Το «Σπίτι των Νεκρών» και Άλλα Τέτοια: Μια Αναδρομή στην πιο Κιτς Φάση των Ταινιών Τρόμου

Όταν πήγαινα γυμνάσιο, στα τέλη της δεκαετίας του '90 και αρχές του 2000 –μιας εποχής γνωστής και ως Υ2Κ–, οι ταινίες τρόμου δεν ήταν ακριβώς «τρομακτικές».

Για κάποιο λόγο, με την αλλαγή της χιλιετίας, η τεχνολογική παράνοια του Καναδού μετρ του τρόμου David Cronenberg και η γεμάτη τεστοστερόνη δράση του Aliens έδωσαν τη θέση τους σε αυτό που αποκαλώ nu-horror: μια μείξη ταινιών τρόμου με τέρατα και sci-fi δράση, αναβαθμισμένη με γραφικά από υπολογιστή. Οι ταινίες είχαν στιβαρό σενάριο, συχνά ήταν βασισμένες σε βιντεοπαιχνίδια, γυρίζονταν με φωτεινά χρώματα και ήταν γεμάτες με μη τρομακτική θεματολογία, όπως τα διαστημικά ταξίδια και το Ίντερνετ. Ήταν μια συναρπαστική, νέα, high-tech χιλιετία και προφανώς αυτοί ήταν οι high-tech φόβοι μας.

Οι ταινίες που έθεσαν τα θεμέλια του nu-horror συμπεριλαμβάνουν την Εισβολή, το Σκάφος του Τρόμου και το Blade. Τα κορυφαία παραδείγματα του υποείδους συμπεριλαμβάνουν τα 13 Φαντάσματα, το Resident Evil, το Jason 10, το Σπίτι των Νεκρών, το Dracula 2000, την Απειλή στον Άρη και το How to Make a Monster.

Στην Y2K εποχή, το αδελφό μουσικό είδος των ταινιών τρόμου, το metal, διένυε μια παρόμοια, δύσκολη περίοδο. Μπάντες όπως οι Korn, οι Mudvayne, οι P.O.D. και οι Linkin Park ξεχείλωναν τον όρο «metal», δημιουργώντας αυτό που σήμερα αποκαλούμε κοροϊδευτικά «nu-metal» – έναν όρο που προφανώς οικειοποιούμαι σ' αυτό το άρθρο.

Το ΝΜΕ αποκάλεσε το nu-metal «χειρότερο είδος όλων των εποχών». Η nu-horror εποχή στον κινηματογράφο είναι, επίσης, κάτι που δεν θυμόμαστε και τόσο ευχάριστα.

Σύμφωνα με τον κριτικό κινηματογράφου Steffen Hantke, οι φαν των ταινιών τρόμου την εποχή του Y2K ήταν πανικόβλητοι, καθώς πίστευαν ότι το πολυαγαπημένο τους είδος κατέρρεε. Στο βιβλίο του Hantke του 2010, American Horror Film: The Genre at the Turn of the Millennium (Αμερικανικές Ταινίες Τρόμου: Το Είδος Μετά την Αλλαγή της Χιλιετίας), ο Hantke έγραψε ότι «από μια πεσιμιστική σκοπιά, τα τελευταία δέκα χρόνια οι αμερικανικές ταινίες τρόμου είναι στα χειρότερά τους». Επίσης σημείωσε ότι το ιστολόγιο ταινιών Bloody-Disgusting.com φιλοξένησε μια συζήτηση το 2005 με τίτλο «Πιστεύετε ότι οι ταινίες τρόμου πέθαναν;».

Μεγάλο κομμάτι της οργής των geeks στρεφόταν ενάντια στις εφηβικές slasher ταινίες όπως το Scream και το Ξέρω τι Έκανες Πέρυσι το Καλοκαίρι και στην πληθώρα αμερικανικών ταινιών τρόμου που ήταν κακής ποιότητας remake ιαπωνικών ταινιών. Παρ' όλα αυτά, μεγάλο μέρος της ευθύνης αποδιδόταν στις κιτς ταινίες τρόμου με πινελιές επιστημονικής φαντασίας τις οποίες ονομάζω nu-horror.

Ακολουθεί μια πολύ σύντομη αναδρομή:

Στα τέλη του '90, η ταινία τύπου οι-εξωγήινοι-έφαγαν-τους-δασκάλους-μου του Robert Rodriguez, Η Εισβολή, και η ζοφερή διαστημική σπλατεριά Το Σκάφος του Τρόμου συνέδραμαν στη δημιουργία του nu-horror.

Η Εισβολή ξεκινά σαν ένα κλασικό θρίλερ παράνοιας με μια εισβολή τύπου Body Snatchers, όμως διαδραματίζεται σε ένα λύκειο ώστε να «πουλήσει» στο εφηβικό κοινό. Στο τέλος, όμως, το τέρας αποδεικνύεται ότι είναι μια μείξη μεταξύ του εξωγήινου από το Alien και του φυτού από το Μαγαζάκι του Τρόμου, ενώ το animation από υπολογιστές αναλαμβάνει τα ηνία. Το Σκάφος του Τρόμου είναι, κατά κάποιον τρόπο, το αντίθετο. Ξεκινά σαν μεγαλεπήβολη διαστημική σαπουνόπερα και στη συνέχεια μπαίνει στα χωράφια των ταινιών τρόμου, με δαίμονες, βασανιστήρια και φευγαλέες ματιές στην κόλαση.

Κατά τα επόμενα χρόνια, τα διαστημικά ταξίδια, οι υπολογιστές που μιλάνε και οι ανταλλαγές πυροβολισμών με εξωγήινους έγιναν συνήθεις πρακτικές στις φαινομενικά τρομακτικές ταινίες. Επίσης, το 1999 βγήκε το πολιτιστικό μεγαθήριο Matrix και η επιρροή του είναι αισθητή στις ταινίες τρόμου της εποχής. Για παράδειγμα, Το Σπίτι των Νεκρών του Uwe Bol (2003) συμπεριλαμβάνει αρκετές σκηνές που μιμούνται το «bullet-time», την τεχνική διακοπής του χρόνου με την κάμερα που χρησιμοποιεί το Matrix (το link είναι NSFW).

To Matrix είναι εξίσου τρομακτικό με μια από τις κορυφαίες ταινίες του nu-horror υποείδους: το Jason 10, στο οποίο ο Jason Voorhees ξυπνά σε ένα διαστημόπλοιο ύστερα από 445 χρόνια που ήταν παγωμένος, και αρχίζει να σκοτώνει τους σέξι αστροναύτες που συναντά. Οι σέξι αστροναύτες αντεπιτίθενται με δολοφονικά ρομπότ και υπερόπλα. Δεν είναι ταινία τρόμου, όμως είναι τρομερά διασκεδαστικό έργο.

Το 2001 ήταν η σημαντικότερη χρονιά για το nu-horror. Tα 13 Φαντάσματα είναι η πιο χαρακτηριστική ταινία-αχταρμάς του υποείδους που μπόρεσα να βρω. Προσφέρει στον θεατή τα πολύχρωμα σκηνικά και τον φωτισμό που συναντάς συνήθως σε μια κινηματογραφική μεταφορά ενός μιούζικαλ του Broadway, κουστούμια που θυμίζουν τις ταινίες Batman του Joel Schumacher, τα οπτικά εφέ ενός βιντεοκλίπ των Korn και τον συνδυασμό επιστημονικής φαντασίας και τρόμου του Ghostbusters.

Υπάρχει μια περιττά πολύπλοκη ιστορία, στην οποία (βαθιά ανάσα) ένα γιγάντιο steampunk σπίτι –στο οποίο κατοικούν και φαντάσματα– δολοφονεί ανθρώπους, ενώ ένα καταραμένο έγγραφο γραμμένο από τον διάβολο βρίσκεται παντού στους τοίχους, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παγιδέψουν τα φαντάσματα. Οι χαρακτήρες που έχουν επιζήσει μπορούν να δουν τα φαντάσματα μόνο αν φορέσουν high-tech γυαλιά που λειτουργούν όπως τα γυαλιά στο Ζουν Ανάμεσά Μας, ενώ, πέρα από το γεγονός ότι το σπίτι έχει τη δυνατότητα να σκοτώνει, τα φαντάσματα μπορούν, επίσης, να σκοτώσουν ανθρώπους.

Το σενάριο δεν σε κρατάει και οι απόπειρες να τρομάξει το κοινό είναι αποτυχημένες. Αντ' αυτού, αφού δεις τα 13 Φαντάσματα, όπως συμβαίνει με πολλές ταινίες της Y2K εποχής, το μόνο που σου μένει είναι τα εκτυφλωτικά φώτα, τα ουρλιαχτά και ένα Technicolor μπάχαλο.

Λόγω χαμηλού budget, οι ταινίες τρόμου πάντα θα είναι ένα εργαστήρι φθηνών εφέ που μοιάζουν ξεπερασμένα λίγες βδομάδες αφού η ταινία φύγει από τις κινηματογραφικές αίθουσες. Και επειδή προορίζονται για εφήβους, οι ταινίες τρόμου θα προσπαθούν πάντα να ενσωματώνουν τις μανίες που επικρατούν στην κουλτούρα της εκάστοτε εποχής, γι' αυτό και τα αποτελέσματα θα είναι πάντα τόσο γελοία. Έτσι, το nu-horror μπορεί να μην είναι μια μοναδική τραγική στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου, διαθέτει, όμως, μια μοναδική έλλειψη ορίων στην αισθητική, λες και οι σκηνοθέτες σε χτυπάνε με κάθε εικόνα, χρώμα και θόρυβο που μπόρεσαν να βρουν.

Η χρονική αυτή περίοδος είχε και τις καλές της στιγμές, με ταινίες που δεν ανήκουν στο nu-horror, όπως το Blair Witch Project και το remake του Gore Verbinski στο Ring. Στο ίδιο πνεύμα, τα επόμενα χρόνια, οι μη χολιγουντιανές ταινίες τρόμου όπως η Υπερένταση, το Wolf Creek – Ο Απόλυτος Τρόμος και η Κάθοδος εισήγαγαν κάποιες νέες ιδέες –κυρίως την αυτοσυγκράτηση– στο λεξιλόγιο του χολιγουντιανού horror. Ό,τι κι αν πείτε για το splatter είδος που ξεθύμανε σαν πυροτέχνημα, ταινίες όπως το Σε Βλέπω και το Hostel: H Αρχή της Παράνοιας μας βοήθησαν να περάσουμε σε μια νέα εποχή δυναμικών και λιτών ταινιών.

Στις μέρες μας, αντί να χρησιμοποιούν ό,τι μπορεί να κατεβάσει ο νους τους ελπίζοντας κάτι να τρομάξει το κοινό, οι σκηνοθέτες δουλεύουν σε μικρή κλίμακα, δημιουργώντας ταινίες τρόμου όπως η Μάγισσα και το Green Room και το κοινό δείχνει να τις γουστάρει.

Απ' την άλλη, όμως, τον ερχόμενο Γενάρη θα βγει στις αίθουσες το καινούργιο Resident Evil, οπότε ίσως το nu-horror να μην έχει πεθάνει.

Το άρθρο αρχικά δημοσιεύτηκε στο VICE US.

Περισσότερα από το VICE

Πώς Περνάει η Ζωή σε Ένα «Εργοστάσιο» Πτυχίων στη Ρουμανία;

Οι Καθρέφτες στα Δοκιμαστήρια σε Κάνουν να Φαίνεσαι Καλύτερη για να (την) Ψωνίσεις

Ο Αποκεφαλιστής της Βούλας, το Στοιχειωμένο Σπίτι του ΠΑΟΚ και Άλλες Ιστορίες Τρόμου