Όταν ο Ανδρισμός Σκάει Δίπλα σου το Πάσχα

Photo via Video

Το θορυβώδες έθιμο της κροτίδας ανέκαθεν με ενοχλούσε -μάλλον γιατί δεν κατάφερα να καταλάβω ποτέ πώς γίνεται να τη βρίσκει κάποιος με το να πετάει δυναμιτάκια και γουρούνες ανάμεσα σε κόσμο, δημιουργώντας πανικό στις κυρίες με τα λουστρίνια και τις λαμέ τσάντες, κάνοντας τα μικρά παιδάκια να κλαίνε και τους γηραιότερους να γκρινιάζουν για τη νέα γενιά «… που δεν σέβεται τίποτα».

Επειδή βέβαια το έθιμο της κροτίδας επιβιώνει ως τις μέρες μας, αποφάσισα ν’ αφήσω, όσο γίνεται, τις σκέψεις μου στην άκρη και να προσπαθήσω να μάθω περισσότερα για την αλήθεια γύρω από το περίεργο σκηνικό. Ξεκινώντας έπρεπε να λύσω κάποιες πρακτικές απορίες. Δηλαδή πού μπορεί να βρει κανείς γουρούνες, πόσο κοστίζουν, τι διαφορά έχουν τα παράνομα από τα νόμιμα προϊόντα και που θα τα βρει κάποιος στην αγορά, αν υπάρχουν περιορισμοί στο τι μπορεί να αγοράσει κανείς, τι λέει η αστυνομία γι’ αυτό κλπ.

Επισκέφτηκα λοιπόν διάφορα site και forum ενώ τηλεφώνησα και σε κάποιους ποδοσφαιρόφιλους, που είναι ως γνωστόν λάτρεις του σπορ. Τι έμαθα σε πρώτη φάση; Ότι η πιο in γουρούνα λέγεται «μεφίστο» και έρχονται λαθραία κατ’ευθείαν από την Ιταλία, διότι οι γουρούνες εκεί είναι νόμιμες. Τις γουρούνες, απ’ ότι μου είπαν, τις βρίσκεις πολύ εύκολα -πόσο μάλλον τέτοια εποχή. Πουλιούνται παντού, από ψιλικατζίδικα, περίπτερα και οπλοπωλεία μέχρι και στο ίντερνετ. Η μαύρη αγορά στην Ελλάδα είναι τεράστια.

Η επόμενη ερώτηση που στριφογυρνούσε στο μυαλό μου τώρα ήταν γιατί να μπει κάποιος στη διαδικασία να πάρει γουρούνες παράνομα, ενώ μπορεί να αγοράσει νομίμως όλων των ειδών τα δυναμιτάκια κλπ από τα δεκάδες μαγαζιά που λειτουργούν στην Ελλάδα, είτε πηγαίνοντας εκεί, είτε παραγγέλοντας online.

Τηλεφωνώ στον Ανδρέα ο οποίος λειτουργεί κατάστημα με νόμιμα πυροτεχνήματα στην Πάτρα. Τον ρωτώ τι διαφορά έχει η γουρούνα που κυκλοφορεί στη μαύρη αγορά, από εκείνες που πουλά αυτός. Μου λέει: «Τα δικά μου προϊόντα έχουν περάσει ελέγχους, έχουν πάρει εγκρίσεις, και όλα φέρουν τα διακριτικά CE της νόμιμης διακίνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμείς που τα πουλάμε έχουμε ειδικές άδειες».

Και βέβαια, όπως θα περίμενε κανείς, υπάρχει διαφορά και στην τιμή αφού ένα κουτί που περιέχει 50 κομμάτια πουλιέται στην μαύρη αγορά από 5 έως 10 ευρώ, όπως μου εξηγεί ο Ανδρέας, ενώ στο εμπόριο η μία κούτα των 30 κοστίζει κατά μέσο όρο από 11 έως 15 ευρώ αναλόγως με το τι παίρνεις. Μεγάλη διαφορά. Γι’ αυτό πολλοί πουλάνε κάτω από το πάγκο με κέρδος τουλάχιστον 500%. Προχθές, στη Κόρινθο συνέλαβαν τέσσερις τύπους οι οποίοι έκρυβαν 25.000 κροτίδες -στη μαύρη αγορά θα πουλιούνταν έναντι 3.000 ευρώ. Ρωτώ τον Ανδρέα γιατί ο κόσμος αγοράζει γουρούνες. «Είναι μεγαλύτερης ισχύος, έχουν δηλαδή περισσότερη πυρίτιδα μέσα και έτσι κάνουν μεγαλύτερο κρότο». Το πρόβλημα με τις γουρούνες, μου εξηγεί στη συνέχεια είναι ότι έχουν μια πλαστική τάπα η οποία προκαλεί το θόρυβο όταν αποκολλάται όμως όταν φλέγεται φεύγει δεξιά και αριστερά εκτοξεύοντας θραύσματα. Επίσης έχουν μπροστά μια γόμα για να τις ανάψει ο χρήστης, αλλά σε αντίθεση με το φυτίλι που μπορείς να δεις πότε θα σκάσει και στην συνέχεια αυτοκαστρέφεται ή άλλα δυναμιτάκια που ξέρεις ότι θα σκάσουν σε τόσα δευτερόλεπτα, η γουρούνα είναι απρόβλεπτη. Δεν ξέρεις πότε θα εκραγεί. Συχνά φυλάγονται για χρόνια σε κακούς χώρους, όπως σε αποθήκες ή σε τσίγκινα κιβώτια που έρχονται με πλοία, όπου τις χτυπάει η υγρασία. Ο χρηστής κάνει αλλεπάλληλες προσπάθειες για να την ανάψει και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η ποσότητα της γόμας και σε πολλές περιπτώσεις να εκρύγνηται στα χέρια του.

Photo via Clippix ETC.

Ο Παναγιώτης έχει μαγαζί στα Μελίσσια και μου λέει ότι την περίοδο του Πάσχα το 90% των πελατών του είναι μεταξύ 15 και 25 ετών. Όλοι ζητούν οτιδήποτε κάνει πολύ ισχυρό κρότο. Αυτή τη περίοδο όμως έχουν κι ένα απρόσμενο όσο και απίστευο πελάτη, τις  εκκλησίες, οι οποίες για να εμποδίσουν το έθιμο με τις γουρούνες αποφάσισαν τα τελευταία χρόνια να  προσφέρουν οι ίδιοι ένα «εναλλακτικό» θέαμα στους πιστούς.

Ο Παναγιώτης μου λέει ότι μόλις προχθές, ήρθε ένας παπάς, ο οποίος ξόδεψε 700 ευρώ σε πυροτεχνήματα τα οποία θα ανάψει με δική της ευθύνη η εκκλησία το Πάσχα. Ο Ανδρέας, από την άλλη, μου αποκαλύπτει ότι προσφέρει στις εκκλησίες ειδικά πακέτα αναλόγως με την παραγγελία η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι και 1000 ευρώ.

Ρωτάω τον Παναγιώτη πόσο εύκολο είναι να φτιάξει κανείς μια γουρούνα χρησιμοποιώντας τα δυναμιτάκια που πωλούνται ελεύθερα στο εμπόριο. «Αν πάρεις 100 δυναμιτάκια, δεν έχεις αρκετή πυρίτιδα για να φτιάξεις την δική σου γουρούνα;», ρωτώ. «Είναι πολύ εύκολο να τις φτιάξεις μόνος σου», μου λέει «… αλλά δεν συμφέρει απο οικονομικής απόψεως, να ρθεις εδώ να αγοράσεις ας πούμε 200 δυναμιτάκια άσε που είναι ολόκληρη διαδικασία». Το πιο εύκολο πράγμα είναι να πας σε ένα οπλοπωλείο και να αγοράσεις κυνηγετικά σκάγια. «Αν δεν μ’ αρέσουν τα εργοστασιακά και θέλω να φτιάξω αυτοσχέδια, θα πάω να πάρω μπαρούτι, θα πάω να πάρω και κυλινδρικούς σωλήνες που βρίσκεις χαρτονιένους, θα στουμπώσω μέσα εκεί την μαύρη πυρίτιδα και θα δημιουργήσω ένα βαρελότο. Αλλά όλα αυτά είναι πολύ επικίνδυνα, γιατί πέραν του ότι έχουν πολύ μεγάλη ισχύ, επειδή δεν ξέρεις πότε θα σκάσει αυτό το πράγμα κινδυνεύεις να τραυματιστείς ή να τραυματίσεις. Όλος ο κόσμος που έρχεται εδώ του δίνουμε οδηγίες για το πώς να κάνει σωστή χρήση. Τα βασικά είναι να είναι σε ανοιχτό χώρο, να μην έχει καλώδια, να μην έχει κόσμο τριγύρω, να κρατά απόσταση ο χρήστης από το βαρελάκι ή το πυροτέχνημα και, πολύ βασικό, να μην το ρίχνει πάνω σε άλλους».

Αναφέρομαι στη συνέχεια στην σχέση του με την αστυνομία. «Είναι καλή σε γενικές γραμμές. Εμείς συνεργαζόμαστε με το τμήμα ασφαλείας -αν κάτι πέσει στην αντίληψή μας θα τους το πούμε γιατί εμείς είμαστε νόμιμοι. Να ξέρεις ότι οι διαδικασίες που περνάμε για να βγάλουμε άδεια είναι χειρότερες και από οπλοπωλείο, περνάμε ψυχιατρικούς ελέγχους και ανανεώνουμε την άδεια κάθε χρόνο, πληρώνουμε εφορίες, παράβολλα, κι ο άλλος βγάζει 500% κέρδος πουλώντας κάτω από το πάγκο. Οπότε είναι λογικό αν έχουμε κάποια πληροφορία να την δώσουμε στην ασφάλεια».

Λίγο αργότερα τηλεφωνώ στην ΤΕΕΜ (Τμήμα Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών). Ο υπεύθυνος αστυνομικός με τον οποίο μίλησα μου είπε, αυτολεξή, ότι τα προιόντα του εμπορίου δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις γουρούνες και ότι όλα, ανεξαρτήτως, είναι το ίδιο επικίνδυνα. «Δεν υπάρχουν νόμιμα. Όλα είναι παράνομα και είμαι κάθετος σε αυτό». Του αναφέρω ότι μόλις επέστρεψα από ένα κατάστημα το οποίο λειτουργεί κανονικά, έχει όλες τις απαραίτητες από το νόμο άδειες πώλησης πυροτεχνημάτων και πουλά προιόντα ελεγμένα και εγκεκριμένα από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Καθώς του εξηγώ έχω την αίσθηση ότι δεν έχει την παραμικρή ιδέα τι του λέω. Δεν ήξερε καν ότι στην Ελλάδα μπορεί κανείς να αγοράσει ελέυθερα πυροτεχνήματα από τα ράφια των καταστημάτων αυτών, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, αρκεί αυτά που αγοράζει να ανήκουν στις κατηγορίες 1, 2 και 3, που αφορούν σε πυροτεχνήματα, δυναμιτάκια κλπ, λιανικής πώλησης και τα οποία μπορεί να τα χρησιμοποιήσει οποισδήποτε αρκεί να τηρεί κάποιους στοιχειώδης κανόνες ασφαλείας.

Υπάρχει βέβαια και ένα κομμάτι που η αστυνομία κάνει καλά τη δουλειά της και αφορά τους ελέγχους, αφού εδώ και δύο χρόνια έχουν ενταθεί με αποτέλεσμα πέρυσι να σημειωθούν επτά ατυχήματα και κανένας θάνατος. Ας ελπίσουμε ότι φέτος θα πάνε ακόμα καλύτερα τα πράγματα και δεν θα «σκάσουν» νέα ατυχήματα.

Ακολουθήστε το VICE στοTwitter,  Facebook και Instagram.