Περπατάς μόνη σε έναν σκοτεινό δρόμο, νιώθεις τη σκιά κάποιου τυχαίου διαβάτη να σε ακολουθεί. Αμέσως το βήμα σου γίνεται πιο γοργό. Αυθόρμητα πιάνεις το κινητό σου και έχεις το χέρι σου στην επαφή που σου δίνει μια αίσθηση ασφάλειας αν γίνει κάτι. Αρχίζεις και μικραίνεις τον διασκελισμό σου για να δεις αν θα σε προσπεράσει. Κάνεις ότι τυχαία παρατηρείς κάτι. Σε προσπερνά και ξαφνικά ανασαίνεις. Λες από μέσα σου ένα «ουφ… ίσως είμαι υπερβολική καμιά φορά» και συνεχίζεις τη διαδρομή σου. Αυτό το σκηνικό ίσως να σου έχει συμβεί μία ή περισσότερες φορές. Ίσως ο διαβάτης να μη σε προσπέρασε αλλά να προσπάθησε να σου πιάσει την κουβέντα. Και ίσως ανήκεις στο ποσοστό των γυναικών που έχουν πέσει θύματα παρενόχλησης, επίθεσης ή βιασμού.

Από τους σκοτεινούς δρόμους μέχρι τη δουλειά, το σπίτι, το λεωφορείο, το πανεπιστήμιο, τη σχέση, οι γυναίκες βιώνουν στην καθημερινότητά τους τον σεξισμό, τον μισογυνισμό, την υποτίμηση, τη βία που εκφράζεται με διαφορετικές μορφές. Βία δεν μόνο ο βιασμός ή το τράφικινγκ, βία είναι και ο καθημερινός φόβος να μην είσαι ελεύθερη να κινηθείς μέσα στην πόλη όπως θέλεις. Ακόμα και το 2016, όταν ρωτήσαμε νεαρές γυναίκες παραδέχτηκαν ότι φοβούνται να κυκλοφορήσουν μόνες στον δρόμο στην Αθήνα, ακόμα και κάτω από το σπίτι τους. Ενδιαφέρον έχει ότι τόσο η απουσία όσο και η στρεβλή παρουσίαση του φαινομένου από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οδηγεί τις γυναίκες πολλές φορές σε φαινόμενα διακρίσεων απέναντι σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι μετανάστες και οι Ρομά, αλλά και στη θυματοποίηση του εαυτού τους.

Μέχρι κάθε γυναίκα, όπως κι αν είναι ντυμένη, να μπορεί να νιώσει ελεύθερη να περάσει το βράδυ από μια υπόγεια διάβαση επιστρέφοντας από μια δουλειά, στην οποία έχει ίσα δικαιώματα και αντιμετώπιση με τους άντρες συναδέλφους της, σε ένα σπίτι όπου δεν θα είναι θύμα της πατριαρχίας, η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών είναι μια υπενθύμιση όσων βιώνουν οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο σήμερα, εντός και εκτός σπιτιού.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα ή στην περιοχή σου που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Μένω στην Εκάλη. Γενικά εκεί ο κόσμος είναι αρκετά διαφορετικός από αυτόν στο κέντρο. Αλλά έτσι όπως έχουν καταντήσει τα πράγματα, φοβάσαι μέχρι κι εκεί. Πέσαμε θύματα ληστείας την προηγουμενη χρονιά και φέτος έπεσε θύμα ληστείας η ξαδέρφη μου που μένει δύο στενά πιο κάτω από μας. Γενικά τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Επειδή μένω εκεί που μένω δεν έχω συνηθίσει τα πράγματα στο κέντρο – πάρα πολλές φορές φοβάμαι να μετακινούμαι στο κέντρο αργά το βράδυ και ειδικά σε περιοχές όπως η Ομόνοια ή τα Εξάρχεια.

Το βράδυ φοβάσαι να γυρίσεις σπίτι μόνη σου;
Ναι, επειδή εκεί που μένω είναι ερημικά και επειδή ακόμα και στην Εκάλη τα πράγματα πλέον είναι επικίνδυνα, ειδικά μετά την οικονομική κρίση, δεν γυρνάω ποτέ μόνη μου, παίρνω πάντα ταξί.

Εσύ γιατί θεωρείς ότι οι γυναίκες φοβόμαστε;
Γιατί από τα παλιά χρόνια θεωρείται ότι είμαστε αδύναμο φύλο και ότι δεν έχουμε τη δύναμη –όχι ψυχική, αλλά σωματική– για να αντιμετωπίσουμε τους άντρες. Γι' αυτό τον λόγο οι άντρες μας θεωρούν εύκολο στόχο και για βιασμό.

Ποιο είναι το δικό σου μήνυμα για την ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών;
Δεν θεωρώ δίκαιο να μας θεωρούν αδύναμο φύλο λόγω της μυϊκής μας μάζας ούτε να μας θεωρούν ευκολότερο στόχο. Θα ήθελα να υπήρχε ισότητα των φύλων σε όλα τα επίπεδα.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα ή στην περιοχή σου που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Στο Μενίδι όπου μένω, κυρίως. Είναι πολύ περιέργα τα πράγματα εκεί. Όταν ήμουν μικρή, 10 χρονών, βρέθηκα τυχαία μόνη μου σε ένα δρόμο ένα βράδυ και ήταν ένας τύπος που με κυνηγούσε από πίσω. Σε κάποια φάση άρχισα να τρέχω, μπήκα σε ένα μαγαζί και κάπως έτσι ξέφυγα. Είναι λίγο περίεργα εκεί πέρα γενικά και θα φοβόταν ο καθένας.

Στην Αθήνα, στο κέντρο, φοβάσαι;
Ναι, αν είναι αργά. Κυρίως σε ερημικούς δρόμους που δεν έχουν πολλά φώτα.

Στο σπίτι γυρνάς μόνη σου ύστερα από κάποια έξοδο;
Γυρνάω μόνη αλλά φοβάμαι. Πηγαίνω γρήγορα στον δρόμο ή μιλάω στο τηλέφωνο.

Έχει τύχει να φοβάσαι να περάσεις κάποια υπόγεια διάβαση;
Ναι, πολλές φορές, γι' αυτό συνήθως τρέχω. Καλού κακού πάω πιο γρήγορα.

Εσύ γιατί πιστεύεις ότι φοβόμαστε οι γυναίκες;
Δεν ξέρω, γενικά έχουμε ακούσει πολλά σκηνικά που έχουν συμβεί. Πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε μόνο οι γυναίκες να φοβούνται, θα έπρεπε και οι άντρες να καταλάβουν ότι αυτό είναι πολύ άσχημο. Είναι και δική τους η ντροπή που συμβαίνουν τέτοια. Γιατί είναι πολύ τραυματικό για μια γυναίκα.

Εσένα ποιο είναι το δικό σου μήνυμα για την παγκόσμια ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών;
Να συνειδητοποιήσουν οι άντρες ότι αυτό που συμβαίνει είναι πολύ άσχημο, ώστε να σταματήσουν να φοβούνται και οι γυναίκες. Δεν είναι μόνο δική μας μέριμνα. Και οι γυναίκες να μη σιωπούν.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Φοβάμαι σε απομονωμένα μέρη, ακόμα και στο Ίλιον, κοντά στο σπίτι μου, γιατί είναι σκοτεινά και υπάρχουν πολλά άτομα που σε κοιτάνε με μισό μάτι.

Σου έχει τύχει κάποιο περιστατικό που να ένιωσες άβολα;
Ναι, μου έχει τύχει, στα Λιόσια όταν ήμουν 17 ετών. Περπατούσα μόνη μου και ήταν από πίσω μου κάτι παιδιά, και με χούφτωσαν.

Και πώς το αντιμετώπισες;
Θύμωσα πάρα πολύ και δεν σκέφτηκα ότι θα μπορούσαν να με κυνηγήσουν μετά για να με ξυλοφορτώσουν. Αλλά φοβήθηκα, θύμωσα και φώναξα – τους έβρισα και έφυγαν.

Βγήκε κάποιος στον δρόμο να σε βοηθήσει;
Όχι, όχι. Ήταν σε κεντρικό δρόμο, αλλά φύγανε γρήγορα.

Από τότε φοβάσαι να κυκλοφορήσεις μόνη σου το βράδυ; Γυρνάς μόνη σου στο σπίτι;
Ναι, γυρνάω μόνη μου αλλά υπάρχει φόβος.

Εσύ ποιο μήνυμα θέλεις να στείλεις για την ημέρα υπέρ της εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών;
Να μαθαίνουν τα παιδιά από μικρά να τους σέβονται όλους – και ειδικά τα αγόρια να μάθουν να σέβονται τις γυναίκες.

Έχεις φοβηθεί όταν έχεις βρεθεί μόνη σου βράδυ σε δρόμους της Αθήνας;
Ναι, πάντα.

Σε ποιους δρόμους;
Επειδή περνάω κάθε μέρα από την Ομόνοια για να γυρίσω σπίτι μου, θα πω την Ομόνοια και μετά την Αχαρνών και την πλατεία Αττικής. Μόνο το βράδυ φοβάμαι, όχι το πρωί όταν έχει κόσμο. Γιατί θεωρώ ότι αν υπάρχει κόσμος στον δρόμο, κάποιος θα σε βοηθήσει.

Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι φοβόμαστε οι γυναίκες όταν περπατάμε μόνες μας το βράδυ;
Εντάξει, δεν φεύγω από το σπίτι μου με τον φόβο, είναι ανάλογα με τη στιγμή. Για παράδειγμα, αν σε πλησιάζει κάποιος και βλέπεις ότι δεν έχει χαμόγελο αλλά πονηρό βλέμμα, σου βγαίνει.

Εσύ γυρνάς σπίτι μόνη σου ή παίρνεις ταξί;
Πάντα με τα πόδια, και πρωί και βράδυ.

Σου έχει τύχει κάποιο περιστατικό;
Πολλά. Όπως να με πλησιάζουν μεγάλοι άνθρωποι, να μου λένε ότι είμαι πανέμορφη και να με ρωτάνε πότε θα πάμε για καφέ. Ή να με πλησιάζουν άνθρωποι στην ηλικία μου και να μου μιλάνε άσχημα. Αν περνάς από περιοχή με μπαράκια, όπου υπάρχει κόσμος, δεν θα σε πλησιάσει κανένας για να σου κάνει κακό. Αλλά νομίζω ότι φοβόμαστε πιο πολύ τους Ρομά και τους ξένους. Περισσότερο τους ξένους και γι' αυτό φοβόμαστε σε περιοχές όπως η Αττική, ο Σταθμός Λαρίσης και η Βικτώρια, όπου έχει πολλούς ξένους (Πακιστάν, Ιράκ, Ιράν, Ουζμπεκιστάν).

Δεν είναι περίεργο να το λες εσύ αυτό για άλλους μετανάστες; Είσαι από τη Ρουμανία…
Δεν είναι καθόλου περίεργο, ούτε ρατσιστικό. Κάθε κράτος έχει το καλό και το κακό.

Από Έλληνες έχεις δεχτεί παρενόχληση;
Ναι. Όλοι οι μεγάλοι σε ηλικία Έλληνες είναι.

Άρα δεν έχει να κάνει με την καταγωγή.
Όχι. Οποιασδήποτε καταγωγής. Ένας ώριμος άντρας δεν θα πλησιάσει μια κοπέλα έτσι στον δρόμο.

Θέλω να μου πεις το δικό σου μήνυμα για την ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών. Όχι μόνο για τη βία στον δρόμο, αλλά και μέσα στο σπίτι, στην παρέα, τη δουλειά.
Να μη συγχωρέσουν οι γυναίκες κανέναν άντρα που σήκωσε χέρι πάνω τους, όποιος κι αν είναι. Εγώ δεν θα το δεχόμουν ποτέ. Είναι μεγαλύτερος ο πόνος όταν φοβάσαι τον άντρα που έχεις δίπλα σου παρά όταν φεύγει με μια άλλη γυναίκα. Να υπολογίζουν την υγεία τους πάνω απ' όλα. Και επειδή είμαι κι εγώ γυναίκα και θέλω κάποια στιγμή να γίνω και μάνα, να προσέχουν οι γυναίκες περισσότερο τα παιδιά τους.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Το βράδυ όταν βγαίνουμε αποφεύγουμε να παίρνουμε το μετρό από Ομόνοια ή Βικτώρια ή τέτοιες περιοχές. Αλλά γενικότερα σε όποια περιοχή οι δρόμοι είναι πιο μικροί, πιο στενοί, δεν έχει πολύ φως ή δεν περπατάει πολύς κόσμος, φοβάσαι να γυρίσεις μόνη σου. Ή ακόμα και αν είσαι παρέα με κάποια κοπέλα και όχι με κάποιο αγόρι, πάλι φοβάσαι.

Το βράδυ γυρίζεις μόνη σου σπίτι;
Προσπαθώ να το αποφεύγω. Συνήθως, επειδή μένω με τους γονείς μου, έρχεται ο πατέρας μου και με παίρνει αν έχει σταματήσει το λεωφορείο ή το μετρό.

Έχει τύχει ποτέ γυρνώντας μόνη σου στο σπίτι να έχεις νιώσει άβολα ή να έχεις φοβηθεί;
Δεν μου έχει συμβεί ποτέ κάτι, αλλά υπάρχει αυτό το αίσθημα ότι είμαι ευάλωτη ή ότι μπορεί να μου συμβεί οτιδήποτε και, ειδικά αν είναι σκοτεινά, ότι δεν υπάρχει κάποιος να με βοηθήσει. Ή υπάρχουν κάποιες φορές που γυρνάς το βράδυ σπίτι και όπως περνάνε τα αυτοκίνητα σου λένε διάφορα. Νιώθεις άβολα.

Γιατί πιστεύεις ότι υπάρχει το αίσθημα του φόβου;
Νιώθουμε πιο ευάλωτες και ίσως είναι και πιο εύκολο σωματικά να ακινητοποιήσεις μια γυναίκα απ' ό,τι έναν άντρα. Είμαστε πιο εύκολος στόχος νομίζω.

Το δικό σου μήνυμα για τη μέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών ποιο είναι;
Κατ' αρχάς να έχουμε εμείς οι ίδιες τη δύναμη μέσα μας ό,τι συμβεί να το καταγγείλουμε, να προσπαθήσουμε να το πολεμήσουμε και να καταδεικνύουμε τους ενόχους, είτε είναι άγνωστοι στον δρόμο είτε γνωστοί στις παρέες μας. Και ελπίζω να έρθει η μέρα που δεν θα φοβόμαστε να γυρνάμε μόνες μας ούτε θα νιώθουμε άβολα. Η μέρα που θα μπορούμε να κυκλοφορήσουμε όπως θέλουμε, όποτε θέλουμε.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα ή στην περιοχή σου που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Μεγάλωσα στην Κόρινθο και μένω δύο μήνες τώρα στον Πειραιά. Εδώ φοβάμαι περισσότερο όταν γυρίζω σπίτι απ' ό,τι στην Κόρινθο. Βέβαια, δεν έχει συμβεί κάποιο περιστατικό εδώ στην Αθήνα, ενώ στην Κόρινθο έχει υπάρξει.

Τι σου έχει τύχει;
Ήταν σαν να παίζαμε κρυφτό με έναν τύπο σε ένα μαγαζί. Πήγαινε από πίσω μου όπου πήγαινα. Όταν πήγα να πληρώσω, ήρθε πάλι από πίσω μου και προσπάθησε να με πιάσει αλλά εγώ έφυγα. Το είδε και η πωλήτρια. Και δυστυχώς έμενε και απέναντί μου, οπότε με έβλεπε πολύ συχνά. Αλλά εντάξει, μετά έφυγαν από τη γειτονιά και δεν έγινε κάτι. Έτρεχα σπίτι μου όποτε τον έβλεπα. Πολλές φορές τον έβλεπα από την πολυκατοικία του να με κοιτάζει όπως γυρνούσα από το σχολείο.

Εδώ νιώθεις περισσότερο φόβο;
Ναι, γιατί είναι όλοι άγνωστοι. Δεν κυκλοφορώ πότε μόνη μου το βράδυ. Και γυρίζω πάντα με ταξί και με φίλους.

Υπόγειες διαβάσεις έχει τύχει να περάσεις;
Όχι, όχι.

Εσύ γιατί πιστεύεις ότι φοβόμαστε εμείς οι γυναίκες να κυκλοφορήσουμε μόνες μας το βράδυ;
Δεν ξέρω, ίσως είναι η νοοτροπία μας έτσι. Όλοι θεωρούν τις γυναίκες αδύναμο φύλο και πιστεύω πως μας το έχουν περάσει αυτό. Δηλαδή από μικρές το σκεφτόμαστε έτσι, αλλά δεν πρέπει να φοβόμαστε.

Εσύ ποιο μήνυμα θα ήθελες να δώσεις για την ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών;
Κατ' αρχάς οι γυναίκες να μην επιτρέπουν να τους συμβεί κάτι και κατά δεύτερον να μιλάνε όλες για ό,τι κι αν αντιμετωπίζουν. Να φεύγουν από όποια δυσάρεστη κατάσταση, είτε είναι ενδοοικογενειακή βία είτε ενδοσχολική είτε οτιδήποτε.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Στο κέντρο όχι τόσο πολύ, γιατί πάντα υπάρχει κόσμος. Με τα κορίτσια όταν είχαμε πάει για συγγράμματα για το πανεπιστήμιο περνούσαμε από την Ευριπίδου και λέγαμε ότι ευτυχώς που πήγαμε μέρα και δεν είχε νυχτώσει.

Έχει τύχει να νιώσεις άβολα το βράδυ όταν γυρνάς σπίτι σου ύστερα από έξοδο;
Η αλήθεια είναι ότι πάντα το βράδυ όταν είμαι μόνη μου υπάρχει μια ανησυχία. Και οι γονείς μου μου λένε να είμαι πάντα με παρέα, να γυρνάω με κάποιον. Στην ουσία όμως δεν έχει γίνει ποτέ κάτι απτό που να με έχει τρομάξει. Απλώς, γενικά δεν θα περπατήσω μεγάλες αποστάσεις σε σκοτεινά δρομάκια. Πάντα υπάρχει φόβος.

Γιατί πιστεύεις ότι υπάρχει αυτός ο φόβος;
Πρώτα απ' όλα, υπάρχει σίγουρα περισσότερο στις γυναίκες, γιατί από τους φίλους αγόρια που έχω, δεν έχω ακούσει ποτέ κάποιον να πει «είναι βράδυ, ψιλοφοβάμαι να γυρίσω μόνος μου, θέλω παρέα» κ.λπ. Δεν ξέρω, ίσως είμαστε πιο ευάλωτες ή έτσι πιστεύουμε. Νομίζω κυρίως φοβόμαστε τα σεξουαλικά εγκλήματα.

Εσύ με αφορμή αυτή την παγκόσμια ημέρα τι μήνυμα θα ήθελες να βγάλεις προς τα έξω;
Μακάρι να υπάρξει η μέρα που ούτε θα φοβόμαστε να περπατήσουμε στον δρόμο μόνες μας ούτε θα μας φωνάζουν από αυτοκίνητα ούτε θα χρειαζόμαστε κάποιον άντρα μαζί μας ούτε τίποτα τέτοιο. Να είμαστε πιο θαρραλέες ίσως.

Υπάρχει κάποιος δρόμος στην Αθήνα που να φοβάσαι να περπατήσεις μόνη σου το βράδυ;
Δεν έχει τύχει κάποιο σκηνικό σ' εμένα, αλλά φοβάμαι να κυκλοφορήσω. Δηλαδή και σε μια φίλη μου να είμαι, δύο στενά κάτω από το σπίτι μου, θα πάρω τον αδερφό μου τηλέφωνο να έρθει να με πάρει.

Από τι σου έχει δημιουργηθεί αυτός ο φόβος;
Δεν ξέρω. Από τα διάφορα που ακούω από την τηλεόραση, από τους γονείς και από όλα αυτά τα στερεότυπα που υπάρχουν για τις κοπέλες. Και ο πατέρας μου, για παράδειγμα, μου λέει «μη γυρίσεις μόνη σου, πάρε τον αδερφό σου να σε πάρει» ή «πάρε εμένα».

Οπότε σου φαίνεται δεδομένο.
Ναι. Γιατί έτσι μεγάλωσα. Και νομίζω ότι αυτό ισχύει για όλες τις γυναίκες. Και από την τηλεόραση και τις ειδήσεις όλα αυτά που ακούγονται. Και συνήθως ακούμε ότι παρενοχλήθηκε γυναίκα από άντρα και όχι το αντίθετο, οπότε έχει καθιερωθεί αυτό κάπως.

Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος δρόμος που φοβάσαι, ή είναι κάτι γενικότερο;
Γενικότερα τα απομωμένα και σκοτεινά στενά. Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο. Εγώ μέχρι πέρυσι-πρόπερσι δεν κυκλοφορούσα μόνη μου έξω. Δηλαδή για να πάω από το Ίλιον στο Περιστέρι έπρεπε να είχα παρέα μαζί μου. Εντάξει, τωρα είμαι καλύτερα. Δηλαδή το αντιμετωπίζω όσο υπάρχει κόσμος, αλλά και πάλι φοβάμαι.

Αν βγεις έξω το βράδυ, για να γυρίσεις σπίτι θα πάρεις ταξί; Θα σε γυρίσει κάποιος;
Ναι, δεν γυρνάω μόνη μου.

Εσένα ποιο είναι το μήνυμά σου για την ημέρα ενάντια στη βία κατά των γυναικών;
Το βασικό είναι οι γυναίκες να μιλάνε γι' αυτό, να το καταγγέλλουν, για να μπορούν να το αντιμετωπίσουν κιόλας μετά. Γιατί είναι θέμα για το οποίο δεν μιλάνε τόσο, οπότε μετά δεν ξέρουν πώς να το αντιμετωπίσουν.

Περισσότερα από το VICE

Πρώην Κρατούμενοι Εξηγούν Γιατί οι Φιλίες που Κάνεις «Μέσα» Πρέπει να Μένουν Πίσω από τα Κάγκελα

Πάρε κι Εσύ Μέρος στην Παγκόσμια Έρευνα για τα Ναρκωτικά

Ο Φωτογράφος που Κατάφερε να Διεισδύσει στη Βόρεια Κορέα όσο Κανείς Άλλος Μέχρι Σήμερα