Tatoeages van Roemeens schorem uit de 19e eeuw

Je kunt zeggen wat je wil over mensen die prikkeldraad op hun biceps of een tribal op hun onderrug laten tatoeëren, maar diep van binnen weet je dat je stiekem zou willen dat je ook zo toegewijd was. Dit soort mensen hebben de ballen om zichzelf voor de rest van hun leven te brandmerken met iets doms, terwijl mensen als ik al zenuwachtig worden als ze een lidmaatschap voor de sportschool van drie maanden aangaan.

Precies om deze reden bezocht ik de expositie A History of Symbols: The tattoo in Romania, in Suțu Palacein Boekarest. Hier kun je enkele van de oudste tattoos van Roemenië zien, inclusief de lappen dode huid waar ze ooit in werden geïnjecteerd. Soms zit er zelfs nog wat haar op, wat zowel walgelijk als fascinerend is

De tatoeages maken deel uit van de privécollectie van Nicolae Minovici (1868-1941), een forensisch onderzoeker die ooit hoofd was van de Roemeense 'antropometrische dienst'. Minovici schreef ooit een essay over Roemeense tatoeages, in een tijd waarin tatoeages nog typisch iets voor dronken zeelui en prostituees waren. (Ook was hij grotendeels verantwoordelijk voor het introduceren van dingen als het mortuarium en de ambulancedienst in Roemenië, maar dat is een ander verhaal).

Het grootste deel van de tatoeages die Minovici heeft verzameld zijn van ongeletterde, mannelijke criminelen geweest. Ongeveer de helft van die mannen was Roemeens, de rest buitenlands. De meeste mannen kozen voor iets veiligs, zoals de naam van hun vriendin op hun borst of arm. Maar er zitten ook veel gestoordere ontwerpen tussen. In zijn essay schrijft Minovici eveneens over getatoeëerde penissen, waarvan hij elf gevallen aantrof in Parijs en drie in Roemenië. "Zieke" tatoeages, noemt hij deze in zijn essay. Een van de tatoeages was bijvoorbeeld een afbeelding van "het naakte lichaam van de minnares van een man, naast het lijk van diens zoon." De beroemdste getatoeëerde penis van Roemenië was van een destijds beruchte struikrover genaamd Terente. Hij droeg de tekst "Ik heb een grote bek en ik ben goed in neuken" op zijn pik.

Er waren in die tijd ook professionele tatoeëerders in Boekarest, maar dit waren meestal Grieken. Het was dus een geïmporteerde trend. Veel Roemenen deden het echter gewoon zelf, met inkt die gemaakt werd door olie te verbranden en de overblijfselen daarvan te mengen met urine.

Om meer te leren over Nicolae Minovici en de tattoocultuur in Roemenië, sprak ik met Professor Octavian Buda, psychiater in het Institute for Forensic Medicine en auteur van een heleboel artikelen en boeken over dit onderwerp. Hij vertelde me dat de verzameling van Minovici erg speciaal is, omdat tatoeages in die tijd zeldzaam waren. Het viel me op dat er in de hele verzameling geen enkele tatoeage bij zat van iemand van adel, maar Buda had hier een verklaring voor. "Mensen uit de hogere sociale klasse werden op een andere manier begraven", waardoor ze ook nooit in het mortuarium terechtkwamen en als studiemateriaal konden worden gebruikt.

Minovici maakte regelmatig foto's van de tattoos in zijn collectie om aan zijn studenten te laten zien. Fotografie was in die tijd nog iets zeldzaams, maar werd in het forensische veld al veel gebruikt.

Professor Buda denkt dat Minovici de tatoeages vooral beschouwde als een manier waarmee mensen zich uitten. "Daarmee bedoel ik dat hij de denkwereld van criminelen wilde laten zien, hun psychologische kijk op de wereld waardoor ze de dingen deden die ze deden. Minovici was een dappere pionier die de donkere kant van de samenleving belichtte, een thema waar zowel de lokale als de internationale pers enorm door gefascineerd was in die tijd."

Mocht je voor eind maart nog een keer in Boekarest zijn, vergeet dan dus niet om A History of Symbols te bezoeken.