De ontvoerder van Jit uit Friesland is na achttien jaar eindelijk opgepakt

In augustus 1996 werd het Friese echtpaar Jit Coers en Huite Sjoerd Zijlstra in Costa Rica ontvoerd, waarna ze 23 dagen in een hangmatje in de jungle doorbrachten. Uiteindelijk werden ze bevrijd, maar hun ontvoerders wisten te ontsnappen in het oerwoud.

Afgelopen Valentijnsdag werd eindelijk de laatste van hun vijf ontvoerders, José de Jesús Reyes Rivera, opgepakt. De ontsnapte Nicaraguaan bleek na het hazenpad niet het rechte pad te hebben gekozen: hij pleegde een overval en een moord – en bleek bij zijn arrestatie dus ook nog een achttien jaar oude dubbele ontvoering op zijn kerfstok te hebben.

Ik belde met Jit in Costa Rica, om terug te kijken op de ontvoering en om te vragen of ze de afgelopen achttien jaar niet dagelijks in een hoekje heeft zitten bibberen, omdat José al die jaren vrij rond had gelopen. Aangezien Jit een Fries is en dus over een oneindige hoeveelheid nuchterheid beschikt was dat een tamelijk domme vraag.

VICE: Hallo Jit. Jij en je man Huite werkten en woonden destijds als managers op een teakplantage. Wat maakte het zo aantrekkelijk om juist jullie mee te nemen?
Jit Coers: De bedoeling was eigenlijk om de eigenaars te ontvoeren, maar die waren toevallig die hele maand afwezig. Het familiebedrijf had veel investeerders, waardoor er veel geld binnenkwam. Na een maand wachten op de eigenaars hadden ze er genoeg van en namen ze ons maar gevangen.

Het was dus puur toeval dat jullie werden ontvoerd?
Nou, ja, we waren Nederlanders en we hadden een hoge positie binnen het bedrijf. Dus toen de bazen er niet bleken te zijn waren wij wel de logische volgende.

Hoe ging de ontvoering precies?
Ineens stonden ze voor de deur. We waren aan het eten, het was donker en de honden bleven maar blaffen. Toen ging Huite even buiten kijken. En daar stonden ze: vijf gewapende, gemaskerde mannen achter elkaar, een soort van de Daltons. Voordat ik weg kon rennen stond er al iemand met een geweer binnen.

Raakte je in paniek?
Nee. Nou ja, wat versta je onder paniek? Schreeuwen of zo? Of huilen?

Irrationeel handelen, misschien?
Nee. Je ziet een geweer en zo'n boef en je weet dat je daar niet tegenop kunt. We werden geblinddoekt in een auto gezet, met nog twee andere mensen.

Volle bak.
Ja, er zaten ook nog twee mannen in de achterbak. Wat me een beetje geruststelde was dat ze wat kleren en laarzen voor ons meenamen. Pas toen we in de auto zaten werd duidelijk: we worden ontvoerd. Toen we wegreden van de plantage concludeerde ik dat het iemand moest zijn die goed de weg kende op de plantage. Op een gegeven moment zag ik van onder mijn blinddoek hoe de chauffeur de auto startte en dacht ik in een flits: dat is Esteban, iemand die een paar maanden eerder het bedrijf had verlaten. Achteraf las ik in de krant dat een paar van hen daar inderdaad hadden gewerkt.

Waar gingen jullie naartoe?
Dat wisten we niet. We reden twee uur verder het binnenland in, over hele slechte wegen, en kwamen ergens midden in de bossen terecht. Het moest dichtbij Nicaragua zijn, want af en toe kon ik de vulkaan de Arenal horen bulderen. Op een eenzaam pad werden we eruit gezet. Ik zag onderweg niets door mijn blinddoek, maar probeerde te luisteren naar wat die mensen zeiden.

Kun je je iets herinneren van die ontvoerders?
Ik kon niet veel zien. Ook toen we werden vastgehouden zonder blinddoeken hadden ze bivakmutsen of zakdoeken om, dus we zagen nooit hun gezichten.

Hoe waren de 23 dagen dat jullie gevangen werden gehouden?
Ze hadden hangmatten en plastic zeiltjes bij zich, tegen de regen. Overdag moesten we vooral bij onze hangmatten blijven. De eerste dagen trokken we elke dag verder. Intussen gingen twee van hen steeds onderhandelen over losgeld – die waren dan steeds even een paar dagen weg. Telkens als we vliegtuigen hoorden overvliegen werden de hangmatten onmiddellijk afgebroken.

Waren er plannen om te ontsnappen?
Het was een onmogelijke situatie. Er werd een paar miljoen gevraagd, dus je wist dat niemand dat ging betalen. De enige uitweg was om gewoon te wachten op een kans om te ontsnappen, maar dat was moeilijk omdat er altijd iemand op wacht stond, ook 's nachts. Ik mocht me na twee weken altijd wassen in de rivier, en op een keer had ik het idee dat ze me niet goed in de gaten hielden. Toen ben ik gewoon weggelopen. Alleen bleek dat nogal lastig in zo'n oerwoud. Ik liep aan de andere kant van de rivier en zag dat ze me aan het zoeken waren.

Hoe ver kwam je?
Twee kilometer of zo. Ik wist ook niet waar ik heen moest – er was geen pad of niks. Ze gingen eerst langs de rivier zoeken, dus daar kon ik niet langslopen. Ik besloot om dan maar stil te gaan staan en toen werd ik ontdekt. Ze waren vreselijk kwaad en dreigden met van alles, maar ze deden verder niks. Ik werd niet geslagen of zo.

Uiteindelijk kwamen jullie vrij, na 23 dagen in het oerwoud.
Ja. Op de 23ste dag zag ik dat de ontvoerders hun spullen inpakten en verdeelden. Iedereen kreeg een pak rijst mee en toen dacht ik: dit is het – de bevrijding óf de dood. Uiteindelijk mochten we in een auto van een onderhandelaar mee. De politie stond een paar honderd meter verder uit zicht. Zodra wij langsreden kwamen zij meteen in actie om de ontvoerders te vangen, maar die verdwenen in het oerwoud. Ze hebben ze niet meer kunnen vinden.

De leider van de groep werd een paar jaar geleden door de politie in Nicaragua doodgeschoten. Nu is de laatste, José de Jesús Reyes Rivera, eindelijk opgepakt na een gewapend overval. Hoe was het om dat ruim achttien jaar later in de krant te lezen?
Het was, eh, speciaal. Hij zag er veel dikker en vierkanter uit en de buren hadden hem na die overval in elkaar geslagen dus hij zat in een rolstoel met bloed op zijn hoofd. Ik vond het wel een teleurstelling om te lezen dat hij zestien jaar later weer een overval had gepleegd. Hij beweerde tijdens die ontvoering dat het de eerste keer was dat hij zoiets deed. We mochten van hem ook weleens naar de radio luisteren. Tijdens de ontvoering vroeg ik hem nog: "Waarom doe je dit in godsnaam?" Hij zei dat hij het als een mogelijkheid zag om geld te verdienen. We hadden toen nog het idee dat hij zijn leven zou gaan beteren.

De afgelopen achttien jaar ben je nooit bang geweest om weer ontvoerd te worden?
We zijn bijna nog een keer ontvoerd geweest! Ook werden we een keer overvallen, waarbij werd geschoten.

Je bent er erg nuchter over. Ik kan me voorstellen dat de afgelopen jaren spannend voor je waren, met het idee dat je ontvoerder nog vrij rond liep.
Ik moet zeggen, hier in Costa Rica worden dagelijks mensen neergeschoten, dus je leest dat elke dag in de krant. Er zijn ook veel moorden en overvallen. Het is een oerwoud, dus het blijft gevaarlijk. Net als in een vliegtuig stappen. Ik heb ontzettend geluk gehad dat ik er levend uit ben gekomen, maar achteraf is het gewoon een mooi avontuur dat je kunt navertellen.