Οι Ιερόδουλες στη Θεσσαλονίκη Αισθάνονται Ανεπιθύμητες

Κάθισε απέναντί μου αραδιάζοντας χαρτιά. Αποκόμματα Νόμων, προσφυγές και δικαστικά έγγραφα, ερωτήσεις βουλευτών. Είχε τα μαλλιά της πιασμένα ψηλά και φορούσε μεγάλα γυαλιά ηλίου. Η πρόεδρος του σωματείου εκδιδομένων προσώπων Θεσσαλονίκης «Ασπασία», μού ζήτησε να μιλήσει χωρίς το πραγματικό της όνομα. Ας την πούμε Ελένη. Ήθελε όμως να μιλήσει για την ολοένα και πιο έντονη αίσθηση των ιερόδουλων ότι είναι ανεπιθύμητες στον Βορρά. Η τελευταία αφορμή είναι η απόφαση των τοπικών αρχών να σφραγίσουν δώδεκα οίκους ανοχής στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι λειτουργούσαν απολύτως νόμιμα. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε μετά την ψήφιση τροπολογίας –«φωτογραφικής και με σκοπό να προστατεύει οικονομικά συμφέροντα» λένε ιδιοκτήτριες και εργαζόμενες στους οίκους ανοχής - η οποία θέτει έναν επιπλέον περιορισμό στη λειτουργία τους: Να μη βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από πολυτελή ξενοδοχεία. «Νιώθουμε ανεπιθύμητες και όμηροι. Δεν μας αφήνουν να εργαστούμε με διαφάνεια και νομιμότητα», λέει η Ελένη.

Η ίδια εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ιερόδουλη στους οίκους ανοχής πέριξ του θρυλικού Βαρδάρη στη Θεσσαλονίκη. Το 2009 άνοιξε το δικό της «σπίτι» μακριά από την παραδοσιακή πιάτσα, στη δυτική είσοδο της πόλης, στο οποίο επένδυσε για ανακαίνιση και άλλες εργασίες ποσό 50.000 ευρώ, δηλαδή τις οικονομίες μιας ζωής. «Το συνεργείο καθαρισμού μου έφερνε τα σεντόνια και τις πετσέτες σε σελοφάν», λέει η Ελένη. Όμως, το 2014 η τότε υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη πέρασε την επίμαχη τροπολογία. Από τους 40 οίκους ανοχής στη Θεσσαλονίκη, οι δώδεκα πρέπει να σφραγιστούν. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον 80 άνθρωποι, άμεσα ή έμμεσα εργαζόμενοι στα "σπίτια", μένουν χωρίς δουλειά. Η ειρωνεία είναι ότι η πιάτσα του έρωτα είχε μόλις μετακινηθεί αναγκαστικά από τον Βαρδάρη στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης. Οι γυναίκες αισθάνονται για δεύτερη φορά ανεπιθύμητες.

«Η τροπολογία είναι φωτογραφική. Είναι ενδεικτικό ότι στον περιορισμό δεν περιλαμβάνονται ξενοδοχεία μικρότερων κατηγοριών. Στο κείμενο του Νόμου οι οίκοι ανοχής αναφέρονται ως "οχλούσες χρήσεις", τη στιγμή που ακριβώς δίπλα λειτουργούν χώροι συναυλιών και νυχτερινά κέντρα», λέει η Ελένη. Η ίδια τονίζει ότι θεωρεί απολύτως θεμιτή και απαραίτητη την προβλεπόμενη απόσταση των οίκων ανοχής από εκκλησίες, σχολεία, πάρκα κλπ. «Δεν έχουμε πρόβλημα να γίνουν ακόμη πιο αυστηροί οι συγκεκριμένοι περιορισμοί. Αλλά όχι να τίθενται επιπλέον προσκόμματα, που περιορίζουν το δικαίωμα στην εργασία, στερούν έσοδα στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία κι επίσης καθιστούν ομήρους τις εκδιδόμενες γυναίκες, που επιτελούν κοινωνικό έργο», σημειώνει.

Η υπόθεση ξεκινά το 2011. Το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφάσισε κατά πλειοψηφία τη μεταφορά των οίκων ανοχής σε περιοχή με χρήση γης «βιοτεχνική ή βιομηχανική», που «δεν περιλαμβάνει χρήσεις κατοικίας» και όχι σε οικήματα με πρόσοψη «σε οδούς του βασικού οδικού δικτύου». «Η Θεσσαλονίκη αποκτά το δικό της Κανάλ Ντ' Αμούρ», «Η Θεσσαλονίκη γίνεται Άμστερνταμ» έγραψαν οι τοπικές εφημερίδες.

Η νέα περιοχή βρέθηκε στη δυτική είσοδο της πόλης, στο ύψος των Παλιών Σφαγείων και του πρώην εργοστασίου Φιξ. Στη νέα πιάτσα επενδύθηκαν χρήματα και λειτούργησαν 40 νέες επιχειρήσεις του έρωτα. Μαζί με τη διεύθυνση του ερωτικού πόθου, άλλαξαν όμως και τα οικονομοτεχνικά χαρακτηριστικά δύο σημαντικών περιοχών: Από τη μία του Βαρδάρη, που έσβησε τα κόκκινα φώτα μετά από δεκαετίες, κι αμέσως μετά αναπλάστηκε με νέους δρόμους, πεζοδρόμια και φανοστάτες. Και από την άλλη των Παλιών Σφαγείων, που έως τότε ήταν στα "αζήτητα" όμως έπρεπε στο εξής να φιλοξενήσει τη νέα γειτονιά του έρωτα. Όπως συμβαίνει πάντα, κάποιοι κερδίζουν και κάποιοι χάνουν.

To VICE είχε αναζητήσει τους ιδιοκτήτες των κτιρίων στα οποία «έπρεπε», σύμφωνα με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, να λειτουργήσουν οι νέοι οίκοι ανοχής. Από την έρευνα στο Κτηματολόγιο, με βάση τις διευθύνσεις των πορνείων που αναγράφονται στις άδειες, προέκυψε ότι τα περισσότερα κτίσματα ανήκουν στα ίδια πρόσωπα από τη δεκαετία του '70 και του '80. Υπήρχαν, ωστόσο, και ορισμένοι νέοι ιδιοκτήτες, που είχαν αγοράσει τις συγκεκριμένες αποθήκες -φαντάσματα το 2009 ή και το 2011, όταν δεν υπήρχε καμία επιχειρηματική λογική να αγοράσεις ακίνητο στη συγκεκριμένη περιοχή. Σαν να είχαν "μαντέψει" ότι στη συγκεκριμένη περιοχή επρόκειτο να μεταφερθούν αναγκαστικά οι οίκοι ανοχής και επομένως μια μεγάλη ευκαιρία real estate.

Από τα στοιχεία στο Κτηματολόγιο, προκύπτει επίσης ότι ορισμένοι νέοι ιδιοκτήτες έσπευσαν να χτυπήσουν ακίνητα της συγκεκριμένης περιοχής σε πλειστηριασμούς τραπεζών. Παρέμειναν για λίγους μήνες κλειστά, ανακαινίστηκαν και στη συνέχεια νοικιάστηκαν στις νεοφερμένες επιχειρήσεις του έρωτα. «Η περιοχή ήταν "νεκρή" επί δεκαετίες, δεν μπορούμε καν να μιλήσουμε για τιμές ενοικίασης ή αγοράς. Στην πράξη, πριν την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για μετεγκατάσταση των πορνείων, αν κάποιος επιχειρηματίας ενδιαφερόταν, θα συμφωνούσε με τους ιδιοκτήτες το πρώτο ποσό που θα τους πρότεινε. Μετά την οριοθέτηση της νέας γειτονιάς, οι τιμές διπλασιάστηκαν ή τριπλασιάστηκαν» έλεγαν στο VICE έμπειροι μεσίτες.

Τον Φεβρουάριο του 2014, επί θητείας στο Υπουργείο Τουρισμού της Όλγας Κεφαλογιάννη, περνά από τη Βουλή μια τροπολογία για τους οίκους ανοχής σε έναν άσχετο Νόμο. Πιο ειδικά, στον Νόμο 4238/14 που αφορούσε το Πρωτοβάθμιο Σύστημα Υγείας, προστέθηκε το Άρθρο 49, με τίτλο «Οχλούσες χρήσεις για τουριστικές εγκαταστάσεις» και έκταση τεσσάρων γραμμών. Σε αυτές διαβάζουμε για τους οίκους ανοχής ότι στον περιορισμό των 200 μέτρων από εκκλησίες, σχολεία κλπ, προστίθενται «τα ξενοδοχεία κατηγορίας τριών, τεσσάρων και πέντε αστέρων».

«Ενημερώσαμε τους δώδεκα ιδιοκτήτες ότι δεν θα ανανεώσουμε τις άδειες διετούς λειτουργίας των επιχειρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σφραγιστούν τα συγκεκριμένα καταστήματα. Είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε τον Νόμο και να επιβάλλουμε κυρώσεις», δήλωσε στο VICE ο αντιδήμαρχος Ανάπτυξης του Δήμου Θεσσαλονίκης, αρμόδιος για θέματα Δημοτικής Αστυνομίας, Πέτρος Λεκάκης. Οι ιδιοκτήτες των δώδεκα «σπιτιών» απευθύνθηκαν αρχικά στην αρμόδια επιτροπή για τη λειτουργία των οίκων ανοχής, τη γνωστή ως «επιτροπή 2734/99», στην οποία μεταξύ άλλων συμμετέχουν εκπρόσωπος του Δήμου, της Διεύθυνσης Υγιεινής της Περιφέρειας και της Αστυνομίας κ.α.. Η απάντηση ήταν ότι πρέπει να τηρηθεί η νομοθεσία, επομένως οι οίκοι ανοχής κλείνουν.

Η δικηγόρος Σωτηρία Πανουσάκη είναι η νομική εκπρόσωπος των ιδιοκτητών των επιχειρήσεων. Μιλώντας στο VICE δήλωσε ότι η τροπολογία είναι αντισυνταγματική, σύμφωνα και με γνωμοδότηση καθηγητών του Συνταγματικού Δικαίου, καθώς θίγει το κατοχυρωμένο δικαίωμα της επαγγελματικής ελευθερίας και δεν εξυπηρετεί κανένα δημόσιο συμφέρον ούτε προστατεύει τη δημόσια υγεία και ασφάλεια. «Οι θιγόμενοι έχασαν χρόνο, καθώς αρχικά προσέφυγαν ευθέως κατά του Νόμου, κάτι που στην Ελλάδα δεν προβλέπεται. Η δική μου πρώτη ενέργεια ήταν η προσφυγή κατά των πράξεων μη ανανέωσης των αδειών των οίκων ανοχής», δήλωσε κ. Πανουσάκη. Έπειτα, η υπόθεση δεν έχει κριθεί κατ' ουσίαν στα Διοικητικά Δικαστήρια, τα οποία σε πρώτη φάση απέρριψαν την προσωρινή αναστολή των λουκέτων στα δώδεκα σπίτια. «Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα, το κράτος δεν αντιμετωπίζει τους οίκους ανοχής ως επιχειρήσεις», σχολίασε η ίδια.

Περισσότερα από το VICE

Νεκρική Σιγή στους Δρόμους της Νίκαιας Μετά την Επίθεση

Κρατούμενοι Μιλούν για Τατουάζ, Εμφυτεύματα Πέους και Piercing Πίσω από τα Κάγκελα της Φυλακής

Νεκρός ένας Αφγανός Έπειτα από Συμπλοκή Προσφύγων στο Ελληνικό