Η Εξομολόγηση στο Facebook Ενός Θύματος Ενδοοικογενειακής Βίας

To κείμενο που ακολουθεί είναι μία συγγνώμη για τον πόνο που προκάλεσα άθελα μου σε μία γυναίκα, θύμα ενδοοικογενειακής βίας, με τις απόψεις μου και την ξεροκεφαλιά μου. Το όλο θέμα ξεκίνησε από μία ανάρτηση στο Facebook, η οποία πάνω κάτω έλεγε ότι τα «κόβουμε» σε όποιους ασκούν βία σε γυναίκες. Η θέση η δική μου ήταν -και δυστυχώς επέμενα κιόλας- ότι αν το θύμα δεν θέλει να βοηθήσει τον εαυτό του δεν μπορεί κανείς να κάνει το παραμικρό. Ανέφερα μάλιστα και παράδειγμα συγγενικού προσώπου, το οποίο έβλεπε συχνά κακοποιημένη την κομμώτρια της και ενώ κάθε φορά τη ρωτούσε αν είναι καλά από πραγματικό ενδιαφέρον, εκείνη προκειμένου να δικαιολογήσει τα σημάδια στο πρόσωπο της απαντούσε, ότι τη μία έπεσε πάνω σε μία καρέκλα, την άλλη τη χτύπησε αυτοκίνητο, την τρίτη ότι ζαλίστηκε. Μέχρι που σταμάτησε να τη ρωτά και το κομμωτήριο έκλεισε και δεν την ξαναείδε.

Υπήρξε μία αντιπαράθεση με μία γυναίκα που μου έλεγε ότι όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε και όλοι οι υπόλοιποι απλώς κάνουν τα στραβά μάτια. Εγώ διαφωνούσα έντονα μαζί της επιμένοντας ότι τον πρώτο και τελευταίο λόγο έχει το θύμα, αφού αυτό πρέπει να ζητήσει βοήθεια και ότι δεν μπορείς να βοηθήσει κάποιον με το ζόρι, ισχυριζόμενη ότι μία παρέμβαση χωρίς τη συναίνεση του θύματος, ίσως να αποβεί ακόμα και μοιραία για τη ζωή του. Η γυναίκα που διαφωνούσε μαζί μου και η οποία είχε περιθάλψει στο παρελθόν τη γειτόνισσα της, θύμα βίας του συντρόφου της, μου είπε στο τέλος ότι όλα όσα λέω είναι "δικαιολογίες για να πηγαίνουμε εκδρομές με τη συνείδηση μας ήσυχη". Ενοχλήθηκα γιατί έβγαζε εύκολα συμπεράσματα και αποχώρησα από τη συζήτηση. Ομως λόγω τιμής δεν σταμάτησα να τη σκέφτομαι όλη μέρα. Δεν έβρισκα που έχω λάθος… Στο μυαλό τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Θέλω βοήθεια τη ζητώ. Θεωρούσα μάλιστα, ότι αν επέμβεις χωρίς να σου ζητηθεί μπορεί να γίνεις πιεστικός, αδιάκριτος ή επικίνδυνος.

Ωσπου την επόμενη μέρα ήρθε στο inbox μου ένα κείμενο από μία κοπέλα που δεν γνώριζα και η οποία μου έλεγε ότι: "Με το πρώτο σου ποστ με έπιασε απελπισία, με το δεύτερο θυμός και μεχρι το βράδυ κονόμησα και μια κρίση πανικού. Για πολλα χρόνια η γειτονιά ήξερε ότι «έπεσα από τη σκάλα», «στραβοπάτησα στην κουζίνα κι έπεσα πάνω σ' ένα μαχαίρι» και χίλια δυο άλλα. Πριν μου συμβεί δεν μπορούσα να κατανοήσω πως γίνεται, ίσα ίσα που έλεγα «μα πως το ανέχονται» και «γιατί δεν φεύγουν» κλπ… Κι όμως, μπορεί να συμβεί και σε σένα, δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Πρώτα σου αφαιρεί την αυτοεκτίμηση τόσο σιγά και αθόρυβα, κανείς δεν θα κάτσει άμα φάει την πρώτη σφαλιάρα με το καλημέρα σας. Τέλος πάντων, δεν μου είναι ευχάριστο να το ζωντανεύω… Μέχρι τη μέρα που μετακόμισε δίπλα μια νέα γειτόνισα, η οποία παρά τις βεβαιώσεις μου ότι δεν τρέχει τίποτα, ο φόβος μη με σκοτώσει μεγαλύτερος και το μυαλό δεν βλέπει καθαρά, και μετά από πόσες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ράμματα, μαχαιριά, σπασμένα χέρια κυριολεκτικά με έσωσε. Δεν έχει νόημα να το επεκτείνω, νομίζω καταλαβαίνεις τι θέλω να πω, και ακριβώς επειδή δεν ξέρουμε ποιός και τι είναι απέναντί μας, καλό είναι να μην επιμένουμε τόσο, ειδικά όταν θεωρούμε και δεν γνωρίζουμε πραγματικά. Με έπιασε τρόμος και μόνο στη σκέψη ότι κάποιος μπορεί να θεωρήσει δεδομένο ότι δεν μπορεί να παρέμβει και κάποια κοπέλα να συνεχίζει να ζει βουβά τον εφιάλτη».

Φυσικά, ζήτησα συγγνώμη για τον πόνο που προκάλεσα, μα παρακάλεσα να μου εξηγήσει που κάνω λάθος. Να μου δώσει να καταλάβω. Πρόθεση μου άλλωστε ηταν απλώς να πω ότι το πρόβλημα με κάθε γυναίκα που ζει σε τέτοιες καταστάσεις είναι ότι δεν μιλά και όχι ότι δεν έχει βοήθεια. Σχεδόν ικέτευσα να με κάνει να καταλάβω που κάνω λάθος. Τη ρώτησα αν υπήρξαν φορές που της άπλωσε κάποιος το χέρι να τη βοηθήσει και δεν τη δέχτηκε; Και αν ναι γιατί; Δεν ένιωσε ασφάλεια;

Η απάντηση είναι η ακόλουθη: «Ποτέ δεν μίλησα, μετά από ένα σημείο με είχε αποκόψει γλυκά και σταθερά και από το περιβάλλον μου και όταν πια μου τα μηδένισε όλα πίστευα ότι φταίω κι από πάνω τέτοιο ζώον που είμαι και κάθομαι και τα ανέχομαι… Δεν έχει λογική, αυτό το πηγάδι έχει μόνο πάτο αν και άπατο. Δεν μπορώ να στο εξηγήσω, 20 χρόνια τώρα αυτό προσπαθώ, και ειλικρινά εύχομαι ποτέ να μην το καταλάβεις! Με απειλούσε ότι αν φύγω θα σκοτώσει πρώτα την οικογένειά μου και μετά εμένα, και όταν ζεις τέτοιες καταστάσεις δεν σου φαίνεται απίστευτο. Κάποιες φορές παρακαλούσα μέσα μου αυτή τη φορά να με σκοτώσει, να τελειώνει επιτέλους αυτό το μαρτύριο, δεν αντέχω άλλο και σίγουρα είμαι τυχερή που δεν κόπηκε καμιά αρτηρία όταν με πέρασε μέσα από τη τζαμαρία της μπαλκονόπορτας η όταν με μαχαίρωσε, ή όταν με κρατούσε γυμνή με το ένα χέρι έξω από το μπαλκόνι του 6ου και μου έλεγε ότι θα μ' αφήσει να πέσω ή όταν απλά μου κοπανούσε το κεφάλι στο πάτωμα μέχρι να ματώσω και μετά φτιαχνόταν και σεξουαλικά από πάνω…

Όχι, δεν θα μιλούσα ποτέ και καμιά δεν θα το κάνει, κάθε όχι μου ήταν «βοήθεια», τη μια φορά που τόλμησα να το πω σε φίλο πριν «πάψω να υπάρχω» μου είπε, «ρε συ, μήπως του έκανες τίποτα; Δε μπορεί έτσι, στα καλά καθούμενα»… Κλωτσιά πιο βαθιά στο πηγάδι, κανείς δεν μπορεί να με βοηθήσει και μάλλον το αξίζω… Ακόμα και στη μάνα μου το παραδέχτηκα 5 χρόνια μετά, η ντροπή μου γι αυτό ήταν μεγαλύτερη ακόμα στο μυαλό μου για αυτό. Τρελά πράγματα. Η μόνη δύναμη για να φύγει μόνη της μια γυναίκα είναι όταν φτάσει στο σημείο να πει, μείνω φύγω θα με σκοτώσει, ας ζήσω λίγες μέρες μακριά. Η γυναίκα αυτή με βοήθησε, μιας και η ψυχική και σωματική μου υγεία δεν μου το επέτρεπαν, στην αρχή με φιλοξένησε μια φίλη της και με είχαν από κοντά να με τονώνουν και να με καλμάρουν κάθε φορά που…, μετά να βρω σπίτι σε άλλη περιοχή, άλλαξα τηλέφωνα, δεν ξαναπέρασα σχεδόν από τη μισή πόλη για 10 χρόνια μη τυχόν, έκοψα όλους τους κοινούς γνωστούς… Δεν είναι ακριβώς εύκολο αλλά κάπως είναι κιόλας. Και όλα αυτά να φανταστείς ενώ δεν ήμουν ένα εύθραυστο ρομαντικό και αγαθό κοριτσάκι. Κανείς δεν θα φανταζόταν ότι μπορεί να συμβαίνει αυτό σε μένα, θα μπορούσαν να πουν στα κανάλια μετά.

Τελικά δεν με σκότωσε, ούτε την οικογένειά μου, μάλιστα ούτε καν τους πλησίασε όταν εξαφανίστηκα, που αυτός ήταν ένας ακόμα μεγάλος φόβος. Δέκα χρόνια μετά έτυχε η συνάντηση, δεν μπορώ να περιγράψω συναισθήματα, μόνο ότι δεν μπορούσα να πιστέψω πόσο μικρός ήταν αυτός που με γάμησε (συγνώμη) έτσι τόσο εύκολα και τσάμπα. Του είπα λίγα πράγματα τον έδιωξα και από το μέρος, αλλά δεν… Μη στεναχωριέσαι, αυτό είναι το φόντο μου και συχνά πυκνά έρχεται μπροστά, και έτσι θα είναι, είναι πολύ τρελό για να το εξηγήσεις, μόνο αν το βιώσεις μπορείς να το καταλάβεις, όπως όλα τα ακραία ή κορυφαία πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή μας, γι αυτό σου ευχήθηκα να μη το καταλάβεις. Δεν είπες κάτι ακριβώς κακό ή κάτι που δεν έχω ακούσει πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια, και έχω ακούσει και πραγματικά πολύ άσχημα πράγματα, είναι που ενώ έκανες πολύ καλά και είπες την άποψή σου και έτσι γεννήθηκε και αυτή η κουβέντα τώρα, είναι που επέμενες όταν (με καλοσύνη το λέω) ο αντίλογος ήταν φανερό ότι είχε γνώση επί του θέματος και έδινε μία εφικτή λύση, επαναλάμβανες ότι δεν γίνεται αν δεν το ζητήσει το ίδιο το άτομο. Και σίγουρα δεν πρέπει να είμαι η μόνη που το έχει νιώσει, αλλά πιο πολύ φοβήθηκα τα νέα, και όχι μόνο, παιδιά που θα τα διάβαζαν και θα έλεγαν, «ε, αφού το λένε με τόση σιγουριά ότι δεν γίνεται άρα κάτι θα ξέρουν, δεν γίνεται». Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορούν να το κάνουν όλοι. Δεν είναι εύκολο, είναι και τόσο εύκολο, και όχι πάντα. Έχω γράψει πολλά και αρχίζω να τα χάνω.

Το θέμα είναι, δεν είσαι αδιάκριτη όταν έχεις να κάνεις με ένα τέτοιο θέμα. Θα σου ακουστεί κάπως αυτό, αλλά πες ότι δεν είχα ξεφύγει, και το χειρότερο ότι ο γείτονας δεν έκανε παρέμβαση και με σκότωνε. Δεν θα ήταν η παρέμβαση που με σκότωσε, θα μπορούσε να με είχε σώσει, γιατί αργά ή γρήγορα θα γινόταν σε ένα καβγά, σου είπα ζω κατά τύχη, ή που θα αυτοκτονούσα όπως πολύ συχνά είχα αρχίσει να σκέπτομαι. Σε μπούκωσα και μπούκωσα. Είπα πολλά και μπορεί να σε μπερδεύω, κι εγώ ζαλίστηκα, ό,τι θες ρώτα με. Δεν έχει άλλο fb για σήμερα, καλό απόγευμα».

Ευχαριστώ από την καρδιά μου που μου απάντησες και σου ζητώ και πάλι συγγνώμη που με τις απόψεις μου σε έκανα να νιώσεις τόσο άσχημα. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι όλοι μας μπορούμε να βοηθήσουμε ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Αρκεί να αναγνωρίσουμε τα σημάδια.