De inwoners van Hong Kong die massaal demonstreren tegen Chinese invloeden houden zich keurig aan de regels

Zondag brak even de hel los tussen de demonstranten in Hong Kong en de politie; al vier dagen lang zijn er in de havenstad enorme demonstraties gaande tegen de Chinese overheid. Duizenden mensen zijn de straat opgegaan, maar ondanks de woede lijkt iedereen zich voorbeeldig te gedragen. We spraken Lisanne de Bie - een Nederlandse expat die al vijf jaar in hartje Hong Kong woont - over hoe gemoedelijk de protesten verlopen en hoe het eraan toegaat in de straten van Hong Kong.

VICE: Hoi Lisanne! Wat is daar allemaal aan de hand?

Lisanne: Ik ben vanochtend even gaan kijken en het was vrij rustig. Ik woon precies tussen de twee grote demonstraties in. Zo meteen ga ik weer even langs. Ik kan er niet echt omheen. Er is geen taxi, auto of bus te bekennen en iedereen loopt op straat, zelfs op de snelweg. Ik keek vanochtend op de ‘pollution index’ – in Hong Kong check je niet alleen het weer, maar ook de luchtvervuiling – en het stond op een kwart van het normale niveau!

Veel demonstranten waren vanmiddag even naar huis gegaan om te douchen en bij te slapen, ze zijn hier al vier dagen bezig. Overdag is het wat rustiger en rond een uurtje of vijf arriveert een enorme massa mensen. Het begint echt op gang te komen en ik hoor nu net dat er al meer dan 80.000 mensen op Democracy Square staan – slechts een van de vele plekken waar demonstraties worden gehouden. Iedereen hier is ermee bezig.

En hoe is de sfeer?

Zondag liep het allemaal uit de hand – toen de politie met traangas en pepperspray begon te spuiten – maar sindsdien gaat het er rustig aan toe. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar het is gewoon gezellig. De politie en demonstranten zijn goed in gesprek met elkaar. Er worden op sommige plekken zelfs gratis Engelse lessen gegeven, zodat de studenten niet te veel achterstand oplopen.

Een pro-Chinademonstrant ging al schreeuwend de confrontatie aan met de studenten, maar hij werd al gauw door de menigte gekalmeerd. Mensen zijn hier namelijk om te discussiëren, niet om te vechten. Het is heel gemoedelijk allemaal, maar dat neemt niet weg dat ze hier om een hele serieuze reden staan.

Toen ik voor het eerst bij de demonstratie aankwam, was het voor mij een surrealistische ervaring. Er werden liedjes gezongen, ik heb een strijkorkest zien spelen en expats barbecueën voor de demonstranten. Toen de protesten vier dagen geleden begonnen, kwam een bus vast te zitten tussen de menigte. Die bus kon vandaag eindelijk wegrijden, zonder kapotte ramen, krassen of wat dan ook. Een paar demonstranten spoten graffiti op een muur, maar anderen maakten dat snel weer schoon. Ze lopen hier niet over het gras en er wordt zelfs gerecycled! Je kunt het je bijna niet meer voorstellen, maar deze keurige mensen demonstreren wel tegen de Chinese overheid.

Wacht even, ik hoor je slecht. Er komt net een fanfare langs met een paar duizend demonstranten.

Deze lieve demonstranten zorgen ervoor dat alle afval netjes wordt gerecycled.

Waarom zijn al die mensen aan het demonstreren?

Voor veel Hong Kongers is het nu of nooit. Ze willen in 2017 op hun eigen mensen kunnen stemmen. Tijdens de overdracht naar China in 1997 werd Hong Kong de instandhouding van hun democratie beloofd, dus weigeren ze nu uit de drie naar voren geschoven leden van de Communistische Partij te moeten kiezen. Dat is volgens de demonstranten geen democratie. Ze zijn misschien erg vriendelijk, maar ook bloedserieus. Hong Kong heeft altijd genoten van meer vrijheid en democratie, en dat willen ze ook zo houden.

En waarom loop jij daar rond?

Het is iets wat ik heel goed begrijp, in Nederland hebben we wel democratische vrijheden. Dat is een fundamenteel iets waar ik het absoluut mee eens ben. Ik kan hier niet stemmen, dus het is niet mijn strijd. Maar ik vind dit – samen met de andere expats hier – wel een goeie zaak. We gaan niet klagen over het feit dat er geen taxi’s meer rijden. Daarnaast kan ik me ook voorstellen dat op het moment dat China hier meer te zeggen krijgt, de westerse bedrijven bijvoorbeeld naar Singapore trekken.

Hoe hard treedt de politie eigenlijk op?

Zondag spoot de politie met traangas en pepperspray, maar sindsdien is het afgekoeld en is er minimale politie. Ze zijn zelfs ongewapend -  ze dragen in hun holster in plaats van een geweer een waterflesje. De verhoudingen zijn goed, als het regent staan de demonstranten zelfs met hun paraplu’s de politie droog te houden. Maar ik twijfel niet aan het feit dat de autoriteiten ergens een enorme hoeveelheid ME’ers paraat hebben staan. Je ziet het alleen niet.

Lekker wandelen op de snelweg; het is net autovrije zondag!

Je woont daar nu vijf jaar. Hoe is Hong Kong in die tijd veranderd?

Wat je meer en meer ziet en hoort is dat China steeds meer macht krijgt. Op openbare scholen wordt er steeds minder Engelse les gegeven. Een van de aanleidingen voor deze demonstraties was dat de overheid de scholen een nieuwe regel had opgelegd: de leerlingen moesten ‘s ochtends in een rechte lijn marcheren. Daarnaast wordt de South China Morning Post – de grootste krant van Hong Kong – steeds meer gecensureerd door Chinese autoriteiten. Daar zijn ze hier niet van gediend.

Wat staat Hong Kong de komende tijd allemaal te wachten? Ben jij hoopvol?

Ik weet niet hoe dit af gaat lopen. China kan eigenlijk niet aan de eisen voldoen, want dan is het hek van de dam, dan kunnen er opstanden ontstaan in andere delen van China. Op het vasteland is er namelijk nog meer kritiek op de Communistische Partij, alleen kunnen zij dat helemaal niet uiten. Tegelijkertijd zijn de Hong Kongers absoluut niet van plan om deze strijd op te geven.

Ik hoop dat iedereen er zonder al te veel kleerscheuren van afkomt. Ik hoorde dat de Chinese media foto’s van de demonstraties in kranten zetten met titels als: “Mensen van Hong Kong vieren al dagen vooraf aan verkiezingen de overwinning van de Communistische Partij”. Het is echt een bizarre situatie.