Ο Τσάρλι Τσάπλιν Ήταν Ένας Σαδιστικός Τύραννος που Εκμεταλλευόταν Έφηβα Κορίτσια;

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly.

Παρότι ο Βρετανός ηθοποιός και σκηνοθέτης ήταν αγαπημένη μορφή της slapstick κωμωδίας, ήταν επίσης ένας εγωιστής και μεγαλομανής μανιακός που συμπεριφερόταν στα παιδιά του και στις έφηβες συζύγους του με απίστευτη σκληρότητα.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο άνθρωπος του οποίου το πρόσωπο –αλλά όχι τις ταινίες– γνωρίζετε όλοι, θα γιόρταζε τα 127α γενέθλιά του. Αν και ποτέ δεν βρέθηκε το πιστοποιητικό γεννήσεως αυτής της εμβληματικής φιγούρας του βρετανικού κινηματογράφου, είναι κοινώς αποδεκτό ότι γεννήθηκε στις 16 Απριλίου του 1889. Τα γενέθλια των διασήμων μπορεί να μην παίζουν κανέναν ρόλο, όμως πολλοί είναι αυτοί που έχουν επισημάνει ότι ο αγαπητός αυτός Κριός έφτασε στον κόσμο μόλις τέσσερις ημέρες πριν από ένα άλλο διάσημο πρόσωπο με μουστάκι-οδοντόβουρτσα, τον Αδόλφο Χίτλερ. Παρόλο που οι γελοίες τρίχες στο πρόσωπο του Τσάπλιν ανέδιδαν τουλάχιστον αυτή την αίσθηση slapstick, οι δυο προσωπικότητες συχνά αντιπαραβάλλονται, και αυτό δεν γίνεται μόνο επειδή ο «τυραννικός σκηνοθέτης» σατίρισε τον τυραννικό δικτάτορα στην ταινία του 1940.

Γόνος φτωχής οικογένειας του νότιου Λονδίνου, με ένα ρεμάλι για πατέρα και μια ψυχικά άρρωστη μητέρα, ο Τσάρλι Τσάπλιν είχε όλα τα φόντα για να αποτελέσει το success story ενός κουρελή που πέρασε στα πλούτη. O εργατικός, ημιμορφωμένος νέος πέρασε τα παιδικά του χρόνια χορεύοντας κλακέτες μέσα και έξω από πτωχοκομεία και σε σπίτια συγγενών, ώσπου διδάχθηκε σωματική κωμωδία από τον Fred Karno. Από εκεί και έπειτα, σύμφωνα με τη βιογραφία του Peter Ackroyd του 2014 Τσάρλι Τσάπλιν: Μια Σύντομη Ζωή, ο Τσάπλιν κατέκτησε τον τίτλο του «πιο διάσημου ανθρώπου στον κόσμο» στην ηλικία των 26. Αυτό το συναρπαστικό background –σε συνδυασμό με τον παχυλό χολιγουντιανό του μισθό και τη λατρεία και τον σεβασμό που απέπνεε παρά το 1,65 μ. ύψος του– έδωσε στον ηθοποιό τη δυνατότητα να πλαγιάσει με 2.000 γυναίκες στη ζωή του, όπως υπολογίζει ο ίδιος.

Ενώ ως κομπασμός είναι απεχθής και ως γεγονός θα μπορούσε να είναι κάτι ουδέτερο, είναι αυτές οι γυναίκες–μαζί με τα παιδιά που έφεραν στον κόσμο– που σήκωσαν το βάρος της εγωιστικής, αυταρχικής και σκληρής προσωπικότητας του Τσάπλιν. Φαίνεται πως όσο το κοινό υπέκυπτε στη λεγόμενη «Τσαπλινίτιδα» ή «Τσαπλίνοια» τόσο καβαλούσε το καλάμι ο Τσάπλιν. Σύμφωνα με τον Ackroyd, μία από τις πρώτες γυναίκες που βίωσαν τα παραπάνω ήταν η Edna Purviance, μια 19χρονη ηθοποιός την οποία είχε προσλάβει ο Τσάπλιν μέσω αγγελίας που είχε βάλει στην εφημερίδα San Francisco Chronicle (έγραφε: «Ζητείται το ομορφότερο κορίτσι της Καλιφόρνιας για να πάρει μέρος σε κινηματογραφική ταινία»). Σύντομα οι δυο τους έγιναν κάτι παραπάνω από συμπρωταγωνιστές, όμως η αφοσίωση του Τσάπλιν στη δουλειά επισκίαζε τη σχέση του –όταν επισκεπτόταν τη Νέα Υόρκη, γράφει ο Ackroyd, ο Τσάπλιν δεν της έγραφε– και ο ίδιος ήρθε προ εκπλήξεως όταν εκείνη έκανε σχέση με άλλον άντρα.

Η επόμενη κατάκτηση του Τσάπλιν έλαβε χώρα την περίοδο που εκείνος πήγαινε σε πάρτι και έκανε το συνηθισμένο του σκετσάκι, μιμούμενος «τον τρόπο με τον οποίο έρχονταν σε οργασμό οι πρωταγωνίστριες της εποχής», όπως γράφει ο Ackroyd. Αυτήν τη φορά έκανε σχέση με μια ακόμα νεαρότερη στάρλετ, τη 16χρονη Mildred Harris, η οποία σύντομα τον πληροφόρησε ότι ήταν έγκυος στο παιδί του. Τρομοκρατημένος τόσο από την προοπτική της οικογενειακής ευθύνης όσο και από ένα ενδεχόμενο σκάνδαλο, ο Τσάπλιν κανόνισε να γίνει γάμος, ο οποίος πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1918. Τελικά αποδείχτηκε ότι η εγκυμοσύνη ήταν «αέρας» ή κάποιο τρικ. Πολύ σύντομα, σύμφωνα με τον Ackroyd, ο Τσάπλιν άρχισε να το μετανιώνει. Πίστευε ότι η Harris τον είχε εξαπατήσει για να τον παντρευτεί, ένιωθε να τον ρεζιλεύει, την έβρισκε κακή ηθοποιό και δήλωνε ότι «δεν ήταν και κανένα μυαλό βαρέων βαρών». Ήταν απότομος μαζί της και κυκλοθυμικός, ενώ συχνά έφευγε από το σπίτι για μέρες χωρίς να της πει πού πήγαινε. Όταν έμεινε πραγματικά έγκυος στο παιδί του, εκείνη έπαθε νευρικό κλονισμό, ο οποίος εν μέρει οφειλόταν στην κακομεταχείρισή της.

Το 1920, την ίδια χρονιά που εκείνος και η Harris έπαιρναν ένα επίπονο διαζύγιο, ο Τσάπλιν γνώρισε μια δωδεκάχρονη που έμελλε να γίνει η επόμενη σύζυγός του, τη Lillita MacMurray, το επαγγελματικό όνομα της οποίας αργότερα εξελίχθηκε σε Lita Grey. Αν και ο Τσάπλιν θαύμαζε την Grey (είχε παραγγείλει μέχρι και πορτρέτο της), περίμενε να φτάσει στην πιο κατάλληλη ηλικία των 16 για να τη διεκδικήσει, οπότε και έπαιξε έναν μικρό ρόλο στην ταινία του 1924, O Χρυσοθήρας. Και εκείνη έμεινε έγκυος εκτός γάμου. Αυτήν τη φορά ο Τσάπλιν, φοβούμενος τις ποινικές διώξεις, την παντρεύτηκε κρυφά τον Νοέμβριο του 1924. Του χάρισε δύο παιδιά, προτού πάρουν διαζύγιο, εν μέσω εξωσυζυγικών δεσμών και αποτυχιών στην καριέρα του, το 1927.

Ο επόμενος γάμος ήταν ο πιο φρόνιμος και λιγότερο ειδεχθής. Το 1932 ο Τσάπλιν άρχισε να βγαίνει με την 22χρονη ηθοποιό Paulette Goddard, με την οποία διατήρησε μια αξιοπρεπή επαγγελματική σχέση μέχρι το 1942 (πιθανότατα παντρεύτηκαν, όμως κανείς δεν είναι σίγουρος). Η πιο σημαντική ταινία στην οποία δούλεψαν μαζί ήταν στο αμφιλεγόμενο έργο του 1940, Ο Μεγάλος Δικτάτορας, ενώ ύστερα από αυτό η σχέση τους άρχισε να καταρρέει. (Όταν η Goddard πληροφορήθηκε ότι ο Τσάπλιν είχε πεθάνει, απάντησε: «Και τι μ' αυτό;» κλείνοντας απότομα το τηλέφωνο)

Η ταινία –μία από τις πιο γνωστές και σημαντικές του Τσάπλιν– συχνά ερμηνεύεται ως ξεκάθαρη σάτιρα του ομώνυμου Φύρερ, η οποία υποβοηθήθηκε από το πανομοιότυπο μουστάκι του Τσάπλιν. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι αυτό το μουστάκι δεν δημιουργήθηκε για τον ρόλο. O Τσάπλιν το «λάνσαρε» σε όλη του σχεδόν την καριέρα. Παρόλο που η ταινία διακωμωδεί τον Χίτλερ μέσω των υστερικών κινήσεων του παράλογου Άντενοϊντ Χίνκελ, ταυτόχρονα δείχνει να συμπάσχει μαζί του. Ο ίδιος ο δικτάτορας παρακολούθησε την ταινία σε ιδιωτική προβολή δύο φορές, χωρίς να φημίζεται ποτέ ως λάτρης της εποικοδομητικής κριτικής.

Πίσω στις γυναίκες, όμως. Όπως λένε, η τέταρτη φορά είναι και η τυχερή. Το 1943, εν μέσω κριτικής από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία τον κατηγορούσε ότι ήταν ταυτόχρονα φιλοκομμουνιστής και υπέρμαχος του πολέμου, ο Τσάπλιν παντρεύτηκε μία ακόμη πολύ νεότερή του γυναίκα, την κόρη του Ιρλανδού συγγραφέα Ευγένιου Ο'Νιλ, Oona. Η Oona ήταν 18. Ο Τσάπλιν 54. Ο Ο'Νιλ, ο οποίος ήταν στην ίδια ηλικία, εξοργίστηκε τόσο που αποκλήρωσε την Oona (αν και η σχέση τους ήταν θυελλώδης ούτως ή άλλως). Παρά τις γενικευμένες επικρίσεις, ο γάμος διήρκησε μέχρι τον θάνατο του Τσάπλιν, κατέληξε σε οκτώ παιδιά και χαρακτηρίστηκε ως γάμος «απόλυτης ευτυχίας».

Ο χαρακτηρισμός αυτός χρησιμοποιείται συχνά στις βιογραφίες, σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί ο Τσάπλιν ως γυναικάς που μεταμορφώθηκε σε αφοσιωμένο σύζυγο. Πάντα έπαιρνε τη γνώμη της νεαρής γυναίκας του και ζητούσε τη βοήθειά της, τόσο στο πλατό όσο και στη ζωή! Παρότι αυτό μπορεί να αληθεύει, ο γάμος τους υπέφερε λόγω των υψηλών απαιτήσεων, των ξεσπασμάτων, της κακοτροπιάς και της σκληρότητας του Τσάπλιν απέναντι στα παιδιά του. Σύμφωνα με τη βιογραφία Oona: Ζώντας στη Σκιά, της Jane Scovell, η ηθοποιός Joan Collins είπε ότι η Ο'Νιλ συμπεριφερόταν στον «πατρικό» της σύζυγο με τον «σεβασμό που θα έδειχνε μια γκέισα». Και σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του Μάρλον Μπράντο, η συμπεριφορά του Τσάπλιν απέναντι στον γιο του, Sydney, τον οποίο είχε αποκτήσει με την Grey, ήταν «σκληρή». Όταν ο Μπράντο και ο επίσης ηθοποιός Sydney δούλεψαν με τον Τσάπλιν στην ταινία του 1967 Η Κόμισσα από το Χονγκ Κονγκ, ο Μπράντο γράφει ότι ο Τσάπλιν εξευτέλιζε τον γιο του μπροστά στον ίδιο και το υπόλοιπο καστ. Ο Sydney είχε πει στον Μπράντο ότι ο πατέρας του «συμπεριφερόταν έτσι σε όλα του τα παιδιά». Ο Μπράντο δεχόταν και ο ίδιος τα οργισμένα πυρά του Τσάπλιν. «Μπροστά σε όλο το καστ, ο Τσάπλιν με επέπληξε και με ρεζίλεψε λέγοντάς μου ότι δεν είχα καμία αίσθηση επαγγελματικής δεοντολογίας και ότι ήμουν ντροπή του επαγγέλματός μου», έγραψε ο Μπράντο. Ποιο ήταν το λάθος του; Άργησε 15 λεπτά στο γύρισμα.

Με άλλα λόγια, ενώ οι επικριτικοί βιογράφοι πλάθουν την εικόνα μιας αλαζονικής ιδιοφυΐας που χειραγωγούσε δίχως τύψεις τους γύρω του, ο Μπράντο είναι ελαφρώς πιο ωμός. «Ο Τσάπλιν», γράφει, «ήταν ίσως ο μεγαλύτερος σαδιστής που είχα γνωρίσει ποτέ».

Περισσότερα από το VICE

Η Ζωή και ο Θάνατος του Βασίλη Στεφανάκου

H Απίστευτη Ιστορία του Παιδιού που από τις Φυλακές της Αυλώνας Βρέθηκε στο Πολυτεχνείο

Όλα όσα Βλέπει μια Χορεύτρια Burlesque τα Βράδια