Η Συζήτηση για την Υποβοηθούμενη Αυτοκτονία στη Βρετανία Σημαδεύτηκε από την Λιμοκτονία μιας Γιαγιάς

Photo via Flickr user Sheena876

Η συζήτηση γύρω από το θέμα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας έχει αποκτήσει ρυθμό στη Βρετανία, μετά τη γνωστοποίηση του θανάτου μιας 86χρονης γιαγιάς που πέθανε από ασιτία επειδή όπως είπε η βρετανική νομοθεσία δεν της άφησε «καμία εναλλακτική».

Μια εβδομάδα πριν να πεθάνει την 1η Οκτωβρίου, η Jean Davies είπε στους Sunday Times ότι αυτό το οποίο περνούσε ήταν «ανυπόφορο». «Είναι μια κόλαση. Δεν μπορώ να σας πω πόσο δύσκολο είναι». Η Davies δεν είχε κάποια ανίατη νόσο αλλά είχε χρόνιους πόνους στην πλάτη και συχνές λιποθυμικές κρίσεις, μεταξύ άλλων θεμάτων.

Το Νομοσχέδιο Υποβοηθούμενου Θανάτου, που προτάθηκε από τον Λόρδο Falconer, θα συζητηθεί για δεύτερη φορά στη βρετανική Βουλή των Λόρδων, τον επόμενο μήνα. Οι διατάξεις του δεν θα κάλυπταν το θάνατο της Davies, ωστόσο η προτεινόμενη νομοθεσία θα επέτρεπε σε γιατρούς να συνταγογραφήσουν θανατηφόρες δόσεις φαρμάκων σε ανίατες περιπτώσεις ασθενών, οι οποίοι είναι πνευματικά ικανοί να αποφασίσουν και το έχουν ήδη ζητήσει. Δυο ανεξάρτητοι γιατροί θα πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι ο ασθενής είχε πάρει απόφαση έχοντας πλήρη ενημέρωση.

Περισσότεροι από 300 άνθρωποι με ανίατες νόσους αυτοκτονούν στη Βρετανία κάθε χρόνο, ένας αριθμός που εντοπίζεται και σε άλλες χώρες του κόσμου, όπου η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι παράνομη. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά επανεξετάζει το θέμα σε αυτή τη φάση, αν και οι ενάγοντες που προχώρησαν την υπόθεση έχουν πεθάνει.

Στις ΗΠΑ, η νοσοκόμα Barbara Mancini από τη Φιλαδέλφεια, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για υποβοηθούμενη αυτοκτονία του 93χρονου πατέρα της, ο οποίος έπασχε από ανίατη νόσο. Συγκεκριμένα του έδωσε ένα μπουκαλάκι μορφίνη το Φεβρουάριο του 2013. Η υπόθεση της απερρίφθη από δικαστή της Πενσυλβάνια το Φεβρουάριο του 2014. Η Mancini διηγήθηκε την ιστορία της στο CBS και στην εκπομπή 60 Minutes την Κυριακή.

Στην Αυστραλία, ο Gideon Cordover ήταν 19 ετών όταν ο πατέρας του έβαλε τέλος στη ίδια του τη ζωή. Ο Robert Cordover διαγνώστηκε με νόσο του κινητικού νευρώρα, όταν ξύπνησε ένα πρωί και συνειδητοποίησε ότι είχε χάσει την ικανότητά του να μιλάει. «Είχε δει την μητέρα του να πεθαίνει από την ίδια ασθένεια, οπότε γνώριζε ακριβώς τι είχε το μενού για αυτόν» εξήγησε ο Gideon στο VICE News. «Γνώριζε ότι ο φυσικός τρόπος για να πεθάνει από αυτό ήταν να πνιγεί με το ίδιο του το σάλιο και γνώριζε ότι αυτό που είχε ήταν μια ανίατη ασθένεια από την οποία δεν υπήρχε καμία πιθανότητα ύφεσης ή ανάκαμψης».

Ο Gideon είπε ότι στα τελευταία στάδια της ασθένειάς του, ο πατέρας του μπορούσε ακόμα να κρατάει στυλό. «Σε κάποια φάση έγραψε: “Ένα βλεφάρισμα για ναι και δυο βλεφαρίσματα για όχι, δεν είναι αρκετό”. Και συχνά έγραφε πράγματα όπως ότι το σώμα του ήταν ένα φέρετρο και πως κατά κάποιο τρόπο ήταν παγιδευμένος μέσα σε ένα μη λειτουργικό σώμα περιμένοντας το θάνατο».

Ο Robert άρχισε να ρωτάει επαγγελματίες της υγείας για τις επιλογές του, αλλά οι απαντήσεις που έπαιρνε ήταν ασαφείς. «Στην πραγματικότητα, ο επικεφαλής ενός νοσοκομείου του είπε κάποτε: “Μην μου μιλάς για εθελοντική ευθανασία, θα είσαι νεκρός μέχρι το Φεβρουάριο”».

Έπειτα άρχισε να ερευνά μεθόδους ευθανασίας μόνος του. «Εξαναγκάστηκε να παραβεί το νόμο για πρώτη φορά στη ζωή του και να φέρει αεροπορικώς ναρκωτικά» εξήγησε ο Gideon.

Photo via Flickr user Chris Marchant

Στις 22 Ιουνίου 2009, όλη η οικογένεια του Gideon ήρθε στην Τασμανία. «Είχαμε ένα ωραίο μεσημεριανό, ένα ωραίο δείπνο και τραγουδήσαμε τραγούδια γύρω από το πιάνο. Δεν μπορούσε να συμμετέχει επειδή δεν του είχε απομείνει φωνή, αλλά ήταν εκεί και το διασκέδαζε… Και τελικά έδωσε μια μεγάλη αγκαλιά σε όλους και πήγε στην κρεβατοκάμαρά του». Η οικογένειά του δεν γνώριζε ότι σχεδίαζε να πεθάνει εκείνη τη νύχτα, μέχρι που βρήκαν το σώμα του αρκετές ώρες αργότερα.

Ο Gideon κάνει εκστρατεία για την οργάνωση Dying With Dignity (NSW-Πεθαίνοντας Με Αξιοπρέπεια) από τότε που πέθανε ο πατέρας του. Επίσης εργάζεται στην οργάνωση σε θέση όπου δέχεται εκατοντάδες τηλεφωνήματα από ανθρώπους όλων των ηλικιών και των υπόβαθρων που θέλουν το ίδιο πράγμα. «Πάνω απ’ όλα απλώς θέλουν να έχουν την αίσθηση του ελέγχου, που είναι κάτι το οποίο η ασθένεια τους το έχει πάρει. Θέλουν να γνωρίζουν ότι θα είναι σε θέση να καθορίσουν πότε το όριο του πόνου γίνεται πολύ μεγάλο».

Ο Gideon είπε στο VICE News ότι το σύστημα τόσο στην Αυστραλία όσο και τη Βρετανία «αναγκάζει τους γιατρούς είτε να ψεύδονται είτε να μην εμπλέκονται με τους ασθενείς για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στους γιατρούς θα έπρεπε να επιτρέπεται με βάση την καλή κρίση τους να βοηθήσουν τους ανθρώπους, εάν αυτό είναι που θέλουν».

Πιστεύει ότι ο λόγος που αυτό εδώ δεν έχει νομοθετηθεί είναι γιατί «συχνά άτομα με ανίατες ασθένειες δεν έχουν τη φωνή και την ενέργεια να διασφαλίσουν ότι το θέμα τους θα γίνει γνωστό».

Ο δρ. Andrew Fergusson ήταν γιατρός στο νοτιοανατολικό Λονδίνο για μια δεκαετία και στο Γενικό Ιατρικό Συμβούλιο της Βρετανίας για τέσσερα χρόνια.  Σήμερα βρίσκεται στο συμβούλιο της Care Without Killing, μιας οργάνωσης που κάνει καμπάνια κατά κάθε αλλαγής στη βρετανική νομοθεσία. Είπε στο VICE News ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται γύρω από αυτό το θέμα είναι «μια σκόπιμη προσπάθεια να λειάνει αυτό που συμβαίνει».

Ο Fergusson πρόσθεσε ότι η παρηγορητική αγωγή είναι η απάντηση και όχι τόσο η υποβοηθούμενη αυτοκτονία. «Νομίζω ότι πολλοί ασθενείς θα είχαν καλύτερους θανάτους εάν τα συμπτώματά τους ελέγχονταν με φυσική φροντίδα» είπε, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι γιατροί πρέπει να γνωρίζουν πότε να σταματήσουν τη θεραπεία.

Όσο αφορά στην προσωπική αυτονομία, ο Fergusson απάντησε «δε νομίζω ότι η αυτονομία μπορεί να είναι ποτέ απόλυτη. Ο νόμος παρεμβαίνει όλη την ώρα σε αποφάσεις που παίρνουμε για ζητήματα ζωής ή θανάτου… και δεν αποτελεί έκπληξη ότι σε αυτές τις καταστάσεις όπου άλλοι άνθρωποι μπορεί να πάθουν κακό, ο νόμος βάζει όρια».

Είπε ότι όταν έκανε την πρακτική ως γιατρός, παρατήρησε ότι οι ηλικιωμένοι συχνά εξέφραζαν σε εκείνον ότι ένιωθαν ως βάρος για τις οικογένειές τους. «Η αλλαγή του νόμου θα θέσει πολλά περισσότερα άτομα υπό πίεση».

Ο Fergusson πρόσθεσε ότι ανησυχεί πως κάθε άνοιγμα στο νόμο θα ενθαρρύνει περαιτέρω κινήσεις. «Αμέσως μόλις θέσεις σε ισχύ την έννοια ότι υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου θα το επιτρέψουμε, κάποιοι άνθρωποι απλώς θα πιέσουν περαιτέρω το νόμο για λόγους ανθρωπίνων δικαιωμάτων: “Δεν είναι δίκαιο. Γιατί αυτοί, γιατί όχι εγώ;”».

Όταν ο Λόρδος Falconer πρότεινε για πρώτη φορά το Νομοσχέδιο για τον Υποβοηθούμενο Θάνατο τον Ιούλιο, είπε ότι η παρούσα νομική κατάσταση επιτρέπει στους πλούσιους να ταξιδεύουν στο εξωτερικό, ενώ άλλοι μένουν «στην απόγνωση» και αντιμετωπίζουν «έναν μοναχικό, σκληρό θάνατο». Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν «εγγυήσεις όσο αφορά στην αδικαιολόγητη πίεση σήμερα» και πως πολλοί ανησυχούν τόσο πολύ να μην εμπλέξουν τους αγαπημένους τους, που αυτοκτονούν «παίρνοντας ένα σωρό χάπια ή βάζοντας μια πλαστική σακούλα στα κεφάλια τους». Το νομοσχέδιο θα συζητηθεί στη Βουλή των Λόρδων στις 7 Νοεμβρίου.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.