Deze fotograaf legde een onbekende kant van Noord-Korea vast in technicolor

Alle foto's door Fabian Muir

Je kent Fabian Muir misschien al van die keer dat hij 1600 kilometer door Australië aflegde om foto's van een boerka te maken. Een oceaanblauwe boerka tegen deachtergrond van de bloedrode Australische bodem; zijn serie "Blue Burqa in a Sunburnt Landscape" was een ontnuchterd surrealistische reactie op de poging van de Australische overheid om de boerka te verbieden.

Het is diezelfde slimme manipulatie van onze zienswijze die hij in zijn nieuwste project gebruikt. De afgelopen jaren is Fabian vijf keer naar Noord-Korea afgereisd, waarbij hij steeds meer contact kreeg met de opperbazen van het kluizenaarskoninkrijk, en een stuk meer te zien kreeg dan de gemiddelde fotograaf. Met hun felle en vrolijke kleuren staan de foto's die hij schoot in schril contrast met de grauwe, grijze beelden die we in het Westen gewend zijn te zien van de Democratische Volksrepubliek Korea.

Ik sprak Fabian om te horen hoe hij dit voor elkaar had gekregen.

VICE: Hoi, Fabian. Het probleem met reportages over Noord-Korea is dat de toeristen door de autoriteiten altijd langs hetzelfde circuit worden geleid. Daarom zijn we ondertussen wel gewend aan alle clichés en gemeenplaatsen over het land. Hoe lukte het je om uit deze vaste route te komen?
Fabian Muir: Verrassend genoeg, als het gaat om de plekken waar ik ben geweest, is er volgens mij maar één provincie die echt verboden is voor buitenstaanders. Dus het was vooral veel onderhandelen. Ik ben in twee jaar vijf keer naar Noord-Korea gegaan, en het idee is dat je laat weten naar welke plekken je wilt gaan, en dan krijg je een reactie, en daarna blijf je onderhandelen met de organisatoren en de autoriteiten.

Kreeg je veel ruimte om je eigen ding te doen?
Ik heb slechts vier keer toestemming gekregen om in m'n eentje rond te wandelen. De rest van de tijd lopen er twee gidsen mee die je constant in de gaten houden. Dat zal je altijd hebben. Je komt daar niet onderuit, dus je moet jezelf aanwennen om gewoon vlot te schieten.

Je werk lijkt wel sympathie voor het land te koesteren. Is dat expres?
Ja. Het lijkt voor de hand liggend, maar het idee dat mensen gewone levens leiden in het midden van al deze waanzin is fascinerend. Ken je Tomas van Houtryve? Hij presenteerde in 2009 een bekroonde fotoreportage met de titel The Land Of No Smiles. Die serie, zoals de titel al impliceert, neigde wel naar een bepaald perspectief. Ik had zeker dat soort beelden in m'n achterhoofd zitten, dus ik was best wel verbaasd om een heel andere kant te zien tijdens m'n reizen. Eentje die meer vreugdevol en menselijk was.

Probeerde iemand je foto's te censureren?
Ik heb drie verschillende grenzen overgestoken. Met de trein, met het vliegtuig en gewoon lopend. Niemand heeft ooit naar mijn foto's of op mijn geheugenkaarten gekeken. Ze zijn veel meer geïnteresseerd in wat je naar binnen brengt. David Guttenfelder, die het AP-bureau in Pyongyang runde, is daar veertig keer geweest. Hij zegt ook dat zijn geheugenkaarten nooit gecontroleerd worden. Dus wanneer je leest over mensen die zeggen dat het heel gevaarlijk is om foto's te maken, moet je dat met een grote korrel zout nemen.

Zijn er enige regels wanneer het gaat om foto's nemen?
Ik zag pas nog een video van een BBC-journalist die superzenuwachtig was omdat hij een foto had gemaakt waarop hij delen van de lichamen van de leiders uit het frame had gesneden, waarna ze erg boos werden. Als je een foto van de leiders neemt, moet je hun hele lichaam vastleggen. Je mag niet croppen. Ook mag je geen foto's nemen van de militaire macht of van arbeiders. Dat komt volgens mij omdat veel arbeiders ook in het leger zitten.

Laten we het over de foto's hebben. Wat gebeurt er precies op deze foto, van die boer op het platteland?
Dat was op een provinciale weg in het westen van Noord-Korea, in mei 2015. Ze hadden al een tijd geen regen gehad. Het klimaat is daar aardig extreem. Je hebt misschien al gehoord dat ze laatst overstromingen hebben gehad.

Er is een hoop paranoia over het weer en daar praten ze openlijk over. Ook over de Arduous March, een grote droogte [en daarop volgende hongersnood] die ze in de jaren negentig hadden. Op het moment dat ik deze foto schoot, zag het er ook niet best uit voor de oogst van dat jaar.

En dan heb je deze man op het strand met een grote parasol…
Er is een boek van Adam Johnson met de titel The Orphan Master's Son, waarin elke misvatting die je ooit hebt gehoord over Noord-Korea wordt uitvergroot. In dat boek is er een stad die Wonsan heet, waar je met pensioen gaat na een succesvolle carrière als bureaucraat van de staat. Maar in het boek is het een soort slachthuis waar mensen worden omgesmolten tot lijm.

Nadat ik dit boek had gelezen, raakte ik gefascineerd door deze plek. Het blijkt dat het echt een vakantieoord is en dat ze daar recentelijk een gigantisch vliegveld hebben aangelegd, hoewel het onduidelijk is waarom. Ik weet niet of iedereen daarheen kan of slechts mensen van een bepaalde stand worden toegelaten. De hotels zijn opmerkelijk luxe. Er is een strand. Echt een klassiek strand zoals wij het kennen: kinderen die in het water spelen en mensen met rubberen drijfringen. Het enige wat je eraan herinnert dat je in een tijdcapsule leeft is dat ze allemaal retro strandkleding dragen.

Is dat een schildering van Kim Jong-un bij die bloemenexpo?
Grappig genoeg zie je nooit afbeeldingen van de huidige leider op deze manier. Er zijn geen enorme schilderijen van Kim Jong-un zoals je ziet van Kim Il-sung en Kim Jong-il. Dit was bij een bloemenexpositie, die veel worden gehouden in het land. De begonia's worden Kim Jong Ilia genoemd. De paarse bloemen heten Kim Il Sungai.

Deze picknickfoto heeft iets Brits; wilde je hiermee laten zien hoe 'normaal' het daar is tussen de gekte?
Dat is een plek die Moran Hill heet, in Pyongyang. Wanneer je dit soort documentaireseries schiet in Noord-Korea, zeggen mensen vaak dat het allemaal voor je in scène is gezet. Maar ik zou me wel echt zorgen gaan maken als ze tweeduizend mensen op de been hadden gebracht alleen om mij voor de gek te houden. Je ziet overal in Noord-Korea mensen picknicken. Daar zijn ze heel fanatiek in.

Ben je niet bang dat je een pion van de Kims bent geworden? Dat je alleen de dingen laat zien waarvan ze willen dat buitenstaanders ze zien?
Ik heb hier kritiek op gekregen, maar die mensen zijn er niet geweest en hebben ook niet de duizenden kilometers afgelegd die ik heb afgelegd. Ze kunnen niet begrijpen dat dit een waarheidsgetrouwe representatie is van wat ik heb meegemaakt. Ik heb geprobeerd om een balans te creëren – de boer bij de droge akker versus het luxe centrum. Sommige mensen weigeren dit echter te accepteren; dat zelfs in Noord-Korea mensen gewoon mensen zijn die even warm en spontaan zijn als de mensen in elk ander land ter wereld. Als je een foto laat zien van een lachend kind, beelden zij zich in dat er iemand met een bajonet achter het kind stond.

Dank je, Fabian.