Tέτοιο overdose καινούριων όρων και άγνωστων λέξεων, που ακούσαμε την τελευταία βδομάδα από τα Μ.Μ.Ε., δεν τις είχαμε ακούσει τα τελευταία 5-6 χρόνια. Ακόμα και άνθρωποι που έχουν μια οποιαδήποτε επαφή με τα οικονομικά -σπουδές, δουλειά, γκόμενο οικονομολόγο - δυσκολεύονται να «επιβιώσουν» ανάμεσα σε αυτούς τους «WTF» όρους της ελληνικής πραγματικότητας.

Χωρίς να θέλω να το «παίξω» Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος έχει εκδώσει βιβλίο σχετικό με την επεξήγηση οικονομικών όρων, προσπάθησα να συγκεντρώσω όσες λέξεις -Δ.Ν.Τ., Ε.Κ.Τ., Ε.L.A. και άλλες τέτοιες- μπήκαν στη ζωή μας μετά το ξέσπασμα της κρίσης και να τις αποδώσω όσο πιο «λιανά» γίνεται.

Αφού κατέγραψα ό,τι είχα καταλάβει πως σημαίνουν, θεώρησα ότι πρέπει να ρωτήσω κάποιον ειδικό για το ακριβές της σημασίας αυτών των «πολλών κιλών» ορολογιών. Απευθύνθηκα στον οικονομικό συντάκτη -πάλαι ποτέ καθηγητή μου- Ντίνο Σιωμόπουλο, o οποίος και με βοήθησε.

Aς ξεκινήσουμε από τα βασικά. Από την Α' Δημοτικού των όρων που μπήκαν στη ζωή μας από το 2008-09 κι έπειτα. Από τη Νο1 λέξη που, δίχως υπερβολές, κατέστρεψε τις ζωές μας. Άλλων περισσότερο, άλλων λιγότερο και άλλων εντελώς.

Το μνημόνιο (ή Memorandum Of Understanding - M.O.U.) είναι κάτι σαν σύμφωνο μεταξύ δύο μερών που συνοδεύει μια σύμβαση, στην περίπτωσή μας δανειακή. Το ένα μέρος παρέχει βοήθεια και, ως αντάλλαγμα, το άλλο δεσμεύεται να κάνει κάποια πράγματα, στην περίπτωσή μας μεταρρυθμίσεις. Απλό; Ναι, αλλά γιατί έχει γίνει τόσος ντόρος για τα μνημόνια - το 1ο και το 2ο και, εν καιρώ, το 3ο; Διότι, τα μέτρα ήταν τόσο αυστηρά που η οικονομία της Ελλάδας μπήκε σε «χοντρή» ύφεση. Ας μη μιλήσουμε για περικοπές σε μισθούς και συντάξεις.

Δεν θέλω να σε προσβάλλω, αλλά αν δεν ξέρεις τι εστί «Grexit» τότε μάλλον είσαι εξωγήινος. Είναι η απόλυτη λέξη της καθημερινότητάς μας και βάζω στοίχημα ότι αν υπήρχε διαγωνισμός για την πιο «πολυφορεμένη» λέξη στα ελληνικά Μ.Μ.Ε., θα κέρδιζε το σχετικό βραβείο.

Με μια πρόταση, Grexit είναι το σενάριο που θέλει την Ελλάδα να οδεύει προς την έξοδο (δηλαδή «exit») από την Ευρωζώνη και πιο συγκεκριμένα να βγαίνει εκτός της ομάδας των 19 χωρών που έχουν ως κοινό νόμισμα το ευρώ. Φυσικά, κάτι τέτοιο σημαίνει επίσης, εύλογα, την επιστροφή στο προηγούμενο νόμισμα, τη δραχμή.

Βάλτε στο μυαλό σας ένα κράτος και φανταστείτε το σαν μια επιχείρηση. Τι έχουν οι επιχειρήσεις; Έσοδα και έξοδα. Όταν τα έξοδα είναι περισσότερα από τα έσοδα, τότε αντί για κέρδος, έχουν «ζημία». Επαναφέρετε τώρα στον νου σας την έννοια «κράτος». Όταν το κράτος, δηλαδή ο δημόσιος τομέας, καταγράφει ζημία, τότε η ζημία του κράτους ονομάζεται δημοσιονομικό έλλειμμα. That's all.

Μέχρι και ο τελευταίος παππούς στο πιο απομακρυσμένο χωριό της Ελλάδας, ακόμη και η γειτόνισσα που δεν ξέρει αγγλικά, όλοι μάθαμε και νιώσαμε στο «πετσί» μας την έννοια των capital controls, τις τελευταίες ημέρες. Κάτι είχαμε ακούσει πριν 2-3 χρόνια για capital controls στην Κύπρο, αλλά ποιος έδωσε σημασία; Άλλωστε, «εμείς να είμαστε καλά και ας πεθάνει η κατσίκα του γείτονα». Αυτή δεν είναι η ελληνική νοοτροπία; Όμως, δεν σκεφτήκαμε ποτέ ότι «όταν πιάσει φωτιά το σπίτι του γείτονα κινδυνεύει και το δικό μας».

Οι έλεγχοι κεφαλαίων δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο περιορισμός της ανάληψης μετρητών από τα Α.Τ.Μ. και τα γκισέ των ταμείων στις τράπεζες, καθώς επίσης και στις μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό. Δηλαδή, στην περίπτωσή μας, αυτά τα 60 ευρώ για τα οποία στήνεται κόσμος και ντουνιάς νυχθημερόν, μπροστά από τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης των τραπεζών, ή τα 120 ευρώ για τα οποία περιμένουν επί ώρες, στις ουρές, οι συνταξιούχοι. Το όριο του ποσού ανάληψης εξαρτάται, κάθε φορά, από τη ρευστότητα των τραπεζών (δηλαδή από το ποσό χρημάτων που έχουν διαθέσιμα). Σκοπός των capital controls είναι να περιοριστεί η εκροή χρημάτων από το τραπεζικό σύστημα, προστατεύοντάς το από την κατάρρευση, σε περιπτώσεις που η οικονομία μιας χώρας βρίσκεται στο «χείλος» της απόλυτης χρεοκοπίας, όπως η δική μας.

Νομίζω ότι, πλέον, στην Ελλάδα κανένας δεν εκλαμβάνει το «κούρεμα» ως κάτι σχετικό με κομμωτήριο. Είμαι σίγουρος δε ότι πολλοί Έλληνες έχουν κάνει τάμα για να ακούσουν ή να μην ακούσουν, αναλόγως την περίσταση, αυτήν τη λέξη να ηχεί από τα στόματα των δανειστών μας.

Περίσταση#1: To καλό κούρεμα
Ο όρος «κούρεμα», ή ελάφρυνση ή αναδιάρθρωση του χρέους, σημαίνει την μείωση του ποσού που χρωστάμε ως χώρα απέναντι σε όσους μας έχουν δανείσει χρήματα. Η Ελλάδα, όπως σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου, παίρνουν δάνεια για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Για αυτό, όταν σταμάτησαν το 2010 να μας δανείζουν οι «αγορές», δηλαδή τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ζητήσαμε λεφτά από την Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για να μπορούμε να καλύπτουμε τις ανάγκες μας.

Μ' αυτά και μ' αυτά, σήμερα χρωστάμε συνολικά 345 δισ. ευρώ. Αν όμως, αύριο-μεθαύριο, μας μειώσουν το χρέος, για παράδειγμα 30%, θα χρωστάμε 240 δισ., έτσι επειδή είμαστε γαμάτοι. Πλάκα κάνω, όχι για αυτό. Αλλά, επειδή το χρέος κρίνεται ως μη βιώσιμο για να εξοφληθεί. Δηλαδή, με τα χάλια που έχει μια οικονομία όλοι συμφωνούν ότι είναι αδύνατο να πάρουν τα λεφτά τους πίσω, ακόμα και σε πολλά χρόνια από τώρα. Για αυτό «κουρεύουν».

Φυσικά, κάθε ελάφρυνση του χρέους δεν γίνεται χωρίς κόστος, τόσο για αυτούς που μας δάνεισαν όσο και για εμάς που χρωστάμε. Η μείωση του χρέους παρασύρει μαζί της και ενός είδους συρρίκνωση της οικονομίας και απαιτεί επιπλέον μέτρα και ρυθμίσεις. Άρα, το πράγμα είναι πιο περίπλοκο από ό,τι ακούγεται.

Περίσταση#2: Το κακό και το άσχημο -μαζί- κούρεμα
Όπως, πολλές φορές, θα φύγουμε από το κομμωτήριο με ένα τραγι-κό κούρεμα, έτσι και η κρίση μπορεί να κουρέψει με τον χειρότερο τρόπο την οικονομία μίας χώρας και, φυσικά, δεν εννοώ κάτι περισσότερο, ή λιγότερο, από τις καταθέσεις του απλού κόσμου. Δηλαδή, να αφαιρέσει μέσα σε μια νύχτα -διότι νύχτα ή Σαββατοκύριακα γίνονται συνήθως αυτές οι δουλειές- ένα μέρος της αποταμίευσής σου/μου/του/της, για να μη μείνει το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία της χώρας με μηδέν ρευστό. Αυτό το σενάριο είναι που αιωρείται πάνω από την Ελλάδα το τελευταίο 10ήμερο, το οποίο οι Αρχές διαψεύδουν. Βέβαια, για τα capital controls τις ίδες διαψεύσεις ακούγαμε.

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ή European Central Bank, ή E.C.B., δηλαδή η Κεντρική Τράπεζα της Ευρωζώνης, είναι ουσιαστικά τα «κεντρικά» του τραπεζικού συστήματος των χωρών που χρησιμοποιούν το ευρώ. Με έδρα της τη λουκανικούπολη της Γερμανίας (Φρανκφούρτη) και με πρόεδρο τον Ιταλό Μάριο Ντράγκι -καμία σχέση με τα ντρόγκια- η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παίζει κομβικό ρόλο για τις τράπεζες της Ευρωζώνης. Πώς; Δανείζει και ρυθμίζει τα επιτόκιά τους, ενώ δίνει το ΟΚ στις χώρες της Ευρωζώνης να εκδίδουν ευρω-χαρτονομίσματα. Είναι αρμόδια δε για τη χάραξη και την εφαρμογή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής στην Ε.Ε.

Τυπικά, λειτουργεί ανεξάρτητα και οι επικεφαλής της «υπογραμμίζουν» με κάθε ευκαιρία ότι οι αποφάσεις τους δεν έχουν να κάνουν με το όποιο περιρρέον πολιτικό κλίμα.

Όπως γίνεται αντιληπτό πάντως, ο κ. Ντράγκι είναι κάτι παραπάνω από τον «the man» της υπόθεσης.

Είναι ένας μηχανισμός, μια ρύθμιση, ένα σύστημα τέλος πάντων της Ε.Κ.Τ. που παρέχει ρευστό - δηλαδή «ζεστά, φρέσκα ευρώ», όταν χρειαστεί, σε τράπεζες της Ευρωζώνης που έχουν προβλήματα ρευστότητας. Αλλά δεν είναι για καλό.

Ο Ε.L.A. - ή Emergency Liquidity Assistance, όρο που συχνά εμείς, ελληνιστί, τον λέμε «ΕΛΑ», είναι κανονικά ένας έκτακτος μηχανισμός ρευστότητας - στην περίπτωση όμως της Ελλάδας έχει γίνει ημιμόνιμος. Επίσης, αν και εφοδιάζει (δανείζει για την ακρίβεια) τις τράπεζες με μετρητά, αυτά δεν είναι πάντα άφθονα αν η ίδια η ΕΚΤ κρίνει ότι αυτό απαιτείται βάση κανονισμών. Για αυτό και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην ελληνική, έχουμε το φαινόμενο των capital controls. Για αυτό, επίσης, η ελληνική κυβέρνηση πασχίζει, εδώ και 1-2 βδομάδες, να αυξήσει τη ρευστότητα μέσω E.L.A.

To «σπίτι» της Λαγκάρντ. Το ακούμε και βγάζουμε σπυράκια. Πρόσφατα του ρίξαμε, ως κράτος, ένα γερό «πιστόλι», όπως θα λέγαμε στη γλώσσα του βερεσεδιού, καθώς δεν πληρώσαμε την οφειλόμενη σε αυτό δόση.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο -I.M.F., όπως το ξέρει ο υπόλοιπος κόσμος- είναι ένας διεθνής οργανισμός αποτελούμενος από 100+ χώρες/μέλη, που συνεισφέρουν το κάτι τις τους σε αυτό, έτσι ώστε να υπάρχει αποθεματικό. Ετσι, όταν μια χώρα (βλέπε Ελλάδα) βρεθεί σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση (ελλείμματα προϋπολογισμού, ανεξέλεγκτο πληθωρισμό κ.τ.λ.), τότε το Δ.Ν.Τ., αν του ζητηθεί, σπεύδει να τη βοηθήσει, τεχνικά και οικονομικά. Δηλαδή, οι «προβληματικές» χώρες ζητούν δάνεια (οικονομική βοήθεια) και ως αντάλλαγμα προβαίνουν σε μεταρρυθμίσεις (βάσει των απαιτήσεων και με την τεχνική βοήθεια του Ταμείου συνήθως). Αξίζει να σημειωθεί ότι μια χώρα μπορεί να λάβει από το Δ.Ν.Τ., βοήθεια 10πλάσια της συνδρομής της στο ταμείο, κάτι που σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει (είχε βασικά) να λαμβάνει περίπου 12 δισ. ευρώ.

Τα προγράμματα του Δ.Ν.Τ. έχουν ως στόχο να διορθώσουν τις συνθήκες που οδήγησαν στην οικονομική κρίση και όχι απλώς να χρηματοδοτήσουν μια χώρα. Τα βοηθητικά δάνεια, συνήθως, δίνονται σε δόσεις. Ενίοτε, για να δοθεί καθεμιά από αυτές, απαιτείται η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Αυτό είναι που συνέβη και σε εμάς.

Κομισιόν καταρχήν σημαίνει «επιτροπή». Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται όταν μιλάμε για τον πιο κομβικό φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που στα ελληνικά λέγεται «Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Είναι, επίσης, το «βασίλειο» του Γιούνκερ.

Στόχος της; Να προασπίζει τα συμφέροντα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ρόλος της; 1) Συμβουλευτικός -προτείνει νομοθετήματα προς ψήφιση σε Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2) Εκτελεστικός - εφαρμόζει τα ευρωπαϊκά νομοθετήματα. Ακόμη, διαχειρίζεται προγράμματα/κονδύλια τύπου Ε.Σ.Π.Α. και κάνει ο,τιδήποτε προωθεί τα κοινοτικά συμφέροντα της Ε.Ε. Η Επιτροπή δε, αποτελείται από 28 Επιτρόπους, έναν για κάθε κράτος-μέλος, με διαφορετικό «χαρτοφυλάκιο» ο καθένας. Από πέρυσι μάλιστα, εκ μέρους της Ελλάδας, ο Jim Avramopoulos - ναι, ο δήμαρχος της Αθήνας που συνέδεσε το όνομά του με το πιο «και γαμώ» χριστουγεννιάτικο δέντρο ever. Είναι ο Ελληνας Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας.

Παλιά τους λέγαμε «Τρόικα». Eίναι κάτι σαν την Αγία Τριάδα των δανειστών: Πατήρ a.k.a Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Κομισιόν, Υιός a.k.a Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Άγιο Πνεύμα a.k.a. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είναι οι εκπρόσωποι στους οποίους έχουν αναθέσει οι φορείς που μας δάνεισαν χρήματα, να ελέγχουν την πορεία της δημοσιονομική εξυγίανσης της χώρας και να ελέχγουν την εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί με την ελληνική κυβέρνηση. Οι επισκέψεις της «Τρόικα» στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια προκαλούσαν και λίγο ενόχληση, καθώς έδιναν και την αίσθηση ότι τελικά κάνουν κουμάντο στις μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό - οικονομικές, διοικητικές, δημοσιονομικές. Κυβέρνηση στη θέση της κυβέρνησης, θα μπορούσε να πει κάποιος. Ίσως αυτήν την έννοια να ήθελαν να αλλάξουν οι ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-ΑΝ.ΕΛ. και έσβησαν την παλιά ονομασία τους (τρόικα), αντικαθιστώντας την με τον νέο εμπνευσμένο όρο «Θεσμοί», ενώ ζήτησαν τουλάχιστον να μη «σκάνε» τόσο συχνά-πυκνά στην Αθήνα, αλλά οι συναντήσεις τους με την κυβέρνηση να γίνονται εκτός συνόρων.

Ας το παραδεχτούμε όμως. Θεσμοί=Τρόικα. Απλώς, η κυβέρνηση έκανε μια αλλαγή έτσι για την αλλαγή. Για την ψυχολογία. Η μόνη ουσιαστική διαφορά είναι ότι, πια, οι Θεσμοί αποτελούνται από τα πρωτοκλασσάτα ονόματα -Πρόεδροι, Υπουργοί κ.τ.λ.-των οργάνων -Κομισιόν, Ε.Κ.Τ., Δ.Ν.Τ.- και όχι από απλούς τεχνοκράτες υπαλλήλους, που υπήρχαν στην παλιά Τρόικα.

Ο όρος αυτός πάει χέρι-χέρι με την έννοια των θεσμών και την παλιά Τρόικα. Ουσιαστικά σημαίνει τις ομάδες εργασίας των Θεσμών, δηλαδή τους τεχνοκράτες που κάνουν τη «βρώμικη» δουλειά - έλεγχος της πρόοδου των μεταρρυθμίσεων.

Σε αντίθεση με τους Θεσμούς, εδώ αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο τα τεχνικά κλιμάκια, όχι οι πολιτικοί. Δηλαδή, δεν συνδιαλέγονται με τον Τσακαλώτο (Υπουργός Οικονομικών Ελλάδας), αλλά με κάποιον υπάλληλο του Υπουργείου, για παράδειγμα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Ο όρος αποδίδει τόσο το ίδιο το «σώμα» των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, όσο και τις συναντήσεις τους. Δηλαδή, όταν λέμε Eurogroup εννοούμε την ομάδα των 19 χωρών που έχουν ως κοινό νόμισμα το ευρώ. Συνήθως, οι συναντήσεις του πραγματοποιούνται την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα, αλλά όταν οι συνθήκες το επιτάσσουν, όπως τώρα, τότε αυτές οι συνεδριάσεις μπορεί να είναι και πιο συχνές. O Γερούν o Ντάισελμπλουμ, Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, είναι ο κουμανταδόρος του Eurogroup.

Ένα άλλο όνομα που θα μπορούσε να έχει είναι το «Pre-Eurogroup». Για να σας το κάνω «λιανά», φανταστείτε ένα meeting σε μια εταιρία - αυτό ας πούμε ότι είναι το Eurogroup. Για να γίνει σωστά και αποτελεσματικά το meeting, πρέπει όλα τα τμήματα της εταιρίας -μάρκετινγκ, οικονομικό, logistics κ.τ.λ.- να είναι καλά προετοιμασμένα, κάτι το οποίο γίνεται με υπο-meetings που κάνει το κάθε τμήμα. Αυτά τα υπο-meetings είναι το Euroworking Group.

Είναι ένα Eurogroup σε επίπεδο τεχνοκρατών των 19, δηλαδή των ανθρώπων που ενημερώνουν και προετοιμάζουν τους προϊσταμένους τους (Υπουργούς Οικονομικών) πριν από κάθε συνάντηση, για τα οικονομικά θέματα που πρόκειται να απασχολήσουν το Eurogroup, παρέχοντας πληροφορίες και εκτιμήσεις. Κάτι σαν τη σχέση Brussels Group και Θεσμών.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.

Πραγματικά, γιατί τόσοι πολλοί οργανισμοί; Γιατί τόσοι «άκυροι» όροι; Γιατί τόσοι μισθοί για τους εργαζόμενους αυτών των οργανισμών;

Τέσπα. Τώρα που ξέρετε το Eurogroup, θα καταλάβετε πολύ σύντομα τι είναι το Ecofin. Όπου «Ευρωζώνη», στον ορισμό του Eurogroup, βάλτε «Ευρωπαϊκή Ένωση», για το Ecofin. Αυτό ήταν, ναι. Το Ecofin αποτελείται από τους Υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών όλων των 28 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξάρτητα από το αν είναι μέλη της ζώνης του ευρώ ή όχι. Συγκαλείται μία φορά τον μήνα και ασχολείται με θέματα οικονομικής και νομισματικής πολιτικής.

Με τέσσερις λέξεις: ενός άλλου τύπου δάνειο.

Tα ομόλογα δεν είναι τίποτα άλλο παρά ηλεκτρονικά (άυλα) έγγραφα - κάποτε ήταν χαρτιά, χειρόγραφα. Αξιόπιστα έγγραφα, όμως, που εκδίδει το δημόσιο, ή οργανισμοί όπως οι τράπεζες. Για παράδειγμα, η Ελλάδα εκδίδει/πουλάει τέτοια έγγραφα (τίτλοι λέγονται στην οικονομίστικη αργκό), τα οποία αγοράζουν οι δανειστές, βάζοντας ρευστό στα κρατικά ταμεία μας. Δεν τα αγοράζουν όμως επειδή είναι καλοί άνθρωποι - μπορεί και να 'ναι. Σε βάθος χρόνου, συγκεκριμένα στη λήξη τους, οφείλουμε να τα αποπληρώσουμε, επιστρέφοντας το αρχικό κεφάλαιο μαζί με μια προσαύξηση/τόκο. Για αυτό άλλωστε τα αγοράζουν. Αποτελούν για αυτούς μία επένδυση.

Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Προφανώς, δεν καταλάβατε τίποτα. Ούτε κι εγώ όταν είδα για πρώτη φορά αυτόν τον όρο.

Τι είναι με απλά λόγια; Ένα ευρωπαϊκό όργανο, που δημιουργήθηκε τo 2010 από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, με ειδικό σκοπό να παρέχει οικονομική βοήθεια σε αυτά -αγοράζοντας ομόλογα- όταν τα βρίσκουν «σκούρα», δηλαδή όταν δεν μπορούν να δανειστούν χρήματα (δηλαδή να βγουν στις αγορές, όπως είπαμε πριν). Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία έχουν ήδη δεχθεί τις «υπηρεσίες» του E.F.S.F. Πρέπει να αναφερθεί ότι για να μπορέσει μια χώρα να ζητήσει στήριξη από τον E.F.S.F. οφείλει, πρώτα, να έχει διαπραγματευτεί για ένα οικονομικό πρόγραμμα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Δ.Ν.Τ., καθώς επίσης και, αυτό, να έχει γίνει ομόφωνα δεκτό από το Eurogroup.

Ο E.F.S.F. έχει πάψει πλέον να χορηγεί περαιτέρω βοήθεια και, απλά, εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι η τελευταία υποχρέωση του να εξοφληθεί πλήρως. Ακόμη, πρόκειται να αντικατασταθεί από τον E.S.M.

Πολύ-πολύ πρόσφατα, ζητήσαμε τη βοήθειά του. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας είναι ο αντικαταστάτης του E.F.S.F., ένα new entry στον χώρο.

Θα διαδεχθεί τις αρμοδιότητες του E.F.S.F. -βοήθεια κρατών της Ευρωζώνης όταν αυτά βρίσκονται σε οικονομική δυσχέρεια- ως μία αποτελεσματικότερη και πιο εξελιγμένη λύση. Σαν να λέμε «E.F.S.F.: η επόμενη γενιά».

Δεν έχει καμία σχέση με τον Ο.Α.Σ.Α., μην μπερδευτείς. Θα προσπαθήσω να στο πω όσο πιο «μπακαλίστικα» γίνεται: όπως όταν περάσει κρίση η σχέση με το «στεφάνι» σου, ίσως, θα πας σε κάποιον σύμβουλο γάμου, έτσι κι όταν περάσει κρίση η οικονομία σου θα απευθυνθείς στον Ο.Ο.Σ.Α. - Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Είναι ένας παλιός και διεθνής οργανισμός (έτος ίδρυσης: 1948), που βοηθάει ενίοτε αλλά δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή κάτι τέτοιο. Αποτελείται από 34 μέλη-χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (έγινε μέλος του το '61), οι οποίες τάσσονται υπέρ της (αντιπροσωπευτικής) δημοκρατίας και της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς

Το toolkit (εργαλειοθήκη) του Ο.Ο.Σ.Α. που ακούμε ξανά και ξανά, έχει να κάνει με κάποιες συμβουλές/προτάσεις/μέτρα πολιτικής που μπορούν να βοηθήσουν μια χώρα να ανακάμψει και να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης.

Όχι. Δεν πρόκειται για οίκους=σπίτια, ούτε έχουν καμία σχέση με τους οίκους ανοχής. Αυτοί οι οίκοι είναι κάτι σαν τους καθηγητές στο σχολείο, σαν τον διευθυντή στη δουλειά. Αξιολογούν και βαθμολογούν.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για τρεις αμερικανικούς οργανισμούς-πρακτορεία (Moody's, Fitch και Standard & Poor's), που κρίνουν την πιστοληπτική ικανότητα των οικονομιών των χωρών και των τραπεζών (δηλαδή το κατά πόσο αξίζει να τους δανείσει κανείς και ποιο είναι το μέγιστο χρέος που μπορούν να αναλάβουν με ασφάλεια) και την αξιοπιστία της οικονομίας τους και τις κρίνουν ανάλογα, βάζοντας τους και ένα βαθμό. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι «στο κόκκινο», καθώς οι περισσότεροι οίκοι την έχουν βαθμολογήσει με λιγότερο από CCC, δηλαδή λίγο πριν την άτακτη χρεοκοπία.

Είναι η διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο με το οποίο δανείζεται μια χώρα της Ευρωζώνης, σε σχέση με αυτό που δανείζεται η Γερμανία (δηλαδή, η πιο ισχυρή οικονομία της Ευρωζώνης) και στο επιτόκιο που η Γερμανία δανείζει.

Για παράδειγμα, όταν το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας είναι 19%, ενώ της Γερμανίας είναι 1%, το spread είναι 18%.

Τα spreads αφορούν στον δανεισμό μέσω ομολόγων από τις αγορές και όταν αυξάνονται είναι συνήθως κακό, διότι σημαίνει ότι αυξάνεται το επιτόκιο δανεισμού μας.

Αν ήσουν κι εσύ της Θετικής ή της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης στο Λύκειο θα με καταλάβεις, όταν ακούγοντας για πρώτη φορά αυτόν τον όρο νόμισα ότι πρόκειται για τη γνωστή μονάδα μέτρησης της πίεσης. Τζίφος. Ούτε καν. Ξέχνα το.

Το P.S.I. (Private Sector Involvement=Εμπλοκή Ιδιωτικού Τομέα) είναι, πολύ απλά, ένας ακόμη δανειστής. Όμως εδώ, ο δανεισμός, που αφορά oμόλογα, γίνεται από ιδιώτες -τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες- και όχι από κράτη.

Όταν, το 2012, δανειστήκαμε μέσω P.S.I., «κουρεύτηκε» το χρέος μας κατά 106 δισ. ευρώ. Δεν είναι όμως τόσο τέλειο όσο φαίνεται, καθώς το P.S.I. έχει κατακριθεί, μεταξύ άλλων, ότι οδηγεί τη χώρα σε χασούρα.

Kακή λέξη. Μακριά από μας. Διότι, το bail in σημαίνει, πρακτικά, τη λήψη μέτρων από το εσωτερικό μιας χώρας -σαν την Ελλάδα ένα πράγμα- για τη διάσωση της οικονομίας της που καταρρέι. Τι μέτρα είναι αυτά; Το κούρεμα καταθέσεων είναι ένα από τα πρώτα-πρώτα τέτοια «εσωτερικά» μέτρα. Σταματάω εδώ, για να μη με πείτε τρομολάγνο.

Ουσιαστικά σημαίνει το δάνειο-βοήθεια. Οι περισσότεροι ξένοι συνάδελφοί μας δημοσιογράφοι μάλιστα, οταν μιλούν για την Ελληνική κρίση δεν μιλούν για τους όρους του «μνημονίου», αλλά για τους όρους της συμφωνίας «bail-out». Όπου δεις αυτή τη λέξη, είναι άλλο ένα κακό σημάδι για την οικονομία μιας χώρας. Εν ολίγοις, η Ελλάδα είναι, προς το παρόν, σε φάση bail out. Δηλαδή προσπαθεί να αντιμετωπίσει το «χοντρό» οικονομικό της πρόβλημα μέσω εξωτερικής -out- βοήθειας - bail.

Mην το κάνετε όπως με τον E.L.A. που τον έχουμε βαφτίσει ΕΛΑ. Μη διαβάσετε το Ι.Ο.U. ως ΙΟΥ - ίου, τι αηδία είναι αυτή.

Στο δια ταύτα όμως, το Ι.Ο.U. -I Owe You (σου χρωστάω)- πρόκειται για απλά χαρτιά, τύπου ομόλογα, τα οποία λειτουργούν ως παράλληλο νόμισμα στην οικονομία μίας χώρας. Φυσικά, δεν είναι καλό σημάδι όταν εμφανιστούν. Σηματοδοτούν πρόβλημα και έλλειψη ρευστότητας. Δεν είναι και ό,τι καλύτερο να έχεις μαγαζί και οι πελάτες να σε πληρώνουν με χαρτιά, τα οποία υποτίθεται θα ρευστοποιηθούν όταν ανακάμψει η οικονομία της χώρας.

Πάντως ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια/ Eξολοθρευτής/ «τούμπανο»/ Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ είχε προβεί στη λύση των I.O.U., στην πολιτεία του, τo 2008.

Μπορώ να πω ότι αυτός ο όρος με δυσκόλεψε πολύ. Λογικά, δεν ενδιαφέρει πολλούς από εμάς αφού απευθύνεται σε φραγκάτους και επενδυτές.

Είναι επενδυτικά (αμοιβαία) κεφάλαια, κάτι σαν μετοχές, με πολύ υψηλό ρίσκο και δεν απευθύνονται απλά σε έναν επενδυτή, αλλά ΣΤΟΝ επενδυτή ή σε θεσμικούς επενδυτές, τύπου Πανεπιστήμια.

Γιατί έγιναν γνωστά και ως προς τι μας αφορούν; Απλώς, λόγω της οικονομικής κρίσης, η Ε.Ε. έχει αυξήσει πια την κρατική εποπτεία στα hedge funds και έχει αυστηροποιησει τους κανονισμούς που τα ρυθμίζουν. Για αυτό έχει γίνει λίγος ντόρος.

Άλλη μία δύσκολη λέξη -ίσως η δυσκολότερη μαζί με τα hedge funds- ως προς την έννοιά της. Είναι η τελευταία «φρέσκια» προσθήκη σε αυτό το λεξικό της κρίσης, καθώς μόλις την Τρίτη, η Ε.Κ.Τ. κούρεψε τα ενέχυρα των ελληνικών τραπεζών και έτσι αρχίσαμε όλοι να ψαχνόμαστε αν αυτό είχε κάποια σχέση με κούρεμα καταθέσεων.

Όχι, προς το παρόν, δεν έχει επηρεάσει τις καταθέσεις. Τα collaterals είναι oι εγγυήσεις που δίνονται στην Ε.Κ.Τ. για να μας παρέχει ρευστότητα μέσω του έκτακτου μηχανισμού στήριξης (Ε.L.Α.). Αυτές οι εγγυήσεις είναι, πρακτικά, έντοκα μέσα -ομόλογα και δάνεια- τα οποία «πλασάρουν» οι ελληνικές τράπεζες για να εγγυηθούν τα χρήματα που θα πάρουν. Τι έγινε ουσιαστικά; «Κουρεύτηκε» η αξία των ομολόγων και των δανείων και, έτσι, αν ένα ομόλογο έκανε 10 ευρώ και τώρα κάνει 5 ευρώ, σημαίνει ότι θα πρέπει (οι τράπεζες) να δώσουν δύο ομόλογα αντί για ένα, ως εγγύηση.

Μπορεί, λοιπόν, η Ε.Κ.Τ. να διατήρησε τη ρευστότητα των τραπεζών στα ίδια επίπεδα (προ δημοψηφίσματος), όμως με το κούρεμα των collaterals απέκλεισε ουσιαστικά την αύξησή της. Καλό πάντως δεν το λες.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.