Ένας Διαπραγματευτής Ομηρίας σού Λέει τι Πρέπει να Κάνεις αν Πέσεις Θύμα Απαγωγής
Εικονογράφηση: Cei Willis

FYI.

This story is over 5 years old.

Έγκλημα

Ένας Διαπραγματευτής Ομηρίας σού Λέει τι Πρέπει να Κάνεις αν Πέσεις Θύμα Απαγωγής

Όταν όσα βλέπεις σε ταινίες δράσης με απαγωγές, σου συμβούν στην πραγματικότητα.
DD
Κείμενο Daniel Dylan Wray

Σε πολλούς/ές αρέσουν οι ταινίες με καταστάσεις ομηρίας. Κάτι έχει όλο αυτό το σκηνικό με τους ανθρώπους που αλυσοδένονται σε σκοτεινά μπουντρούμια για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Κάτι μας κάνει. Έτσι άλλωστε έχουν γίνει κινηματογραφικά franchise ταινίες σαν το Taken, όπου ουσιαστικά αναμασιέται το ίδιο πράγμα: α, κάποιος έπεσε θύμα απαγωγής πάλι. Είναι ένας κόσμος που γνωρίζουμε από τις ταινίες και την τηλεόραση, αλλά την πραγματικότητά του την ξέρουμε ελάχιστα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τι γίνεται λοιπόν όταν το πράγμα δεν στηρίζεται στα κινηματογραφικά σενάρια; Πώς είναι να αντιμετωπίζεις απαγωγείς στην πραγματικότητα; Ζητήσαμε από έναν ειδικό της εταιρείας Athena Intelligence ο οποίος έχει χρόνια εμπειρίας σε τέτοιες καταστάσεις και λαμπρό στρατιωτικό παρελθόν –είναι άλλωστε ένας από τους ανθρώπους που βοήθησαν στον σχεδιασμό της πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου για την ομηρία– να μας εξηγήσει (ανώνυμα) πώς είναι να είσαι ένας διαπραγματευτής καταστάσεων ομηρίας.

Αν γίνει το χειρότερο και σε απαγάγουν, πρέπει να είσαι συνεργάσιμος. Πρέπει να παραμείνεις παθητικός, αλλά όχι υποτακτικός – δεν είναι το ίδιο πράγμα.

VICE: Ποια είναι τα βασικά που κάνετε για να προετοιμάσετε έναν άνθρωπο γι' αυτές τις καταστάσεις;
Διαπραγματευτής ομηρίας: Εκπαιδεύουμε τους πελάτες μας –διπλωμάτες, επιχειρηματίες κ.λπ.– πάνω στο τι πρέπει να κάνουν για να μην πέσουν θύμα απαγωγής, καθώς και στο τι πρέπει να κάνουν αν τελικά τους απαγάγουν και πώς να επιβιώσουν. Αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη έχει να κάνει με το τι γίνεται όταν όλα πάνε σκατά, επειδή ο κόσμος δεν έχει προετοιμαστεί κατάλληλα ή έχει εκπαιδευτεί πιο φτηνά για να σώσει λίγο χρήμα ή κάτι τέτοιο. Τότε, όταν τα πράγματα πάνε πολύ λάθος, επικοινωνούν με κάποιον σαν κι εμένα.

Ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος που κάποιο άτομο πέφτει θύμα απαγωγής και γίνεται όμηρος;
Υπάρχει μια σειρά από λόγους που κάποιος θα θελήσει να απαγάγει κάποιον άλλον. Μπορεί οι λόγοι να είναι ιδεολογικοί ή θρησκευτικοί, μπορεί να έχει να κάνει με οικονομικούς λόγους ή κάποια εγκληματική δραστηριότητα, ή ακόμα και με ψυχολογικά προβλήματα. Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση κάποιος να είναι στη φυλακή και να αποφασίσει να κρατήσει τους φύλακες ως ομήρους. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Αυτοί που συνήθως βλέπουμε στις ειδήσεις έχουν να κάνουν με πολιτικούς ή θρησκευτικούς λόγους γιατί, δυστυχώς, αυτά ενδιαφέρουν τους ανθρώπους. Συχνά βλέπουμε και περιπτώσεις που γεννιούνται από κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα: ένας γάμος που καταλήγει να εξελίσσεται σε πολιορκία ή ένας απογοητευμένος υπάλληλος για παράδειγμα – βλέπουμε πολλά τέτοια. Οι εφημερίδες αρέσκονται να εστιάζουν σε θρησκευτικές απαγωγές, αλλά όσο περισσότερο το εξετάζεις τόσο καταλαβαίνεις πως δεν έχει να κάνει με τη θρησκεία. Μπορεί να αφορά τη θρησκεία επιφανειακά, αλλά οι απαγωγές μπορούν να αποφέρουν πολλά χρήματα σε διάφορες οργανώσεις, οπότε όταν εμβαθύνεις, σχεδόν πάντα βρίσκεις πως η ρίζα της απαγωγής είναι οικονομική.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η πραγματικότητα όπως είναι, μέσα από το Newsletter του VICE Greece

Ποιος θα καλούσε εσάς σε περίπτωση ομηρίας; Συνεργάζεστε με την αστυνομία ή αποτελείτε εναλλακτική λύση;
Εξαρτάται από το πού θα συμβεί. Σε μερικές χώρες, ας πούμε, οι αστυνομικές αρχές δεν είναι ούτε ικανές αλλά ούτε και έμπιστες. Εκεί πρέπει να πάρεις μια απόφαση. Έχει να κάνει επίσης και με τις απαιτήσεις των απαγωγέων. Δεν λέω ότι πρέπει να τους κάνεις όλα τα χατίρια, αλλά από την άλλη δεν πρέπει να πας και στο άλλο άκρο και να είσαι εντελώς εχθρικός μαζί τους. Πολλές φορές λοιπόν ζητούν να μην ανακατέψεις την αστυνομία και σε αυτές τις περιπτώσεις οι συγγενείς των ομήρων έρχονται σε εμάς.

Αν λοιπόν έπεφτε κανείς θύμα απαγωγής, τι θα τον συμβούλευες; Τι πρέπει να κάνει;
Αν γίνει το χειρότερο και σε απαγάγουν, πρέπει να είσαι συνεργάσιμος. Πρέπει να παραμείνεις παθητικός, αλλά όχι υποτακτικός – δεν είναι το ίδιο πράγμα. Φαντάσου τον νταή του σχολείου σου: αν βρουν κάποιο άτομο που είναι υποτακτικό θα του φερθούν ακόμα χειρότερα. Στο άλλο άκρο, αν δουν κάποιο άτομο που είναι φοβερά επιθετικό θα θελήσουν να το τιμωρήσουν. Δεν χρειάζεται να ανταγωνίζεσαι τους απαγωγείς, αλλά δεν χρειάζεσαι να είσαι και εντελώς αδύναμος ή να κλαίς σε μια γωνία, γιατί θα το εκμεταλλευτούν. Πρέπει επίσης να θυμάσαι ότι οτιδήποτε κάνεις ως όμηρος θα το κουβαλάς μαζί σου για το υπόλοιπο της ζωής σου, οπότε πρέπει να μπορείς να ζήσεις με οτιδήποτε κάνεις, με οτιδήποτε πεις και όπως κι αν φερθείς. Όλα αυτά, όπως και να το κάνεις, θα μείνουν μαζί σου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Γι' αυτό και τα θύματα απαγωγής πρέπει να μπουν σταδιακά και πάλι στην κοινωνία, πρέπει να έχουν ψυχολογική υποστήριξη για να ξεπεράσουν την τραυματική τους εμπειρία. Πρέπει να μπορείς να ζήσεις με τον εαυτό σου και ό,τι έκανες όσο ήσουν όμηρος, οπότε εμείς τους παρέχουμε διάφορους τρόπους και μηχανισμούς με τους οποίους μπορούν να περνούν τον χρόνο τους ή να αναπτύξουν έναν κώδικα επικοινωνίας με τους απαγωγείς τους. Πρέπει να γίνεις όσο πιο ανθρώπινος γίνεται αν (στην περίπτωση θρησκευτικής απαγωγής) σε βλέπουν απλώς σαν έναν λευκό Ευρωπαίο και εκπρόσωπο του εχθρού. Όσο λιγότερο άνθρωπος είσαι για εκείνους τόσο πιο εύκολα θα σε σκοτώσουν. Αν σε δουν όμως σαν έναν άνθρωπο με δύο παιδιά και γυναίκα, είναι πολύ πιο δύσκολο για εκείνους –ανεξάρτητα από το ψυχολογικό και θρησκευτικό τους υπόβαθρο– να σε κακομεταχειριστούν και να σε σκοτώσουν.

Πώς περνάτε αυτές τις πληροφορίες στους πελάτες σας αν έχουν ήδη πέσει θύμα απαγωγής και δεν έχουν προλάβει να προετοιμαστούν κατάλληλα;
Αν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο, είναι ήδη πολύ αργά. Η προετοιμασία είναι ακριβώς αυτό. Αλλά πάντα θα ζητήσεις να μιλήσεις στον όμηρο – αυτός είναι άλλωστε και ο καλύτερος τρόπος να σιγουρευτείς ότι ζει και ότι οι απαγωγείς όντως τον έχουν στα χέρια τους. Γιατί αυτό είναι ένα ακόμα πρόβλημα. Όταν ο τάδε πέσει θύμα απαγωγής, θα υπάρξει πολύς κόσμος που θα πει «εγώ έχω τον τάδε», αλλά με ποιον τελικά ξεκινάς διαπραγματεύσεις; Χρειάζεσαι λοιπόν αποδείξεις, άρα να καταλάβεις ότι ζει με κάποιον τρόπο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Υπάρχει λοιπόν κόσμος που δηλώνει ψευδώς ότι έχει απαγάγει κάποιο άτομο;
Ασφαλώς. Πρέπει να καταλάβεις ποια οργάνωση είναι, ποιος είναι ο σύνδεσμος, ποιο είναι το πρόσωπο επικοινωνίας με την οργάνωση. Αλλιώς μπορεί να χάσεις τον χρόνο σου μιλώντας στα λάθος άτομα.

Οι περισσότερες διαπραγματεύσεις έχουν θετικό αποτέλεσμα, απλώς όχι τόσο γρήγορα όσο νομίζει ο περισσότερος κόσμος.

Υπάρχει ένα στάνταρ χρονικό πλαίσιο το οποίο αν περάσει, τότε μάλλον δεν θα λήξει καλά;
Εξαρτάται. Ο στόχος μου είναι να λύνονται τέτοιες καταστάσεις όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αλλά είναι και θέμα ισορροπιών. Δεν μπορείς απλώς να πετάς λεφτά, γιατί αυτό γενικά ενθαρρύνει ένα ευρύτερο κύκλωμα. Πραγματικά όμως. Θέλω πάντα να γίνεται διάλογος – αν δεν έχεις ακούσει τίποτα από την άλλη πλευρά, είναι κακό σημάδι. Πρέπει πάντα να εξασφαλίζεις στο τέλος κάθε συνομιλίας ότι αντιλαμβάνεσαι πλήρως πότε θα λάβει χώρα η επόμενη. Οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να είναι πάντα ανοιχτοί.

Οι διαπραγματεύσεις έχουν υψηλό ποσοστό επιτυχίας ή αντιμετωπίζετε συχνά και τραγωδίες;
Ανάλογα με την περιοχή του χάρτη. Αν πεις ότι τα χρώματα είναι το κόκκινο, το κίτρινο και το πράσινο, τότε η Κεντρική και η Νότια Αμερική είναι κόκκινες περιοχές, μαζί με κάποιες περιοχές της Μέσης Ανατολής, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου είναι κίτρινο ή πράσινο. Οι περισσότερες διαπραγματεύσεις έχουν θετικό αποτέλεσμα, απλώς όχι τόσο γρήγορα όσο νομίζει ο περισσότερος κόσμος. Αν δεις μέρη όπως η Κεντρική ή η Νότια Αμερική, όπου έχει ανθίσει μια βιομηχανία απαγωγών, εκεί θα συναντήσεις σκέψεις όπως «ξέρω τι μπορούμε να κάνουμε: εγώ και οι φίλοι μου μπορούμε να απαγάγουμε κάποιο άτομο και να βγάλουμε λεφτά». Μιλάμε για απαγωγείς που δεν έχουν εμπειρία, οπότε πολλές φορές πανικοβάλλονται και δεν ξέρουν τι να κάνουν. Καμιά φορά παίρνουν τα λεφτά αλλά σκοτώνουν τελικά τον όμηρο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Είπες πριν ότι δεν θες να πετάς λεφτά αλόγιστα σε τέτοιες καταστάσεις, μιας και δημιουργεί μια βιομηχανία απαγωγών, αλλά από την άλλη σε αυτήν ακριβώς τη βιομηχανία στηρίζεσαι για να βγάζεις τα λεφτά σου. Πού βρίσκεται η χρυσή ισορροπία λοιπόν; Τι πρέπει να γίνει για να μην ξεφύγουν τα πράγματα και αυτή η βιομηχανία ανθίσει ακόμα περισσότερο;
Νομίζω ότι οι κυβερνήσεις πρέπει γενικά να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις με τον ίδιο τρόπο: «Δεν διαπραγματευόμαστε, δεν υποχωρούμε, δεν πληρώνουμε». Πρέπει να διατηρηθεί αυτή η στάση, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η εκπαίδευση για το πώς να διαχειρίζεσαι τέτοιες καταστάσεις είναι απαραίτητη και πολλές φορές παραβλέπεται ή είναι πραγματικά άθλια. Μου σπάει τα νεύρα όταν πάω σε έναν οργανισμό ή μια εταιρεία για να τους εκπαιδεύσω και ακούω όλες τις μπούρδες που έχουν ακούσει στο παρελθόν. Απλώς σκέπτομαι «ρε φίλε, τι διάολο σκέφτονταν όταν σας τα είπαν αυτά;»

Εκπαιδεύω κόσμο πώς να αποφεύγει μια απαγωγή και πώς να επιβιώνει. Δεν τους αρπάζω από τον δρόμο, κλείνοντάς τους μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και ξυλοφορτώνοντάς τους για μισή μέρα. Υπάρχουν κάποιοι που το κάνουν αυτό. Όχι εγώ. Είναι μαλακίες, γιατί το μόνο που καταφέρνουν τέτοιος πρακτικές είναι να κάνουν το άτομο να αισθάνεται αβοήθητο σε τέτοιες στιγμές και αυτό ακριβώς θες να αποφύγεις. Πρέπει λοιπόν να υπάρχει μια άλλη προσέγγιση σε τέτοιου είδους εκπαίδευση, αυτό θα βοηθούσε στην πτώση των απαγωγών. Εντέλει, δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να μην απαγάγουν πια κόσμο, γιατί θα έβγαζα λεφτά από αλλού. Βγάζω λεφτά και από τον χώρο της ασφάλειας και της συλλογής πληροφοριών, οπότε αν οι απαγωγές εξαφανίζονταν θα ήμουν μια χαρά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Κλείνοντας, υπάρχει κάποιο μέρος στον κόσμο ή κάποια οργάνωση –όπως το ISIS ή τα μεξικάνικα καρτέλ ναρκωτικών– με τα οποία δεν θα ήθελες να αναμειχτείς;
Νομίζω ότι πρέπει να προσεγγίζεις κάθε υπόθεση και κάθε μέρος ξεχωριστά: ποιο είναι το άτομο που έπεσε θύμα απαγωγής; Γιατί το απήγαγαν; Τι θέλουν; Μετά από όλα αυτά μπορείς να δεις αν μπορείς πραγματικά να βοηθήσεις – αν όχι, οφείλεις να μην αναλάβεις την υπόθεση. Η δουλειά σου είναι να απελευθερώνεις κόσμο. Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, τότε δεν είχε σημασία πού είναι, δεν αλλάζει κάτι. Σε κάποια μέρη του κόσμου, αν έχει αναμειχθεί ήδη η αστυνομία, τότε ίσως δεν αξίζει να ασχοληθείς γιατί δεν θα είσαι ευπρόσδεκτος, δεν θα σε υποστηρίξουν και θα σου βάζουν διαρκώς εμπόδια. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Το άρθρο αρχικά δημοσιεύτηκε στο VICE UK.

Περισσότερα από το VICE

Τι Έμαθα ως Σωματοφύλακας Πρωτοκλασάτων Διασημοτήτων

Ένας Διοργανωτής Πολυτελών Οργίων Μιλάει για τα Βίτσια των πιο Πλούσιων Ανθρώπων του Κόσμου

Γνωρίστε τον 19χρονο Νεοζηλανδό που Πλουτίζει Κάνοντας Κομπίνες στο Dark Web

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.