De sterren van de toekomst, deel 2: Rietveld

Elke twee weken maakt schrijver/kunstenaar Jan Hoek een lijstje voor Vice dat altijd ergens met kunst te maken heeft. Deze week spot hij op de afstudeershow van de Amsterdamse Rietveld Academie de nieuwe generatie kunstenaars die de wereld gaat veroveren.

Over de afstudeershows van de Rietveld worden veel grappen gemaakt. Dat studenten na vier jaar studeren enkel hebben geleerd om willekeurige objecten in een ruimte te leggen en daar onbegrijpelijke dingen over te zeggen, bijvoorbeeld. Ik liep er rond, met een lichte kater, en ik kan niet ontkennen dat ik er al snel een beetje melig van werd. Ruimtes die eruit zagen alsof er gisteren een feestje was geweest en de schoonmaker nog moest langskomen, sculpturen met rot fruit, studenten die theatraal zelf op de grond een sculptuur lagen te zijn – het was er allemaal.

Maar er was ook veel meer, namelijk kunst die wel echt ergens over lijkt te gaan en zich verbindt met de wereld. Hier zijn de kunstenaars waarvan ik denk dat de wereld er nog een hoop aan gaat hebben.

Ik zelf ben niet zo'n natuurfan. Ik vind de natuur een beetje vies, het prikt, je kan nergens lekker liggen als je niet zelf een kleedje meeneemt en het ziet er uiteindelijk toch altijd weer een klein beetje hetzelfde uit – of je nou op de Veluwe bent of in Venezuela.

Godzijdank is daar nu Milou Wansink, want zij heeft een nieuwe versie van de natuur gemaakt, en ook nog eens een veel betere! Zodra je haar ruimte binnenloopt wil je er nooit meer weg. Overal liggen gedroogde takken en hooi, die weer allemaal vervlochten zijn met wol. Ook zijn er kleine hangmatjes waar weer nieuwe stukjes natuur uitkomen, die Milou weer bewerkt heeft met textiel. Want textiel is wat ze eigenlijk studeert. Ik vind dat Milou voortaan alle parken in Nederland moet gaan maken.

Voor het project van Beeld&Taal-student Jorik Amit Galama interviewde hij zestien eigenaars van een reclamebureau over hun gelukkigste herinnering. In reclames krijgen we elke dag te zien hoe geluk eruitziet. Meestal is het iets als een tropische oceaan induiken, of een slanke, Arisch ogende familie die z'n witte tanden bloot lacht in een perfect opgeruimd huis.

In een gigantische installatie van dikke plakken reclameposters die Jorik van muren heeft geschraapt, zien we een filmpje. Jorik vertelt dat hij soms het gevoel heeft dat zijn gevoelens van geluk nooit zijn eigen zijn, maar geïmplementeerd door reclames. In dit werk lijkt hij dat geluk terug te willen pakken. In het filmpje zien we dat hij dat doet door bijvoorbeeld een tent te maken onder een brug van reclameposters en daar champagne in te drinken.

Soms snap je kunst niet en voel je je verschrikkelijk dom over dat de diepe lagen ervan jou weer eens ontgaan. Hoe meer je het probeert, hoe meer een snerpende hoofdpijn zich meester van je maakt.

Zo niet bij de film van Carlijn Fransen. Die snapte ik ook niet helemaal, en toch kon ik niet ophouden met kijken. Ze loopt bijvoorbeeld door een park en haar telefoon gaat. Bij het geluid van haar ringtone klimt ze direct in een lantaarnpaal en als ze helemaal boven is neemt ze op: "Hallo?" Dat je wil blijven kijken komt ook omdat Carlijn heel on-Rietvelds heeft gezorgd dat alles er heel slick uitziet. Veel kleur, scherp beeld, geen schokkerige camera, en er zijn de meest fantastische decors gebouwd.

Haar film heet De Eenzame Eenheid en Carlijn heeft alles in zich om de nieuwe Mirandy July te worden.

Weet je nog dat mensen in de Romeinse tijd toga's droegen en dat iedereen er daardoor gelijk heel sexy uitzag? Het komt misschien door de associatie met badhuizen en orgies met minderjarige schandknaapjes in een bad vol geplette druiven, maar oe la la, wat zijn toga's opwindend. Waarom zijn we in godsnaam gestopt met toga's dragen?

Ik dank daarom God op mijn blote knietjes dat Marianna Ladreyt ervoor gaat zorgen dat de toga weer helemaal terugkomt. Ze maakte een collectie van toga's voor moderne gelegenheden. Mijn persoonlijke favorieten zijn de bomberjas-toga en de safari-toga:

De Rietveld heeft een vrij eigenaardige opleiding die Architecture heet (inmiddels Inter-Architecture, Rietveld-opleidingen veranderen graag om de zoveel jaar van naam), maar waar je niet leert hoe je een huis kunt ontwerpen. Je zou denken dat de opleiding daarmee een beetje zijn eigen doel voorbij schiet, en misschien is dat wel zo, maar er komen toch goede ideeën uit voort. Goede ideeën waarvan je hoopt dat er vervolgens een echte architect mee aan de slag gaat. Bijvoorbeeld het idee van Mayra Teixeira Sergio om bakstenen van koffie te maken, waarmee je een huis kan bouwen waarin het altijd ruikt naar vers gezette koffie. Ik wil dat!

Ik kende het genre 'trailer trash Bollywood-smartlap' ook nog niet, maar in de caravan van Corine Baas zag ik op een scherm dat dit toch echt bestaat. Een prachtig nieuw genre waarvan ik hoop dat er nog vele liedjes uit voort zullen komen.

Ik was trouwens ook nog op de Willem de Kooning-academie in Rotterdam

De Willem de Kooning is totaal anders dan de Rietveld. Sinds een paar jaar is deze academie zich steeds meer gaan richten op toegepast design, wat inhoudt dat je er nu ook kan afstuderen met een onderzoek naar hoe je een koelkast zo hygiënisch mogelijk inricht. De afstudeershow is vergeleken met de pretentieuze chaos van de Rietveld dan ook een stuk braver en schoolser en soms zelfs een tikkie kinderachtig.

Maar ook hier zal je altijd wat parels tegenkomen. Mijn lievelings was deze:

We kennen het probleem allemaal. Je gaat een lekkere lange wandeling maken door het nudisten-bos. Eindelijk even de frisse wind tussen je benen laten wapperen. Maar waar laat je de kaart van het natuurgebied? En de sleutels van je auto? En je wil ook wat geld mee, voor als je ergens een ijsje kunt kopen.

Natuurlijk kan je dan je grote gele Eastpak-rugzak meenemen, maar dat staat toch vrij lullig op een Adam en Eva-outfit. De tasjes van Kiki de Groot bieden uitkomst. En ik vind ze ook heel mooi en geschikt voor niet-naturisten.