Στο Χωριό της Μαφίας Δεν Βλέπουν τον «Νονό»

Προσεγγίσαμε το Κορλεόνε από την πλευρά της σικελιάνικης ενδοχώρας, από το Αλκάμο και το Καμπορεάλε. Οδηγήσαμε για τουλάχιστον 40 χιλιόμετρα ανάμεσα σε αμπελώνες και χιλιάδες στρέμματα σιτοχώραφων, στα οποία είχαν βάλει φωτιά οι αγρότες μετά τον θερισμό. Κοιτούσα για ώρα δεξιά και αριστερά στη διαδρομή μήπως βρω την αγροικία-κρησφύγετο του Μπερνάρντο Προβεντσάνο, του τελευταίου αρχινονού της Μαφίας που συνελήφθη τον Απρίλιο του 2006, αλλά δεν τη βρήκα. Μετά από μια ώρα σε αυτόν τον στενό και έρημο δρόμο, η πρώτη πινακίδα για το Κορλεόνε βρισκόταν στην τελευταία διασταύρωση, μόλις ένα χιλιόμετρο πριν από τα πρώτα σπίτια.

Το θρυλικό «χωριό της Μαφίας», γενέτειρα της φαμίλιας των Κορλεονέζων, φυσικών αρχηγών της Κόζα Νόστρα, και αυτό που ενέπνευσε το όνομα του πρωταγωνιστή στον «Νονό», είναι στην πραγματικότητα μια κωμόπολη 12.000 κατοίκων. Τυπικό δείγμα του φτωχού ιταλικού Νότου, ανήκει διοικητικά στην περιφέρεια του Παλέρμο, είναι μια μικρή πόλη χτισμένη σε πλαγιά, χωρίς άντρες κατοίκους με ριγέ κοστούμια και λεπτά μουστάκια. Είναι νωρίς το μεσημέρι της τελευταίας Κυριακής του Αυγούστου και οι δρόμοι είναι παντελώς έρημοι. Στην είσοδο του οικισμού υπάρχει μια μάντρα με υλικά οικοδομών και στον κεντρικό δρόμο δύο πλανόδιοι μανάβηδες. Οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν κατέβει για ένα τελευταίο ημερήσιο μπάνιο στον Κόλπο του Καστελαμάρε και τις παραλίες ανατολικά του Παλέρμο, προς την Τσεφαλού. Δύο ζευγάρια τουριστών σουλατσάρουν, το ίδιο αμήχανα με εμάς, στα στενά πέτρινα σοκάκια. Ένας Ιταλός… από το Μιλάνο μας λέει ότι έφτασε ως εδώ με το ποδήλατο, «έτσι από περιέργεια». Φωτογραφίζουμε τις προσόψεις των κτιρίων και μάλλον φαινόμαστε όλοι μαζί αστείοι.

Το Κορλεόνε, το σημείο μηδέν της Μαφίας και του παγκόσμιου νουάρ, η ανεξάντλητη μήτρα της Κόζα Νόστρα και συνώνυμο της πιο σκοτεινής διαπλοκής της πολιτικής με το οργανωμένο έγκλημα, είναι παραδόξως μια εντελώς κανονική κωμόπολη! Έχει πολλές εκκλησίες, λαογραφικό μουσείο, ένα πολυδύναμο τμήμα Καραμπινιέρων, γραφείο ασφαλιστικής εταιρείας και δεκάδες Καθολικά εικονοστάσια, με αγάλματα της Παναγίας, εντοιχισμένα δίπλα στις εισόδους των σπιτιών. Κι έναν δρόμο ονομασία "Via 11 Aprile" («11η Απριλίου» - ημέρα σύλληψης του Προβεντσάνο).

Ρωτάμε διστακτικά δύο ντόπιους πού βρίσκεται «το μουσείο», εννοώντας αυτό κατά της Μαφίας που ιδρύθηκε εδώ το 2000. Καταλαβαίνουν εύκολα τι ζητάμε, σηκώνονται από τα καρεκλάκια στη σκιά κάτω από τα μπαλκόνια και μας δείχνουν. Το Αντι-Μάφια Μουσείο είναι βέβαια κλειστό. Δίπλα στην είσοδο υπάρχει ένα κιτς σταντ με τη φράση του δικαστή Πάολο Μπορσελίνο, που δολοφονήθηκε το 1992 από την Κόζα Νόστρα στο Παλέρμο: «Μιλήστε για τη Μαφία, μιλήστε στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, αλλά πάντως μιλήστε γι' αυτό». Το μουσείο, γράφουν τα ταξιδιωτικά φόρουμ, φαίνεται ότι ιδρύθηκε για να ικανοποιήσει την πολιτική συγκυρία 15 χρόνια πριν και είναι μάλλον αδιάφορο, αν εξαιρέσεις τους φακέλους μιας δικογραφίας που καταλαμβάνουν δύο αίθουσες.

Κορλεόνε, λοιπόν, σημαίνει «Καρδιά του Λιονταριού». Ήταν σημαντική πόλη από την αρχαιότητα, καθώς βρισκόταν στο μέσον της διαδρομής από το Παλέρμο στο Αγκριτζέντο. Καταλήφθηκε τον 8ο αι. από τους Άραβες, αργότερα τους Νορμανδούς και έμελε να περάσει στην ιστορία του οργανωμένου εγκλήματος ως ο τόπος που γέννησε του μεγαλύτερους capos της Κόζα Νόστρα. Ο αρχινονός Σαλβατόρε -«Τότο»- Ριίνα που διεύθυνε για δεκαετίες τη σικελική Μαφία μέχρι τη σύλληψή του, το 1993, κατάγεται από το Κορλεόνε. Ο σκληρός διάδοχός του, Προβεντσάνο, το ίδιο. Η γενιά των Κορλεονέζων έβγαλε πολλά ακόμη γκράντε ονόματα (Μικέλε Ναβάρα, Λουτσιάνο Λίτζιο, Λεολούκα Μπαγκαρέλα), ενώ σημαντικοί νονοί από την ίδια περιοχή μετανάστευσαν μετά το '50 στη Νέα Υόρκη, ιδρύοντας το αμερικάνικο παρακλάδι της Κόζα Νόστρα.

Και ο ιταλικός Νότος δεν καθάρισε ποτέ έως σήμερα. Τον περασμένο Απρίλιο η γερουσία στη Ρώμη ενέκρινε νέο νόμο για το αδίκημα της εξαγοράς ψήφων από τη Μαφία και τη συνεργασία πολιτικών με το οργανωμένο έγκλημα. Έναν μήνα αργότερα, στις 10 Μαΐου, το ιταλικό Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη του πρώην γερουσιαστή του κεντροδεξιού κόμματος Φόρτσα Ιτάλια, Μαρτσέλλο Ντελ' Ούτρι, σε επτά χρόνια κάθειρξης για έξωθεν στήριξη της μαφίας. Σύμφωνα με τους Ιταλούς δικαστές, ο στενός φίλος και συνεργάτης του Σίλβιο Μπερλουσκόνι «είχε αδιάκοπες επαφές με την Κόζα Νόστρα από το 1974 μέχρι το 1992».

Στο μεταξύ, στο Κορλεόνε μια παρέα παιδιών παίζουν μπάλα νωρίς το απόγευμα σε ένα δρόμο στολισμένο με πολύχρωμα σημαιάκια, δεμένα στο σχοινί ανάμεσα στα σπίτια. Αυτή πρέπει να είναι η μοναδική περιοχή στη Σικελία, όπου δεν πωλούνται αναμνηστικά μπλουζάκια με στάμπα τον Μάρλον Μπράντο στον «Νονό» και το χέρι με τη μαριονέτα δίπλα στον τίτλο της κλασικής ταινίας.

Στο μοναδικό καφενείο που είναι ανοιχτό αυτή την ώρα, ζητάμε εσπρέσο και τρώμε γλυκό κανόλι. Είναι ένα μικρό μαγαζί με ξύλινη διακόσμηση και βρώμικη τουαλέτα. Σε ένα δωμάτιο που χωρίζεται με παραβάν, υπάρχουν μηχανήματα με «φρουτάκια», αλλά όχι πελάτες. Στο μπαρ, πίσω από την πλάτη του ιδιοκτήτη, υπάρχουν τοποθετημένα μπουκάλια κρασιού με την ετικέτα "Don Corleone", ίσως το μοναδικό τουριστικό κλείσιμο ματιού στον μύθο της κωμόπολης. Ο καφετζής είναι εξοργιστικά αδιάφορος μαζί μας, το ίδιο και ο συνεταίρος του, ένας 50άρης με πρόβλημα στην ομιλία που κάθεται στο ταμείο. Θέλουμε να ρωτήσουμε τα πάντα, αλλά δεν ρωτάμε τίποτα. Δύο πελάτες στα τραπεζάκια έξω διαβάζουν τo σημερινό φύλλο της Giornale Di Sicilia. Αργότερα, παίρνουμε τον δρόμο για την επιστροφή, προς την αντίθετη κατεύθυνση από την οποία φτάσαμε ως εδώ. Σε λίγη ώρα θα φανεί κάτω στα πόδια μας η μεγάλη πόλη, πριν πέσει η νύχτα στο Παλέρμο.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.