FYI.

This story is over 5 years old.

Seks

De peepshow is ten dode opgeschreven

Wij spraken met een van de laatste peepshowdanseressen over de objectificatie van vrouwen, haar fotografie en de lol die zij in haar werk heeft.

Nog voordat prostitutie in Nederland legaal was, ver voor YouPorn een huis-tuin-en-keukenmerk werd en zelfs voordat de Wallen in Amsterdam werden opgeschoond, floreerde het fenomeen dat de peepshow heet: een simpele ziel gooit een muntje in een machientje en voor je verschijnt een seksshow van een meisje of een koppel. Na 1 á 2 minuten is het voorbij en kan alleen een nieuw muntje soelaas brengen. In de jaren '80 zaten ze volop in alle buurten die bekend stonden als sleazy en sexy: Rondom Moulin Rouge in Parijs, achter Times Square in New York en op de Wallen in Amsterdam.

Advertentie

Maar die tijd is voorbij. Het internet heeft van de peepshow een curiositeit gemaakt - een reliek uit een verloren verleden. Op het internet kan je urenlang staren naar werkelijk alles dat de pornoindustrie ooit verzonnen heeft, maar de peepshow blijft basic. In Amsterdam heet hij het Sex Palace en werkt het als volgt: De klant gaat een smoezelig hokje binnen en ziet een soort beslagen raam voor zich. Zodra hij (of zij!) 2 euro in een gleuf gooit, wordt het matte glas opeens doorzichtig en danst daar opeens een vrouw op een ronddraaiend podium. Soms heeft ze een handdoekje onder zich en zit ze een beetje aan zichzelf. De klant kan door naar links en rechts te kijken ook vaag de andere bezoekers zien (heel bevreemdend) terwijl op oude TV'tjes boven het podium techt-toe-recht-aan porno wordt uitgezonden.

Wat op dat moment verder de bedoeling is, mag de klant zelf weten. Wie er warm van wordt, mag doen wat hij of zij wil – er hangen tal van pleerollen in de zwarte hokjes. Lukt het niet binnen twee minuten, dan zorgt een nieuwe 2 euro munt dat er opnieuw 2 minuten 'gepeept' mag worden. Er is in ieder geval de garantie dat binnen 5 minuten de kleren van de danseres uit zijn. Voor wie echt zin heeft, kan een privéshow soelaas bieden, maar dat kost wel 20 euro. En wie vanaf 17.00 's avonds op het hele uur komt, heeft geluk. Dan ligt er een stelletje seks te hebben. Buitengewoon liefdeloze, mechanische seks, maargoed: er is penetratie en dus noemen we het seks. Die show, in combinatie met een tiental DVD-cabines is het Sex Palace. En al dertig jaar werkt het daar ongeveer op die manier.

Advertentie

Maar niet lang meer. Door heel Europa vallen de peepshows bij bosjes en ook de allerlaatste échte peepshow van ons land is in zijn terminale fase beland. Er is nog overleg met de gemeente over de exacte invulling, maar het plan is om het Sex Palace volledig leeg te halen en er een luxe striptent in te bouwen. Het is niet eens zozeer dat deze peepshow heel slecht loopt. De eigenaardigheid ervan is genoeg om nog flink wat toeristen warm te krijgen voor een minuut of 4 visueel plezier. Maar het is een aflopende zaak, zo heeft eigenaar Jan Otten ons verteld, en de gemeente wil graag 'hoogwaardige horeca' op de Wallen. Liever dus een dure striptent dan een schmutzige peepshow. Dat trekt meer rijke lui uit Moskou en minder dronken Engelsen. En Jan Otten is de beroerdste niet en ziet ook wel dat er iets winstgevenders op die plek kan zitten.

Van Jan mochten we een paar dagen meelopen bij de peepshow en het wereldje erachter zien. De

documentaire die daar uit voort is gekomen komt deze week online - daar wordt tot in de puntjes uitgelegd hoe het allemaal in z'n werk gaat. Eén van de vrouwen die ik tijdens de productie van die film heb ontmoet is Vera Rodriguez (“laat in de dertig”) uit Spanje. Ze is stripper in verschillende clubs, danseres in het Sex Palace, fotografe en komt op voor de rechten van sekswerkers. Ze was mondig vanaf de eerste seconde dat ik haar ontmoette, en ze was duidelijk een intelligente vrouw die goed over haar werk had nagedacht. En ze praat er graag over.

Advertentie

Wat vind je ervan dat de peepshows verdwijnen?

Heel jammer. Het is als stripper namelijk de meest fijne manier van werken. Allereerst omdat je een gegarandeerd inkomen hebt. Het Sex Palace betaalt ons een uurloon voor ons werk. Extra inkomsten komen doordat we klanten verleiden tot het kopen van een privé show. Ze lopen dan naar een hokje, drukken ons nummer in en dan geven wij ze een privé show. We dansen, vingeren onszelf of doen iets met dildo's – en daar krijgen we dan extra geld voor. De peepshow is eigenlijk de etalage voor de privé show.

En je zit bij die privé show nog steeds achter glas?

Ja, dat is de tweede reden waarom peepshows fijn zijn om te doen. Je hebt nooit fysiek contact met de klant. Er zit altijd afstand tussen, dat maakt het dus heel veilig. Dertig jaar geleden zat er soms een gat in het raam waar een man z'n ding doorheen kon steken. Maar de overheid zag dat als prostitutie, dus mocht het niet meer.

Je woont in Londen. Waarom werk je niet alleen daar in de peepshow? 

Dat is hoe het werkt. Er is een breed netwerk van peepshowartiesten die door Europa reizen, van peepshow naar peepshow. Daardoor krijgen klanten altijd een nieuw optreden te zien. Ik heb gewerkt in Londen, Amsterdam, Portugal, Antwerpen, Duitsland, niet in mijn eigen Spanje want dat voelt toch ongemakkelijk. Er waren jaren dat ik 20 keer per jaar rondvloog. Lange uren, soms wekenlang geen vrije dagen, werken in het weekend. Het is hard werken.

Advertentie

Is het leuk?

Oh ja het is leuk. Maar laat ik een genuanceerd antwoord geven. Het reizen is leuk, het geld is leuk en het is mooi om een erotische performance te kunnen geven. Ik wil het niet mooier voordoen dan het is, maar ik wil ook niet doen alsof dit alleen maar een donker pad is dat ik afloop. Het is niet een saaie maandag t/m vrijdag baan, er zit avontuur in, het heeft voor m'n school betaald en het heeft ervoor gezorgd dat ik mijn fotografie kan blijven doen zonder winstoogmerk.

Een deprimerende mededeling in de peepshow in Antwerpen. Foto van Vera zelf.

Maar heb je ook lol in het dansen zelf?

Het woord 'peepshow' zegt het al: het is een show. Ik heb er ontzettend veel lol in om een erotisch alter ego te creeeren en met dat karakter een voorstelling te doen. Filosoof en socioloog George Bataille sprak over het principe van een 'erotische constructie'. Hij definieerde erotiek als het tijdelijk wegvallen van de scheidingslijn tussen het private en het algemeen geaccepteerde. (“Lust wint het van sociale taboes”, in Bataille's eigen woorden). De klant wil graag iemand zien die zich niet schaamt voor zijn lichaam, en wij spelen daarmee.

Je hebt hier voor doorgeleerd, merk ik.

Ja, ik wil die erotische constructie graag tot een show maken. Seks is een fundamenteel onderdeel van ons leven. Iedereen denkt eraan, iedereen doet eraan en zonder seks zouden we niet bestaan. Maar het feit dat we ons daar bewust van zijn, scheidt ons van dieren. Het is niet erg om te spelen met hoe we daar over denken.

Advertentie

Maar ik denk dat de gemiddelde rukker gewoon komt om zich af te trekken omdat hij je tieten ziet. 

Oh dat denk ik ook, maar dat is niet het enige publiek dat komt. Als hij het niet ziet en zich alleen wil rukken dan is dat niet erg. Zijn probleem, niet het mijne. Maar er komt een divers publiek bij de peepshow en ik vind het leuk om te spelen met verschillende fantasieen.

Je bent ook fotografe. Wat voor 'n werk maak je?

Ik heb een ander perspectief op dit wereldje. M'n vader was fotograaf dus ik was er al vroeg bij. Ik had m'n eerste polaroid toen ik 4 of 5 was en werkte in de jaren '90 als fotojournaliste. Mijn camera gebruik ik nu als soort een dagboek. Ik heb mezelf vastgelegd tijdens mijn werk als stripper en gebruik het als een soort uitlaatklep. En in dat proces ben ik me ook bewuster geworden van mijn eigen lichaam en mijn eigen seksualiteit. Ik wil dat mensen zich niet schamen voor hun seksualiteit en dat mensen niet meer het gevoel hebben dat ze iets verkeerds doen als ze met seks bezig zijn.

Wordt dat vaak gezegd, dat je iets fout doet?

De stripperswereld ligt in Groot Britannie op dit moment onder vuur. Er zijn feministen die een einde willen aan stripshows. Ik vind dat echt belachelijk. Ze zeggen dat we geobjectificeerd worden en dat dat fout is. Maar wie is er hier nou aan het objectificeren, vraag ik me dan af? Wij sekswerkers zijn allemaal hardwerkende entertainers met een leven. Zij zijn het juist die geen rekening houden met onze eigen keuzes als vrouw. Bovendien werken er ook mannen in deze business, die doen mee aan de pornoshows. Ik heb nog nooit die critici horen klagen over de objectificatie van mannen of transgenders in deze wereld. Het gaat alleen maar weer over vrouwen.

Advertentie

Is dat ook waarom je je hebt aangesloten bij de Sex Workers Open University, een actiegroep voor sekswerkers?

Er heerst nog altijd zo'n stigma op het werken in de seksindustrie. Wij willen dat daar een eind aan komt. Mijn vader wilde vijf jaar niet met me praten toen hij hoorde wat ik deed. Critici moeten accepteren dat dit onze vrije keus is en dat we dit graag willen doen. Nederland is daar natuurlijk heel ver in, maar in de rest van Europa is er nog een hoop werk te verzetten. Ik wil graag behandeld worden als arbeider, door een totale legalisering van de seksindustrie. Sekswerkers moeten zekerheid kunnen krijgen en niet constante veroordeling.

Hoe probeer je dat voor elkaar te krijgen?

Ik ben nu bezig met een opleiding om meisjes Engels te kunnen leren. Dat is het allerbelangrijkste. Het is een enorm internationale business en ik merk dat meisjes die niet goed Engels kunnen met zich kunnen laten sollen. Ik wil ze graag mondig maken, voor zichzelf op leren komen. Dat is de beste beveiliging. Taal is macht. En het helpt ze om meer geld te verdienen, door bijvoorbeeld een privé show beter te kunnen verkopen.

De peepshow verdwijnt nu dus. Ben je al naar ander werk op zoek?

Ik werk ook in een stripclub, dus dat betekent dat ik ook lapdances doe. Voorlopig probeer ik het te blijven doen om mijn fotografie onafhankelijk te houden, maar het kan ook zijn dat ik me meer kan gaan richten op mijn docentenopleiding Engels. Ik heb in het verleden wel eens SM-videos gedaan maar dat vond ik eigenlijk niks. De prositutie is geen optie. Als vrouwen dat willen doen, prima, maar ik zelf hoef het niet te doen. Maargoed, misschien is dit ook juist een mooi moment om het allemaal op een iets lager pitje te zetten. Als je 14 jaar in een postkantoor werkt, wil je misschien ook wel eens iets anders he?

De foto's zijn gemaakt door Vera zelf. Haar site vind je hier. Onze mini-doc over het Sex Palace komt woensdagavond online.