De sterren van de toekomst (deel 1): KABK

Elke twee weken maakt schrijver/kunstenaar Jan Hoek een lijstje voor VICE dat iets met kunst te maken heeft. Deze week spot hij op de afstudeershow van de Haagse KABK de nieuwe generatie kunstenaars die de wereld gaan veroveren.

Elk jaar leveren alle Nederlandse kunstacademies honderden nieuwe kunstenaars aan de wereld af. Het grootste gedeelte schijnt binnen een paar jaar niet veel meer te doen dan koffie zetten in een hip lunchbarretje. Treurig, maar waar. Aan de andere kant zitten er elk jaar toch ook weer mensen tussen waarvan je voelt dat ze kunstgeschiedenis gaan schrijven en met hun werk de wereld gaan veranderen. Niks is leuker dan te gaan schatzoeken op een afstudeershow en te raden wie over tien jaar soloshows in het MOMA krijgt.

Dit keer bezocht ik de KABK in Den Haag, die hard op weg is de Amsterdamse Rietveld Academie van de troon te stoten als het gaat om het tonen van de spectaculairste eindexamenshows.

Er zijn in ontwikkelingslanden mensen die wij vanaf hier geld kunnen betalen om ze dingen voor ons te laten doen. Tegenwoordig zijn daar zelfs speciale sites voor, zoals fiverr.com. Hier kun je mensen tekeningen voor je laten maken, of liedjes voor je laten zingen. Maar zoals Puck Schot ontdekte, kun je ze ook laten zeggen wat jij wil en dat opnemen. Zij liet deze mensen teksten opzeggen die gaan over haar eigen persoonlijke luxeproblemen, bijvoorbeeld het gevoel vast te zitten en verveeld te zijn.

Soms hadden mensen helemaal geen zin om haar intieme teksten met de wereld te delen, maar ook dat liet Puck zien. Ze presenteerde alles in een soort sympathieke, half uit elkaar vallende kartonnen tent. Al met al een goed raar werk over wat mensen zoal doen voor geld, en hoe ver je daar als kunstenaar mee mag gaan.

Tussen alle redelijk keurige fotografiepresentaties springt die van Tycho Posthumus eruit: het is alsof deze gemaakt is door een stel aliens met een fotocamera. Er is geen logica. Foto's zijn op doekjes geprint en worden vervolgens door een schoen gewrongen. Stroken van hard geworden slijm lopen dwars door de ruimte en bevatten stukjes gescheurde foto's waarop mensen te zien zijn waarvan je gelijk denkt dat die inmiddels ritueel zijn geofferd aan buitenaards leven.

Tycho is zijn tijd vooruit en daarom is nog niet iedereen klaar voor hem. Van zijn school kreeg Tycho een schamele zes, en van de extern docent een vier. Maar ja, hij breekt dan ook alle conventies die op dit moment in de fotografie gelden.

Ik denk dat Tycho eerst "big in Japan" gaat worden en vrij snel daarna een solo krijgt in Palais de Tokyo in Parijs. Jullie zijn alvast uitgenodigd.

Waar Tycho nog big in Japan moet worden, heeft Joeri Woudstra dat al bereikt. Onder zijn dj-naam Torus heeft hij namelijk al vele tours door Azië achter de rug. Maar alleen plaatjes draaien vindt Joeri iets te makkelijk, want eigenlijk vindt hij dat je als echt goede dj een hele wereld om je muziek heen moet bouwen.

Zijn nieuwste plaat klinkt als een soort heel spacy en sexy versie van een autocrash en zo ziet zijn hele presentatie er ook uit. Hij draait vanuit een soort auto-dj-booth, draagt een coureurspak, er zijn foto's van hemzelf te zien waarop hij net het ongeluk achter de rug heeft, en hij heeft een eigen lettertype voor zichzelf ontworpen.

Als je hem als dj boekt, is het de bedoeling dat hij niet enkel zijn muziek meeneemt, maar het hele totaalpakket.

Ook Yamuna Forzani vindt alleen mode ontwerpen niet genoeg, en creëerde een soort knuffelcatwalk om haar kleding heen. Want ja, als je de gangbare catwalk te saai vindt, dan brei je zelf toch gewoon een nieuwe?

En op Yamuna's catwalk is het niet de bedoeling dat je zoals bij die ouderwetse catwalks van vroeger er simpelweg overheen loopt, nee, dit is een catwalk waar je met z'n allen op kan hangen en knuffelen en bananen eten. En daar zijn de pakken die ze gemaakt heeft, een soort piloten- My Little Pony-achtige joggingpakken dan ook heel geschikt voor. Ik werd gelijk extreem hebberig van dit alles.

Het werk van Katarina Petrović is een stuk ingetogener dan alle mensen die ik hiervoor besprak, maar zeker niet minder goed. Zij maakte het grootste boek dat ik ooit heb gezien met als enige doel om een gedichtje van acht woorden volledig te kunnen begrijpen. "You talked and you have forgotten the words" gaat het. Om elke mogelijke betekenis van dit gedicht te kunnen snappen, moet je van elk woord precies weten welke betekenissen het allemaal kan hebben. Maar de betekenis van een woord is vaak ook gewoon weer een nieuw woord dat meerdere betekenissen kan hebben. Dit boek laat zien op wat voor manier taal vastzit in een eeuwig naar elkaar verwijzende cyclus van woorden.

Ikzelf durfde na het bestuderen van dit boek niemand op de KABK meer een complimentje te geven, omdat ik me opeens besefte dat ook als je iets zegt als "hee, supermooi werk!" dat – als je er maar lang genoeg induikt – opeens ook kan betekenen "weet je wel dat je niet zo lekker uit je mond ruikt?"