Οι Νέοι Ναυπηγοί Μπορούν να Δουλέψουν Παντού στον Κόσμο Εκτός από τα Ναυπηγεία της Ελλάδας

«Το να προσληφθούν νέοι ναυπηγοί στα ελληνικά ναυπηγεία είναι δύσκολο. Στο εξωτερικό είναι πιο εφικτό», μου ξεκαθαρίζει στη συνάντησή μας ο Κωνσταντίνος Σπύρου, Καθηγητής Κοσμήτορας της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Αθηνών και μου εξηγεί πως το επάγγελμα του ναυπηγού δεν έχει γνωρίσει κρίση αρκεί κάποιος να έχει συμβιβαστεί στην ιδέα ότι θα βρίσκεται για μικρά ή μεγάλα διαστήματα εκτός Ελλάδας: «Οι απόφοιτοί μας κινούνται σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια αυτό που ισχύει είναι ότι οι νέοι ναυπηγοί προσλαμβάνονται από κάποια ναυτιλιακή εταιρία, η οποία κατασκευάζει πλοία συνήθως στην Άπω Ανατολή. Τους στέλνουν στην Κίνα, την Κορέα, την Ιαπωνία προκειμένου να επιβλέψουν την πρόοδο της κατασκευής για λογαριασμό του πλοιοκτήτη. Υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις που μπορεί η βάση τους να είναι στα γραφεία στην Ελλάδα, αλλά μέσα στο μήνα να πηγαίνουν ταξίδια οπουδήποτε χρειάζεται για να επιβλέψουν εργασίες που γίνονται στα καράβια. Αυτά είναι τα δύο πιο διαδεδομένα μοντέλα, που δουλεύουν οι νέοι ναυπηγοί πλέον. Μερικοί μπορεί να ακολουθήσουν και δρόμο διαφορετικό από το τεχνικό, και να πάνε προς οικονομικές σπουδές για παράδειγμα ή ένα ποσοστό να δουλέψει σε νηογνόμωνες είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό».

Τα ελληνικά ναυπηγεία υπήρξαν από τα καλύτερα στον κόσμο. Το άλλοτε καμάρι της ελληνικής οικονομίας, πλέον παρακμάζει και δεν μπορεί να απορροφήσει νέους ναυπηγούς, ενώ είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ελευσίνας που πριν από λίγες μέρες υπήρξε ένταση με τους 600 εργαζόμενους να καταγγέλουν ότι είναι 9 μήνες απλήρωτοι. Κάθε φορά που έρχεται στο τραπέζι η συζήτηση για τα ναυπηγεία η εκδοχή για το ποιος ευθύνεται είναι διαφορετική. Για άλλους φταίνε οι κυβερνήσεις, για άλλους οι συνδικαλιστές, οι επενδυτές, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα golden boys ή και όλα αυτά μαζί. Όπως μου λέει ο κ. Σπύρου για την ιστορία των ναυπηγείων: «Τα ναυπηγεία στην Ελλάδα ξεκινάνε από τα μέσα της δεκαετίας του '50, όταν ο εφοπλιστής Νιάρχος δημιούργησε τον Σκαραμαγκά, το μεγαλύτερο ναυπηγείο της Ελλάδας. Το ναυπηγείο αυτό γνώρισε μια μεγάλη άνθιση για περίπου 20 χρόνια. Χρησιμοποιούσε τις πιο σύγχρονες μεθόδους, έφτιαξε τα πιο μεγάλα και καλύτερα πλοία εκείνης της εποχής. Στην πορεία έγιναν κι άλλα μεγάλα ναυπηγεία, όπως της Ελευσίνας, της Χαλκίδας και του Περάματος. Άρα η ναυπηγική στην Ελλάδα ξεκίναει σαν βιομηχανική δραστηριότητα στα μέσα της δεκαετίας του '50, αναπτύσσεται και έπειτα ξεκινούν τα προβλήματα. Τα προβλήματα ήταν πολλών ειδών. Και εσωτερικά, δηλαδή συνδικαλιστικές επιδιώξεις που πολλές φορές έβαζαν φρένο, κι από την άλλη μεριά ο ανταγωνισμός από την Άπω Ανατολή και άλλες χώρες των Βαλκανίων που είχε μεγαλώσει. Τα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά, δόθηκαν μετά στο Δημόσιο και την δεκαετία του '90, έγιναν προσπάθειες να ιδιωτικοποιηθούν ξανά. Τελικά πουλήθηκαν σε εταιρία γερμανικών συμφερόντων και μετά πέρασαν σε μια εταιρία των Εμιράτων. Πλέον τα ελληνικά ναυπηγεία μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποχρεώνονται να μην έχουν εμπορική δραστηριότητα με φορτηγά πλοία κτλ, αλλά μόνο με πολεμικά. Επομένως είναι εγκλωβισμένα σε αυτήν την κατάσταση».

Ένας νέος άνθρωπος δεν μπορεί να ελπίζει ότι μπορεί να βρει δουλειά με την υπάρχουσα κατάσταση στα ναυπηγεία: «Ίσως κάποια στιγμή σε 2-3 χρόνια να αλλάξουν τα πράγματα», λέει ο κ. Σπύρου όμως ακόμα κι αν επαναλειτουργούσαν τα ναυπηγεία, οι πλοιοκτήτες θα τα επέλεγαν ή το κόστος θα ήταν πολύ υψηλό σε σχέση με τον ανταγωνισμό στην Άπω Ανατολή; «Οι πλοιοκτήτες αυτή τη στιγμή επιλέγουν με βάση την ποιότητα και το κόστος. Δεν θα κάνουν χάρη στο ελληνικό ναυπηγείο. Αν ήμασταν αλλού ίσως να επέλεγαν και με εθνικά κριτήρια, όμως αυτό δεν ισχύει εδώ, γι' αυτό θα πρέπει αυτές οι ναυπηγικές μονάδες να είναι ανταγωνιστικές. Θα πρέπει δηλαδή να μπορούν να προσφέρουν ποιοτικό έργο, στο χρόνο που χρειάζεται με τα σωστά χρήματα. Στην Άπω Ανατολή είναι πολύ οργανωμένοι και επομένως μειώνουν πάρα πολύ το χρόνο παραγωγής. Εμείς αυτό το έχουμε χάσει επειδή δεν έχουμε εκσυγχρονίσει τις μεθόδους μας. Το πρόβλημα μας αυτή τη στιγμή είναι η αξιοπιστία. Δηλαδή σε περίπτωση που αναλάβουμε κάποιο έργο, αν θα το παραδώσουμε στην ώρα του. Αυτά είναι τα προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν, αλλά αυτά είναι περισσότερο προβλήματα πολιτικά», σχολιάζει ο κ. Σπύρου.

Τι συμβαίνει όμως με την τεχνογνωσία; Έχει χαθεί όλα αυτά τα χρόνια; «Ναι, όμως έχουμε πολύ ικανό ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα σε αυτό τον τομέα. Και μάλιστα δυναμικό, που έχει εμπειρίες πολύ καλών ναυπηγείων από όλο τον κόσμο. Δηλαδή αν αυτή η κατάσταση μπορούσε να εξομαλυνθεί θα μπορούσαμε να βρούμε τους ανθρώπους με την τεχνογνωσία. Η τεχνογνωσία χάνεται μεν από τις μονάδες που λειτουργούν αυτή τη στιγμή, όμως υπάρχουν άνθρωποι που είναι "απλωμένοι" σε όλο τον κόσμο που θέλουν να γυρίσουν, να βρουν δουλειά στα ναυπηγεία και να έχουν μια μόνιμη βάση», καταλήγει ο κ. Σπύρου.

Τα παραδείγματα των νέων ναυπηγών που ζουν μεγάλα ή μικρά διαστήμα εκτός Ελλάδας κι ελπίζουν ότι η κατάσταση με τα ναυπηγεία στη χώρα μας θα αλλάξει, είναι πολλά. Ο Χρήστος Αθανασόπουλος είναι απόφοιτος στο Τμήμα Ναυπηγικής του ΤΕΙ Αθήνας και παράλληλα με τη δουλειά του κάνει μεταπτυχιακό στο Πολυτεχνείο. Εργάζεται σε ελληνική εταιρεία όμως ταξιδεύει συνεχώς: «Πρέπει να πηγαίνεις όπου είναι το πλοίο ή όπου υπάρχει ναυπηγείο. Η δουλειά αυτή έχει πολλά ταξίδια. Έχω πάει σε αρκετές χώρες σαν μέλος της ομάδας που πάει εκεί για επίβλεψη της κατασκευής ή της επισκευής. Κυρίως ευρωπαϊκές για επισκευές αλλά και της Ασίας για νέες κατασκευές. Τα πλοία πλέον χτίζονται σε χώρες της Άπω Ανατολής οπότε υπάρχει πάρα πολύ δουλειά για ένα ναυπηγό», λέει ο Χρήστος και προσθέτει πως η ζωή εκεί μπορεί να μην είναι τόσο άσχημη όσο μπορεί να την φανταζόμαστε: «Όπως είναι λογικό γύρω από το κάθε ναυπηγείο υπάρχει μια πόλη πολλές φορές τεράστια, οπότε έχει ζωή. Γενικά στα ναυπηγεία εργάζονται χιλιάδες άνθρωποι, δεν αισθάνεσαι ότι θα σου λείψει κάτι». Όσο για το πώς βλέπει την κατάσταση με τα ναυπηγεία στην Ελλάδα; Όπως χαρακτηριστηκά υποστηρίζει ο Χρήστος: «Στην Ελλάδα τα ναυπηγεία είναι μια πονεμένη ιστορία, δυστυχώς η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία παρακμάζει τα τελευταία χρόνια και είναι πραγματικά κρίμα. Έχουμε την μεγαλύτερη ναυτιλία στο κόσμο και δεν έχουμε  ναυπηγεία να χτίζουμε δικά μας βαπόρια.Υπάρχει τεχνογνωσία η οποία μένει ανεκμετάλλευτη δυστυχώς. Μακάρι το σκηνικό αυτό να αλλάξει και να ξαναχτιστούν πλοία εδώ».

Από την άλλη, υπάρχουν περιπτώσεις όπως του Δημήτρη Δώριζα, που δοκίμασαν να δουλέψουν στο εξωτερικό μόνιμα, αλλά τελικά επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ο Δημήτρης είναι 27 χρονών, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο εξωτερικό το 2009 και επί 6 μήνες προσπαθούσε χωρίς αποτέλεσμα να βρει δουλειά στην Ελλάδα. Τελικά μετακόμισε στην Ουαλία αρχικά ως βοηθός στο τεχνικό τμήμα: «Το περιβάλλον και η νοοτροπία που έχουν στη δουλειά τους στο Ηνωμένο Βασίλειο συγκριτικά με τους Έλληνες εργοδότες είναι κάτι που δεν μπορώ να ξεχάσω. Αν αξίζεις θα ανταμειφθείς. Παρόλα αυτά γύρισα γιατί απλά μου έλειψε η Ελλάδα και το σπίτι μου. Να φανταστείς γύρισα για μία δουλειά που θα με πλήρωνε 2/3 από ό, τι με πλήρωναν εκεί. Αποφάσισα να πάρω άλλο δρόμο στην καριέρα μου και να ασκήσω το engineering κομμάτι της δουλειάς μου, που πάντα με ενδιέφερε περισσότερο. Μπορεί τα ναυπηγεία να μην δουλεύουν όπως παλιά, αλλά ζήτηση από ναυτιλιακές για ναυπηγούς υπάρχουν. Δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να είμαστε απαισιόδοξοι. Τροχός είναι και θα γυρίσει και κάποια μέρα τα ναυπηγεία μας θα ξαναδουλέψουν».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.