Wat vindt de oprichter van punkband Crass ervan dat Urban Outfitters van de naam van zijn band profiteert?

Een paar weken geleden gooide Urban Outfitters een “vintage leren punkjas voor mannen” voor een bedrag van 275 euro in de verkoop. Er staan een paar logo’s van bekende punkbands uit de jaren zeventig op – van The Clash, Sex Pistols, en Crass– die er vrij lelijk met de hand opgeschilderd zijn. Dat het bedrijf onzekere tieners voorziet in shirts van Joy Division en Sex Pistols wisten we al – eigenlijk worden er al sinds het ontstaan van punk woekerwinsten gemaakt met punkspullen. Toch lijkt het geen goed idee om een jas te verkopen die de naam draagt van de meest anarchistische punkband allertijden, voor een prijs die geen enkele zichzelf respecterende antikapitalist zou kunnen ophoesten. (Er was maar één exemplaar van de jas, en hij is al verkocht aan iemand).

Hopend op een woedende tirade over kapitalisme en De Man belde ik Penny Rimbaud op – één van de oprichters van Crass. Penny maakte liever van de gelegenheid gebruik om zich wild afkeurend uit te laten over de huidige generatie DIY-punkers.

VICE: Had je al wat over de jas gehoord voordat ik je erover vertelde?

Penny Rimbaud: Ik had de jas in kwestie nog niet gezien, maar inderdaad, ik had er al wat over gehoord. Zelf heb ik er eigenlijk geen problemen mee. Ik bedoel, ik vond het wel leuk om te zien dat Crass bovenaan staat, en dat de logo’s van de Sex Pistols en de Clash ergens onderaan bungelen. Maar ze hebben niet eens ons logo gebruikt, dus er is geen sprake van onacceptabel gebruik. Het is meer een suf kunstwerkje dan een serieuze poging om een Crass-jas te verkopen.

Ik denk dat het juist goed is als rijkelui 275 euro voor zo’n gekunsteld jasje willen neertellen, en dat dan aantrekken naar boekpresentaties en exposities, en al die andere dingen waar intellectuelen en jetsettypes heen gaan. Want op die manier circuleert onze naam ook op plekken die voor ons lastig te bereiken zijn. Eigenlijk vind ik het best leuk als mensen als Angelina Jolie en David Beckham een shirt van Crass dragen.

Denk je niet dat fans van Crass er een beetje pissig om zullen zijn?

Er zullen vast wel weer een hoop punkers zijn die denken dat ze genaaid worden. Maar zij zijn hier niet de partij die genaaid wordt. Wij worden al vanaf het begin genaaid door anarchistische punkers, die op vrij schamele wijze onze muziek en kunst nadoen. Ze pakken gewoon wat ze pakken kunnen. Eigenlijk is dat de meest extreme vorm van economisch liberalisme.

Ik ben er vrij zeker van dat een aantal van onze volgers hier erg pissig om zullen zijn, maar zij kijken niet naar het grotere plaatje. De mensen die pissig zijn, zijn van het soort dat het fijn vindt om vast te houden aan een bekrompen manier van denken en in hokjes te denken. Ze handelen op een bepaalde manier, gedragen zich op een bepaalde manier, en hebben voorspelbare politieke ideeën. Weet je, de wereld is in de afgelopen dertig jaar enorm veranderd, en ik denk dat we met onze tijd mee moeten gaan. Ik wil een groter publiek bereiken. Het hoort bij mijn werk om op zoek te gaan naar de beste manier om ideeën zo breed mogelijk te promoten.

Dat is iets wat de anarchistische punkscene niet meer doet, neem ik aan?

Een deel van de DIY-ethiek is verneukt omdat het niet meer is dan wat knullig doe-het-zelven. Vaak betekent doe-het-zelven dat je het niet zo goed kunt als andere mensen. Ik merk steeds vaker dat commerciële bedrijven het toch wel sneller, beter en vriendelijker kunnen dan iemand die in zijn eentje tegen de bierkaai aan zit te kneuteren. Er zijn zoveel doe-het-zelvers binnen dat soort scenes die eindeloos doorzagen over allerlei ethische nonsens, en dat doen ze omdat ze geen keus hebben. Ze hebben geen alternatief om dingen groter of commerciëler aan te pakken – ze kunnen niet anders. En ik zou mijn laatste euro verwedden dat ze zeker de kans zouden grijpen om zich uit te breiden, als die zich voor zou doen.

Natuurlijk zeg ik niet dat een of ander duur modehuis met een complete Crass-outfit moet komen. Maar het maakt mij niet uit wat mensen met hun geld doen, ik ben vooral geïnteresseerd in wat mensen met hun ideeën doen. Ideeën krijgen niet de kans om gerealiseerd te worden in vieze achterafstraatjes van punkgetto’s. Wij waren kleurrijk vroeger, we gingen er echt voor, en we gaan er nog steeds op elke mogelijke manier voor. Gek genoeg kun je ons beter vergelijken met een modeketen die onze naam op hun jassen zet, dan met iemand die nu nog een slechte imitatie van onze muziek maakt. Dat was dertig jaar geleden misschien relevant, maar nu niet meer.

Eigenlijk had ik een woedende tirade van je verwacht, gezien de financieel-politieke banden die Urban Outfitters zou hebben.

Wat maakt mij dat nou uit? Geld stinkt sowieso. Er bestaat niet zoiets als schoon geld. Maar daarmee zeg ik niet dat ik blij ben dat die eigenaar van het bedrijf, wie dat ook moge zijn, rechtse activiteiten sponsort.

Wat zie jij als het hedendaagse equivalent van de anarchistische punkbeweging, waar jij met Crass eind jaren zeventig, begin jaren tachtig deel van uitmaakte?  

Nou, ik denk dat je het kunt vergelijken met minder commerciële zwarte rap van tegenwoordig. Op een of andere manier komen die gouden tanden en dat ge-“fuck you” meer in de buurt van punk dan al het andere uit de muziekindustrie. Ik vind die zooi doodeng, maar dat vonden mensen destijds ook van punk. Die kerels zeggen in ieder geval waar het op staat.

Mag ik vragen waar je tegenwoordig naar luistert?

Eigenlijk luister ik nog steeds naar dingen waar ik vroeger al naar luisterde: een mix van moderne jazz en modern klassieke muziek. Ik heb een voorkeur voor klassieke muziek uit de twintigste eeuw, vooral koormuziek. Ik ben dol op Benjamin Britten. Van kleins af aan is War Requiem één van mijn belangrijkste invloeden geweest. Ik zie het als de beste anti-oorlogsuiting die ooit geschreven is, of ooit geschreven zal worden. Daarnaast vind ik de kwartetten van Beethoven ook erg mooi: er zit iets in dat energie en levenslust geeft. Het doet je beseffen dat er eigenlijk niet veel is waar je je druk om zou moeten maken, en dat het leven oprecht de moeite waard is. Uiteindelijk is het allemaal best oppervlakking.