Η Κατάψυξη Ωαρίων θα Έπρεπε να είναι Διαθέσιμη για Κάθε Γυναίκα

Επιστήμονας κρυοσυντηρεί ωοθηκικό ιστό (Photo via)

Στις 14 Οκτωβρίου, η Apple και το Facebook ανακοίνωσαν ότι θα πληρώνουν ώστε οι γυναίκες υπάλληλοι τους που το επιθυμούν να καταψύχουν τα ωάριά τους. Είναι προχωρημένη κίνηση, ακόμα και για τη Σίλικον Βάλεϊ, όπου εταιρίες ήδη υπερηφανεύονται για τις παροχές προς τους εργαζόμενους πχ ο γενικός γιατρός στο χώρο εργασίας, τα κομμωτήρια, και στην περίπτωση του Facebook, μιας αφοσιωμένης ομάδα σεφ που φροντίζει για τη διατροφή του.

Το μήνυμα είναι: καταψύξτε τα ωάρια σας, κυρίες, και απελευθερώστε την καριέρα σας! Είναι μια κατάσταση που μόνο κερδίζεις, σωστά; Πιθανώς. Αλλά είναι επίσης προβληματική.

Παραβλέποντας το προφανές (το να κάνεις μωρά και να έχεις σημαντική καριέρα δεν θα έπρεπε να αποκλείει το ένα το άλλο), η κίνηση ελλοχεύει τον κίνδυνο δημιουργίας φόβων για ελιτισμό που μπορεί να περιβάλλει την γονιμότητα πχ εάν δεν έχεις χιλιάδες δολάρια στην άκρη ή δεν δουλεύεις σε μεγάλες εταιρίες και εξακολουθείς να έχεις επαγγελματικές φιλοδοξίες, στο τέλος μπορεί να καταλήξεις άτεκνη.

Η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η μέση γυναίκα είναι ότι η κατάψυξη ωαρίων μπορεί να είναι απαγορευτικά ακριβή. Στοιχίζει περίπου 7.842 ευρώ στις ΗΠΑ. Στη Βρετανία, ο όμιλος CARE που είναι η κυρίαρχη δύναμη μεταξύ των ιδιωτικών κέντρων γονιμότητας χρεώνει 3.827 ευρώ για συγκομιδή ωαρίων, κατάψυξη και αποθήκευση για τρία χρόνια και απόψυξη στη συνέχεια.

Πρόσφατο άρθρο του Guardian αναφέρει ότι όλο και περισσότερες γυναίκες καθυστερούν να κάνουν οικογένεια, είτε γιατί δεν έχουν γνωρίσει το κατάλληλο άτομο, είτε λόγω της καριέρας τους. Για τις περισσότερες γυναίκες, η ηλικία των 35 είναι ένα κομβικό σημείο, μια και η γονιμότητά μας αρχίζει να μειώνεται απότομα. Οι γυναίκες που επιχειρούν εξωσωματικές λίγο πριν ή λίγο μετά τα 40, συχνά δεν έχουν επιτυχία.

Οι ειδικοί λένε τώρα, ωστόσο, ότι οι εξελιγμένες ιατρικές μέθοδοι που έχουν επιτρέψει σε γυναίκες με καρκίνο να αποθηκεύουν τα ωάριά τους (και ιστό ωοθηκών) πριν από τη χημειοθεραπεία θα έπρεπε να είναι ευρέως διαθέσιμες σε υγιείς γυναίκες.

Εργαστηριακός εξοπλισμός IVF (Photo via)

Όχι μόνο θα μείωνε την αγωνία της γυναίκας στο μέλλον, αλλά επίσης θα μείωνε και το κόστος της IVF, λέει ειδικοί που γράφουν στη νέα σειρά άρθρων της ιατρικής επιθεώρησης Lancet για τη γονιμότητα. «Τόσο η κρυοσυντήρηση ωαρίων όσο και ιστού ωοθηκών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση της γονιμότητας όχι μόνο σε ασθενείς με καρκίνο αλλά και για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης συχνότητας περιπτώσεων μείωσης της γυναικείας γονιμότητας που σχετίζεται με την ηλικία» υποστηρίζει ο καθηγητής Dominic Stoop.

Ενώ η κίνηση της Σίλικον Βάλεϊ θα έπρεπε να επικροτηθεί επειδή παρέχει επιλογές στις γυναίκες σε ένα κόσμο όπου ακόμα υπάρχουν πολλές κορυφές που πρέπει να κατακτηθούν -και παρόλο που δεν φέρνει κάποια ριζική αλλαγή στο σύστημα- ωστόσο ενέχει κάτι περισσότερο από μια ανεπαίσθητη πινελιά που ενισχύει την επιβολή μιας εμμονικής νοοτροπίας σχετικά με την εργασία, ενός άλλου στρώματος πίεσης.

Εάν εργαζόμουν στην Apple (κάτι που δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί, καθώς μόλις που μπορώ να χρησιμοποιώ τις ρυθμίσεις του iPhone μου), θα το έβρισκα πολύ δύσκολο να μην νιώσω πίεση για να καταψύξω τα ωάρια μου, στα 30, αντί απλώς να αποφασίσω, όταν θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να αποτραβηχθώ από τη δουλειά για να γίνω η μαμά κάποιου.

Ενώ φαινομενικά δημιουργεί μια επιλογή, η κίνηση της Σίλικον Βάλεϊ αναμφισβήτητα (όπως υποδηλώνει αυτό το άρθρο) την αφαιρεί κιόλας –αφού οι γυναίκες συνεχίζουν να δουλεύουν μέχρι μια ηλικία όπου γίνεται δυσκολότερο να έχουν παιδιά. «Κάντο αργότερα, όταν θα το έχεις κερδίσει» φαίνεται να λέει «αλλά κι όταν το ποσοστό της επιτυχίας της IVF θα έχει μειωθεί σημαντικά».

Οι πιο κυνικοί μεταξύ ημών μπορεί να δουν την κατάψυξη ωαρίων ως μια θλιβερή λύση για τη γυναίκα που ποτέ δεν μπορεί να κερδίσει. Τα επιχειρήματα είναι ισχυρά. Η συγγραφέας Kate Loss έγραψε ότι η φιλοσοφία “Lean In”  της Sheryl Sandberg, COO του Facebook, μιλάει για μια εγκυμοσύνη που «μετατρέπεται σε εταιρική ευκαιρία: είναι η στιγμή για να πείσεις μια γυναίκα να αφοσιωθεί ακόμα περισσότερο στη δουλειά της. Η απειλή εδώ είναι η ανθρώπινη ζωή που ανταγωνίζεται την εργασία και πρέπει να αιχμαλωτιστεί για να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της εταιρίας. Με τον ίδιο τρόπο που το Facebook χρησιμοποιεί τις προσωπικές δραστηριότητες των χρηστών ως μια σειρά ευκαιριών για να συμπληρώσει το κοινωνικό γράφημα που ανήκει στο Facebook». Αξίζει να σημειωθεί ότι ούτε η συγκομιδή και κατάψυξη των ωαρίων σου δεν είναι βόλτα στο πάρκο. Καμία φάση της διαδικασίας του να αποκτήσεις μωρό - ανεξάρτητα από το πώς γίνεται. Όμως σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζω και το έχουν κάνει, η διαδικασία συγκομιδής ωαρίων μπορεί να είναι σωματικά και συναισθηματικά δύσκολη. Δεν είναι κάτι γρήγορο, όπως ένας έλεγχος δοντιών. Σε ναρκώνουν και μπορεί να αισθάνεσαι άβολα και να αιμορραγείς για λίγο στη συνέχεια. Για να μην αναφέρω τον ορμονικό πόλεμο που επέρχεται από τις ενέσεις που γίνονται από πριν στις ωοθήκες προκειμένου να διεγερθούν. Προσφάτως ανακάλυψα ότι η IVF είναι η μόνη επιλογή που έχω για να κάνω μωρά, λόγω προβλημάτων με ουλώδη ιστό που προέκυψε μετά από χειρουργικές επεμβάσεις στο έντερο. Και δεν είναι μια διαδικασία που ανυπομονώ να κάνω. Όμως, είναι μια διαδικασία που θα αισθανόμουν υποχρεωμένη να λάβω υπόψη εάν ήμουν υπάλληλος στη Σίλικον Βάλεϊ.

Ένα σπερματοζωάριο εγχέεται μέσα σε ένα ωάριο (Photo via)

Παραδόξως όμως, ως γυναίκα που έχει μόνο λίγα χρόνια μέχρι να περάσει το γεφύρι των 35 ετών, με κάνει να εύχομαι να ήμουν υπάλληλος της Σίλικον Βάλεϊ και αυτό είναι λάθος. Όχι επειδή είναι λάθος να φιλοδοξώ να εργαστώ για μια εταιρία όπως η Apple, αλλά γιατί εάν η κατάψυξη ωαρίων χρησιμοποιείται ήδη από μερικές υγιείς γυναίκες, ως ασφάλεια έναντι μετέπειτα πιθανών προβλημάτων γονιμότητας και είναι μια βιώσιμη επιλογή, θα έπρεπε να είναι διαθέσιμη προς όλες μας. Εάν οι επιτρεπόμενοι τρεις κύκλοι IVF που έχω δεν πετύχουν, μέσα στα επόμενα χρόνια, είναι απίθανο να μπορέσω να αντέξω οικονομικά να πληρώσω τα 3.827 ευρώ  που θα είναι η αμέσως επόμενη επιλογή μου.

Οι συντάκτες του άρθρου στο Lancet πιστεύουν ότι η εκτεταμένη κατάψυξη ωαρίων έχει «ένα σαφές μέλλον», αλλά η πιθανότητα ενός οικονομικά προσιτού και εύκολα προσβάσιμου προγράμματος που δεν εξυπηρετεί μόνο τους οικονομικά ισχυρούς βρίσκεται πιθανώς μακριά. Όπως λέει η Polly Toynbee, το NHS είναι «στην εντατική». Η γενιά μου και η αμέσως επόμενη γενιά, πιθανότατα δεν μπορεί να ελπίζει ότι η κατάψυξη ωαρίων θα είναι κάτι που θα προσφέρεται ως προεπιλογή, δωρεάν, τα γόνιμα χρόνια - αν και αυτό είναι το όνειρο.

Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια θαυμάσια επιλογή να έχει κανείς, εάν σου παρέχεται. Πολλές γυναίκες στην ηλικία μου, δεν γνωρίζουν καν ότι είναι ή τουλάχιστον πώς να το κάνουν. Έκανα μια γρήγορη έρευνα στις γυναίκες φίλες μου και ελάχιστες γνώριζαν ότι με κάποιο κόστος μπορούν να το κάνουν τόσο εύκολα. Οπότε είναι ντροπή που όλοι μαθαίνουμε τις λεπτομέρειες μέσω της Σίλικον Βάλεϊ και του τυφώνα ενημέρωσης που ακολούθησε. Κάνει την επιλογή να φαίνεται πιο ανέφικτη.

Το θέμα εδώ είναι ότι οι γυναίκες διατηρούν το δικαίωμα να έχουν ή να προσπαθήσουν να έχουν παιδιά, οποτεδήποτε θελήσουν και νιώθουν ότι είναι κατάλληλη εποχή. Εάν αυτό τυχαίνει να το έχουν κατά νου μετά τα 35 ή προς τα τέλη αυτής της δεκαετίας, τι πρόβλημα υπάρχει; Οι μήτρες μας, είναι δουλειά μας. Αλλά όπως αναφέρει και η The Lancet και όπως όλοι γνωρίζουμε «… η αναβολή της πρώτης εγκυμοσύνης έχει επίπτωση στον κίνδυνο της μόνιμης βιολογικής ατεκνίας».

Πολλές από εμάς είναι πρόθυμες να πάρουν το ρίσκο. Έχω φίλες στα μέσα της δεκαετίας των 30 που είναι ευτυχισμένες όταν θηλάζουν τα νεογέννητά τους. Όμως καμία δεν θα έπρεπε να υποχρεώνεται να πάρει το ρίσκο εκτός κι αν είναι από επιλογή. Δεν είναι όλες οι γυναίκες των 30+ σε μια υγιή σχέση αγάπης, αλλά πολλές γυναίκες άνω των 30 θέλουν να έχουν παιδιά σε κάποια φάση και όχι απλώς ψάχνουν αλλά στηρίζονται σε επιλογές όπως είναι η κατάψυξη των ωαρίων. Ούτε τα χρήματα, ούτε το εκτόπισμα της εταιρίας όπου εργαζόμαστε δεν θα έπρεπε να είναι καθοριστικός παράγοντας σε αυτό.

Εάν η εκτεταμένη κατάψυξη ωαρίων για υγιείς γυναίκες είναι μια ξεκάθαρη πιθανότητα, όπως λέει η επιθεώρηση The Lancet, ίσως κι άλλες μεγάλες εταιρίες να το λάβουν υπόψη και να αρχίσουν να το προσφέρουν στις υπαλλήλους τους και πολλές από εμάς μπορεί να το σκεφτούμε ως πιθανότητα. Όμως προς το παρόν, δυστυχώς, όσο προοδευτική και να φαίνεται η κίνηση της Σίλικον Βάλεϊ, αποτελεί ακόμα μια υπενθύμιση του πόσο δύσκολο είναι για όλες εμάς τις υπόλοιπες.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.