Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο VICE Australia και παρουσιάζεται από την V Energy, ως μέρος της σειράς Mad Skills.

Το να θυμάσαι τα ονόματα του κόσμου που συναντάς είναι από τα πλέον βασικά πράγματα στη ζωή και αν είσαι κακός σε αυτό, η κατάσταση γίνεται άβολη πολύ γρήγορα. Υπάρχει μόνο ένα μικρό παράθυρο χρόνου, κατά το οποίο θεωρείται ΟΚ να ρωτήσεις τον άλλον να επαναλάβει το όνομά του. Αν τυχόν περάσει αυτή η ευκαιρία, τότε είσαι καταδικασμένος να κοινωνικοποιηθείς με έναν άνθρωπο που τον λένε Γιάννη, μπορεί και Δημήτρη… ώπα, κάτσε, μήπως ήταν Τάσος;

Το θέμα είναι πως δεν ξεγελάς κανέναν. Θυμάσαι που δεν ξέχασες πώς έλεγαν εκείνον τον γνωστό σου από το σχολείο και νόμιζες ότι τη γλίτωσες επειδή τον είπες «φίλε»; Εκείνος ήξερε ακριβώς τι έπαιζε. Ή μήπως θυμάσαι εκείνη την φορά που πήγες να καταχωρήσεις το τηλέφωνο εκείνης της κοπέλας στο κινητό σου και ξαφνικά κατάλαβες πως δεν θυμάσαι ούτε το μικρό της, ούτε το επίθετό της; Το ότι της έδωσες το κινητό και της είπες να το γράψει αυτή «για να μην το γράψεις λάθος», ήταν πολύ ηλίθια κίνηση. Την έλεγαν Μαρία.

Υπάρχει όμως ελπίδα. Μερικοί άνθρωποι είναι πολύ, πολύ καλοί στο να θυμούνται ονόματα και τους ρωτήσαμε για να μας πουν όσα ξέρουν.

Ο Tansel Ali είναι ο μόνος άνθρωπος που κατάφερε να αποστηθίσει επιτυχώς δύο ολόκληρους Χρυσούς Οδηγούς. Έχοντας γράψει μια σειρά από βιβλία για το πώς να βελτιώσεις τη μνήμη σου, έχει κερδίσει τέσσερις φορές το Πρωτάθλημα Μνήμης της Αυστραλίας και διατηρεί ακόμη το αυστραλιανό ρεκόρ για το πόσα διαφορετικά ονόματα ανθρώπων μπορεί να θυμηθεί κάποιος. Εργαζόμενος πλέον ως προπονητής μνήμης, o Ali επιμένει πως οι τεχνικές πίσω από την επιτυχία του είναι πολύ απλές και πως ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τη μνήμη μας είναι εντελώς λανθασμένος.

Η αποστήθιση μάλιστα είναι μια δημιουργική διαδικασία. «Για να θυμάσαι ονόματα, πρέπει να χρησιμοποιείς ιστορίες και την φαντασία σου», εξηγεί. «Ειλικρινά, η μνήμη είναι αποτέλεσμα της δημιουργικότητας και της φαντασίας μας, αυτό είναι όλο. Αν θέλεις να βελτιώσεις τη μνήμη σου, πρέπει απλά να βελτιώσεις την φαντασία σου».

Υπάρχουν τρία βήματα στη φόρμουλα που χρησιμοποιεί ο Ali για να θυμάται ονόματα καθώς και εκατοντάδες λέξεις στη σειρά. Το πρώτο είναι να δημιουργήσεις μια εικόνα από την λέξη που ακούς. «Ο λόγος που ο κόσμος ξεχνάει ονόματα, είναι επειδή είναι αόριστα και δεν βγάζουν κάποιο νόημα, θα μπορούσαν να είναι μαθηματικοί τύποι», λέει. «Πρέπει λοιπόν να συνδέσουμε αυτό το αόριστο με μια εικόνα. Μόλις βρούμε την εικόνα, μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε μια ιστορία». Ας πάρουμε για παράδειγμα μια κοπέλα που τη λένε Δώρα. «Ίσως μπορείς να χρησιμοποιήσεις την εικόνα μιας συγγενούς ή μιας διάσημης που τη λένε Δώρα ή ακόμα και την εικόνα κάποιων δώρων».

Το επόμενο βήμα είναι να φτιάξεις μια ιστορία με αυτήν την εικόνα. «Μπορείς να φανταστείς τη Δώρα να έρχεται φορτωμένη δώρα τα Χριστούγεννα, τα οποία γλιστρούν και πέφτουν από τα χέρια της. Φτιάξε μια αστεία ιστορία», εξηγεί ο Ali.

Το τελικό βήμα; Η σύνδεση. Εκεί σφραγίζεται η αποτύπωση στη μνήμη.

Γιατί λοιπόν δεν είμαστε όλοι «μάγοι» της μνήμης, αφού το μόνο που χρειάζεται είναι να συνδέσουμε λέξεις; Ο Ali σημειώνει πως είναι ζήτημα αντίληψης. Αν περισσότερος κόσμος καταλάβαινε πως η μνήμη αφορά εξίσου το δεξί και το αριστερό τμήμα του εγκεφάλου, ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός.

«Αυτή η τεχνική πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία», αναφέρει. «Για αυτό άλλωστε εργάζομαι ως προπονητής μνήμης: γιατί εκνευρίζομαι που δεν ΔΕΝ διδάσκεται».

Η Susie Wilson είναι η πλέον διάσημη ανάμεσα στους ειδικούς στους καλούς τρόπου και την κοινωνική συμπεριφορά στη Αυστραλία - ένας θηλυκός Ζαμπούνης σαν να λέμε. Το νούμερο ένα ερώτημα που δέχεται είναι για το πώς μπορεί κάποιος να θυμάται πιο εύκολα τα ονόματα των ανθρώπων. Και υπάρχει λόγος για αυτό: το να απευθύνεσαι σε κάποιον με τον σωστό τρόπο σου δίνει φοβερή δύναμη.

Στο The Devil Wears Prada, η Meryl Streep αναγκάζει την Anne Hathaway να αποστηθίσει τα ονόματα όλων των ατόμων που βρίσκονται στην λίστα καλεσμένων ενός πάρτι και μετά την βάζει να περπατά από πίσω της και να της ψιθυρίζει ποιος είναι ποιος, καθώς έρχονται να της μιλήσουν. Το να θυμάσαι ονόματα είναι ένα σημείο κλειδί για να επιβάλεις την κυριαρχία σου σε ένα κοινωνικό event, είτε είσαι η διάσημη διευθύντρια ενός μεγάλου περιοδικού μόδας είτε όχι.

Δυστυχώς δεν μπορούμε όλοι να προσλάβουμε personal assistant για να μας βοηθάει με τέτοια πράγματα. Αν δεν είσαι η διευθύντρια της Vogue ή κάτι τέτοιο, το να θυμάσαι τα ονόματα του κόσμου είναι κάτι που θα πρέπει να κάνεις μόνος σου. Χρειάζεται προπόνηση, λέει η Wilson, αλλά σίγουρα είναι εφικτό.

«Βασικά, πρέπει να είσαι καλός ακροατής», λέει. «Να κοιτάς τον κόσμο στα μάτια. Εγώ λέω πάντα πως πρέπει να επαναλαμβάνουμε δυνατά το όνομα κάποιου όταν μας συστήνεται. Όταν το κάνεις αυτό, είναι πιο εύκολο να συγκρατήσεις το όνομα κάποιου».

Τώρα που έχεις το όνομα του ατόμου στην άκρη της γλώσσας σου, άρχισε να το χρησιμοποιείς. Αν είσαι σε ένα «πηγαδάκι» σε πάρτι, σύστησε αυτό το άτομο σε οποιονδήποτε μπει στην συζήτηση. «Το να κάνεις τις συστάσεις είναι ένας πολύ καλός τρόπος να θυμάσαι ονόματα. Όταν πλησιάζεις μερικούς ανθρώπους σε ένα πάρτι, συστήσου ώστε να σου πουν όλοι το όνομά τους και μετά επανέλαβε τα ονόματα πέντε φορές στο κεφάλι σου. Πιστέψτε με, δεν θα είναι εύκολο να τα ξεχάσεις μετά από αυτό».

Σε επαγγελματικές συναντήσεις, η Wilson προτείνει να ζητάς τις επαγγελματικές κάρτες των άλλων. «Όταν τις πάρεις, πρέπει να τις διαβάσεις, μην τις βάζεις απλά στο πορτοφόλι σου», συμβουλεύει. «Δες το όνομα, πες το σιγανά και θα κρατήσεις έτσι και το μικρό αλλά και το επώνυμο».

Κι αν παρόλα αυτά, είσαι και πάλι χάλια; Αν δεν πιάνουν ούτε και οι πιο απλές τεχνικές; Δεν τρέχει τίποτα. «Απλώς να είσαι ειλικρινής, χρυσό μου! Παραδέξου το», προτείνει. «Ζήτα συγγνώμη και ρώτα τους να σου πουν ξανά το όνομά τους. Ο κόσμος συνήθως δεν έχει πρόβλημα με αυτά». Αυτή η ειλικρίνεια θα πιάσει πολύ περισσότερο τόπο από το να μην έχεις ιδέα για το πώς λέγεται κάποιος. Μπορείτε να γελάσετε με αυτό και ξαφνικά η όλη ατμόσφαιρα να γίνει πιο φιλική.

Το θέμα είναι πως δεν έχει σχέση μόνο το όνομα. «Σεβάσου ολόκληρο το άτομο και θα θυμηθείς πιο εύκολο το όνομά του».

«Οι καλοί τρόποι έχουν να κάνουν με τον σεβασμό. Έχει να κάνει με το να μπαίνεις στη θέση του άλλου. Χαμογέλα, ξόδεψε λίγο χρόνο για να μάθεις τον άνθρωπο που στέκεται μπροστά σου, κάνε ερωτήσεις. Να είσαι ειλικρινής και ευγενής».

Μια ειδική σε θέματα μνήμης, η Amanda Barnier -καθηγήτρια και ερευνήτρια στο τμήμα Γνωστικής Επιστήμης του πανεπιστημίου Macquarie– εξετάζει τα «μαθήματα» των Wilson και Ali από μια ακαδημαϊκή σκοπιά. «Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε το γιατί ξεχνάμε ονόματα, καθώς και τον τρόπο που οι πληροφορίες αποτυπώνονται στη μνήμη μας», εξηγεί.

«Καθ' όλη τη διάρκεια της μέρας κινούμαστε στον κόσμο και δεχόμαστε νέες πληροφορίες, όπως το που έχουμε παρκάρει το αμάξι μας, καθώς και ονόματα ανθρώπων. Για να μπορούμε να τα θυμόμαστε όλα αυτά αργότερα, είναι πολύ σημαντικό να διαχειριζόμαστε αυτά τα στοιχεία πολύ ενεργητικά».

Το πρώτο βήμα για να θυμόμαστε ονόματα σύμφωνα με την Barnier, είναι να είμαστε παρατηρητικοί.

Μπορεί να φαντάζει προφανές, αλλά είναι ο βασικός λόγος που δεν θυμόμαστε καλά τα ονόματα των ανθρώπων: Όταν κάποιος μας συστήνεται, συνήθως εστιάζουμε περισσότερο στο αν έχουν ωραία μαλλιά, τι φορούν και αν τελικά μας ενδιαφέρει να συζητήσουμε μαζί τους. Συνήθως, η εγκεφαλική μας λειτουργία καταπιάνεται με το να βρει κάτι για να απαντήσει σε αυτό που μας λένε και όχι στο να συγκρατήσει το όνομά τους.

Η Barnier εξηγεί πως υπάρχουν τρία στάδια ώστε να αποτυπώσουμε το όνομα κάποιου ανθρώπου στην μνήμη μας και κάθε στάδιο χρειάζεται κάποια προσπάθεια από πλευράς μας. «Υπάρχει η διαδικασία κωδικοποίησης, κατά την οποία μεταφέρουμε την πληροφορία στον εγκέφαλο», εξηγεί. «Μετά ακολουθεί το στάδιο όπου πρέπει να συγκεντρωθούμε σε αυτά που ακούμε, εκεί δηλαδή όπου ο περισσότερος κόσμος το "χάνει". Αφού περάσουμε και αυτό, το επόμενο στάδιο είναι η αποθήκευση, η συγκέντρωση και η οργάνωση των πληροφοριών. Μετά υπάρχει η ανάκτηση, κατά την οποία ανακαλούμε την πληροφορία που έχουμε αρχειοθετήσει ώστε να τη χρησιμοποιήσουμε».

Αν περάσεις συνειδητά από τα τρία αυτά στάδια, το όνομα θα μεταφερθεί από τη βραχυπρόθεσμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη μας. Και ναι, η Barnier συνιστά τις μεθόδους εκπαίδευσης της μνήμη που προτείνει και ο Ali.

«Πρέπει να προβάρεις το όνομα και να το συνδέεις με άλλα πράγματα, κάνοντάς το πιο σημαντικό. Κάντε ότι μπορείτε για να φτιάξετε συνδέσεις ανάμεσα στο όνομα που μάθατε και τις υπόλοιπες πληροφορίες που ξέρετε. Αν το προβάρετε επαρκώς, τότε περνάει στην μακροπρόθεσμη μνήμη σας. Όταν φτάσει εκεί, όσο πιο σημαντικό είναι και όσο πιο έντονη η σύνδεσή του με άλλες πληροφορίες, τόσο πιο πιθανό είναι να το θυμόσαστε αργότερα», τονίζει.

Το να θυμάσαι ονόματα δεν είναι και κάτι τόσο δύσκολο εδώ που τα λέμε. Το κλειδί ουσιαστικά είναι το εξής: μην είστε βαρετοί, μην κάνετε μηχανικά τις συζητήσεις σας. Μην αντιμετωπίζετε ως κάτι ασήμαντο την κουβέντα. Δώστε αξία στην επικοινωνία, ακούστε τι σας λένε οι άλλοι, δώστε προσοχή. Τα ονόματα μπορεί να ακούγονται αόριστα και βαρετά, αλλά οι άνθρωποι που τα έχουν δεν είναι. Συνδέστε λοιπόν το όνομα ενός ανθρώπου με αυτό που αντιπροσωπεύει. Αν μπορείτε να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας να κάνει τα παραπάνω, θα αποστηθίσετε και τον Χρυσό Οδηγό πολύ γρήγορα.

Το V Energy έχει συγκεντρώσει μια σειρά από life hacks. Μπορείτε να τα δείτε εδώ.

Περισσότερα από το VICE

«Πώς να Ξοδέψεις Κατά Λάθος Χίλια Eυρώ σε Σούσι» - Υπογραφή, Ένας Ηλίθιος

Η Ζωή των Gangsta του Μπρούκλιν σε Εικόνες από τη Δεκαετία του 2000

Η Θεσσαλονίκη Μιλάει για το Ένοχο Μυστικό της Αρπαγής των Εβραϊκών Περιουσιών