Φωτογραφίες: Παναγιώτης Μαΐδης

Αθήνα, οδός Απόλλωνος ή, αλλιώς, η Μέκκα των εκκλησιαστικών ειδών. Ο δρόμος όπου η βυζαντινή και η ρωσική τέχνη της ορθόδοξης χριστιανικής «μόδας» συναντώνται, με σκοπό τη δημιουργία των πιο εντυπωσιακών αμφίων. Οι Κωστέτσοι και οι Μάκηδες Τσέλιοι των ράσων, οι Armani-δες των ιερέων, όλοι συγκεντρωμένοι σε μία οδό, σε μιαν άλλη Via dei Condotti, με brands αμφίων.

H Μ. Εβδομάδα είναι, για κάποιους ιερείς και δεσποτάδες, τα δικά τους καλλιστεία. Οι καθημερινές εμφανίσεις τους και οι «παραστάσεις», όπως η περιφορά του Επιταφίου, το «Δεύτε λάβετε φως» της Ανάστασης ή τα δώδεκα ευαγγέλια της Μ. Πέμτπης, προσθέτουν παραπάνω λόγους, σε κάποιους κληρικούς, για να είναι περιποιημένοι και εντυπωσιακοί.

Για τη χρήση ειδικών αμφίων δεν υπάρχει καμία αναφορά, τουλάχιστον στην Καινή Διαθήκη. Είναι, σχεδόν, σίγουρο ότι ο Κύριος παρέδωσε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, χωρίς να χρησιμοποιήσει κανένα άμφιο. Η καθιέρωση λειτουργικών αμφίων ξεκίνησε, στην Ανατολή, λίγο νωρίτερα από τον 4ο αιώνα μ.Χ., χωρίς όμως την καθολική καθιέρωσή τους.

«Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός αμφίων, για κάθε κληρικό. Είναι σαν να ρωτάς πόσα πουκάμισα θέλει να έχει κάποιος στη ντουλάπα του. Το άμφιο ενός κληρικού, είναι το αντίστοιχο, δικό μας, ρούχο. Έτσι, κάποιος κληρικός, δείχνει την προσωπικότητα και το στυλ του, στην εκκλησία», λέει ο κ. Μπραούζης, ιδιοκτήτης του «Πατερικόν». «Ο καθένας αγοράζει άμφια, με βάση το γούστο και την τσέπη του, μιας και η Εκκλησία δεν καλύπτει κάτι από αυτά. Είναι προσωπικές παραγγελίες των ιερέων. Το κάνουν για πάρτη τους. Υπάρχουν, βέβαια, οι δωρητές, που και αυτοί πραγματοποιούν παραγγελίες- δώρα προς τους ιερείς», προσθέτει.

Διαπιστώνω ότι Εκκλησία και καλλιστεία δεν διαφέρουν πολύ, αν αναλογιστεί κανείς ότι άμφια Χριστουγέννων και Πάσχα είναι σαν να λέμε φόρεμα και μαγιό, αντίστοιχα, στα - εγκόσμια- καλλιστεία. Τουλάχιστον, δεν υπάρχουν χειμερινά και καλοκαιρινά άμφια, μιας και η θέρμανση στους ναούς, έχει φροντίσει για αυτό. «Τα Χριστούγεννα φοριούνται περισσότερο τα λευκά, τη Μ. Εβδομάδα τα μοβ και τα μαύρα, την Ανάσταση τα μπορντό, των Θεοφανείων τα μπλε/ γαλάζια και του Σταυρού τα πράσινα», λέει ο ιδιοκτήτης του «Πατερικόν», πράγμα το οποίο συνυπογράφει η κ. Αλέκα, που εργάζεται στον «Χιτών», λίγα μέτρα πιο κάτω. Η κ. Αλέκα επισημαίνει, βέβαια, ότι «Δεν είναι στάνταρ τα χρώματα, με την έννοια ότι δεν υπάρχει αυστηρή σημασιολογία. Μπορεί, κάποιος, να έχει ένα άμφιο για όλες τις γιορτές. Ωστόσο, αυτοί που εργάζονται για αρκετά χρόνια, ως ιερείς, έχουν την οικονομική άνεση για διαφορετικά άμφια, σε κάθε γιορτή».

Στον αντίποδα, απόλυτη διαφοροποίηση, στο σχέδιο και την τιμή, επικρατεί σε ό,τι αφορά τις βαθμίδες των κληρικών, οι οποίες είναι τρεις: διάκονος, ιερέας και δεσπότης. Για παράδειγμα, ένας διάκονος, όταν πρωτο-χειροτονείται, αρκείται σε ένα απλό άμφιο, των 400 ευρώ. Δηλαδή, σε ένα στιχάρι και ένα οράριο, σαν να λέμε, ένα ρασάκι και ένα –φθηνό- κασκολάκι.

Ο ιερέας, από την άλλη, «παίζει μπάλα» σε πιο πολλά «γήπεδα». Εξαρτάται, βέβαια, αν είναι απλός ιερέας ή αν έχει «γαλόνια». Για παράδειγμα, αν είναι αρχιμανδρίτης. Εκεί, το κασέ ανεβαίνει, από 800 ευρώ και βάλε, μιας και στο συνολάκι, προστίθενται και άλλα εξτραδάκια, όπως: Φαιλόνιο (η κοντή μπροστά- μακριά πίσω ρόμπα), πετραχήλι (αυτό που μπαίνεις από κάτω και σε εξομολογεί ντε!), ζώνη (που σταθεροποιεί το πετραχήλι, στους πιο τροφαντούς), επιμάνικα (κάτι σαν τα μπαντάζ των πυγμάχων) και, για τους έχοντες οφίτσιο(τίτλο) ιερείς, επιγονάτιο (μία ρομβοειδής πετσέτα, που κρέμεται στο ύψος του γονάτου).

Οι δεσπότες δε, είναι η χαρά των σχεδιαστών αμφίων. Γιατί; Μα φυσικά, επειδή τα ευρώ, σε αυτή την περίπτωση, είναι χιλιάδες - δυο, τρεις, πέντε, δέκα. Μέσα σε όλα τα άλλα, προστίθενται το ωμοφόριο (χοντρό κασκόλ που συμβολίζει τον αμνό) και η μήτρα (λαϊκιστί, το στέμμα), της οποίας οι πολύτιμοι λίθοι – χρυσός, πλατίνα, ασήμι - είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Ωστόσο, χρειάζεται υπομονή, καθώς, ένα full-extra άμφιο δεσπότη, μπορεί να πάρει μήνες να ραφτεί.

Στανταράκια στα σχέδια δεν υπάρχουν, πλην δύο στοιχείων. Πρώτον, στο πετραχήλι πρέπει να υπάρχουν τρεις σταυροί, αν είναι μονό- ρωσικού στυλ, ή έξι σταυροί (τρεις και τρεις), αν είναι διπλό- βυζαντινού στυλ. Δεύτερον, στο πίσω μέρος του αμφίου είναι must ένας σταυρός ή μία προσωπογραφία του Χριστού, η οποία κοστίζει κάτι παραπάνω. Από εκεί και πέρα, οι επιλογές είναι ελεύθερες. Κάποιοι κληρικοί φέρνουν δικά τους υφάσματα, από Κίνα και Ινδία, άλλοι φέρνουν φωτογραφίες αμφίων που έχουν βρει στο διαδίκτυο και ζητούν κάτι αντίστοιχο και, αναλόγως πορτοφολιού, κάποιοι άλλοι, ζητούν επιχρυσωμένες –ή όχι- κλωστές.

«Έχουν μεγαλύτερη εμμονή, για τα ενδύματα, σε σχέση με εμάς τους λαϊκούς», λέει η κ. Αλέκα, η οποία ράβει κληρικούς από όλον τον κόσμο. Καναδάς, Αυστραλία, Αμερική, Πολωνία, Ρωσία και Βαλκάνια αποτελούν το 80% της βασικής πελατείας της. Μάλιστα, η Ελλάδα θεωρείται κέντρο των αμφίων, κυρίως λόγω του Αγίου Όρους. Πριν μπουν στο Όρος, οι περισσότεροι κληρικοί, περνούν από την οδό Απόλλωνος, για μία ανανέωση γκαρνταρόμπας. «Οι καλύτεροι πελάτες είναι οι Ρώσοι, αλλά ο πιο πιστός είναι ένας Αυστραλός, ο οποίος έρχεται ανά δύο μήνες», σημειώνει η κ. Αλέκα.

Οι «Σταρ- Ορθοδοξία» των – εκκλησιαστικών- καλλιστείων, χάνουν λίγη από τη λάμψη τους, καθώς στη μάχη της «πασαρέλας», αυτές τις ημέρες, ρίχνονται και οι ψάλτες. Με πιο low budget καταστάσεις, προσπαθούν και αυτοί να σταθούν, με άποψη και στυλ, δίπλα στους fashionistas κληρικούς.