Als je in Saoedi-Arabië drank of drugs verkoopt, kan dat je je leven kosten

Afghaanse hasj, geëxporteerd naar Saoedi-Arabië. De foto’s zijn eigendom van de geïnterviewde. 

Abdullah klinkt erg nerveus aan de telefoon. In de eerste instantie wou hij niet eens met me praten, ook al gebruik ik niet zijn echte naam in dit artikel. Hij is achterdochtig omdat er onlangs een goede vriend van hem gearresteerd is, die wat hasj op zak had. En die had hij weer aan hem verkocht. Nu is Abdullah ervan overtuigd dat de autoriteiten hem willen oppakken. Hij deactiveerde zijn Facebookprofiel en e-mailaccount, en dook onder voor de mutawa, de religieuze politie.

Al bijna vijftien jaar woon ik als expat in Saoedi-Arabië.  Ik weet dus maar al te goed hoe frustrerend de islamitische beperkingen kunnen zijn voor niet-gelovige mensen. Maar dat is niet te vergelijken met wat Abdullah doet. Voor het illegaal importeren of verkopen van drank en drugs kun je gegeseld worden, in de gevangenis eindigen of zelfs in het openbaar geëxecuteerd worden. Het lukt de mutawa steeds vaker om mensen op te sporen die zich schuldig maken aan deze misdaden.

Toch zijn veel verboden middelen, waaronder drank, in Saoedi-Arabië gewoon verkrijgbaar. Onderzoek op dit gebied is uitzonderlijk, maar in 1998 publiceerde de World Health Organization een studie waaruit bleek dat 24 procent van de ziekenhuispatiënten in Riyad alcohol had misbruikt. En recentelijk kwam Wikileaksnaar buiten met een document over de wilde feesten van de koninklijke familie: sterke drank, drugs en prostituees in overvloed.

Saoedi-Arabië is officieel een drooggelegd land, maar de inwoners staan juist bekend als grootverbruikers van dure whisky en hasj. Ik wou erachter komen in hoeverre dit waar is, en hoe makkelijk het is om aan illegale goederen te komen, ook als je niet deel uitmaakt van de koninklijke familie. Daarom belde ik Abdullah op, een kenner van de drugs- en alcoholmarkt in dit land.

“Veel van onze shit komt uit Afghanistan”, zegt hij. “Het is een lange verkoopketen die uiteindelijk in Karantina eindigt.” Karantina is een wijk in Jeddah, waar het merendeel van de handel plaatsvindt. Dat is de plek waar je drugs, alcohol, hoeren en wapens kunt vinden.

Met deze verzameling pillen en alcohol zou Abdullah flink in de problemen komen.

De mutawa durven er niet heen, omdat ze bang zijn dat ze vermoord worden. “Niemand gaat daar zonder pistool heen”, zegt Abdullah. “Serieus. Als je daar alleen heen gaat, wordt je vermoord of verkracht. Je moet er echt mensen kennen, anders ben je de lul.”

Wat alcohol betreft is hij er haast zeker van dat buitenlanders het consulaat gebruiken om drank het land in te smokkelen. “Het begint allemaal bij de ambassades en diplomaten,” zegt hij. “De bagage van de diplomaten mag namelijk niet gecontroleerd worden.” Dat is wettelijk vastgelegd. “De mutawa weten ervan, maar ze kunnen niet zomaar ambassades bestormen.”

Mensen zoals Abdullah kopen drank in bij ambassademedewerkers; zo’n twintig flessen per maand, honderd dollar per stuk. Daarna verkoopt Abdullah ze voor minstens het viervoudige door aan anderen. De prijs van een fles wodka ligt tussen de 265 en 800 dollar, afhankelijk van de kwaliteit.

Vanwege de lastige positie waar hij zich op dit moment in bevindt, is Abdullah tijdelijk gestopt met het verkopen van drank. Sinds de Arabische Lente zou de dreiging van de religieuze politie veel groter zijn geworden, omdat deze nu extra gefinancierd wordt door de koninklijke familie. Dit maakt deel uit van een grote operatie, waarmee de familie het land op orde hoopt te houden. Het lijkt een geslaagde zet, aangezien er nog maar een paar protesten zijn geweest in Saoedi-Arabië.

“De Saoediërs zijn bang”, legt Abdullah uit. “Er wordt verwacht dat we onze religie trouw blijven, maar de mutawa wil dat we vooral onze kop houden en thuis blijven. Niet feesten, geen gezellige dingen doen met vrienden, helemaal niets.” Hierdoor floreert de zwarte handel en regelen mensen wel dat ze zich thuis kunnen vermaken, waar ze niet achterna gezeten worden door de mutawa.

“Een strenge, religieuze opvoeding maakt je rebels”, zegt Abdullah tot slot. “En nu het regeringsbeleid strenger is, heb ik meer Saoedische klanten dan ooit tevoren.”