FYI.

This story is over 5 years old.

Διασκέδαση

Το Black Swan Ήταν η Ταινία που Έδειξε στις Γυναίκες ότι δεν Είναι Μόνες

To να κυνηγάς την τελειότητα μπορεί να σε αποτρελάνει, αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο μέχρι που είδα την ταινία Darren Aronofsky.
CL
Κείμενο Clarisse Loughrey

Συχνά φοβόμαστε να υποταχτούμε στην ιδέα πως μια απλή ταινία θα μπορούσε να αλλάξει κάποιο εσωτερικό μας κομμάτι, γιατί αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν είμαστε τελικά τόσο «μοναδικοί» όσο πιστεύαμε.

Ο καταθλιπτικός βάλτος της υπαρξιακής φιλοσοφίας, μας έχει μάθει για την μοναξιά της ατομικότητας, γιατί στην τελική, μπορείς να βάλει τα χέρια σου ανάμεσα από τα κάγκελα και να αγγίξεις κάποιον αλλά τελικά είμαστε μόνοι μας μέσα στο κελί μας, μέσα στο μυαλό μας, με μόνη μας συντροφιά τις σκέψεις μας. Ακούγεται περίεργο, και ναι μια εξαιρετική συνταγή για απίστευτη μοναξιά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Είναι λοιπόν φυσικό να ψάχνουμε την αντανάκλασή μας, να επιζητούμε την επιβεβαίωση ότι δεν είμαστε μόνοι μας, ότι δεν είμαστε οι μόνοι που σκεπτόμαστε όλα αυτά, τα οποία δεν μπορούμε να πούμε με τον έξω κόσμο. Η τέχνη, σε όλες τις μορφές της, επιδιώκει να μας δώσει αυτήν την επιβεβαίωση. Από εκεί άλλωστε αντλεί και την μαγεία της. Εκείνη την μοναδική στιγμή κατά την οποία ο χαρακτήρας, η ιστορία ή ένα φευγαλέο συναίσθημα φαντάζει να έχει βγει από την ίδια σου την ψυχή. Είναι εκείνη η μοναδική στιγμή που μας θυμίζει πως δεν είμαστε μόνοι.

Την πρώτη φορά που είδα το Black Swan, καθόμουν στα σκοτεινά ενός κινηματογράφου στις 10 το πρωί, σε μια δημοσιογραφική προβολή στην οποία είχα πάει για να «καλύψω» έναν φίλο μου που έτρεχε έναν φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό. Με είχε πει πως ήταν σίγουρος πως μια ταινία με μπαλαρίνες, δεν μπορούσε να ήταν τόσο τραυματική όσο η άλλη ταινία του Darren Aronofsky που είχα δει: το Requiem for a Dream.

Πόσο λάθος έκανε.

Προς τιμήν του, το Black Swan προσφέρει γρήγορα την επιτυχία στην πρωταγωνίστριά του, Nina Sayers (την οποία ενσαρκώνει η Natalie Portman), η οποία παίρνει τον κεντρικό ρόλο στην Λίμνη των Κύκνων, την οποία οργανώνει ένας ιδιαίτερα σεβαστός θίασος μπαλέτου. Αλλά η πρόκληση είναι μεγάλη: η Nina πρέπει να ενσαρκώσει τόσο τον αγγελικό Λευκό Κύκνο, του οποίου οι ακριβείς κινήσεις εκφράζουν απόλυτα την Sayers, όσο και τον Μαύρο Κύκνο, ο οποίος κρύβει -μέσα στην ανήθικη και σαγηνευτική μορφή του- την απόλυτη ελευθερία.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Μαύρος Κύκνος είναι ένα άπιαστο ιδεώδες, κάτι που μεγαλοποιεί την ζήλια της προς την Lily (Mila Kunis) την ανέμελη συνάδελφό της στην παράσταση και εν τέλει είναι κάτι αδύνατο για εκείνη μιας και είναι εξαιρετικά νευρική. Χωρίς να μπορεί να αποδεχτεί τα αυτονόητα, συνεχίζει να κυνηγάει εμμονικά αυτό που δεν μπορεί να πιάσει, πνίγοντας τον εαυτό της όλο και περισσότερο, θύμα των ίδιων της των παρανοϊκών παραισθήσεων. Η νίκη για εκείνη μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την πλήρη καταστροφή της πραγματικότητας, οδηγώντας την τελικά σε μια πράξη απόλυτης παραφροσύνης που αφήνει την Nina σπασμένη και ματωμένη στο πάτωμα, την ημέρα της πρεμιέρας.

Όταν πλέον η ταινία είχε φτάσει σε εκείνη την τελευταία σκηνή, όπου η Nina είναι μια ανάσα από τον θάνατο και ψιθυρίζει «ήμουν τέλεια», εγώ είχα καταρρεύσει. Έκλαιγα γοερά, με κλάματα που κουνάνε όλο το κορμί σου και αφήνουν το πρόσωπό σου κατακόκκινο. Οι γύρω μου δεν είχαν την ίδια αντίδραση, βγαίνοντας ξανά στο φως της ημέρας ανέγγιχτοι.

Πώς είχε καταφέρει μια ταινία για μπαλαρίνες να με κάνει να αντιδράσω τόσο έντονα, τόσο συναισθηματικά; Θεώρησα ότι ήταν απλά θέμα κάποιας πρωινή μελαγχολίας και το έσπρωξα από το μυαλό μου. Όσο όμως πέρναγε ο καιρός και σκεπτόμουν ξανά την ταινία, σκεπτόμουν τον εαυτό μου. Κάθε φορά ο εκνευρισμός και η απόγνωσή μου με τον κόσμο γύρω μου μεταμορφωνόταν σε εκνευρισμό και απόγνωση για τον εαυτό μου. Κάθε φορά η προσπάθεια μου να αναλύσω τον εαυτό μου, μεταμορφωνόταν σε μίσος για τον εαυτό μου. Γιατί; Γιατί είχα τελειώσει το πανεπιστήμιο και ακόμα δεν είχα βρει την δουλειά που θα με πλήρωνε πολλά, γιατί δεν είχα βρει την σταθερή σχέση και τον λογαριασμό Instagram που θα ζήλευαν οι φίλοι και συμφοιτητές μου. Ήμουν τόσο μακριά από αυτό που θα μπορούσε να οριοθετήσει κάποιος ως «επιτυχία» που έβλεπα ως αποτυχία κάθε έκφραση της ενήλικης ζωής μου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ξόδευα μέρες, προσπαθώντας να εντοπίσω γιατί δεν είχα γίνει αυτή η εικόνα της επιτυχίας που είχα στο μυαλό μου, χωρίς να αντιλαμβάνομαι την ειρωνεία πως αυτές ακριβώς οι σκέψεις και οι διεργασίες με κρατούσαν από το να βγω εκεί έξω και να πετύχω αυτά που ήθελα. Όπως και στην περίπτωση της Nina, είχα προετοιμάσει τον εαυτό μου για μια τόσο μεγάλη αποτυχία, που κάθε στιγμή της ζωής μου ζούσε κάτω από την σκιά μιας επικείμενης καταστροφής. Φανταζόμουν κάποιον να μπαίνει ξαφνικά για να μου μεταφέρει κάποια απαίσια νέα και ξυπνούσα τελικά το πρωί με έναν πόνο στο στήθος. Τα αυξανόμενα επίπεδα στρες και παράνοιας που είχα, ήταν παρόμοια με αυτά που είχε η Nina. Κοινώς, έκανα τον εαυτό μου δυστυχισμένο χωρίς να υπάρχει λόγος.

Μετά από όλες αυτές τις σκέψεις, τουλάχιστον άρχισα να καταλαβαίνω γιατί το Black Swan με είχε επηρεάσει τόσο. Η Nina Sayers ήξερε πράγματα για μένα, πριν τα καταλάβω κι εγώ η ίδια. Αυτό που κάνει την ταινία του Aronofsky τόσο εξαιρετικά μαεστρική είναι το ότι πήρε το απόλυτο σύμβολο του μπαλέτου, την βασίλισσα των κύκνων και την μεταμόρφωσε στο απόλυτο σύμβολο του γυναικείου άγχους. Αυτό δεν σημαίνει ότι το αντρικό άγχος είναι λιγότερο επικίνδυνο -κάτι που απεικόνισε το φετινό Whiplash- αλλά οι απαιτήσεις που έχει η σύγχρονη κοινωνία από την γυναίκα, έχουν πλέον φύγει από το να είναι απραγματοποίητες και έχουν κατευθυνθεί προς το παντελώς αδύνατο.

Η κοινωνία απαιτεί από τις γυναίκες να είναι με έναν μαγικό τρόπο παντελώς αντίθετα πράγματα στο ίδιο σώμα: να είναι ταυτόχρονα και ο Μαύρος αλλά και ο Λευκός Κύκνος. Να είναι παναγίες αλλά και πουτάνες, γυναίκες καριέρας αλλά και στοργικές μητέρες, η κουλ κοπέλα αλλά και η πριγκίπισσα του Ντίσνεη. «Ζωγραφίζουμε» τις γυναίκες σαν απλά αντικείμενα του σεξ, αλλά τις κατηγορούμε αν εκφράσουν αυτήν τους την σεξουαλικότητα με τους δικούς τους όρους. Ονομάζουμε «κακές μητέρες» τις γυναίκες που αφοσιώνονται στην δουλειά τους και μετά αποδίδουμε την έλλειψη θηλυκών διευθυντικών στελεχών στην «έλλειψη φιλοδοξίας». Το να είσαι γυναίκα, είναι το να μην ξέρεις ποτέ τι περιμένει η κοινωνία από εσένα.

Η Nina Sayers κατέληξε να συμβολίζει για μένα ένα πολύ απλό μήνυμα: ότι το να απαιτείς πάρα πολλά από τον εαυτό σου είναι πολύ επικίνδυνο. Είχα καταληφθεί τόσο από το άγχος μου, που η έννοια της μοναξιάς της ατομικότητας είχε γίνει η καθημερινότητά μου. Είχα στείλει τον εαυτό μου σε μα συναισθηματική εξορία. Μπορεί να μην μαχαίρωσα τον εαυτό μου με ένα κομμάτι καθρέφτη και να μην μπλέχτηκε σε φαντασιακές λεσβιακές σχέσεις, αλλά σίγουρα είχα γίνει εμμονική με τον δικό μου Μαύρο Κύκνο: το πώς δηλαδή σκεφτόμουν ότι ορίζεται η ιδανική, η τέλεια γυναίκα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.