Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης

Ο ήχος του νερού στον αγριεμένο Στρυμόνα ακουγόταν ως τα πρώτα σπίτια του χωριού Αχινός, το μεσημέρι της Τρίτης στη δυτική όχθη του ποταμού των Σερρών. Αφήσαμε το αυτοκίνητο μακριά από το ποτάμι, προσπεράσαμε δύο σκαπτικά συνεργεία του Στρατού που προσπαθούσαν να κατασκευάσουν ένα υποτυπώδες ανάχωμα και αρχίσαμε να βαδίζουμε πάνω στο στενό τσιμεντένιο τοιχίο ενός αρδευτικού καναλιού, το μοναδικό στέρεο πέρασμα ανάμεσα σε εκατομμύρια κυβικά νερού ολόγυρά μας. Ο ήχος γινόταν πιο δυνατός καθώς πλησιάζαμε στο δεύτερο αντιπλημμυρικό ανάχωμα, που ορίζει τη νεκρή ζώνη γύρω από το ποτάμι.

Τα νερά είχαν υπερχειλίσει την κύρια κοίτη του Στρυμόνα, είχαν καλύψει τη ζώνη ασφαλείας και έσπασαν το ανάχωμα. Μέσα σε λίγες ώρες, το άνοιγμα είχε φθάσει τα 50 μέτρα και από εκεί ο υδάτινος όγκος ξεπηδούσε με ορμή, για να εκτονωθεί στον κάμπο του Αχινού, της Μαυροθάλασσας και των υπόλοιπων παραποτάμιων χωριών. Ο αγρότης Παναγιώτης Ματζίρης δεν μπορούσε να πιστέψει την καταστροφή. «Οι καλλιέργειες φασολιών και βαμβακιού ήταν χαμένες, τουλάχιστον για φέτος» μου είπε. Όσο μας μιλούσε, το ανάχωμα έτρεμε κάτω από τα πόδια μας από τη δύναμη του νερού.

Τα τελευταία 24ωρα περισσότερα από 100.000 στρέμματα καλλιεργειών έχουν σκεπαστεί με νερό και λάσπη, που κατεβαίνει από τη Βουλγαρία, υπερχειλίζει τα θυροφράγματα της λίμνης Κερκίνης και καταπνίγει τον κάμπο του Στρυμόνα. Σε μικρή απόσταση από το σημείο που σταθήκαμε, προς το χωριό Ίβηρα, βρισκόταν η κτηνοτροφική μονάδα στην οποία εγκλωβίστηκε το βράδυ της Δευτέρας ο κτηνοτρόφος με τα 300 ζώα του, αρνούμενος να τα εγκαταλείψει. Η μονάδα ίσα που διακρινόταν ανάμεσα στα νερά. Μέχρι να υποχωρήσουν, ο μοναδικός τρόπους για να φθάσεις ως εκεί είναι με βάρκα.

Νομός Σερρών, όπως Νέα Ορλεάνη. Ως εδώ φθάσαμε εξαιτίας μιας θλιβερής αλληλουχίας πράξεων και παραλήψεων. Τα χρήματα που προβλέπονταν τα τελευταία χρόνια για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, ενισχύσεων των αναχωμάτων και αγοράς μηχανημάτων, σπαταλήθηκαν δεξιά και αριστερά. Η περιοχή προστατεύεται από περιβαλλοντικές συμβάσεις κι αυτό είναι το ιδανικό άλλοθι για μια δήθεν οικολογική συμπεριφορά των τεχνικών συνεργείων, που έχει ως αποτέλεσμα να μην επεμβαίνει ποτέ ανθρώπινο χέρι στην κοίτη του Στρυμόνα, προκειμένου να την εμβαθύνει, να καθαρίσει τα φερτά υλικά, να ξυλέψει λεύκες ή να διαλύσει τις φυσικές νησίδες που δημιουργούνται με τα χρόνια και στις οποίες φωλιάζουν υδρόβια πτηνά. Αυτά επισήμως. Γιατί παράνομες αμμοληψίες γίνονται στον Στρυμόνα, αλλοιώνοντας τη μορφολογία της κοίτης του και τα αντιπλημμυρικά φράγματα. Η μοναδική ανεκτή δικαιολογία θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι πριν την κατασκευή του φράγματος στον Λιθότοπο, το 1932, που κατασκευάστηκε από την αμερικάνικη εταιρεία Ούλεν ώστε συγκρατήσει τα νερά της Κερκίνης, ακριβώς στην περιοχή του Αχινού που πλημμύρισε, υπήρχαν λίμνη και βάλτοι που αποξηράθηκαν, οπότε το νερό απλώς ακολούθησε σήμερα την αλάνθαστη φυσική ροή του. Όμως, αυτό δεν εξαλείφει τη μόνιμη ατολμία των τοπικών αρχών κάθε φορά που το κακό πλησιάζει, οπότε κανείς δεν παίρνει την ευθύνη του τεχνητού σπασίματος αναχωμάτων σε συγκεκριμένα σημεία, μακριά από καλλιεργημένες εκτάσεις και χωριά, και προκειμένου το νερό να εκτονωθεί στη θάλασσα.

Κατηφορίζουμε προς την Αμφίπολη και περνάμε στην αντικρινή πλευρά του Στρυμόνα, οδηγώντας βόρεια προς τα χωριά Μαυροθάλασσα και Παραλίμνιο. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και εδώ. Ο κτηνοτρόφος Γιώργος Λιάρας είχε συμπληρώσει ένα 24ωρο άυπνος. Ήταν ανεβασμένος σε εκσκαφέα και μαζί με συνεργεία του δήμου ενίσχυε το ανάχωμα γύρω από τη μονάδα του. «Είναι η δεύτερη φορά που το ενισχύουμε γιατί το νερό συνεχώς ανεβαίνει» μου είπε. Τα συνεργεία σκέπαζαν με νάιλον το χώμα για να μη διαβρωθεί και το τεχνητό ανάχωμα γυάλιζε από μακριά στον ήλιο. «Δεν είναι μόνο οι αγροτικές καλλιέργειες που καταστράφηκαν, αλλά και οι ζωοτροφές, που παρασύρθηκαν και θα σαπίσουν. Η καταστροφή είναι πολύ μεγάλη» είπε ο Στέργιος Σούλιος από το Παραλίμνιο.

Αργά χθες τα ορμητικά νερά έσπασαν και το ανάχωμα στη θέση Σαραντάρι, με αποτέλεσμα ο Δήμος Εμμανουήλ Παππά να παραμείνει ανοχύρωτος μετά και την κατάρρευση του αναχώματος στο Πεθελινό. Αντιπλημμυρικό ανάχωμα υποχώρησε και στο Πατρίκι του Δήμου Βισαλτίας, ενώ το ανάχωμα του Αχινού έσπασε και σε δεύτερο σημείο βορειότερα. Η κατάσταση ήταν οριακή και στη λίμνη Κερκίνη, η στάθμη της οποίας ξεπέρασε το κόκκινο όριο των 36 μέτρων, παρά το γεγονός ότι τα θυροφράγματα ήταν ανοιχτά από το Σάββατο.

Στο μεταξύ, εκπρόσωποι τοπικών αρχών του Νομού Σερρών επισκέφθηκαν χθες στην Αθήνα τον αναπληρωτή υπουργό Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστο Σπίρτζη, προκειμένου να ζητήσουν οικονομική υποστήριξη 20 εκατ. ευρώ για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, χωρίς όμως να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.