Πώς Ήταν να Είσαι ο Βοηθός του Stanley Kubrick επί Τρεις Δεκαετίες;

Έχουν περάσει σχεδόν δύο δεκαετίες από τον θάνατό του, όμως ο Stanley Kubrick παραμένει ένας από τους πιο αξιοσέβαστους σκηνοθέτες του Hollywood. Στην καριέρα του συμπεριλαμβάνονται μερικές από τις κορυφαίες ταινίες του 20ού αιώνα και η επιρροή του είναι ακόμα εμφανής παντού· σε σκηνοθέτες από τον David Fincher μέχρι τον Nicolas Winding Refn. Ο άνθρωπος πίσω από την κάμερα, όμως, εξακολουθεί να είναι ένα μυστήριο. Θεωρούνταν από πολλούς ένας μοναχικός άνθρωπος και σε ολόκληρη την καριέρα του ζούσε έξω από το Hollywood, ενώ τα γυρίσματά του γίνονταν αποκλειστικά μέσα και γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω της φοβίας του για τα αεροπλάνα.

Ένας από τους ανθρώπους που ανήκαν στον κύκλο του Kubrick ήταν ο Emilio D'Alessandro. Ήταν πρώην οδηγός της Φόρμουλα 1 και πέρασε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '60 ως σοφέρ στο Λονδίνο. Ο D'Alessandro «ανακαλύφθηκε» από έναν υπάλληλο του Kubrick το 1970, ο οποίος διάβασε για εκείνον στην εφημερίδα, κανόνισε μαζί του συνάντηση και του πρόσφερε δουλειά.

Ο D'Alessandro δούλεψε με τον Kubrick από εκείνη την εποχή μέχρι τον θάνατο του σκηνοθέτη, το 1999, ως προσωπικός του οδηγός, βοηθός στα γυρίσματα και δεξί του χέρι, από το Κουρδιστό Πορτοκάλι μέχρι το Μάτια Ερμητικά Κλειστά. Σταδιακά, η σχέση τους εξελίχθηκε από καθαρά επαγγελματική σε προσωπική. «Πάντα τον αποκαλούσα κύριο Kubrick», θυμάται ο D'Alessandro, «και μια μέρα μου είπε: "Emilio, φτάνει μ' αυτό. Λέγε με Stanley"».

Τα απομνημονεύματά του για τους θριάμβους και τις ταλαιπωρίες που μοιράστηκαν, με τίτλο Ο Stanley Kubrick και Εγώ: Τριάντα Χρόνια στο Πλευρό Του (Stanley Kubrick and Me: Thirty Years at His Side), βγαίνει την ερχόμενη εβδομάδα από την Arcade Publishing. Μέσω της λεπτομερούς αφήγησης διάφορων περιστατικών και ιστοριών από τη ζωή τους, τόσο εντός όσο και εκτός γυρισμάτων, τα οποία περιγράφει με τρυφερότητα, ο D'Alessandro ρίχνει φως στα παρασκήνια πίσω από τα διαβόητα για την αυστηρότητά τους γυρίσματα του Kubrick και σκιαγραφεί το πορτρέτο του σκηνοθέτη ως ανθρώπου. Το VICE μίλησε με τον D'Alessandro από την Ιταλία για την περιβόητη τελειομανία του σκηνοθέτη, για το πώς έμαθαν να δουλεύουν μαζί και για τη μέρα που πέθανε ο Kubrick.

VICE: Γιατί αποφάσισες να γράψεις αυτό το βιβλίο τώρα;
Emilio D'Alessandro: Δεν ένιωθα ποτέ έτοιμος να αφηγηθώ αυτή την ιστορία. Για εμένα ο Stanley δεν πέθανε ποτέ. Ήταν φίλος μου και δεν πίστευα ποτέ ότι θα πεθάνει. Όποτε αρρώσταινε, την επόμενη μέρα ήταν μια χαρά. Μου πήρε πάρα πολύ χρόνο να το αποδεχτώ.

Το έκανες δηλαδή γιατί ήθελες απλώς να αφηγηθείς την ιστορία του μετά το πένθος σου;
Ο Stanley πίστευε πως οτιδήποτε κι αν έγραφε κάποιος άλλος για εκείνον, θα ήταν αυτόματα η ιστορία κάποιου άλλου. Ποτέ δεν εμπιστευόταν πολλούς ανθρώπους, δεν του άρεσε ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσαν οι περισσότεροι και δεν του άρεσε να τσακώνεται. Ήταν φιλειρηνικός άνθρωπος. Γι' αυτό έμεινα τόσα χρόνια στο πλευρό του. Ήταν σαν πατέρας μου κι ακόμα παραπάνω. Ο πατέρας μου έμεινε με την οικογένειά μας για 17 χρόνια, όμως με τον Stanley ήμασταν μαζί για τριάντα.

Είχε πάντα ως στόχο τη δημιουργία αυτής της ατμόσφαιρας στο πλατό του; Της οικογενειακής ατμόσφαιρας;
Ναι, εμπιστευόταν αυτούς τους ανθρώπους. Είχε έρθει με την οικογένειά του μέχρι και στη βάφτιση των παιδιών μου. Αν δούλευες μία φορά μαζί του, ήξερες ότι θα σε ξαναζητήσει. Για παράδειγμα, στους έξι μήνες με ένα χρόνο πριν από μια ταινία, ρωτούσε τους συνεργάτες του αν θα είχαν υποχρεώσεις κοντά στην ημερομηνία έναρξης των γυρισμάτων. Προσπαθούσε να καθυστερήσει μια ταινία μέχρι να είναι ελεύθεροι όλοι και πάντα δούλευε προσπαθώντας να κρατήσει σταθερή την ομάδα του.

Γιατί ο κόσμος συναρπάζεται με τον Kubrick;
Όσοι δεν τον ήξεραν ήταν τρομοκρατημένοι πριν τον γνωρίσουν. Ήταν πολύ κλειστός και αυτό ενίσχυε ακόμα περισσότερο το μυστήριο που τον περιέβαλλε. Μου έλεγε πάντα να λέω ότι κάνω δουλειά για εκείνον και όχι ότι δουλεύω για εκείνον. Ο κόσμος με ρωτούσε και έλεγα ψέματα! Όμως έχοντας δουλέψει στην εταιρεία του τόσο καιρό, έβλεπα ανθρώπους να μπαίνουν φοβισμένοι και να βγαίνουν χαμογελώντας. Δεν τον ήξεραν, αυτό ήταν όλο. Ο κόσμος έκανε τα πάντα για να τον παρουσιάσει ως κάποιον που δεν ήθελε να γνωρίζει ανθρώπους, όμως αυτό δεν ήταν καθόλου αλήθεια.

Ήσουν μεγάλος φαν των ταινιών του και πριν δουλέψετε στο Κουρδιστό Πορτοκάλι;
Δεν με ενδιέφεραν οι ταινίες γενικότερα. Με ενδιέφεραν μόνο οι αγώνες. Έπειτα από δύο μήνες δουλειάς στην εταιρεία του, εξακολουθούσα να μη γνωρίζω ποιος ήταν ο Kubrick. Όταν τελικά γνωριστήκαμε, είδα έναν άνθρωπο που έμοιαζε με τον Φιντέλ Κάστρο και δεν είχα καταλάβει ποιος είναι. Σκέφτηκα «ωχ, κατάλαβα…» Περίμενα να μυρίζει άρωμα και να είναι πιο συγκροτημένος. Όταν με πλησίασε και μου συστήθηκε ως Stanley Kubrick, σχεδόν λιποθύμησα.

Ο Kubrick φημιζόταν για την τελειομανία του. Σου κόλλησε καμία από τις συνήθειες και τις απαιτήσεις του;
Δυστυχώς, ναι. Θέλω οπωσδήποτε να φοράω πουκάμισο με δύο τσέπες. Στη μία βάζω πάντα το στιλό. Επίσης, δεν κουβαλάω πάνω μου 500 λίρες πλέον, μου είναι πολύ δύσκολο.

Γράφεις ότι δεν είχες δει τα έργα του ολοκληρωμένα για πολύ καιρό. Γιατί απέφευγες να δεις τις ταινίες στις οποίες είχες δουλέψει;
Πρώτα από όλα, ήταν πολύ μεγάλες. Θα μου έπαιρνε δύο ώρες και βάλε [να τις παρακολουθήσω] και σκεφτόμουν «γιατί να ξοδέψω τόσο χρόνο βλέποντας αυτές τις ταινίες καθισμένος σε μια καρέκλα, όταν μπορώ να κάνω κάτι άλλο;» Εκείνος μου έλεγε: «Γιατί δεν τις βλέπεις;» Και του έλεγα: «Stanley, αν δω τις ταινίες σου, ποιος θα κάνει τη δουλειά μου; Μια μέρα θα τις δω». Πλέον τις έχω παρακολουθήσει, ευτυχώς, όλες.

Έχεις κάποια αγαπημένη;
Λατρεύω το Barry Lyndon, γιατί δεν έχει βρισιές. Είναι πολύ όμορφη ταινία με γραφικά τοπία.

Ο Kubrick φημιζόταν για τους πολλούς κανόνες που είχε, τους οποίους έπρεπε να ακολουθούν όσοι δούλευαν μαζί του. Είχες, όμως, δικούς σου κανόνες που έπρεπε να τηρήσει εκείνος;
Ναι, να μην υπάρχουν όπλα. Έχω ζήσει δύο πολέμους και υπήρχαν πάρα πολλοί νεκροί στρατιώτες. Παιδιά που έρχονταν εδώ χωρίς να ξέρουν γιατί, μόνο και μόνο για να σκοτωθούν. Δεν μ' αρέσουν, λοιπόν, τα όπλα. Εκείνος τα λάτρευε, όμως εγώ του έλεγα: «Μην αφήνεις όπλα πουθενά. Βάλ' τα πίσω σε κάποιον φωριαμό και κλείδωσέ τα». Μια φορά έπρεπε να πάω κάποια όπλα για συντήρηση και είπα: «Μόνο αν μου τα δώσεις κλειδωμένα σε ένα κουτί θα τα πάω». Κουβαλούσα μαζί μου πάντα μισή ντουζίνα κλειδιά που μου είχε δώσει, εκτός από εκείνο. Τέτοιου είδους διαφορές στην προσωπικότητά μας έκαναν τα πράγματα δύσκολα μερικές φορές.

Υπήρχαν πρότζεκτ για τα οποία τον είχες ακούσει να μιλάει τα οποία δεν έγιναν ποτέ ταινία;
Κάθε φορά που δουλεύαμε σε κάποια ταινία και ξεκινούσαμε τα γυρίσματα, κρατούσε πάντα σημειώσεις για κάποιο άλλο πρότζεκτ. Για ένα διάστημα ήθελε πάρα πολύ να κάνει κάτι πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη και στον Ναπολέοντα. Πάντως πάντα δούλευε και σε άλλα πρότζεκτ όταν γύριζε μια ταινία.

Αυτό που αγαπούσε να κάνει εξίσου [με τις ταινίες] ήταν η έρευνα. Είχε αμέτρητες κούτες με στοιχεία που είχε συγκεντρώσει, οπότε αν κάποτε κατάφερνε να γυρίσει μια ταινία πάνω στον Ναπολέοντα, για παράδειγμα, θα ήταν έτοιμος. Κι εγώ του τα φύλαγα σε περίπτωση που οι παραγωγοί αποφάσιζαν να κάνουν κάτι με αυτά. Ήμουν πάντα έτοιμος να τα ξεθάψω όλα αμέσως. Δεν σταμάτησε ποτέ να κάνει έρευνα.

Θυμάσαι πού βρισκόσουν όταν έμαθες ότι πέθανε; Ήσασταν μαζί;
Δεν θα πω πολλά, γιατί ακόμα με πονάει πολύ. Αλλά, ναι, ήμουν μαζί του. Του είχα αφήσει ένα σημείωμα στο γραφείο του το προηγούμενο βράδυ, όπως έκανα πάντα. Του έλαγα: «Όλα είναι εντάξει στο γραφείο, το μηχάνημα του φαξ είναι καθαρό και όλοι έλαβαν τα μηνύματά τους. Σε παρακαλώ κάτσε και ξεκουράσου, είσαι πολύ κουρασμένος. Μπορείς να έρθεις το απόγευμα. Εγώ θα είμαι εδώ το πρωί, όπως πάντα». Το μεσημέρι, δυστυχώς, έλαβα ένα τηλεφώνημα και πληροφορήθηκα ότι ο Stanley είχε πεθάνει το προηγούμενο βράδυ. Και έβγαλα μια κραυγή με τη χειρότερη βρισιά που υπάρχει· και δεν βρίζω ποτέ. Έπρεπε να πάω στο σπίτι του για να το πιστέψω. Όμως ακόμα και όταν πήγα εκεί και μου το είπε η γυναίκα του κρατώντας μου τα χέρια, ακόμα δεν πίστευα ότι ήταν αλήθεια. Όταν επέστρεψα σπίτι εκείνο το βράδυ, ακόμα δεν το είχα πιστέψει. Μερικές φορές νομίζω ότι ακόμα δεν το έχω συνειδητοποιήσει.

Σε βοήθησε το βιβλίο;
Με βοήθησε να καταλάβω. Για χρόνια πενθούσα, όμως τώρα που έγραψα το βιβλίο βοηθήθηκα πολύ. Άρχισε να μου μιλάει και πάλι.

Περισσότερα από το VICE

Πώς Είναι να Ζεις σε Ένα Σπίτι 19 τ.μ. στο Κέντρο της Αθήνας

Σε Αυτές τις Αδημοσίευτες Φωτογραφίες η Amy Winehouse Είναι Πραγματικά Χαρούμενη

Ρωτήσαμε τους Γονείς μας αν η Ζωή μας Είναι Όπως την Είχαν Φανταστεί