος στις πλάτες των παιδιών.

Περισσότερο άγχος έχει η μάνα ή το παιδί;

Εν τέλει καταλήγει να έχει το παιδί διπλό γιατί κουβαλάει και της μάνας. Η μάνα έχει το δικό της που είναι διογκωμένο γιατί το κάνει δικό της για λάθος λόγους, άρα ήδη από μόνο του είναι πολύ, κι αυτό το κακό διογκωμένο πολύ το παίρνει και το παιδί. Άρα καταλήγει να έχει διπλό και τριπλό βάρος στους ώμους του.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Γιατί καρπώνεται η μάνα την επιτυχία. Γιατί λέει περάσαμε κι όχι πέρασε;

Το ότι είναι κανείς γονιός δεν σημαίνει αυτόματα ότι έχει λύσει όλα τα δικά του θέματα, όλα τα τοξικά του ζητήματα. Όπου ακούς πρώτο πληθυντικό "αύριο δίνουμε ιστορία", "περάσαμε στο Πανεπιστήμιο", "τα πήγαμε πάρα πολύ καλά", "κουραστήκαμε φέτος", είναι προβολές και μόνο. Προβολές που σαν τελικό στόχο έχουν την ικανοποίηση ενός ανικανοποίητου απωθημένου της μαμάς. Είτε το να σπουδάσει εκείνη είτε το να εισπράξει μία καταξίωση παίρνοντας τον τίτλο της καλής μαμάς και καλή μαμά για εκείνη είναι το να έχει ένα παιδί επιτυχημένο στο Πανεπιστήμιο.

Η μάνα που βρίσκεται στα κάγκελα είναι η ίδια που όταν το παιδί της θα συμπληρώσει το μηχανογραφικό του, θα παρέμβει;

Ναι κι αυτό γίνεται είτε με έναν φανερά παρεμβατικό τρόπο είτε με έναν υποδόριο καλυμμένο από το υποστηρικτικό κομμάτι, που όμως στην πραγματικότητα καταλήγει να είναι το ίδιο παρεμβατικό. Είτε μια μαμά πει όχι θα βάλεις αυτή τη σχολή σε αυτήν την πόλη γιατί εγώ εκεί μπορώ να σε στηρίξω οικονομικά, είτε του πει ότι θα βάλεις αυτήν την σχολή σε αυτήν την πόλη γιατί αυτή είναι η καλύτερη, στην ουσία καταλήγει να είναι το ίδιο παρεμβατική.

Τι σημαίνει Ελληνίδα μάνα τελικά;

Η Ελληνίδα μαμά θα μπορούσε να αναπτύξει και να καλλιεργήσει μία σειρά πολλών καλών χαρακτηριστικών που έχει, γιατί συγκριτικά με άλλες μαμάδες από άλλες εθνικότητες έχει και πολλά καλά, τα οποία όμως δεν καλλιεργεί και η ζυγαριά γέρνει και κερδίζουν τα δυσλειτουργικά χαρακτηριστικά της. Παίζει πολύ στην κόψη του ξυραφιού η Ελληνίδα μαμά. Ενώ μπορεί φροντίζει το παιδί της, που είναι καλό πράγμα για το παιδί, χάνει όμως εύκολα το όριο και το υπερ-φροντίζει. Ενώ μπορεί να είναι προστατευτική πάει στο υπερ-προστατευτική. Ενώ μπορεί να είναι υποστηρικτική χάνει το όριο και τελικά γίνεται παρεμβατική. Άρα νομίζω ότι αυτό που έχει κακό η Ελληνίδα μαμά είναι ότι τα χαρακτηριστικά τα πηγαίνει στο υπέρ και οτιδήποτε φτάνει στα άκρα καταλήγει δυσλειτουργικό και πρόβλημα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ποια θα πρέπει να είναι η ιδανική στάση μίας μητέρας κατά την περίοδο των Πανελλαδικών;

Νομίζω ότι πρέπει να ξεκινήσει πολλά χρόνια νωρίτερα. Αν έχει κρατήσει μία τέτοιου τύπου στάση όλα τα προηγούμενα χρόνια, ενδεχομένως το να κάνει μία στροφή τελευταία στιγμή στις εξετάσεις δεν θα πείσει ούτε το παιδί. Δεν θα του αφαιρέσει κάτι από το βάρος που έχει πάρει πάνω του. Χρειάζεται σταδιακά και σιγά σιγά από τα προηγούμενα σχολικά χρόνια να συνειδητοποιήσει αρχικά η ίδια ότι το παιδί είναι ένας ανεξάρτητος, αυτόνομος άνθρωπος με τα δικά του όνειρα, τους δικούς του στόχους, με δικαίωμα στα δικά του λάθη, με δικαίωμα στα δικά του ρίσκα, κι αυτό που πρέπει να κάνει είναι αυτό που καλείται να κάνει κι ένας πολύ καλός προπονητής. Να προπονεί τον αθλητή του, να στέκεται δίπλα του, αλλά ποτέ να μην βγαίνει μπροστά του.

Νομίζω τελικά ότι αυτό που χάνουν οι μαμάδες είναι κάτι πάρα πολύ ωραίο: Η ικανοποίηση που εισπράττεις όταν εμπιστεύεσαι το παιδί σου. Αυτό που χρειάζεται να καλλιεργήσουν περισσότερο είναι να εμπιστευτούν το παιδί τους, να χαίρονται και να το καμαρώνουν αν πατήσει στα πόδια του. Δεν είναι ωραίο για το παιδί τους στα 17, 18, 19, οι ηλικίες που δίνουν εξετάσεις, να λένε πολλές ότι εμένα το παιδί μου έχει τόσο άγχος που μπορεί να κάνει εμετό, που φοβάμαι μη λιποθυμήσει, που φοβάμαι μη βάλει τα κλάματα και γι' αυτό να πηγαίνουν μαζί στις εξετάσεις. Αυτό δε σημαίνει ότι είμαι καλός γονιός και στέκομαι και το στηρίζω. Σημαίνει ότι κάτι δεν έχω κάνει καλύτερα προηγουμένως και το έχω κάνει αρκετά αδύναμο. Άρα θα πρέπει να ξαναθυμηθούν λίγο ότι το σπουδαίο είναι σε αυτό το ρόλο του γονιού να το καταφέρεις να το κάνεις να ανοίξει τα δικά του φτερά. Αν λοιπόν για τον όποιο λόγο αισθάνεσαι ότι πρέπει να είσαι στα κάγκελα του σχολείου, κάτι δεν έχει πάει καλά σε αυτή την προσπάθεια και χρειάζεται επανεκκίνηση.

Μπροστά στη διαδικασία συμπλήρωσης των μηχανογραφικών, πώς το παιδί μπορεί να αποτρέψει την ύπουλη παρέμβαση της μαμάς;

Υπάρχουν και πάλι δύο κατηγορίες. Είναι τα παιδιά που έχουν ξεκαθαρίσει τι θέλουν κι απλά έχουν αντίθετη γνώμη με το γονιό. Είναι και τα παιδιά που δεν εμπιστεύονται καν τη δική τους γνώμη κι επαφίονται στη γνώμη του γονιού. Στην πρώτη περίπτωση, είναι μια καλή περίπτωση αν το παιδί έχει ξεκάθαρο το τι θέλει. Πρέπει να το διεκδικήσει και να δώσει τη μάχη του γι' αυτό και να μην αισθάνεται καθόλου άσχημα κι ενοχικά απέναντι στο γονιό, ότι πάει κόντρα στο θέλω του γονιού. Οφείλει να διεκδικήσει το δικό του όνειρο. Σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν ξεκάθαρο στόχο κι όνειρο και το αφήνουν όλο στο πιο επάγγελμα πιστεύει ο γονιός ότι είναι καλύτερο, έστω και την τελευταία ώρα ας τα προτρέψουμε να ακούσουν λίγο το ένστικτό τους και το θέλω τους. Κάπου έστω και βαθιά κρυμμένο ένα θέλω θα υπάρχει.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.