De winnende beelden van Anne Claire de Breij & Niels van Muijden

Tekst: Jan van Tienen
Beeld: Anne Claire de Breij
Concept: Anne Claire de Breij & Niels van Muijden

Hielke Deesltra, 8 jaar. Het kweken van grasparkieten werd hem met de paplepel ingegoten. Hij leerde de fijne kneepjes van het vak van zijn opa, die hij op dit moment ruimschoots voorbij is gestreefd. Opa baalt dat hij van de troon is gestoten maar is tegelijkertijd zo trots als een pauw dat zijn kleinzoon de boosdoener is. In de wereld van het grasparkieten kweken - die voornamelijk bestaat uit mannelijke senioren - is de jonge Fries Hielke een opvallende verschijning.

Kampioenen zijn winnaars bij uitstek, en ze hebben een ding gemeen: ze zijn de beste in wat ze doen. Winnaars: leuke mensen om een biertje mee te drinken. Vinden wij.  Fotograaf Anne Claire de Breij en haar neef Niels van Muijden zijn bezig met een fotoboek over deze klasse van geweldenaren – de kampioenen van Nederland. Iedereen kent wel de beelden van Olympische sporters die een voor een in hun zojuist gewonnen medailles bijten. De Breij en van Muijden doen het anders. Ze bezoeken wekelijks een Nederlands kampioen in een ander veld, van schermen tot kindergoochelen. Deze kampioenen worden door hen in de spotlight gezet met aandacht voor het veld waarin die persoon excelleert. Begin volgend jaar moet hun boek uitkomen, tot die tijd zijn ze nog druk bezig met fotograferen en de financiering. Daarom, aan het eind van deze sportzomer, een gesprek met de fotograaf:

VICE: Hoi. Hoe ben je aan dit boek begonnen?

Anne Claire de Breij: Het idee is ontstaan toen Niels binnen een week tijd bij twee kampioenswedstrijden was, bij de eerste werd Ajax Nederlands kampioen en bij de tweede werd een vriend van hem in een van de laagste klasse amateurvoetbal kampioen. Bij Ajax was er wekenlang media-aandacht en een huldiging op het Museumplein, bij Zeeburgia zat vijf man op de tribune. Dit contrast intrigeerde ons en wilden we visueel maken. De Nederlands kampioen in al zijn verschijningsvormen vastleggen.

Ja, de verschillen tussen de kampioenen zijn enorm, we duiken iedere keer een totaal andere wereld binnen. Zo portretteren we de ene week schermer Bas Verwijlen, die onlangs meedeed aan de Olympische Spelen, en fotograferen we de andere week de Nederlands kampioen winterbommetje, Sander Wijngaards, bij een zwemvijver in Heerlen.  Zijn er weleens momenten dat je teleurgesteld bent als je bij iemand thuiskomt?

Iedere ontmoeting is op zich bijzonder, iedereen heeft wel een mooi verhaal te vertellen. Zo doet een kampioen mee aan wedstrijden voor Bengaalse katten. Hij heeft er thuis wel een stuk of twintig. Hij vertelde wat er rondom die wedstrijden gebeurt en dat er op leven en dood gestreden worden. Er zijn verhalen van mensen die de kooi van hun kat onbeheerd achterlieten en toen ze terugkwamen opmerkten dat hun kat was vergiftigd. Ai!

Ja, dat gaat er hard aan toe.

Duik je dan dieper in zo’n wereld, of blijft het bij een portret met een interview van zo’n persoon?

Ik vind het interessant wanneer beelden balanceren op een fijne lijn tussen fictie en werkelijkheid. Door de kampioenen afwisselend in hun eigen omgeving en die daarbuiten te portretteren, of door de bestaande ruimte - gedeeltelijk - naar mijn hand te zetten (door bijvoorbeeld elementen in de ruimte weg te laten of er aan toe te voegen), verdwijnt de voorspelbaarheid van de beelden en vervaagd de  grens tussen documentaire en geënsceneerde fotografie.

Lukt het met de financiering van het boek?