Θα Σώσει ο Τσίπρας την Ευρώπη;

Το κλίμα στην Ελλάδα προχθές ήταν εορταστικό. Ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ξεκίνησε την πορεία του στην πολιτική από το φοιτητικό κίνημα στη δεκαετία του '90, εξελέγη την Κυριακή πρωθυπουργός, με ποσοστό 36,3%. Για ακόμη μία φορά, η Ελλάδα μονοπώλησε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων διεθνώς. Ενώ οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ χόρευαν στον δρόμο, και ο Dr. House έστελνε τα συγχαρητήρια του στον Αλέξη μέσω του Twitter, κάποιοι έτρεμαν.

Bravo Syriza! Must feel like they've just won a giant edition of Storage Wars, but let's hope those boxes are full of good stuff. Καλή τύχη!

— Hugh Laurie (@hughlaurie)January 25, 2015

Λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από το street party του ΣΥΡΙΖΑ, το κλίμα στο περίπτερο της Νέας Δημοκρατίας ήταν βαρύ και μελαγχολικό. Οι λιγοστοί υποστηρικτές του bourgeois κόμματος στο περίπτερο έπιναν ουίσκι και κάπνιζαν ακατάπαυστα. Οι πολίτες αποφάσισαν να διώξουν την κυβέρνηση Σαμαρά από την εξουσία καθώς, παρά τις σκληρές πολιτικές που υιοθέτησε, απέτυχε να αναζωογονήσει την ελληνική οικονομία. Ο πρώην πρωθυπουργός δεν μπόρεσε να κρύψει την αμηχανία του. Το παγωμένο χαμόγελό του μπροστά στις κάμερες μαρτύρησε την δυσαρέσκειά του. Ο Σαμαράς πρέπει τώρα να απολογηθεί στους επικριτές του εντός του κόμματος αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Τσίπρας θα είναι ο πρώτος πρωθυπουργός εντός της ευρωζώνης, ο οποίος θα απορρίψει τις πολιτικες της λιτότητας που επέβαλαν η ΕΕ και το ΔΝΤ. Η συνεργασία του με το εθνικολαϊκιστικό δεξιό κόμμα, "Ανεξάρτητοι Έλληνες", κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στις πολιτικές ελίτ της Ευρώπης που υποστηρίζουν ότι η λιτότητα είναι η μόνη θεραπεία για τη χώρα. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, σηματοδοτεί την αποτυχία της στρατηγικής της λιτότητας.

Ο David Cameron, αντιδρώντας στην νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, έγραψε στο Twitter: «Οι εκλογές στην Ελλάδα θα αυξήσουν την οικονομική αβεβαιότητα σε όλη την Ευρώπη. Γι' αυτόν το λόγο το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να παραμείνει προσηλωμένο στο δικό μας σχέδιο, το οποίο εγγυάται την -οικονομική- ασφάλεια στο εσωτερικό της χώρας». Ο Jens Weidmann, επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας, επισήμανε ότι: «Είναι σαφές ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από τη στήριξη και είναι επίσης σαφές ότι αυτή η στήριξη μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει μόνον εφόσον τηρούνται οι συμφωνίες». Είμαστε σίγουροι ότι ο Weidmann δεν φοβίζει τον 40χρονο Τσίπρα, ο οποίος χρησιμοποιεί τις απειλές των Ευρωπαίων πολιτικών για δικό του όφελος.

Σε λίγες μέρες, ο Τσίπρας θα παραστεί στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, όπου θα βρίσκονται και η Angela Merkel, ο David Cameron και ο Francois Holland. Με τη νίκη στην τσέπη, θα γελάσει στα μούτρα οποιουδήποτε ηγέτη πιέσει για περαιτέρω λιτότητα στην Ελλάδα - μέτρα στα οποία ούτε ο Σαμαράς δεν συμφώνησε. Ο Σταύρος Δρακόπουλος, Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μιλώντας στο VICE δήλωσε ότι «τα θεμελιώδη στοιχεία για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας δείχνουν ότι η βασική θέση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία ενος διαλόγου εφ' όλης της ύλης για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι ρεαλιστική». Ο Δρακόπουλος τόνισε ότι «οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και χρειάζεται να το επαναδιαπραγμάτευτουμε […] έτσι ώστε να υπάρξει μείωση της ανεργίας και αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Το κούρεμα του χρέους συμφέρει την Ευρώπη».

Ωστόσο, η συγκυβέρνηση με το εθνικολαϊκίστικό κόμμα των ΑΝΕΛ, περιπλέκει κάπως την κατάσταση. Πριν από λίγες ημέρες, ο Καμμένος είπε ότι θα γίνει επιτροπή λογιστικού ελέγχου, «θα απομονώσουμε το πραγματικό χρέος από το επονείδιστο, το οποίο θα διαγραφεί, είτε τους αρέσει είτε όχι» και μάλιστα ότι αυτό θα γίνει «με όλες τις διαδικασίες οι οποίες προβλέπονται. Δεν πάμε για μονομερείς ενέργειες, θα αποδείξουμε ότι η Ελλάδα έχει δίκιο, ότι η ΕΚΤ και οι Γερμανοί νεοναζί που διοικούν σήμερα την Ευρώπη, παραβίασαν τις συνθήκες».

«Νομίζω ότι οι πιθανότητες αποτυχίας αυξάνονται. Φανταστείτε τι διαπραγματεύσεις θα κάνει μια τέτοια κυβέρνηση με την Τρόικα (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή)», μας είπε ο Αριστείδης Χατζής, Αναπληρωτής Καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Θεωρώ ότι δεν ξεκινάμε καλά. Ένα κόμμα με το σύνθημα "Για πρώτη φορά Αριστερά" σχηματίζει κυβέρνηση με ένα εθνικολαϊκίστικό κόμμα, το οποίο είναι οπισθοδρομικό σε ό,τι αφορά κοινωνικά και εθνικά θέματα. Αυτό στέλνει το μήνυμα στην ελληνική κοινωνία και στην Ευρώπη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει στους ευρωσκεπτικιστές».

Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΚΤ έχουν απορρίψει εγγράφως το ενδεχόμενο διαγραφής ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους. Η Merkel επίσης μισεί την ιδέα - φοβούμενη ότι θα δημιουργηθεί ένα patern το οποίο ίσως ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες προβληματικές οικονομίες της ευρωζώνης, καθώς και ότι θα ενισχύσει το αντι-Ευρωπαϊκό κίνημα εντός της Γερμανίας.

Το γεγονός αυτό φέρνει την Ευρώπη αντιμέτωπη με ένα καινούργιο δίλημμα. Εάν η Ελλάδα βγει εκτός Ευρωζώνης, η Ευρώπη θα καταρρεύσει. Από την άλλη, αν τα αιτήματα του Τσίπρα απορριφθούν, κάποια άλλα ριζοσπαστικά κόμματα πιθανώς να κάνουν την εμφάνισή τους σε χώρες με παρόμοια προβλήματα με την Ελλάδα, όπως την Ισπανία, η οποία θα έχει εκλογές εντός του έτους.

Την περασμένη Πέμπτη, ο Pablo Iglesias, ηγέτης του κινήματος Podemos της Ισπανίας, βρέθηκε στην προεκλογική ομιλία του Τσίπρα στην Ομόνοια. Στο τέλος της ομιλίας του, ο Iglesias δήλωσε ότι «Ο άνεμος της δημοκρατικής αλλαγής φυσάει στην Ευρώπη». «Η αλλαγή στην Ελλάδα ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ. Η αλλαγή στην Ισπανία ονομάζεται Podemos. Η ελπίδα έρχεται». Η Ισπανία και η Ελλάδα, δεν είναι οι μόνες χώρες της ΕΕ με ισχυρές πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται κατά της λιτότητας. Στην Ιταλία, το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo εξέπληξε την Ευρώπη στις τελευταίες εκλογές. Στην Ιρλανδία, ο Gerry Adams του Sin Fein ευχήθηκε καλή τύχη στον Τσίπρα, πριν τις εκλογές, ενώ ο Μatt Carthy, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της Βορειοδυτικής Εκλογικής Περιφέρειας των Μίντλαντς, δήλωσε ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να αυξήσει τις πιθανότητες της Ιρλανδίας να κατάφερει να διαπραγματευτεί ένα καλύτερο πακέτο διάσωσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το «φαινόμενο Τσίπρας» στην Ευρώπη έχει ήδη ξεκινήσει, σύμφωνα με τον Αριστείδη Χατζή. «Η νίκη του έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τις πολιτικές λιτότητας. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φοβούνται ένα πιθανό ντόμινο effect ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό Νότο και την Ιρλανδία, δηλαδή φοβούνται το ενδεχόμενο επιτυχίας των αντισυστημικών κομμάτων στην Ευρώπη […] το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Τσίπρα και των Ευρωπαίων εταίρων, μπορεί να ανατρέψει τα πάντα στην Ευρώπη». Σύμφωνα με τον κ. Χατζή υπάρχουν τα εξής σενάρια: είτε ο Τσίπρας θα βγει κερδισμένος από τις διαπραγματεύσεις δημιουργώντας ένα ντόμινο effect στην υπόλοιπη Ευρώπη, είτε θα αποτύχει και θα επιστρέψει με νέο μνημόνιο και νέα μέτρα λιτότητας -πράγμα εξαιρετικά απίθανο-, είτε οι διαπραγματεύσεις θα αποτύχουν και ο Τσίπρας θα οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ ή η Ευρώπη θα πετάξει την Ελλάδα από μόνη της εκτός της ευρωζώνης. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο σε ότι αφορά την ζωή μας στην Ευρώπη. «Ο Τσίπρας δεν θα δεχθεί εύκολα μια συμβιβαστική λύση στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους ηγέτες, ακόμη και αν γίνουν σημαντικές βελτιώσεις στο συνολικό πακέτο. Η νίκη του τον περιορίζει, διότι ξέρει ότι αν συμβιβαστεί, αυτό θα έχει μεγάλο κόστος όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη».

Εάν ο Τσίπρας δεν τηρήσει τις υποσχέσεις του, αυτό ενδεχομένως να δημιουργήσει περαιτέρω τις προϋποθέσεις για άνοδο του εξτρεμισμού και του φασισμού στην Ελλάδα και πιθανώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ήδη η Χρυσή Αυγή λαμβάνει αρκετές ψήφους διαμαρτυρίας από πολίτες που αισθάθηκαν προδομένοι από το πολιτικό σύστημα και που θέλουν να το εκδικηθούν. Αν οι ψηφοφόροι του Τσίπρα που δεν έχουν καμία ιδεολογική ταύτιση με την πολιτική του, αισθανθούν προδομένοι, είναι πιθανόν ότι θα στραφούν και εκείνοι προς την άκρα δεξιά για να εκδικηθούν το πολιτικό σύστημα. Η Marine Le Pen στη Γαλλία, από την άλλη δηλώνει ενθουσιασμένη με τη συμμετοχή των ΑΝΕΛ στην κυβέρνηση, διότι το κόμμα του Καμμένου είναι πολύ πιο κοντά ιδεολογικά στον δικό της πολιτικό σχηματισμό. «Χαίρομαι για το ηχηρό δημοκρατικό χαστούκι που ο ελληνικός λαός έδωσε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η νίκη αυτή σημάνει την έναρξη της δίκης της ευρω-λιτότητα», δήλωσε.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.