FYI.

This story is over 5 years old.

Μουσική

Γιατί το Marquee Moon Είναι το Καλύτερο Αφτεράδικο Τραγούδι που Υπάρχει;

Ό,τι πρέπει να ακούσεις όταν ξημερώνει και την έχεις «ακούσει» από τα ποτά.
FG
Κείμενο Francisco Garcia

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE UK.

Τα afterparties σου φαίνονται πάντα υπέροχη ιδέα τη στιγμή που προτείνονται. Όλοι αράζουν στο πεζοδρόμιο μετά την απρόθυμη αποχώρησή τους από το μπαρ, ενώ η κίνηση στους δρόμους ολοένα και λιγοστεύει. Γι' αυτούς που έχουν μείνει ακόμα όρθιοι, η είδηση ενός afterparty μοιάζει με χάρη που δίνεται σε θανατοποινίτη την ώρα που βαδίζει προς τον θάλαμο εκτελέσεων. Οι ώρες που θα ακολουθήσουν θα είναι «τοξικές». Ο χρόνος, όπως τον ξέρουμε, θα πάψει να υπάρχει. Το επόμενο πρωί όλοι θα εύχονται να πεθάνουν, όμως τώρα είναι η στιγμή που γεννιούνται ιστορίες που θα διηγείσαι για χρόνια και δημιουργούνται άρρηκτοι δεσμοί μεταξύ αγνώστων που δεν θα ξαναϊδωθούν ποτέ. Αυτό το άρθρο είναι για όλα όσα συμβαίνουν μέσα σ' αυτές τις ξεχωριστές ώρες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Στέκεσαι στον στενό διάδρομο μιας κάβας. Χύνεις τόνους ιδρώτα και δεν μπορείς να εστιάσεις καλά. Είναι 4.37 τα ξημερώματα. To σαγόνι σου απόλυτα εναρμονισμένο με το οπτικό σου νεύρο. Η γλώσσα σου επαναπροσδιορίζει τη σχέση της με το σμάλτο των δοντιών σου. Έχεις μείνει όρθιος να κοιτάς τα πολύχρωμα κουτάκια και μπουκάλια, εδώ και πόση ώρα; Δέκα λεπτά; Πέντε; Μισή ώρα; Πού σκατά να ξέρεις. Έχει αρχίσει να φέγγει έξω, αλλά δεν σε νοιάζει. Πάντα έχει φως εδώ μέσα. Όμως ο φωτισμός –είτε τεχνητός είτε όχι– δεν σε απασχολεί αυτήν τη στιγμή. Έχεις μια αποστολή να εκτελέσεις, έτσι δεν είναι, κύριε Φιλότιμε Ανεφοδιαστή;

Κοπανάς μια δωδεκάδα πάνω στο ταμείο και αποφασίζεις να πάρεις κι εκείνο το μονόλιτρο τόνικ, σε περίπτωση που περίσσεψε καθόλου τζιν. Δυο πακέτα Camel, για να μην ξεμείνεις. Κι εκεί που βάζεις τα πράγματα σε διπλή (όπως πάντα) σακούλα και είσαι έτοιμος να ακούσεις το διπλό «μπιπ» στην έξοδο –κάθε βδομάδα παίζεις αυτό το πρωτόγονο μονόπρακτο με τον τύπο πίσω απ' τον πάγκο–, κάτι σε κάνει να σταματήσεις. Βγαίνεις απ' τον ρόλο, παρεκκλίνεις απ' το σενάριο και αυτοσχεδιάζεις.

«Είχα γενέθλια σήμερα, ρε φίλε», λες. Ψιλοκουνάει το κεφάλι του καταφατικά. Δεν είναι τύπος που τον ενδιαφέρουν τα γενέθλια, όμως του 'χεις χώσει το χέρι στη μούρη και είναι αναγκασμένος να το σφίξει. Όταν τελειώσουν όλα αυτά και αποσυρθείς το βράδυ της Κυριακής, θα ουρλιάξεις μέσα στο μαξιλάρι σου ανακαλώντας αυτήν τη χειραψία. Προς το παρόν ξημερώνει, όμως νιώθεις στο πετσί σου ότι είναι νύχτα, «όταν πέφτει διπλό σκοτάδι».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο συντάκτης στα αριστερά, σε ένα afterparty

Δέκα λεπτά και δύο τσιγάρα αργότερα, είσαι πίσω στο διαμέρισμα. Τίποτα δεν άλλαξε όσο έλειπες. Οι μονόλογοι που ψάχνουν για μια ανταπόκριση από το κοινό συνεχίζουν. Η άσπρη σκόνη πάνω στη θήκη του DVD είναι λίγο πιο παχιά κι εσύ κάνεις το καθήκον σου.

Τα λεπτά λιώνουν. Περνούν ώρες. Ψήγματα ειλικρίνειας απλώνονται στον χώρο, έτοιμα να καταβροχθίσουν τους εύθραυστους κοινωνικούς συμβιβασμούς του δωματίου. Οι σκέψεις «γιατί κάθεται δίπλα της αυτός;» και «πόσο θα 'θελα να του ρίξω μπουνιά στη μούρη» σε κατακλύζουν. Οι μονόλογοι αυξάνονται· κάποιοι είναι σκέτη ποζεριά, άλλοι είναι ψιλο-δραματικοί, αλλά οι περισσότεροι θυμίζουν εξτραβαγκάντσες από ψωνισμένους κομπάρσους. Μετά έρχεται η σειρά σου. Ναι, τελικά δεν θες να βρεθείς στο μπαρ, αλλά εκεί πληρώνεις με μετρητά και αποφεύγεις τους φόρους. Δεν είναι και η καλύτερή σου, αλλά τουλάχιστον πλησιάζει το καλοκαίρι, σωστά;

Λάθος. Πού σκατά είναι το laptop όταν το χρειάζεσαι; Πού είναι η μουσική σου; Ένα Toshiba γυρνάει στο δωμάτιο και καταλήγει στα γόνατά σου. Αυτές οι φάσεις θέλουν ένα soundtrack. Χωρίς soundtrack υπάρχει μόνο βαβούρα. Βαρετή και ενοχλητική βαβούρα.

Και τι να βάλεις; Όπως σου είχε πει και ο ψαγμένος φιλόλογός σου πριν από χρόνια, «δεν υπάρχει σωστή απάντηση». Μόνο που υπάρχει. Η σωστή απάντηση είναι το Marquee Moon.

Όπως όλες οι μορφές τέχνης, η επιλογή τραγουδιών στο YouTube μετά τις τρεις τα ξημερώματα είναι από μόνη της ένα είδος με τους δικούς του κώδικες και κανόνες. Μόνο οι μετρ του είδους επιτρέπεται να τους παραβούν. Ένα λάθος υλικό στη μαρμίτα που σερβίρει αυτές τις μυστήριες ώρες και θα στεφθείς μεταμεσονύκτιος Oppenheimer: ο ξενερωματίας, η χαλάστρα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

To Marquee Moon ίσως να 'ναι το απόλυτο αριστούργημα του είδους του. Το ζωτικής σημασίας χαρακτηριστικό του είναι η διάρκεια. Οτιδήποτε μικρότερο από πέντε λεπτά, όσο άψογα κι αν νομίζεις ότι ταιριάζει, σημαίνει ότι θα είσαι πάνω από ένα mouse κι ένα trackpad. Υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί τρόποι να σπάσεις το ξόρκι της «χημικής σοβαροφάνειας» από το να στρατολογήσεις ένα μάτσο κολλημένους που είναι πεπεισμένοι ότι «το 'χουν» για να βάλουν το επόμενο κομμάτι, αφήνοντας ολόκληρους ωκεανούς σιωπής ανάμεσα στις αλλαγές. Είμαστε πάντα υπεράνω όταν δεν χρειάζεται να διαλέξουμε, όταν δεν χρειάζεται να σκεφτούμε. Δεν θέλεις η επιλογή σου να γίνει ένα αδιάφορο κομμάτι που παίζει στο background. Πρέπει να διαρκέσει τόσο ώστε να αφήσει το στίγμα του, χωρίς να μπαγιατέψει στην πορεία. Οπότε μη βάλεις κάποιο από τα μισάωρα επικά κομμάτια του Fela Kuti, εκτός κι αν υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος. Ξανασκέψου το πριν βάλεις το Maggot Brain. Είσαι εκατό τοις εκατό σίγουρος ότι αυτή είναι η φάση σου;

Και για κανέναν απολύτως λόγο μην πας να κάνεις αστειάκια. Το Baby One More Time και το Mambo No. 5 μπορεί να είχαν πλάκα πριν από τέσσερις ώρες, όταν υπήρχε ακόμα λίγο χιούμορ στο δωμάτιο. Κοίτα γύρω σου. Κοφτές ματιές, απεγνωσμένες φάτσες και νευρικά, ιδρωμένα χέρια. Ανήσυχοι κώλοι πάνω σε καναπέδες από δερματίνη, που νομίζουν ότι με το να κουρνιάζουν στη θέση τους θα πνίξουν την παρόρμηση να εκσφενδονίσουν το τραπεζάκι στον τοίχο. Δεν είναι ώρα για αστεία. Μιλάμε για μια κατάσταση ομηρίας. Τι νομίζεις ότι θα γίνει αν βάλεις το Cha-Cha Slide σ' ένα δωμάτιο γεμάτο φρικιά;

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο συντάκτης, δεξιά, σε μια αρκετά ζοφερή κατάσταση

Το Marquee Moon, ή τουλάχιστον η studio βερσιόν του κομματιού, η οποία εμφανίζεται πρώτη στο YouTube, κρατάει 10.40 λεπτά. Μέσα σε αυτά τα δέκα λεπτά έχουν συμπυκνωθεί περισσότερες ιδέες από αυτές που θα έχεις σε όλη την ενήλικη ζωή σου. To πρώτο λεπτό αρκεί για να βάλει τα αυτιά και τη γλώσσα σου σε μια φυσική πρίζα. Πού νομίζουν ότι πηγαίνουν όλα αυτά τα ριφάκια; Το καθένα φεύγει προς διαφορετική κατεύθυνση. Όσο για το μπάσο, δεν μοιάζει να θέλει να μεσολαβήσει για να υπάρξει μια συμφιλίωση. Απλώς σέρνεται, κάνει λίγο επιτόπιο τζόκινγκ και γεμίζει τα κενά. Η αρχή του κομματιού βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση· αποσπασματική, άσχημη και δυσλειτουργική. Είναι ένα ηχητικό διαζύγιο. Είναι ο σκληροπυρηνικός θείος σου που πάντα υποπτευόσουν ότι υποθάλπει σατέν σεντόνια στον μετα-διαζυγιακό του γαμιστρώνα. Είχε λόγο η Patti Smith που περιέγραψε τον ήχο της κιθάρας του Tom Verlaine ως «ουρλιαχτό χιλιάδων κοκκινολαίμηδων».

Tom Verlaine. Η φωνή του Tom Verlaine είναι, στη γλώσσα της διπλωματίας, μια «επίκτητη γεύση». Κανείς μας δεν είναι διπλωμάτης, οπότε θα μπω σε ξένα χωράφια και θα πω ότι η φωνή του Tom Verlaine είναι σαν τους εφιάλτες που με ξυπνούν τη νύχτα. Είναι ένα επίμονο, ελαφρώς πνιγμένο γρατζούνισμα, δυναμικό και ασθενικό συνάμα, που μοιάζει να βγαίνει από κάπου ανάμεσα απ' τη μύτη και τον λάρυγγα. Είναι μια φωνή για συζητήσεις. Είναι η φωνή κάποιου που «πάσχει» από οράματα. Είναι η φωνή ενός τρελού που έχει την ικανότητα να πείθει άλλους τρελούς να κάνουν τρελά πράγματα. Είναι μια φωνή που είναι δύσκολο να σου αρέσει και εύκολο να την αγαπήσεις.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Και όλα αυτά για τα οποία μιλάει (γιατί δεν μπορείς να πεις ακριβώς ότι τραγουδάει, σωστά;). Όλα αυτά τα αινιγματικά νοήματα για το σκοτάδι που πέφτει διπλό, την ανάμνηση ενός κεραυνού που χτυπάει τον εαυτό του, το όραμα του ομώνυμου Marquee Moon, την Cadillac που παρκάρει στο νεκροταφείο. Αν αντικαταστήσεις τη φωνή του Tom Verlaine και τον ζοφερό ήχο που βγάζουν επίμονα οι κιθάρες, τότε προσεγγίζεις επικίνδυνα ένα λυκειόπαιδο που γράφει κλεμμένες γαλλικές ατάκες γεμάτες συμβολισμό για να φλερτάρει ανεπιτυχώς μια φοιτήτρια. Βάλε όλα τα παραπάνω μέσα στην εφιαλτική μαρμίτα του Marquee Moon, πρόσθεσε ένα δωμάτιο γεμάτο κοκαρισμένους αγνώστους τα ξημερώματα και θα φτιάξεις ένα ποίημα που θα έγραφε ο Τ.Σ. Έλιοτ αν έφτανε τα 90 και μετακόμιζε στο Hell's Kitchen για να βρικολακιάσει.

Υπάρχουν και καλύτερα τραγούδια, αν αυτό λέει κάτι. Υπάρχουν καλύτερα τραγούδια που σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα με τον εαυτό σου, τη δουλειά σου, τις κρισάρες σου, τις αφραγκίες σου, την πολύπαθη ερωτική σου ζωή και τη ζωή γενικότερα. Όμως, ας το παραδεχτούμε, υπάρχουν πολύ καλύτεροι άνθρωποι με πολύ πιο «γεμάτες» ζωές από εσένα και όλους τους «δαίμονες» που μάζεψες μέσα στο σαλόνι σου, σε αυτό το απόκοσμο διαμέρισμα, αυτής της απόκοσμης γωνίας, αυτής της αφιλόξενης πόλης.

Κανονικά θα έπρεπε να ήταν εύκολο να ξεφύγεις από τη μοναξιά σου και τον φόβο σου με τόσους ανθρώπους και τόση φασαρία τριγύρω. Όμως όλη αυτή η φασαρία δεν είναι τίποτα παραπάνω από αυτό που λέει η λέξη. Φασαρία. Και η φασαρία μπορεί να δημιουργηθεί μόνο από άλλους ανθρώπους. Γι' αυτό να ξέρεις ότι την επόμενη φορά που το φως αρχίσει να ξεπροβάλλει μέσα από τα λευκο-μπεζ σου παντζούρια, υπάρχει μόνο ένας τρόπος να το καλύψεις. Με το Marquee Moon.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Περισσότερα από το VICE

Έσβησα το Προφίλ μου στο Facebook και Πολλοί Νόμιζαν πως Είχα «Πεθάνει»

Γυναίκες Εθισμένες στα Τεστ Εγκυμοσύνης

Ένα Ευρώ για Εκείνους που Αγωνίζονται για μια Ζωή Ελεύθερη από Ουσίες και Φυλακή

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.